Luka 12
1 O sırada halktan binlerce kişi birbirlerini ezercesine toplanmıştı. İsa önce kendi öğrencilerine şunları söylemeye başladı: “Ferisiler'in mayasından –yani, ikiyüzlülükten– kaçının.
In the mean time, when there were gathered together an innumerable multitude of people, so that they stepped one on another, he began to say to his disciples first of all, Beware you of the leaven of the Pharisees, which is hypocrisy.
2 Örtülü olup da açığa çıkarılmayacak, gizli olup da bilinmeyecek hiçbir şey yoktur.
For there is nothing covered, that shall not be revealed; neither hid, that shall not be known.
3 Bunun için karanlıkta söylediğiniz her söz gün ışığında duyulacak, kapalı kapılar ardında kulağa fısıldadıklarınız damlardan duyurulacaktır.
Therefore whatever you have spoken in darkness shall be heard in the light; and that which you have spoken in the ear in closets shall be proclaimed on the housetops.
4 “Siz dostlarıma söylüyorum, bedeni öldüren, ama ondan sonra başka bir şey yapamayanlardan korkmayın.
And I say to you my friends, Be not afraid of them that kill the body, and after that have no more that they can do.
5 Kimden korkmanız gerektiğini size açıklayayım: Kişiyi öldürdükten sonra cehenneme atma yetkisine sahip olan Tanrı'dan korkun. Evet, size söylüyorum, O'ndan korkun. (Geenna g1067)
But I will forewarn you whom you shall fear: Fear him, which after he has killed has power to cast into hell; yes, I say to you, Fear him. (Geenna g1067)
6 Beş serçe iki meteliğe satılmıyor mu? Ama bunlardan bir teki bile Tanrı katında unutulmuş değildir.
Are not five sparrows sold for two farthings, and not one of them is forgotten before God?
7 Nitekim başınızdaki bütün saçlar bile sayılıdır. Korkmayın, siz birçok serçeden daha değerlisiniz.
But even the very hairs of your head are all numbered. Fear not therefore: you are of more value than many sparrows.
8 “Size şunu söyleyeyim, insanların önünde beni açıkça kabul eden herkesi, İnsanoğlu da Tanrı'nın melekleri önünde açıkça kabul edecek.
Also I say to you, Whoever shall confess me before men, him shall the Son of man also confess before the angels of God:
9 Ama kim beni insanlar önünde inkâr ederse, kendisi de Tanrı'nın melekleri önünde inkâr edilecek.
But he that denies me before men shall be denied before the angels of God.
10 İnsanoğlu'na karşı bir söz söyleyen herkes bağışlanacak. Oysa Kutsal Ruh'a küfreden bağışlanmayacaktır.
And whoever shall speak a word against the Son of man, it shall be forgiven him: but to him that blasphemes against the Holy Ghost it shall not be forgiven.
11 “Sizi havra topluluklarının, yöneticilerin ve yetkililerin önüne çıkardıklarında, ‘Kendimizi neyle, nasıl savunacağız?’ ya da, ‘Ne söyleyeceğiz?’ diye kaygılanmayın.
And when they bring you to the synagogues, and to magistrates, and powers, take you no thought how or what thing you shall answer, or what you shall say:
12 Kutsal Ruh o anda size ne söylemeniz gerektiğini öğretecektir.”
For the Holy Ghost shall teach you in the same hour what you ought to say.
13 Kalabalığın içinden biri İsa'ya, “Öğretmenim, kardeşime söyle de mirası benimle paylaşsın” dedi.
And one of the company said to him, Master, speak to my brother, that he divide the inheritance with me.
14 İsa ona şöyle dedi: “Ey adam! Kim beni üzerinizde yargıç ya da hakem yaptı?”
And he said to him, Man, who made me a judge or a divider over you?
15 Sonra onlara, “Dikkatli olun!” dedi. “Her türlü açgözlülükten sakının. Çünkü insanın yaşamı, malının çokluğuna bağlı değildir.”
And he said to them, Take heed, and beware of covetousness: for a man’s life consists not in the abundance of the things which he possesses.
16 İsa onlara şu benzetmeyi anlattı: “Zengin bir adamın toprakları bol ürün verdi.
And he spoke a parable to them, saying, The ground of a certain rich man brought forth plentifully:
17 Adam kendi kendine, ‘Ne yapacağım? Ürünlerimi koyacak yerim yok’ diye düşündü.
And he thought within himself, saying, What shall I do, because I have no room where to bestow my fruits?
18 Sonra, ‘Şöyle yapacağım’ dedi. ‘Ambarlarımı yıkıp daha büyüklerini yapacağım, bütün tahıllarımı ve mallarımı oraya yığacağım.
And he said, This will I do: I will pull down my barns, and build greater; and there will I bestow all my fruits and my goods.
19 Kendime, ey canım, yıllarca yetecek kadar bol malın var. Rahatına bak, ye, iç, yaşamın tadını çıkar diyeceğim.’
And I will say to my soul, Soul, you have much goods laid up for many years; take your ease, eat, drink, and be merry.
