Hâkimler 9
1 Yerubbaal'ın oğlu Avimelek, dayılarının bulunduğu Şekem Kenti'ne giderek onlara ve annesinin boyundan gelen herkese şöyle dedi:
And Abimelech the son of Jerubbaal went to Shechem to his mother's brothers, and spoke with them, and with all the family of the house of his mother's father, saying,
2 “Şekem halkına şunu duyurun: ‘Sizin için hangisi daha iyi? Gidyon'un yetmiş oğlu tarafından yönetilmek mi, yoksa bir kişi tarafından yönetilmek mi?’ Unutmayın ki ben sizinle aynı etten, aynı kandanım.”
Speak, I pray you, in the ears of all the men of Shechem, Which is better for you, that all the sons of Jerubbaal, who are seventy men, rule over you, or that one rule over you? Remember also that I am your bone and your flesh.
3 Dayıları Avimelek'in söylediklerini Şekem halkına ilettiler. Halkın yüreği Avimelek'ten yanaydı. “O bizim kardeşimizdir” dediler.
And his mother's brothers spoke of him in the ears of all the men of Shechem all these words. And their hearts inclined to follow Abimelech, for they said, He is our brother.
4 Ona Baal-Berit Tapınağı'ndan yetmiş parça gümüş verdiler. Avimelek bu parayla kiraladığı belalı serserileri peşine taktı.
And they gave him seventy pieces of silver out of the house of Baal-berith, with which Abimelech hired vain and unstable fellows who followed him.
5 Sonra Ofra'ya, babasının evine dönüp kardeşlerini, Yerubbaal'ın yetmiş oğlunu bir taşın üzerinde kesip öldürdü. Yalnız Yerubbaal'ın küçük oğlu Yotam kaçıp gizlendiği için sağ kaldı.
And he went to his father's house at Ophrah, and killed his brothers the sons of Jerubbaal, being seventy men, upon one stone, but Jotham the youngest son of Jerubbaal was left, for he hid himself.
6 Şekem ve Beytmillo halkları toplanarak hep birlikte Şekem'de dikili taş meşesinin olduğu yere gittiler; Avimelek'i orada kral ilan ettiler.
And all the men of Shechem assembled themselves together, and all the house of Millo, and went and made Abimelech king by the oak of the pillar that was in Shechem.
7 Olup biteni Yotam'a bildirdiklerinde Yotam Gerizim Dağı'nın tepesine çıkıp yüksek sesle halka şöyle dedi: “Ey Şekem halkı, beni dinleyin, Tanrı da sizi dinleyecek.
And when they told it to Jotham, he went and stood on the top of mount Gerizim, and lifted up his voice, and cried out, and said to them, Hearken to me, ye men of Shechem, that God may hearken to you.
8 Bir gün ağaçlar kendilerine bir kral meshetmek istediler; zeytin ağacına gidip, ‘Gel kralımız ol’ dediler.
The trees went forth a time to anoint a king over them. And they said to the olive tree, Reign thou over us.
9 “Zeytin ağacı, ‘İlahları ve insanları onurlandırmak için kullanılan yağımı bırakıp ağaçlar üzerinde sallanmaya mı gideyim?’ diye yanıtladı.
But the olive tree said to them, Should I leave my fatness with which by me they honor God and man, and go to wave to and fro over the trees?
10 “Bunun üzerine ağaçlar incir ağacına, ‘Gel sen kralımız ol’ dediler.
And the trees said to the fig tree, Come thou, and reign over us.
11 “İncir ağacı, ‘Tatlılığımı ve güzel meyvemi bırakıp ağaçlar üzerinde sallanmaya mı gideyim?’ diye yanıtladı.
But the fig tree said to them, Should I leave my sweetness, and my good fruit, and go to wave to and fro over the trees?
12 “Sonra ağaçlar asmaya, ‘Gel sen bizim kralımız ol’ dediler.
And the trees said to the vine, Come thou, and reign over us.
13 Asma, ‘İlahlarla insanlara zevk veren yeni şarabımı bırakıp ağaçlar üzerinde sallanmaya mı gideyim?’ dedi.
And the vine said to them, Should I leave my new wine, which cheers God and man, and go to wave to and fro over the trees?
14 “Sonunda ağaçlar karaçalıya, ‘Gel sen kralımız ol’ dediler.
Then all the trees said to the bramble, Come thou, and reign over us.
