Luka 1
1 Sayın Teofilos, Birçok kişi aramızda olup bitenlerin tarihçesini yazmaya girişti. Nitekim başlangıçtan beri bu olayların görgü tanığı ve Tanrı sözünün hizmetkârı olanlar bunları bize ilettiler. Ben de bütün bu olayları ta başından özenle araştırmış biri olarak bunları sana sırasıyla yazmayı uygun gördüm.
Since many have undertaken to set in order a narrative concerning those matters which have been fulfilled among us,
even as those who from the beginning were eyewitnesses and servants of the word delivered them to us,
it seemed good to me also, having traced the course of all things accurately from the first, to write to you in order, most excellent Theophilus [God friend];
4 Öyle ki, sana verilen bilgilerin doğruluğunu bilesin.
that you might know the certainty concerning the things in which you were instructed.
5 Yahudiye Kralı Hirodes zamanında, Aviya bölüğünden Zekeriya adında bir kâhin vardı. Harun soyundan gelen karısının adı ise Elizabet'ti.
There was in the days of Herod [Heroic], the king of Judea [Praise], a certain priest named Zacharias [Remembered by Yah], of the priestly division of Abiyah [My father Yah]. He had a wife of the daughters of Aaron [Light-bringer], and her name was Elizabeth [My God oath].
6 Her ikisi de Tanrı'nın gözünde doğru kişilerdi, Rab'bin bütün buyruk ve kurallarına eksiksizce uyarlardı.
They were both upright before God, observing all the mitzvot ·instructions· and ordinances of Yahweh blamelessly.
7 Elizabet kısır olduğu için çocukları olmuyordu. İkisinin de yaşı ilerlemişti.
But they had no child, because Elizabeth [My God oath] was barren, and they both were well advanced in years.
8 Zekeriya, hizmet sırasının kendi bölüğünde olduğu bir gün, Tanrı'nın önünde kâhinlik görevini yerine getiriyordu.
Now while he served in the priest’s office before God in the order of his priestly division,
9 Kâhinlik geleneği uyarınca Rab'bin Tapınağı'na girip buhur yakma görevi kurayla ona verilmişti.
according to the custom of the priest’s office, his lot was to enter into the temple of Yahweh and burn incense (as the Cohen Gadol ·High Priest· on Yom Kippur ·Day of Atonement·). On the seventh month Ethanim ·Ever-flowing durable stream (in Hebrew), 7· or Tishrei ·[Beginning (in Babylonian)]· on the 10th day).
10 Buhur yakma saatinde bütün halk topluluğu dışarıda dua ediyordu.
All the people were outside, praying, at the time of the incense burning,
11 Bu sırada, Rab'bin bir meleği buhur sunağının sağında durup Zekeriya'ya göründü.
when there appeared to him an angel of MarYah [Master Yahweh], standing on the right side of the altar of incense.
12 Zekeriya onu görünce şaşırdı, korkuya kapıldı.
Zacharias [Remembered by Yah] was troubled when he saw him, and fear fell upon him.
13 Melek, “Korkma, Zekeriya” dedi, “Duan kabul edildi. Karın Elizabet sana bir oğul doğuracak, adını Yahya koyacaksın.
But the angel said to him, “Don’t be afraid, Zacharias [Remembered by Yah], because your request has been heard, and your wife, Elizabeth [My God oath], will bear you a son, and you shall call his name John [Yah is gracious].
14 Sevinip coşacaksın. Birçokları da onun doğumuna sevinecek.
You will have joy and gladness; and many will rejoice at his birth.
15 O, Rab'bin gözünde büyük olacak. Hiç şarap ve içki içmeyecek; daha annesinin rahmindeyken Kutsal Ruh'la dolacak.
For he will be great in the sight of MarYah [Master Yahweh], and he will drink no wine nor strong drink. He will be filled with Ruach haKodesh [Spirit, Breath of the Holiness], even from his mother’s womb.
16 İsrailoğulları'ndan birçoğunu, Tanrıları Rab'be döndürecek.
He will turn many of the children of to MarYah [Master Yahweh], their God.
17 Babaların yüreklerini çocuklarına döndürmek, söz dinlemeyenleri doğru kişilerin anlayışına yöneltmek ve Rab için hazırlanmış bir halk yetiştirmek üzere, İlyas'ın ruhu ve gücüyle Rab'bin önünden gidecektir.”
He will go before him in the spirit and power of Elijah [My God Yah], ‘to turn the hearts of the fathers to the children,’ and the disobedient to the wisdom of the just; to prepare a people prepared for Adonai.”
18 Zekeriya meleğe, “Bundan nasıl emin olabilirim?” dedi. “Çünkü ben yaşlandım, karımın da yaşı ilerledi.”
Zacharias [Remembered by Yah] said to the angel, “How can I be sure of this? For I am an old man, and my wife is well advanced in years.”