20 “Ama Tanrı ona, ‘Ey akılsız!’ dedi. ‘Bu gece canın senden istenecek. Biriktirdiğin bu şeyler kime kalacak?’
But God said to him, You fool, this night your soul shall be required of you: then whose shall those things be, which you have provided?
21 “Kendisi için servet biriktiren, ama Tanrı katında zengin olmayan kişinin sonu böyle olur.”
So is he that lays up treasure for himself, and is not rich toward God.
22 İsa öğrencilerine şöyle dedi: “Bu nedenle size şunu söylüyorum: ‘Ne yiyeceğiz?’ diye canınız için, ‘Ne giyeceğiz?’ diye bedeniniz için kaygılanmayın.
And he said to his disciples, Therefore I say to you, Take no thought for your life, what you shall eat; neither for the body, what you shall put on.
23 Can yiyecekten, beden de giyecekten daha önemlidir.
The life is more than meat, and the body is more than raiment.
24 Kargalara bakın! Ne eker, ne biçerler; ne kilerleri, ne ambarları vardır. Tanrı yine de onları doyurur. Siz kuşlardan çok daha değerlisiniz!
Consider the ravens: for they neither sow nor reap; which neither have storehouse nor barn; and God feeds them: how much more are you better than the fowls?
25 Hangi biriniz kaygılanmakla ömrünü bir anlık uzatabilir?
And which of you with taking thought can add to his stature one cubit?
26 Bu küçücük işe bile gücünüz yetmediğine göre, öbür konularda neden kaygılanıyorsunuz?
If you then be not able to do that thing which is least, why take you thought for the rest?
27 “Zambakların nasıl büyüdüğüne bakın! Ne çalışırlar, ne de iplik eğirirler. Ama size şunu söyleyeyim, bütün görkemine karşın Süleyman bile bunlardan biri gibi giyinmiş değildi.
Consider the lilies how they grow: they toil not, they spin not; and yet I say to you, that Solomon in all his glory was not arrayed like one of these.
28 Ey kıt imanlılar, bugün var olup yarın ocağa atılacak olan kır otunu böyle giydiren Tanrı'nın sizi de giydireceği çok daha kesindir.
If then God so clothe the grass, which is to day in the field, and to morrow is cast into the oven; how much more will he clothe you, O you of little faith?
29 ‘Ne yiyeceğiz, ne içeceğiz?’ diye düşünüp tasalanmayın.
And seek not you what you shall eat, or what you shall drink, neither be you of doubtful mind.
30 Dünya ulusları hep bu şeylerin peşinden giderler. Oysa Babanız, bunlara gereksinmeniz olduğunu bilir.
For all these things do the nations of the world seek after: and your Father knows that you have need of these things.
31 Siz O'nun egemenliğinin ardından gidin, o zaman size bunlar da verilecektir.
But rather seek you the kingdom of God; and all these things shall be added to you.
32 “Korkma, ey küçük sürü! Çünkü Babanız, egemenliği size vermeyi uygun gördü.
Fear not, little flock; for it is your Father’s good pleasure to give you the kingdom.
33 Mallarınızı satın, sadaka olarak verin. Kendinize eskimeyen keseler, göklerde tükenmeyen bir hazine edinin. Orada ne hırsız ona yaklaşır, ne de güve onu yer.
Sell that you have, and give alms; provide yourselves bags which wax not old, a treasure in the heavens that fails not, where no thief approaches, neither moth corrupts.
34 Hazineniz neredeyse, yüreğiniz de orada olacaktır.”
For where your treasure is, there will your heart be also.
35 “Kuşaklarınız belinizde bağlı ve kandilleriniz yanar durumda hazır olun.
Let your loins be girded about, and your lights burning;
36 Düğün şenliğinden dönecek olan efendilerinin gelip kapıyı çaldığı an kapıyı açmak için hazır bekleyen köleler gibi olun.
And you yourselves like to men that wait for their lord, when he will return from the wedding; that when he comes and knocks, they may open to him immediately.
37 Efendileri geldiğinde uyanık bulunan kölelere ne mutlu! Size doğrusunu söyleyeyim, efendileri beline kuşağını bağlayacak, kölelerini sofraya oturtacak ve gelip onlara hizmet edecek.
Blessed are those servants, whom the lord when he comes shall find watching: truly I say to you, that he shall gird himself, and make them to sit down to meat, and will come forth and serve them.
38 Efendi gecenin ister ikinci, ister üçüncü nöbetinde gelsin, uyanık bulacağı kölelere ne mutlu!
And if he shall come in the second watch, or come in the third watch, and find them so, blessed are those servants.
39 Ama şunu bilin ki, ev sahibi, hırsızın hangi saatte geleceğini bilse, evinin soyulmasına fırsat vermez.
And this know, that if the manager of the house had known what hour the thief would come, he would have watched, and not have suffered his house to be broken through.
