Vaiz 7
1 İyi ad hoş kokulu yağdan, Ölüm günü doğum gününden iyidir.
A good name is betere than preciouse oynementis; and the dai of deth is betere than the dai of birthe.
2 Yas evine gitmek, şölen evine gitmekten iyidir. Çünkü her insanın sonu ölümdür, Yaşayan herkes bunu aklında tutmalı.
It is betere to go to the hous of morenyng, than to the hous of a feeste; for in that hous `of morenyng the ende of alle men is monestid, and a man lyuynge thenkith, what is to comynge.
3 Üzüntü gülmekten iyidir, Çünkü yüz mahzun olunca yürek sevinir.
Yre is betere than leiyyng; for the soule of a trespassour is amendid bi the heuynesse of cheer.
4 Bilge kişinin aklı yas evindedir, Akılsızın aklıysa şenlik evinde.
The herte of wise men is where sorewe is; and the herte of foolis is where gladnesse is.
5 Bilgenin azarını işitmek, Akılsızın türküsünü işitmekten iyidir.
It is betere to be repreued of a wijs man, than to be disseyued bi the flateryng of foolis;
6 Çünkü akılsızın gülmesi, Kazanın altındaki çalıların çatırtısı gibidir. Bu da boştur.
for as the sown of thornes brennynge vndur a pot, so is the leiyyng of a fool. But also this is vanyte.
7 Haksız kazanç bilgeyi delirtir, Rüşvet karakteri bozar.
Fals chalenge disturblith a wijs man, and it schal leese the strengthe of his herte.
8 Bir olayın sonu başlangıcından iyidir. Sabırlı kibirliden iyidir.
Forsothe the ende of preyer is betere than the bigynnyng. A pacient man is betere than a proud man.
9 Çabuk öfkelenme, Çünkü öfke akılsızların bağrında barınır.
Be thou not swift to be wrooth; for ire restith in the bosum of a fool.
10 “Neden geçmiş günler bugünlerden iyiydi?” diye sorma, Çünkü bu bilgece bir soru değil.
Seie thou not, What gessist thou is of cause, that the formere tymes weren betere than ben now? for whi siche axyng is fonned.
11 Bilgelik miras kadar iyidir, Güneşi gören herkes için yararlıdır.
Forsothe wisdom with richessis is more profitable, and profitith more to men seynge the sunne.
12 Bilgelik siperdir, para da siper, Bilginin yararı ise şudur: Bilgelik ona sahip olan kişinin yaşamını korur.
For as wisdom defendith, so money defendith; but lernyng and wisdom hath this more, that tho yyuen lijf to `her weldere.
13 Tanrı'nın yaptığını düşün: O'nun eğrilttiğini kim doğrultabilir?
Biholde thou the werkis of God, that no man may amende hym, whom God hath dispisid.
14 İyi günde mutlu ol, Ama kötü günde dikkatle düşün; Tanrı birini öbürü gibi yaptı ki, İnsan kendisinden sonra neler olacağını bilmesin.
In a good day vse thou goodis, and bifore eschewe thou an yuel day; for God made so this dai as that dai, that a man fynde not iust playnyngis ayens hym.
15 Boş ömrümde şunları gördüm: Doğru insan doğruluğuna karşın ölüyor, Kötü insanın ise, kötülüğüne karşın ömrü uzuyor.
Also Y siy these thingis in the daies of my natyuyte; a iust man perischith in his riytfulnesse, and a wickid man lyueth myche tyme in his malice.
16 Ne çok doğru ol ne de çok bilge. Niçin kendini yok edesin?
Nyle thou be iust myche, nether vndurstonde thou more than is nedeful; lest thou be astonyed.
17 Ne çok kötü ol ne de akılsız. Niçin vaktinden önce ölesin?
Do thou not wickidli myche, and nyle thou be a fool; lest thou die in a tyme not thin.
18 Birini tutman iyidir, Öbüründen de elini çekme. Çünkü Tanrı'ya saygı duyan ikisini de başarır.
It is good, that thou susteyne a iust man; but also withdrawe thou not thin hond from hym; for he that dredith God, is not necligent of ony thing.
19 Bilgelik, bilge kişiyi kentteki on yöneticiden daha güçlü kılar.
Wisdom hath coumfortid a wise man, ouer ten pryncis of a citee.
20 Çünkü yeryüzünde hep iyilik yapan, Hiç günah işlemeyen doğru insan yoktur.
Forsothe no iust man is in erthe, that doith good, and synneth not.
21 İnsanların söylediği her söze aldırma, Yoksa uşağının bile sana sövdüğünü duyabilirsin.
But also yyue thou not thin herte to alle wordis, that ben seid; lest perauenture thou here thi seruaunt cursynge thee;
22 Çünkü sen de birçok kez Başkalarına sövdüğünü pekâlâ biliyorsun.
for thi conscience woot, that also thou hast cursid ofte othere men.
23 Bütün bunları bilgelikle denedim: “Bilge olacağım” dedim. Ama bu beni aşıyordu.
I asayede alle thingis in wisdom; Y seide, I schal be maad wijs, and it yede awei ferthere fro me, myche more than it was;
24 Bilgelik denen şey Uzak ve çok derindir, onu kim bulabilir?
and the depthe is hiy, who schal fynde it?
25 Böylece, bilgelik ve çözüm aramaya, incelemeye, kavramaya, Kötülüğün akılsızlık, akılsızlığın delilik olduğunu anlamaya kafa yordum.
I cumpasside alle thingis in my soule, to kunne, and biholde, and seke wisdom and resoun, and to knowe the wickidnesse of a fool, and the errour of vnprudent men.
26 Kimi kadını ölümden acı buldum. O kadın ki, kendisi tuzak, yüreği kapan, elleri zincirdir. Tanrı'nın hoşnut kaldığı insan ondan kaçar, Günah işleyense ona tutsak olur.
And Y foond a womman bitterere than deth, which is the snare of hunteris, and hir herte is a net, and hir hondis ben boondis; he that plesith God schal ascape hir, but he that is a synnere, schal be takun of hir.
27 Vaiz diyor ki, “Şunu gördüm: Bir çözüm bulmak için Bir şeyi öbürüne eklerken
Lo! Y foond this, seide Ecclesiastes, oon and other, that Y schulde fynde resoun, which my soule sekith yit;
28 –Araştırıp hâlâ bulamazken– Binde bir adam buldum, Ama aralarında bir kadın bulamadım.
and Y foond not. I foond o man of a thousynde; Y foond not a womman of alle.
29 Bulduğum tek şey: Tanrı insanları doğru yarattı, Oysa onlar hâlâ karmaşık çözümler arıyorlar.”
I foond this oonli, that God made a man riytful; and he medlide hym silf with questiouns with out noumbre. Who is siche as a wijs man? and who knowith the expownyng of a word?