19 Melek ona şöyle karşılık verdi: “Ben Tanrı'nın huzurunda duran Cebrail'im. Seninle konuşmak ve bu müjdeyi sana bildirmek için gönderildim.
The angel answered him, “I am Gabriel [Man of God], who stands in the presence of God. I was sent to speak to you, and to bring you this good news.
20 İşte, belirlenen zamanda yerine gelecek olan sözlerime inanmadığın için dilin tutulacak, bunların gerçekleşeceği güne dek konuşamayacaksın.”
Behold, you will be silent and not able to speak, until the day that these things will happen, because you didn’t trust my words, which will be fulfilled in their proper time.”
21 Zekeriya'yı bekleyen halk, onun tapınakta bu kadar uzun süre kalmasına şaştı.
The people were waiting for Zacharias [Remembered by Yah], and they marveled that he delayed in the temple.
22 Zekeriya ise dışarı çıktığında onlarla konuşamadı. O zaman tapınakta bir görüm gördüğünü anladılar. Kendisi onlara işaretler yapıyor, ama konuşamıyordu.
When he came out, he could not speak to them, and they perceived that he had seen a vision in the temple. He continued making signs to them, and remained mute.
23 Görev süresi bitince Zekeriya evine döndü.
When the days of his service were fulfilled, he departed to his house.
24 Bir süre sonra karısı Elizabet gebe kaldı ve beş ay evine kapandı.
After these days Elizabeth [My God oath], his wife, conceived, and she hid herself five months, saying,
25 “Bunu benim için yapan Rab'dir” dedi. “Bu günlerde benimle ilgilenerek insanlar arasında utancımı giderdi.”
“Thus has MarYah [Master Yahweh] done to me in the days in which he looked at me, to take away my reproach among men.”
26 Elizabet'in hamileliğinin altıncı ayında Tanrı, Melek Cebrail'i Celile'de bulunan Nasıra adlı kente, Davut'un soyundan Yusuf adındaki adamla nişanlı kıza gönderdi. Kızın adı Meryem'di.
Now in the sixth month Elul ·Search, 6·, the angel Gabriel [Man of God] was sent from God to a city of Galilee [District, Circuit], named Nazareth [Branch, Separated one],
to a virgin pledged to be married to a man whose name was Joseph [May he add], of David [Beloved]’s house. The virgin’s name was Mary [Rebellion].
28 Onun yanına giren melek, “Selam, ey Tanrı'nın lütfuna erişen kız! Rab seninledir” dedi.
Having come in, the angel said to her, “Shalom ·Complete peace·, favored lady! Adonai is with you. Blessed are you among women!”
29 Söylenenlere çok şaşıran Meryem, bu selamın ne anlama gelebileceğini düşünmeye başladı.
But when she saw him, she was greatly troubled at the saying, and considered what kind of salutation this might be.
30 Ama melek ona, “Korkma Meryem” dedi, “Sen Tanrı'nın lütfuna eriştin.
The angel said to her, “Don’t be afraid, Mary [Rebellion], for you have found favor with God.
31 Bak, gebe kalıp bir oğul doğuracak, adını İsa koyacaksın.
Behold, you will conceive in your womb, and give birth to a son, and will call his name ‘Yeshua [Salvation].’
32 O büyük olacak, kendisine ‘Yüceler Yücesi'nin Oğlu’ denecek. Rab Tanrı O'na, atası Davut'un tahtını verecek.
He will be great, and will be called haBen haElohim Chayim [the Son of the God Living]. MarYah [Master Yahweh] God will give him the throne of his forefather, David [Beloved],
33 O da sonsuza dek Yakup'un soyu üzerinde egemenlik sürecek, egemenliğinin sonu gelmeyecektir.” (aiōn g165)
and he will reign over the house of Jacob [Supplanter] forever. There will be no end to his Kingdom.” (aiōn g165)
34 Meryem meleğe, “Bu nasıl olur? Ben erkeğe varmadım ki” dedi.
Mary [Rebellion] said to the angel, “How can this be, seeing I am a virgin?”
35 Melek ona şöyle yanıt verdi: “Kutsal Ruh senin üzerine gelecek, Yüceler Yücesi'nin gücü sana gölge salacak. Bunun için doğacak olana kutsal, Tanrı Oğlu denecek.
The angel answered her, “The Ruach Kodesh [Holy Spirit, Breath] will come on you, and the power of the Elyon [Most High] will overshadow you. Therefore also the holy one who is born from you will be called the Ben-Elohim ·Son of Elohim God·.
