Luka 6
1 Bir Şabat Günü İsa ekinler arasından geçiyordu. Öğrencileri başakları koparıyor, avuçlarında ufalayıp yiyorlardı.
Nau hethauwuu naneseauwauau vadanesee, haeehedesa jenayaunaa; nau hethauguhādaunau haegaugauunauwu wauchuunethauauhanau, nau haevethenauau, haegauneegudenauau hejadenenau.
2 Ferisiler'den bazıları, “Şabat Günü yasak olanı neden yapıyorsunuz?” dediler.
Nau hauthauauau Nesethajauhuhau, Naudu hanesedauna waujaa nanavanau nesedaude vadanesee hathauhaugaunee?
3 İsa onlara şöyle karşılık verdi: “Davut'la yanındakiler acıkınca Davut'un ne yaptığını okumadınız mı?
Nau Hejavaneauthusau hanaāauchuhananadethaude, Gauhājethaunauhaude nuu hasauau David neesedaude, nehayau deasenade, nau neethāenethaunāde.
4 Tanrı'nın evine girdi, kâhinlerden başkasının yemesi yasak olan adak ekmeklerini alıp yedi ve yanındakilere de verdi.”
Neesejedāde Hejavaneauthu hedauauwunene, nau needanauau nau nevethee nauhauthethājauaujau, nau haevena heethāenethaunaunau; waujaa nanavanau veyāgu hau jasaa vevethahevahehauau?
5 Sonra İsa onlara, “İnsanoğlu Şabat Günü'nün de Rabbi'dir” dedi.
Nau hanaāāedauwunāthee, Heau henane nanethadāde vadanesee.
6 Bir başka Şabat Günü İsa havraya girmiş öğretiyordu. Orada sağ eli sakat bir adam vardı.
Nau hethauwuu jea jasaa vadanesee haejedā vevethahenauauwuu nau haeautheda: nau henane haeanedau hejavese hejadenaa haeesevane,
7 İsa'yı suçlamak için fırsat kollayan din bilginleriyle Ferisiler, Şabat Günü hastaları iyileştirecek mi diye O'nu gözlüyorlardı.
Nau wauthaunauhāhehau nau Nesethajauhuhau haeaunauyauhauvaa, wauau haadenenayauthā vadanesee; hadnejauaudaunauthee dauhanājauwauaunauthee.
8 İsa, onların ne düşündüklerini biliyordu. Eli sakat olan adama, “Ayağa kalk, öne çık” dedi. O da kalktı, orta yerde durdu.
Hau haeaenauwu hegaugauuthajaudenenau nau hanaāanadethaude henanene hesevenasanith, Gauhā nau yethaagu nahethāe. Nau haegauhā nau haeyethaagu.
9 İsa onlara, “Size sorayım” dedi, “Kutsal Yasa'ya göre Şabat Günü iyilik yapmak mı doğru, kötülük yapmak mı? Can kurtarmak mı doğru, öldürmek mi?”
Hejavaneauthusau hanaāāedauwunaude, haudnaudedaunathana nananena hanesadee; Gaujenanavanau vadanesee hethadāgu hasedaunee, nau wauāthe wauchudauneagu? henayauhāgu henaedede, nau wauāthe nanaunehāgu?
10 Gözlerini hepsinin üzerinde gezdirdikten sonra adama, “Elini uzat” dedi. Adam elini uzattı, eli yine sapasağlam oluverdi.
Nau hanaāenaunauānede vahee, hanaāāedauwunaude henanene, Segauha hajade. Nau hanaasedaude: nau hejade haeenayauhune jasaa hasaunee.
11 Onlar ise öfkeden deliye döndüler ve aralarında İsa'ya ne yapabileceklerini tartışmaya başladılar.
Nau haeechauchaunaudenauau hasenaunaude: nau hanaāaunauchuwuhadethee daun haudnesehauthee Hejavaneauthusaun.
12 O günlerde İsa, dua etmek için dağa çıktı ve bütün geceyi Tanrı'ya dua ederek geçirdi.
Hethauwuu hena hese, haeehau hauanee haudnevevethahede, nau haunaude naugaunee haevevethedauna Hejavaneauthu.
13 Gün doğunca öğrencilerini yanına çağırdı ve onların arasından, elçi diye adlandırdığı şu on iki kişiyi seçti: Petrus adını verdiği Simun, onun kardeşi Andreas, Yakup, Yuhanna, Filipus, Bartalmay, Matta, Tomas, Alfay oğlu Yakup, Yurtsever diye tanınan Simun, Yakup oğlu Yahuda ve İsa'ya ihanet eden Yahuda İskariot.