15 “Karaçalı, ‘Eğer gerçekten beni kendinize kral meshetmek istiyorsanız, gelin gölgeme sığının’ diye karşılık verdi, ‘Eğer sığınmazsanız, karaçalıdan çıkan ateş Lübnan'ın bütün sedir ağaçlarını yakıp kül edecektir.’
And the bramble said to the trees, If in truth ye anoint me king over you, then come and take refuge in my shade, and if not, let fire come out of the bramble, and devour the cedars of Lebanon.
16 “Şimdi siz Avimelek'i kral yapmakla içten ve dürüst davrandığınızı mı sanıyorsunuz? Yerubbaal'la ailesine iyilik mi ettiniz? Ona hak ettiği gibi mi davrandınız?
Now therefore, if ye have dealt truly and uprightly, in that ye have made Abimelech king, and if ye have dealt well with Jerubbaal and his house, and have done to him according to the deed of his hands
17 Oysa babam sizi Midyanlılar'ın elinden kurtarmak için canını tehlikeye atarak sizin için savaştı.
(for my father fought for you, and ventured his life, and delivered you out of the hand of Midian,
18 Ama bugün siz babamın ailesine karşı ayaklandınız, yetmiş oğlunu bir taşın üzerinde kesip öldürdünüz. Cariyesinden doğan Avimelek kardeşiniz olduğu için onu Şekem'e kral yaptınız.
and ye have risen up against my father's house this day, and have slain his sons, seventy men, upon one stone, and have made Abimelech, the son of his maid-servant, king over the men of Shechem because he is your brother),
19 Eğer bugün Yerubbaal'la ailesine içten ve dürüst davrandığınıza inanıyorsanız, Avimelek'le sevinin, o da sizinle sevinsin!
if ye then have dealt truly and uprightly with Jerubbaal and with his house this day, then rejoice ye in Abimelech, and let him also rejoice in you.
20 Ama öyle değilse, dilerim, Avimelek ateş olsun, Şekem ve Beytmillo halkını yakıp kül etsin. Ya da Şekem ve Beytmillo halkı ateş olsun, Avimelek'i yakıp kül etsin.”
But if not, let fire come out from Abimelech, and devour the men of Shechem, and the house of Millo, and let fire come out from the men of Shechem, and from the house of Millo, and devour Abimelech.
21 Ardından Yotam kardeşi Avimelek'ten korktuğu için kaçtı, gidip Beer'e yerleşti.
And Jotham ran away, and fled, and went to Beer, and dwelt there, for fear of Abimelech his brother.
22 Avimelek İsrail'i üç yıl yönetti.
And Abimelech was ruler over Israel three years.
23 Sonra Tanrı Avimelek'le Şekem halkını birbirine düşürdü; halk Avimelek'e başkaldırdı.
And God sent an evil spirit between Abimelech and the men of Shechem, and the men of Shechem dealt treacherously with Abimelech,
24 Tanrı bunu Avimelek'i Yerubbaal'ın yetmiş oğluna yapılan zorbalığın aynısına uğratmak, kardeşlerini öldüren Avimelek'ten ve onu bu kırıma isteklendiren Şekem halkından akıttıkları kanın öcünü almak için yaptı.
that the violence done to the seventy sons of Jerubbaal might come, and that their blood might be laid upon Abimelech their brother who killed them, and upon the men of Shechem who strengthened his hands to kill his brothers.
25 Şekem halkı dağ başlarında Avimelek'e pusu kurdu. Oradan geçen herkesi soyuyorlardı. Bu durum Avimelek'e bildirildi.
And the men of Shechem set ambushes for him on the tops of the mountains, and they robbed all who came along that way by them, and it was told Abimelech.
26 Ebet oğlu Gaal kardeşleriyle birlikte gelip Şekem'e yerleşti. Şekem halkı ona güvendi.
And Gaal the son of Ebed came with his brothers, and went over to Shechem, and the men of Shechem put their trust in him.
27 Bağlara çıkıp üzümleri topladıktan, ezip şarap yaptıktan sonra bir şenlik düzenlediler. İlahlarının tapınağına gittiler; orada yiyip içerken Avimelek'e lanetler yağdırdılar.
And they went out into the field, and gathered their vineyards, and trod the grapes, and held festival, and went into the house of their god, and ate and drank, and cursed Abimelech.