36 Bak, senin akrabalarından Elizabet de yaşlılığında bir oğula gebe kaldı. Kısır bilinen bu kadın şimdi altıncı ayındadır.
Behold, Elizabeth [My God oath], your relative, also has conceived a son in her old age; and this is the sixth month Elul ·Search, 6· with her who was called barren.
37 Tanrı'nın yapamayacağı hiçbir şey yoktur.”
For nothing spoken by God is impossible.”
38 “Ben Rab'bin kuluyum” dedi Meryem, “Bana dediğin gibi olsun.” Bundan sonra melek onun yanından ayrıldı.
Mary [Rebellion] said, “Behold, the servant of MarYah [Master Yahweh]; let it be done to me according to your word.” The angel departed from her.
39 O günlerde Meryem kalkıp aceleyle Yahuda'nın dağlık bölgesindeki bir kente gitti.
Mary [Rebellion] arose in those days and went into the hill country with haste, into a city of Judah [Praised],
40 Zekeriya'nın evine girip Elizabet'i selamladı.
and entered into the house of Zacharias [Remembered by Yah] and greeted Elizabeth [My God oath].
41 Elizabet Meryem'in selamını duyunca rahmindeki çocuk hopladı. Kutsal Ruh'la dolan Elizabet yüksek sesle şöyle dedi: “Kadınlar arasında kutsanmış bulunuyorsun, rahminin ürünü de kutsanmıştır!
When Elizabeth [My God oath] heard Mary [Rebellion]’s greeting, the baby leaped in her womb, and Elizabeth [My God oath] was filled with Ruach haKodesh [Spirit, Breath of the Holiness].
She called out with a loud voice, and said, “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb!
43 Nasıl oldu da Rabbim'in annesi yanıma geldi?
Why am I so favored, that the mother of my Lord should come to me?
44 Bak, selamın kulaklarıma eriştiği an, çocuk rahmimde sevinçle hopladı.
For behold, when the voice of your greeting came into my ears, the baby leaped in my womb for joy!
45 İman eden kadına ne mutlu! Çünkü Rab'bin ona söylediği sözler gerçekleşecektir.”
Blessed is she who trusted, for there will be a fulfillment of the things which have been spoken to her from MarYah [Master Yahweh]!”
46 Meryem de şöyle dedi: “Canım Rab'bi yüceltir; Ruhum, Kurtarıcım Tanrı sayesinde sevinçle coşar.
Mary [Rebellion] said, “My soul magnifies Adonai.
My spirit has rejoiced in God my Savior,
48 Çünkü O, sıradan biri olan kuluyla ilgilendi. İşte, bundan böyle bütün kuşaklar beni mutlu sayacak.
for he has looked at the humble state of his servant. For behold, from now on, all generations will call me blessed.
49 Çünkü Güçlü Olan, benim için büyük işler yaptı. O'nun adı kutsaldır.
For he who is mighty has done great things for me. Holy set-apart is his name.
50 Kuşaklar boyunca kendisinden korkanlara merhamet eder.
And in every generation, he has eleos ·merciful compassion in action· on those who fear him.
51 Bileğiyle büyük işler yaptı; Gururluları yüreklerindeki kuruntularla darmadağın etti.
He has shown strength with his arm. He has scattered the proud in the imagination of their hearts.
52 Hükümdarları tahtlarından indirdi, Sıradan insanları yükseltti.
He has put down princes from their thrones. And has exalted the lowly.
53 Aç olanları iyiliklerle doyurdu, Zenginleri ise elleri boş çevirdi.
He has filled the hungry with good things. He has sent the rich away empty.
He has given help to Israel [God prevails], his servant, that he might remember eleos ·merciful compassion in action·,
55 Atalarımıza söz verdiği gibi, İbrahim'e ve onun soyuna sonsuza dek Merhamet etmeyi unutmayarak Kulu İsrail'in yardımına yetişti.” (aiōn g165)
As he spoke to our fathers, to Abraham [Father of a multitude] and his offspring forever.” (aiōn g165)
56 Meryem, üç ay kadar Elizabet'in yanında kaldı, sonra kendi evine döndü.
Mary [Rebellion] stayed with her about three months, and then teshuvah ·completely returned· to her house.
57 Elizabet'in doğurma vakti geldi ve bir oğul doğurdu.
Now the time that Elizabeth [My God oath] should give birth was fulfilled, and she gave birth to a son.
58 Komşularıyla akrabaları, Rab'bin ona ne büyük merhamet gösterdiğini duyunca, onun sevincine katıldılar.
Her neighbors and her relatives heard that Adonai had magnified his eleos ·merciful compassion in action· towards her, and they rejoiced with her.