Nau hāesenee, hanaāadethaude hethauguhādaunau; nau haeedana vadadauchunesenee, hanaāeneseaude vadauhanauau.
Simoneau (jea haeaugauthea Peda haseauhuk), nau Andwheau henauhauwauau, James nau Jaun, Thenib, nau Bathaunaumew,
Matthew, nau Taumis, James heau Atheas, nau Simon Zenautes haseadagu,
Nau Judas James henauhauwauau, nau Judas Iskariot, hanane jea neheaudaunade Hejavaneauthusaun.
17 İsa bunlarla birlikte aşağı inip düzlük bir yerde durdu. Öğrencilerinden büyük bir kalabalık ve bütün Yahudiye'den, Yeruşalim'den, Sur'la Sayda yakınlarındaki kıyı bölgesinden gelen büyük bir halk topluluğu da oradaydı.
Nau haejenauunethauna nau haetheaugunauau hethauauwuu, nau hadauchunanenethe hethauguhādaunau, nau haevasenauthenanedau henanedanede hehethee vahee Judea nau Dādaunedan, nau hehethee sasethauwu hadajee Tyre nau Sidon hethāejenauujaathehādaunau, nau haudnenayauhāthee hedasauwauvahedaunenau;
18 İsa'yı dinlemek ve hastalıklarına şifa bulmak için gelmişlerdi. Kötü ruhlar yüzünden sıkıntı çekenler de iyileştiriliyordu.
Nau hathāenaunauthauwauvahethee wauchāhenethe haujaunau: nau haeenayauhaunauau,
19 Kalabalıkta herkes İsa'ya dokunmak için çabalıyordu. Çünkü O'nun içinden akan bir güç herkese şifa veriyordu.
Nau haunauude hadauchaa haevadauvasanau hanau daunudesanaunee hevadaude nau haevahenayauha.
20 İsa, gözlerini öğrencilerine çevirerek şöyle dedi: “Ne mutlu size, ey yoksullar! Çünkü Tanrı'nın Egemenliği sizindir.
Nau hanaāenāauhauwaude hethauguhādaunau, Hauwunaunana nananena hadavenuhunena; hanau nananena najanede Hejavaneauthau, hathauhuk.
21 Ne mutlu size, şimdi açlık çekenler! Çünkü doyurulacaksınız. Ne mutlu size, şimdi ağlayanlar! Çünkü güleceksiniz.
Hauwunaunana nananena hathāasenana hewaunehaa: hanau nananena hadnegaudana. Hauwunaunana nananena hathāevewauhuna hewaunehaa, hanau nananena hadnauchaunena.
22 İnsanoğlu'na bağlılığınız yüzünden İnsanlar sizden nefret ettikleri, Sizi toplum dışı edip aşağıladıkları Ve adınızı kötüleyip sizi reddettikleri zaman Ne mutlu size!
Hauwunaunana nananena, henaneda hasānavānā, nau jaasauaunānā, nau naunaunauthevānā, nau hausāgudenauthe haneseedaunenau hadauwausaunee, haugau Henane Heāhene heee.
23 O gün sevinin, coşkuyla zıplayın! Çünkü gökteki ödülünüz büyüktür. Nitekim onların ataları da Peygamberlere böyle davrandılar.
Haunauwuthajauau henee hesee heee, nau jajanauauau heee haunauwuthajaude: hanau, naune, hanavanasauau hadaugautheavadenenau hejavaa: hanau naneesedauyaugaune henesaunaunenau naneesehauhaugaunee haeyāhehau.
24 Ama vay halinize, ey zenginler, Çünkü tesellinizi almış bulunuyorsunuz!
Hau naunauthauau hadnauauchaudaune hathāeveaunauaune; haugau hanesedanauwuna hauwauthenaedede.
25 Vay halinize, şimdi karnı tok olan sizler, Çünkü açlık çekeceksiniz! Vay halinize, ey şimdi gülenler, Çünkü yas tutup ağlayacaksınız!
Naunauthauau hadnauauchaudauna hathāegaudana; haudnasenana. Naunauthauau hadnauauchaudauna hathāauchaunena hewaunehaa, hadnaudauwuthajauna nau hadvewauhuna.