28 Ebet oğlu Gaal kalkıp şöyle dedi: “Avimelek kim ki, biz Şekem halkı ona hizmet edelim? Yerubbaal'ın oğlu değil mi o? Zevul da onun yardımcısı değil mi? Şekemliler'in babası Hamor'un soyundan gelenlere hizmet edin. Neden Avimelek'e hizmet edelim?
And Gaal the son of Ebed said, Who is Abimelech, and who is Shechem, that we should serve him? Is not he the son of Jerubbaal, and Zebul his officer? Serve ye the men of Hamor the father of Shechem, but why should we serve him?
29 Keşke bu halkı ben yönetseydim! Avimelek'i uzaklaştırır ve, ‘Ordunu güçlendir de öyle ortaya çık!’ derdim.”
And would that this people were under my hand! Then I would remove Abimelech. And he said to Abimelech, Increase thine army, and come out.
30 Kentin yöneticisi olan Zevul, Ebet oğlu Gaal'ın sözlerini duyunca öfkelendi.
And when Zebul the ruler of the city heard the words of Gaal the son of Ebed, his anger was kindled.
31 Avimelek'e gizlice gönderdiği ulaklar aracılığıyla şöyle dedi: “Ebet oğlu Gaal ve kardeşleri Şekem'e geldiler. Kenti sana karşı ayaklandırıyorlar.
And he sent messengers to Abimelech privately, saying, Behold, Gaal the son of Ebed and his brothers have come to Shechem, and, behold, they are fortifying the city against thee.
32 Gel, adamlarınla birlikte gece kırda pusuya yat.
Now therefore, up by night, thou and the people who are with thee, and lie in wait in the field.
33 Sabah güneş doğar doğmaz kalk, kenti bas. Gaal ile adamları sana saldırdığında onlara yapacağını yap.”
And it shall be, that in the morning, as soon as the sun is up, thou shall rise early, and rush upon the city, and, behold, when he and the people who are with him come out against thee, then thou may do to them as thou shall find occasion.
34 Böylece Avimelek'le adamları gece kalkıp dört bölük halinde Şekem yakınında pusuya yattılar.
And Abimelech rose up, and all the people who were with him, by night, and they laid wait against Shechem in four companies.
35 Ebet oğlu Gaal çıkıp kentin giriş kapısında durunca, Avimelek'le yanındakiler pusu yerinden fırladılar.
And Gaal the son of Ebed went out, and stood in the entrance of the gate of the city. And Abimelech rose up, and the people who were with him, from the ambushment.
36 Gelenleri gören Gaal, Zevul'a, “Dağların tepesinden inip gelenlere bak!” dedi. Zevul, “Adam sandığın aslında dağların gölgesidir” diye karşılık verdi.
And when Gaal saw the people, he said to Zebul, Behold, there comes a people down from the tops of the mountains. And Zebul said to him, Thou see the shadow of the mountains as if they were men.
37 Ama Gaal ısrar etti: “Bak, topraklarımızın ortasında ilerleyenler var. Bir kısmı da Falcılar Meşesi yolundan geliyor.”
And Gaal spoke again and said, See, there comes a people down by the middle of the land, and one company comes by the way of the oak of Meonenim.
38 Bunun üzerine Zevul, “‘Avimelek kim ki, ona hizmet edelim’ diye övünen sen değil miydin?” dedi, “Küçümsediğin halk bu değil mi? Haydi şimdi git, onlarla savaş!”
Then Zebul said to him, Where is now thy mouth, that thou said, Who is Abimelech, that we should serve him? Is not this the people that thou have despised? Go out now, I pray, and fight with them.
39 Şekem halkına öncülük eden Gaal, Avimelek'le savaşa tutuştu.
And Gaal went out before the men of Shechem, and fought with Abimelech.
40 Ama tutunamayıp kaçmaya başladı. Avimelek ardına düştü. Kentin giriş kapısına dek çok sayıda ölü yerde yatıyordu.
And Abimelech chased him, and he fled before him, and there fell many wounded, even to the entrance of the gate.
41 Avimelek Aruma'da kaldı. Zevul ise Gaal'ı ve kardeşlerini Şekem'den kovdu, kentte yaşamalarına izin vermedi.
And Abimelech dwelt at Arumah, and Zebul drove out Gaal and his brothers, that they should not dwell in Shechem.
42 Savaşın ertesi günü Avimelek Şekemliler'in tarlalarına gittiklerini haber aldı.
And it came to pass on the morrow, that the people went out into the field, and they told Abimelech.