59 Sekizinci gün çocuğun sünnetine geldiler. Ona babası Zekeriya'nın adını vereceklerdi.
On the eighth day, they came to circumcise the child; and they would have called him Zacharias [Remembered by Yah], after the name of his father.
60 Ama annesi, “Hayır, adı Yahya olacak” dedi.
His mother answered, “Not so; but he will be called John [Yah is gracious].”
61 Ona, “Akrabaların arasında bu adı taşıyan kimse yok ki” dediler.
They said to her, “There is no one among your relatives who is called by this name.”
62 Bunun üzerine babasına işaretle çocuğun adını ne koymak istediğini sordular.
They made signs to his father, what he would have him called.
63 Zekeriya bir yazı levhası istedi ve, “Adı Yahya'dır” diye yazdı. Herkes şaşakaldı.
He asked for a writing tablet, and wrote, “His name is John [Yah is gracious].” They all marveled.
64 O anda Zekeriya'nın ağzı açıldı, dili çözüldü. Tanrı'yı överek konuşmaya başladı.
His mouth was opened immediately, and his tongue freed, and he spoke, blessing God.
65 Çevrede oturanların hepsi korkuya kapıldı. Bütün bu olaylar, Yahudiye'nin dağlık bölgesinin her yanında konuşulur oldu.
Fear came on all who lived around them, and all these sayings were talked about throughout all the hill country of Judea [Praise].
66 Duyan herkes derin derin düşünüyor, “Acaba bu çocuk ne olacak?” diyordu. Çünkü Rab onunla birlikteydi.
All who heard them laid them up in their heart, saying, “What then will this child be?” The hand of MarYah [Master Yahweh] was with him.
67 Çocuğun babası Zekeriya, Kutsal Ruh'la dolarak şu peygamberlikte bulundu:
His father, Zacharias [Remembered by Yah], was filled with Ruach haKodesh [Spirit, Breath of the Holiness], and prophesied, saying,
68 “İsrail'in Tanrısı Rab'be övgüler olsun! Çünkü halkının yardımına gelip onları fidyeyle kurtardı.
“Blessed be MarYah [Master Yahweh], the God of Israel [God prevails], for he has visited and redeemed his people;
and has raised up a horn of yishu'ah ·salvation· for us in the house of his servant David [Beloved]
70 Eski çağlardan beri Kutsal peygamberlerinin ağzından bildirdiği gibi, Kulu Davut'un soyundan Bizim için güçlü bir kurtarıcı çıkardı; (aiōn g165)
(as he spoke by the mouth of his holy prophets who have been from of old), (aiōn g165)
71 Düşmanlarımızdan, Bizden nefret edenlerin hepsinin elinden Kurtuluşumuzu sağladı.
yishu'ah ·salvation· from our enemies, and from the hand of all who hate us;
72 Böylece atalarımıza merhamet ederek Kutsal antlaşmasını anmış oldu.
to show eleos ·merciful compassion in action· towards our fathers, to remember his holy covenant ·binding contract between two or more parties·,
73 Nitekim bizi düşmanlarımızın elinden kurtaracağına Ve ömrümüz boyunca Kendi önünde kutsallık ve doğruluk içinde, Korkusuzca kendisine tapınmamızı sağlayacağına dair Atamız İbrahim'e ant içerek söz vermişti.
the covenant oath which he swore to Abraham [Father of a multitude], Avinu ·our Father·,
to grant to us that we, being delivered out of the hand of our enemies, should serve him without fear,
In holiness and righteousness before him all the days of our life.
76 Sen de, ey çocuk, Yüceler Yücesi'nin peygamberi diye anılacaksın. Rab'bin yollarını hazırlamak üzere önünden gidecek Ve O'nun halkına, Günahlarının bağışlanmasıyla kurtulacaklarını bildireceksin.
And you, child, will be called a prophet of the Elyon [Most High], for you will go before the face of Yahweh to prepare his ways,
to give knowledge of yishu'ah ·salvation· to his people by the remission of their abstract sins ·miss the marks·,
78 Çünkü Tanrımız'ın yüreği merhamet doludur. O'nun merhameti sayesinde, Yücelerden doğan Güneş, Karanlıkta ve ölümün gölgesinde yaşayanlara ışık saçmak Ve ayaklarımızı esenlik yoluna yöneltmek üzere Yardımımıza gelecektir.”
because of the tender eleos ·merciful compassion in action· of our God, whereby the dawn from on high will visit us,
to shine on those who sit in darkness and the shadow of death; to guide our feet into the way of peace.”
80 Çocuk büyüyor, ruhsal yönden güçleniyordu. İsrail halkına görüneceği güne dek ıssız yerlerde yaşadı.
The child was growing, and becoming strong in spirit, and was in the desert until the day of his public appearance to Israel [God prevails].
