Elçilerin İşleri 17
1 Amfipolis ve Apollonya'dan geçerek Selanik'e geldiler. Burada Yahudiler'in bir havrası vardı.
Now when they had gone through Amphipolis and Apollonia, they came to Thessalonica. Here there was a Jewish synagogue,
2 Pavlus, her zamanki gibi Yahudiler'e giderek art arda üç Şabat Günü onlarla Kutsal Yazılar üzerinde tartıştı.
and Paul, according to his usual custom, went in to them and, for three Sabbath Days, he reasoned with them out of the Scriptures,
3 Mesih'in acı çekip ölümden dirilmesi gerektiğine dair açıklamalarda bulunuyor, kanıtlar gösteriyordu. “Size duyurmakta olduğum bu İsa, Mesih'tir” diyordu.
explaining and quoting passages to prove that the Messiah had to suffer and to rise again from the dead and that "This Jesus whom I am proclaiming unto you is the Messiah."
4 Onlardan bazıları, Tanrı'ya tapan Grekler'den büyük bir topluluk ve ileri gelen kadınların da birçoğu ikna olup Pavlus'la Silas'a katıldılar.
Some were persuaded and attached themselves to Paul and Silas, including a number of devout Greeks, and a large number of the leading women.
5 Yahudiler bunu kıskandı. Çarşı pazardan topladıkları bazı kötü insanlardan bir kalabalık oluşturup kentte kargaşalık çıkarttılar. Pavlus'la Silas'ı bulmak ve halkın önünde yargılamak amacıyla Yason'un evine saldırdılar.
But the Jews, moved with jealousy, called to their aid certain ill- favored and idle fellows, formed a mob, and began to set the town in an uproar. Assaulting the house of Jason, they sought to bring them out to the people.
6 Onları bulamayınca, Yason ile bazı kardeşleri kent yetkililerinin önüne sürüklediler. “Dünyayı altüst eden o adamlar buraya da geldiler” diye bağırıyorlardı.
And when they had failed to find Paul and Silas, they began to drag Jason and some of the brethren before the politarchs, shouting. "These fellows who have upset the habitable earth are come hither also.
7 “Yason onları evine aldı. Onların hepsi, İsa adında başka bir kral olduğunu söyleyerek Sezar'ın buyruklarına karşı geliyorlar.”
"Jason has received them, and they all act contrary to the decrees of Caesar, saying that there is another king, one Jesus."
8 Bu sözleri işiten kalabalık ve kentin yetkilileri telaşa kapıldı.
Both the crowd and the politarchs were disturbed when they heard this,
9 Sonunda yetkililer Yason ve öbürlerini kefaletle serbest bıraktılar.
but when they had taken security from Jason and the rest, they let them go.
10 Kardeşler hemen o gece Pavlus'la Silas'ı Veriya Kenti'ne gönderdiler. Onlar oraya varınca Yahudiler'in havrasına gittiler.
Now the brothers sent Paul and Silas away by night to Berea. When they got there they betook themselves to the Jewish synagogue.
11 Veriya'daki Yahudiler Selanik'tekilerden daha açık fikirliydi. Tanrı sözünü büyük ilgiyle karşılayarak her gün Kutsal Yazılar'ı inceliyor, öğretilenlerin doğru olup olmadığını araştırıyorlardı.
The Jews of Berea were more noble than those in Thessalonica, in that they very readily received the message with all readiness of mind, and day after day searched the Scriptures to see whether these things were so.
12 Böylelikle içlerinden birçokları ve çok sayıda saygın Grek kadın ve erkek iman etti.
So many of them became believers, and so did not a few Greeks, women of honorable estate, and men.
13 Selanik'teki Yahudiler Pavlus'un Veriya'da da Tanrı'nın sözünü duyurduğunu öğrenince oraya gittiler, halkı kışkırtıp ayağa kaldırdılar.
As soon as the Jews in Thessalonica learned that the word of God was preached by Paul in Berea also, they came there, and stirred up and troubled the crowds.
14 Bunun üzerine kardeşler Pavlus'u hemen deniz kıyısına yolladılar. Silas ile Timoteos ise Veriya'da kaldılar.
Then the brothers at once sent Paul down to the sea, but Silas and Timothy remained behind.
15 Pavlus'la birlikte gidenler onu Atina'ya kadar götürdüler. Sonra Pavlus'tan, Silas'la Timoteos'un bir an önce kendisine yetişmeleri yolunda buyruk alarak geri döndüler.
Those who were caring for Paul brought him as far as Athens, and there left him, with instructions to Silas and Timothy to come to him with all speed.
16 Onları Atina'da bekleyen Pavlus, kenti putlarla dolu görünce yüreğinde derin bir acı duydu.
While Paul was waiting for them at Athens, his spirit was stirred within him, when he noticed that the city was full of idols.
17 Bu nedenle, gerek havrada Yahudiler'le ve Tanrı'ya tapan yabancılarla, gerek her gün çarşı meydanında karşılaştığı kişilerle tartışıp durdu.
He argued in the synagogues with the Jews and the devout proselytes, and also daily in the market-place with those that met him there.