43 Adamlarını üç bölüğe ayırıp kırda pusuya yattı. Halkın kentten çıktığını görünce saldırıp onları öldürdü.
And he took the people, and divided them into three companies, and laid wait in the field. And he looked, and, behold, the people came forth out of the city. And he rose up against them, and smote them.
44 Sonra yanındaki bölükle hızla ilerleyerek kentin giriş kapısına dayandı. Öbür iki bölükse tarlalardakilere saldırıp onları öldürdü.
And Abimelech, and the companies who were with him, rushed forward, and stood in the entrance of the gate of the city, and the two companies rushed upon all who were in the field, and smote them.
45 Avimelek gün boyu kente karşı savaştı; kenti ele geçirdikten sonra halkını kılıçtan geçirdi. Kenti yıkıp üstüne tuz serpti.
And Abimelech fought against the city all that day. And he took the city, and killed the people that were in it, and he beat down the city, and sowed it with salt.
46 Şekem Kulesi'ndeki halk olup biteni duyunca, El-Berit Tapınağı'nın kalesine sığındı.
And when all the men of the tower of Shechem heard of it, they entered into the stronghold of the house of El-berith.
47 Onların Şekem Kulesi'nde toplandığını haber alan Avimelek,
And it was told Abimelech that all the men of the tower of Shechem were gathered together.
48 yanındaki halkla birlikte Salmon Dağı'na çıktı. Eline bir balta alıp ağaçtan bir dal kesti, dalı omuzuna atarak yanındakilere, “Ne yaptığımı gördünüz” dedi, “Çabuk olun, siz de benim gibi yapın.”
And Abimelech got up to mount Zalmon, he and all the people who were with him. And Abimelech took an axe in his hand, and cut down a bough from the trees, and took it up, and laid it on his shoulder. And he said to the people who were with him, What ye have seen me do, make haste, and do as I have done.
49 Böylece hepsi birer dal kesip Avimelek'i izledi. Dalları kalenin dibinde yığıp ateşe verdiler. Şekem Kulesi'ndeki bin kadar kadın, erkek yanarak öldü.
And all the people likewise cut down every man his bough, and followed Abimelech, and put them to the stronghold, and set the stronghold on fire upon them, so that all the men of the tower of Shechem died also, about a thousand men and women.
50 Bundan sonra Avimelek Teves üzerine yürüdü, kenti kuşatıp ele geçirdi.
Then Abimelech went to Thebez, and encamped against Thebez, and took it.
51 Kentin ortasında sağlam bir kule vardı. Kadın erkek bütün kent halkı oraya sığındı. Kapıları kapayıp kulenin damına çıktılar.
But there was a strong tower inside the city. And all the men and women fled, and all those of the city, and shut themselves in, and got up to the roof of the tower.
52 Avimelek gelip kuleyi kuşattı. Ateşe vermek için kapısına yaklaştığında,
And Abimelech came to the tower, and fought against it, and drew near to the door of the tower to burn it with fire.
53 bir kadın değirmenin üst taşını Avimelek'in üzerine atıp başını yardı.
And a certain woman cast an upper millstone upon Abimelech's head, and broke his skull.
54 Avimelek hemen silahlarını taşıyan uşağını çağırdı ve, “Kılıcını çek, beni öldür” dedi, “Hiç kimse, ‘Avimelek'i bir kadın öldürdü’ demesin.” Uşak kılıcını Avimelek'e saplayıp onu öldürdü.
Then he called hastily to the young man his armor bearer, and said to him, Draw thy sword, and kill me, that men not say of me, A woman killed him. And his young man thrust him through, and he died.
55 Avimelek'in öldüğünü görünce İsrailliler evlerine döndüler.
And when the men of Israel saw that Abimelech was dead, they departed every man to his place.
56 Böylece Tanrı yetmiş kardeşini öldürerek babasına büyük kötülük eden Avimelek'i cezalandırdı.
Thus God requited the wickedness of Abimelech, which he did to his father, in slaying his seventy brothers.
57 Tanrı Şekem halkını da yaptıkları kötülüklerden ötürü cezalandırdı. Yerubbaal'ın oğlu Yotam'ın lanetine uğradılar.
And God requited all the wickedness of the men of Shechem upon their heads. And the curse of Jotham the son of Jerubbaal came upon them.