40 Siz de hazır olun. Çünkü İnsanoğlu beklemediğiniz saatte gelecektir.”
Be you therefore ready also: for the Son of man comes at an hour when you think not.
41 Petrus, “Ya Rab” dedi, “Bu benzetmeyi bizim için mi anlatıyorsun, yoksa herkes için mi?”
Then Peter said to him, Lord, speak you this parable to us, or even to all?
42 Rab de şöyle dedi: “Efendinin, uşaklarına vaktinde azık vermek için başlarına atadığı güvenilir ve akıllı kâhya kimdir?
And the Lord said, Who then is that faithful and wise steward, whom his lord shall make ruler over his household, to give them their portion of meat in due season?
43 Efendisi eve döndüğünde işinin başında bulacağı o köleye ne mutlu!
Blessed is that servant, whom his lord when he comes shall find so doing.
44 Size gerçeği söyleyeyim, efendisi onu bütün malının üzerinde yetkili kılacak.
Of a truth I say to you, that he will make him ruler over all that he has.
45 Ama o köle içinden, ‘Efendim gecikiyor’ der, kadın ve erkek hizmetkârları dövmeye, yiyip içip sarhoş olmaya başlarsa, efendisi, onun beklemediği günde, ummadığı saatte gelecek, onu şiddetle cezalandırıp imansızlarla bir tutacaktır.
But and if that servant say in his heart, My lord delays his coming; and shall begin to beat the menservants and maidens, and to eat and drink, and to be drunken;
The lord of that servant will come in a day when he looks not for him, and at an hour when he is not aware, and will cut him in sunder, and will appoint him his portion with the unbelievers.
47 “Efendisinin isteğini bilip de hazırlık yapmayan, onun isteğini yerine getirmeyen köle çok dayak yiyecek.
And that servant, which knew his lord’s will, and prepared not himself, neither did according to his will, shall be beaten with many stripes.
48 Oysa bilmeden dayağı hak eden davranışlarda bulunan, az dayak yiyecek. Kime çok verilmişse, ondan çok istenecek. Kime çok şey emanet edilmişse, kendisinden daha fazlası istenecektir.
But he that knew not, and did commit things worthy of stripes, shall be beaten with few stripes. For to whomsoever much is given, of him shall be much required: and to whom men have committed much, of him they will ask the more.
49 “Ben dünyaya ateş yağdırmaya geldim. Keşke bu ateş daha şimdiden alevlenmiş olsaydı!
I am come to send fire on the earth; and what will I, if it be already kindled?
50 Katlanmam gereken bir vaftiz var. Bu vaftiz gerçekleşinceye dek nasıl da sıkıntı çekiyorum!
But I have a baptism to be baptized with; and how am I straitened till it be accomplished!
51 Yeryüzüne barış getirmeye mi geldiğimi sanıyorsunuz? Size hayır diyorum, ayrılık getirmeye geldim.
Suppose you that I am come to give peace on earth? I tell you, No; but rather division:
52 Bundan böyle bir evde beş kişi, ikiye karşı üç, üçe karşı iki bölünmüş olacak.
For from now on there shall be five in one house divided, three against two, and two against three.
53 Baba oğluna karşı, oğul babasına karşı, anne kızına karşı, kız annesine karşı, kaynana gelinine karşı, gelin kaynanasına karşı olacaktır.”
The father shall be divided against the son, and the son against the father; the mother against the daughter, and the daughter against the mother; the mother in law against her daughter in law, and the daughter in law against her mother in law.
54 İsa halka şunları da söyledi: “Batıda bir bulutun yükseldiğini görünce siz hemen, ‘Sağanak geliyor’ diyorsunuz, ve öyle oluyor.
And he said also to the people, When you see a cloud rise out of the west, straightway you say, There comes a shower; and so it is.
55 Rüzgarın güneyden estiğini görünce, ‘Çok sıcak olacak’ diyorsunuz, ve öyle oluyor.
And when you see the south wind blow, you say, There will be heat; and it comes to pass.
56 Sizi ikiyüzlüler! Yeryüzünün ve gökyüzünün görünümünden bir anlam çıkarabiliyorsunuz da, şimdiki zamanın anlamını nasıl oluyor da çıkaramıyorsunuz?
You hypocrites, you can discern the face of the sky and of the earth; but how is it that you do not discern this time?
57 “Doğru olana neden kendiniz karar vermiyorsunuz?
Yes, and why even of yourselves judge you not what is right?
58 Sizden davacı olanla birlikte yargıca giderken, yolda onunla anlaşmak için elinizden geleni yapın. Yoksa o sizi yargıcın önüne sürükler, yargıç gardiyanın eline verir, gardiyan da sizi hapse atar.
When you go with your adversary to the magistrate, as you are in the way, give diligence that you may be delivered from him; lest he hale you to the judge, and the judge deliver you to the officer, and the officer cast you into prison.
59 Size şunu söyleyeyim, borcunuzun son kuruşunu ödemedikçe oradan asla çıkamazsınız.”
I tell you, you shall not depart there, till you have paid the very last mite.