18 Epikürcü ve Stoacı bazı filozoflar onunla atışmaya başladılar. Kimi, “Bu lafebesi ne demek istiyor?” derken, kimi de, “Galiba yabancı ilahların haberciliğini yapıyor” diyordu. Çünkü Pavlus, İsa'yla ve dirilişle ilgili Müjde'yi duyuruyordu.
A few of the Epicurean and Stoic philosophers also encountered him again and again. Some were saying, "What has this beggarly fellow to say?" Others said, "He seems to be a setter forth of strange gods," because he preached Jesus and the resurrection.
19 Onlar Pavlus'u alıp Ares Tepesi Kurulu'na götürdüler. Ona, “Yaydığın bu yeni öğretinin ne olduğunu öğrenebilir miyiz?” dediler.
Then they laid hold of him and brought him up to Mars Hill, saying. "May we be told what this new teaching of yours is?
20 “Kulağımıza yabancı gelen bazı konulardan söz ediyorsun. Bunların anlamını öğrenmek isteriz.”
"For you are bringing certain strange things to our ears. We want to know, therefore, what these things mean."
21 Bütün Atinalılar ve kentte bulunan yabancılar, vakitlerini hep yeni düşünceleri anlatarak ve dinleyerek geçirirlerdi.
(Now all the Athenians and the strangers sojourning there spent their time in nothing else, but to tell or to hear some new thing.)
22 Pavlus, Ares Tepesi Kurulu'nun önüne çıkıp şunları söyledi: “Ey Atinalılar, sizin her bakımdan çok dindar olduğunuzu görüyorum.
So Paul stood up in the center of Mars Hill, and said. "Men of Athens, I perceive that in all respects you are remarkably religious.
23 Ben çevrede dolaşırken, tapındığınız yerleri incelerken üzerinde, BİLİNMEYEN TANRI'YA diye yazılmış bir sunağa bile rastladım. Sizin bilmeden tapındığınız bu Tanrı'yı ben size tanıtayım.
"For as I was passing along and observing your objects of worship, I found also an altar with this inscription, ‘TO AN UNKNOWN GOD.’ What you are worshiping in ignorance, this I am proclaiming to you.
24 “Dünyayı ve içindekilerin tümünü yaratan, yerin ve göğün Rabbi olan Tanrı, elle yapılmış tapınaklarda oturmaz.
"The God who made the universe and all things in it, he, being Lord of heaven and earth, does not dwell in temples made with hands,
25 Herkese yaşam, soluk ve her şeyi veren kendisi olduğuna göre, bir şeye gereksinmesi varmış gibi O'na insan eliyle hizmet edilmez. Tanrı, bütün ulusları tek insandan türetti ve onları yeryüzünün dört bucağına yerleştirdi.
"neither is he served by men’s hands, as though he needed anything, since he himself gives to all life and breath and all things.
26 Ulusların sürelerini ve yerleşecekleri bölgelerin sınırlarını önceden saptadı.
"He has made of one blood every nation of men to dwell on all the face of the earth, having determined their appointed seasons and the bounds of their habitation,
27 Bunu, kendisini arasınlar ve el yordamıyla da olsa bulabilsinler diye yaptı. Aslında Tanrı hiçbirimizden uzak değildir.
"so that they might seek God, if perhaps they might feel after him and find him, though he is not far from every on of us;
28 Nitekim, ‘O'nda yaşıyor ve hareket ediyoruz; O'nda varız.’ Bazı ozanlarınızın belirttiği gibi, ‘Biz de O'nun soyundanız.’
"for in him we live and move and have our being; as certain even of your own poets have said, "‘For we also are his offspring.’
29 “Tanrı'nın soyundan olduğumuza göre, tanrısal özün, insan düşüncesi ve becerisiyle biçimlendirilmiş altın, gümüş ya da taştan bir nesneye benzediğini düşünmemeliyiz.
"Since then we are God’s offspring, we ought not to imagine that the Godhead is like to gold, or silver, or stone, graven by art and device of man.
30 Tanrı, geçmiş dönemlerin bilgisizliğini görmezlikten geldi; ama şimdi her yerde herkesin tövbe etmesini buyuruyor.
"The times of ignorance God overlooked, but he now commands all men that they should all, everywhere, repent;
31 Çünkü dünyayı, atadığı Kişi aracılığıyla adaletle yargılayacağı günü saptamıştır. Bu Kişi'yi ölümden diriltmekle bunun güvencesini herkese vermiştir.”
inasmuch as he has fixed a day in which he will judge the world justly, by the Man whom he has ordained, and he has given proof of all this by raising him from the dead."
32 Ölülerin dirilmesiyle ilgili sözleri duyunca kimi alay etti, kimi de, “Seni bu konuda bir daha dinlemek isteriz” dedi.
But on hearing of the resurrection of the dead, some began to mock; but others said, "We will hear you again on that subject."
33 Bunun üzerine Pavlus aralarından çıkıp gitti.
So Paul withdrew from them.
34 Birkaç kişi ona katılıp inandı. Bunların arasında kurul üyesi Dionisios, Damaris adlı bir kadın ve birkaç kişi daha vardı.
A few, however, attached themselves to him and believed, among whom was Dionysius the Areopagite, and a woman named Damaris, and some others.