26 Bütün insanlar sizin için iyi sözler söyledikleri zaman, Vay halinize! Çünkü onların ataları da Sahte peygamberlere böyle davrandılar.”
Naunauthauau hadnauauchaudauna, daunhāene vahee henaneda hāethadenee hasenehethānā, hanau henesaunaunenau naneesehauyaugaune jayaudauwaeyāhehau.
27 “Ama beni dinleyen sizlere şunu söylüyorum: Düşmanlarınızı sevin, sizden nefret edenlere iyilik yapın, size lanet edenler için iyilik dileyin, size hakaret edenler için dua edin.
Hau hadāedauwunathava nananena hathāenedauvana, Vechauthaa nananena haujauthavenau, heneehaa hasānavādaunenau,
Hauwunaunaa hāwauwauchuvādaunenau, nau hevevethasaa hāwauwauchuhādaunenau nananena.
29 Bir yanağınıza vurana öbür yanağınızı da çevirin. Abanızı alandan mintanınızı da esirgemeyin.
Nau henee haudauauvāde hajāeaunaa nau naugautha venene; nau hedanauaugu nananene hauddu jevaedanau jea naudauguvechude jevaethaa.
30 Sizden bir şey dileyen herkese verin, malınızı alandan onu geri istemeyin.
Hevenaa daun henaneda hānedauwunādaunenau nananene; nau jeva jaenedauwunaa hedanauwunānagu daun hanetheyaunenau.
31 İnsanların size nasıl davranmasını istiyorsanız, siz de onlara öyle davranın.
Daun hasevathehānaune henaneda hesehānenagu, nechau jenaasehaude.
32 “Eğer yalnız sizi sevenleri severseniz, bu size ne övgü kazandırır? Günahkârlar bile kendilerini sevenleri sever.
Hith nananena vechauthaunagu daun havechauthādaunenau nananena, haddusevaveeneva nananena? haugau wauwauchudauhuhauau nechau nevechauthauthee hethāevechauthādaunenau.
33 Size iyilik yapanlara iyilik yaparsanız, bu size ne övgü kazandırır? Günahkârlar bile böyle yapar.
Nau hith nananena hethadāgu hasehaunā daun hāneneehādaunenau, haddusevaveeneva nananena? hanau naneesedauhaugaunee wauwauchudauhuhauau.
34 Geri alacağınızı umduğunuz kişilere ödünç verirseniz, bu size ne övgü kazandırır? Günahkârlar bile verdiklerini geri almak koşuluyla günahkârlara ödünç verirler.
Nau hith nananena hehaunagu daun hāneejauaunaudaunādaunenau, haddusevaveeneva? hanau wauwauchudauhuhauau nechau neehauhaugaunee wauwauchudauhuhau, hadnejanaasesedanuu.
35 Ama siz düşmanlarınızı sevin, iyilik yapın, hiçbir karşılık beklemeden ödünç verin. Alacağınız ödül büyük olacak, Yüceler Yücesi'nin oğulları olacaksınız. Çünkü O, nankör ve kötü kişilere karşı iyi yüreklidir.
Hau vechauthaa nananena haujauthavenau, nau hethadeha hasedauna, nau hehānagu, jevajavathehāe; nau nananena haudaugautheavadenenau hadvasauau, nau nananena hadnaāedāeyaunenena Javaājauuthee: nau neneneehaude nethāejevaveenenethe nau hauhauganau.
36 Babanız merhametli olduğu gibi, siz de merhametli olun.”
Hedauwuyaunee nananena, nananena Hāsaunaunenau jea hasedauwuyaunede.
37 “Başkasını yargılamayın, siz de yargılanmazsınız. Suçlu çıkarmayın, siz de suçlu çıkarılmazsınız. Başkasını bağışlayın, siz de bağışlanırsınız.
Jevaauchuwuu, nau nananene hadnaajauchuwuhane: nau jevaduguthāe nau nananena hadnehauwuduguhuva: hejaegudanauwuyāe nau hadnejaegudanauwunane nananene:
38 Verin, size verilecektir. İyice bastırılmış, silkelenmiş ve taşmış, dolu bir ölçekle kucağınıza boşaltılacak. Hangi ölçekle verirseniz, aynı ölçekle alacaksınız.”
Vāe, nau hadnevenana nananene, vavesethajauauthāe, dāayāe, nau dāesathāe, nau haunauwauauthāe, hauchauva, henane hadvenāna. Nechau hadnaasethajauaudaunāna hasethajauauthānā hadnanesethajauaudaunana.
39 İsa onlara şu benzetmeyi de anlattı: “Kör köre kılavuzluk edebilir mi? İkisi de çukura düşmez mi?
Nau hanaāanadethaude haejejegausuhu, Gaunanenauguhu jenenauājetha nanenauguhu? Gauhaudjenesauujanesenauau gauuhanaa?
40 Öğrenci öğretmeninden üstün değildir, ama eğitimini tamamlayan her öğrenci öğretmeni gibi olacaktır.
Thauguthāhe hehauwujavaāhe hechauhauthehādaune: hau haunauude hanesāde daun haunauudaunāde hathāhenith hechauhauthehādaune.
41 “Sen neden kardeşinin gözündeki çöpü görürsün de kendi gözündeki merteği farketmezsin?
Nau naudu hanauhaudauwu nananene hahavaa hejaheede hesesāe, hau haājevesehau havadauhaude hathāsewau hasesāe?
42 Kendi gözündeki merteği görmezken, kardeşine nasıl, ‘Kardeş, izin ver, gözündeki çöpü çıkarayım’ dersin? Seni ikiyüzlü! Önce kendi gözündeki merteği çıkar, o zaman kardeşinin gözündeki çöpü çıkarmak için daha iyi görürsün.”
Wauāthe hauddusenehethau nananene hahavaa, Jāedaā, hadaugauhauwunathe hajaheede hasesāe, hau daujenauhauwaude havadauhaude hathāsewau nehayau hasesāe? Nananene jayaudauwunaedehe, nedauau haugauhune havadauhaude hathāsewau nehayau hasesāe, nau hadenaāeneauvane hadenaāeneaugauhauwu jaheede hethāsathau hahavaa hesesāe.
43 “İyi ağaç kötü meyve, kötü ağaç da iyi meyve vermez.
Hanau hauhaude hethahagu hehauwuseaude wausaunee vevenaudenau; nau wauāthe wauchahagu hauhaude hehauwuseaude hethadenee vevenaudenau.
44 Her ağaç meyvesinden tanınır. Dikenli bitkilerden incir toplanmaz, çalılardan üzüm devşirilmez.
Hanau hadauchude hauhaude neaenaunede hanasaunee hevevenaudenau. Hanau hauchahevesee henanenauau hehauwunaadauhauānuu hauuyauchuwunau nau dauchuuwusee hehauwunaadauguunee dadajevenau.
45 İyi insan yüreğindeki iyilik hazinesinden iyilik, kötü insan içindeki kötülük hazinesinden kötülük çıkarır. İnsanın ağzı, yüreğinden taşanı söyler.
Henane hethāde hehethee hethadenee heda nenauuchaudede hethadenee; hau wauchāhede henane wausaunee heda nenauuchaudede wausaunee: hanau waunauthaa hehethee hedahaa hede nanadenaunee.
46 “Niçin beni ‘Ya Rab, ya Rab’ diye çağırıyorsunuz da söylediklerimi yapmıyorsunuz?
Nau naudu, Vahadāhene, Vahadāhene, haesena, hau nejesedauna hayauhuhau hasenehethathana?
47 Bana gelen ve sözlerimi duyup uygulayan kişinin kime benzediğini size anlatayım.
Daun nādasāde nau nedaunānaugu hasenehenaunauau, nau hesedauhuk, haudnauhauthehathana haudnethāde:
48 Böyle bir kişi, evini yaparken toprağı kazan, derinlere inip temeli kaya üzerine atan adama benzer. Sel sularıyla kabaran ırmak o eve saldırsa da, onu sarsamaz. Çünkü ev sağlam yapılmıştır.
Henanene henee nenesedenethe hauauwu naathāde, nau henee nejayauchauhuu, nau naneejenanauau hauauwuu dasee hauunaugāe: nau nauunauuu naje neje naunauthuu jaathāsāe henee hauauwuu, nau hehauwunauauvathāau: hanau daunāaudaa hauunaugāe.
49 Ama sözlerimi duyup da uygulamayan kişi, evini temel koymaksızın toprağın üzerine kuran adama benzer. Kabaran ırmak saldırınca ev hemen çöker. Evin yıkılışı da korkunç olur.”
Hau jaathedehe, nau janenaasedauthe, naathāde henanenau henee nedasauauvānethe vedauauwuu; nau neje jaathāsāe naunauthuu, nau nauhauhaunee naunenauauau; nau thauwusāe henee hauauwuu nevasauau.
