Senesi 41
1 Pea hili ʻae taʻu kotoa ʻe ua, pea pehē, naʻe misi ʻa Felo: pea vakai naʻe tuʻu ia ʻi he veʻe vaitafe.
En het geschiedde ten einde van twee volle jaren, dat Farao droomde, en ziet, hij stond aan de rivier.
2 Pea vakai, naʻe ʻalu hake mei he vaitafe ʻae fanga pulu ʻe fitu naʻe matamatalelei mo sino lahi; pea nau kai ʻi he ngoue mohuku.
En ziet, uit de rivier kwamen op zeven koeien, schoon van aanzien, en vet van vlees, en zij weidden in het gras.
3 Pea vakai naʻe ʻalu hake ʻo muimui ʻi ai ʻae fanga pulu matamata kehe ʻe fitu, naʻe matamata kovi mo tutue lahi, pea nau tutuʻu ʻo ofi ki he fanga pulu kehe ʻi he veʻe vaitafe.
En ziet, zeven andere koeien kwamen na die op uit de rivier, lelijk van aanzien, en dun van vlees; en zij stonden bij de andere koeien aan den oever der rivier.
4 Pea ko e fanga pulu matamata kovi mo tutue, naʻa nau kai ʻo ʻosi ʻae fanga pulu matamatalelei, mo sino lahi. Pea ʻā ai ʻa Felo.
En die koeien, lelijk van aanzien, en dun van vlees, aten op die zeven koeien, schoon van aanzien en vet. Toen ontwaakte Farao.
5 Pea toe mohe ia, pea misi ia ko hono tuʻo ua; pea vakai, naʻe tupu hake ʻae fua koane ʻe fitu ʻi he kau pe taha, naʻe lahi mo lelei.
Daarna sliep hij en droomde andermaal; en ziet, zeven aren rezen op, in een halm, vet en goed.
6 Pea vakai, naʻe tupu hake ʻo muimui ʻi ai ʻae fua koane ʻe fitu, naʻe kekena mo mate ʻi he matangi hahake.
En ziet, zeven dunne en van den oostenwind verzengde aren schoten na dezelve uit.
7 Pea ko e fua vaivai ʻe fitu, naʻa nau kai ʻo ʻosi ʻae fua ʻe fitu naʻe mālohi mo lelei. Pea; ʻā ai ʻa Felo, pea vakai, ko e misi pe ia.
En de dunne aren verslonden de zeven vette en volle aren. Toen ontwaakte Farao, en ziet, het was een droom.
8 Pea pongipongi hake ai, naʻe mamahi pe hono laumālie; pea fekau ʻe ia ke ui ʻae kau fiemana kotoa pē ʻo ʻIsipite, pea mo e kau tangata poto kotoa pē ʻi ai: pea fakahā ʻe Felo ʻene misi kiate kinautolu; ka naʻe ʻikai ha taha ke ne faʻa fakahā hono ʻuhinga kia Felo.
En het geschiedde in den morgenstond, dat zijn geest verslagen was, en hij zond heen, en riep al de tovenaars van Egypte, en al de wijzen, die daarin waren; en Farao vertelde hun zijn droom; maar er was niemand, die ze aan Farao uitlegde.
9 Pea lea ai ʻae tauhi lahi kia Felo, ʻo pehē, “ʻOku ou manatu ki heʻeku ngaahi hala he ʻaho ni;
Toen sprak de overste der schenkers tot Farao, zeggende: Ik gedenk heden aan mijn zonden.
10 Naʻe tuputāmaki ʻa Felo ki heʻene kau tamaioʻeiki, pea ne tuku au ke fakapōpulaʻi, ki he fale ʻoe ʻeiki ʻoe kau leʻo, ʻa au mo e tangata taʻo mā.
Farao was zeer vertoornd op zijn dienaars, en leverde mij in bewaring ten huize van den overste der trawanten, mij en den overste der bakkers.
11 Pea naʻa ma misi ʻae misi ʻi he pō pe taha, ko au mo ia; naʻa ma misi ʻae tangata taki taha ʻo fakatatau ki hono ʻuhinga ʻo ʻene misi.
En in een nacht droomden wij een droom, ik en hij; wij droomden elk naar de uitlegging zijns drooms.
12 Pea naʻa mau ʻi ai mo e talavou ko e Hepelū, ko e tamaioʻeiki ki he ʻeiki ʻoe kau leʻo; pea ma fakahā kiate ia, pea ne fakahā kiate kimaua hono ʻuhinga ʻoe ma misi, ki he tangata taki taha naʻa ne fakahā hono ʻuhinga ʻo ʻene misi.
En aldaar was bij ons een Hebreeuws jongeling, een knecht van den overste der trawanten; en wij vertelden ze hem, en hij leide ons onze dromen uit; een ieder leide hij ze uit, naar zijn droom.
13 Pea naʻe hoko ia, ʻo hangē ko e meʻa naʻa ne fakahā; naʻa ne toe tuku au ki heʻeku ngāue, pea ne tautau ia.”
En gelijk hij ons uitleide, alzo is het geschied; mij heeft hij hersteld in mijn staat, en hem gehangen.
14 Pea fekau leva ʻe Felo ke ui mai Siosefa, pea naʻa nau fakatoʻotoʻo ʻo ʻomi ia mei he fale fakapōpula; pea naʻa ne tele kava, pea fetongi hono kofu, pea haʻu ia kia Felo.
Toen zond Farao en riep Jozef en zij deden hem haastelijk uit den kuil komen; en men schoor hem, en men veranderde zijn klederen; en hij kwam tot Farao.
15 Pea pehē ʻe Felo kia Siosefa, “Kuo u misi ʻae misi, pea ʻoku ʻikai ha taha ke fakahā hono ʻuhinga; pea kuo u fanongo kiate koe, ʻoku ke faʻa ʻilo hono ʻuhinga ʻoe misi ke fakahā ia.”
En Farao sprak tot Jozef: Ik heb een droom gedroomd, en er is niemand, die hem uitlegge; maar ik heb van u horen zeggen, als gij een droom hoort, dat gij hem uitlegt.
16 Pea talaange ʻe Siosefa kia Felo, ʻo pehē, “ʻOku ʻikai ʻiate au; ʻe tuku ʻe he ʻOtua kia Felo ʻae tala fakafiemālie.”
En Jozef antwoordde Farao, zeggende: Het is buiten mij! God zal Farao's welstand aanzeggen.
17 Pea pehē ʻe Felo kia Siosefa, “Naʻaku mamata ʻi heʻeku misi, pea vakai, naʻaku tuʻu ʻi he veʻe vaitafe:
Toen sprak Farao tot Jozef: Zie, in mijn droom stond ik aan den oever der rivier;
18 Pea vakai, naʻe ʻalu hake mei he vaitafe ʻae fanga pulu ʻe fitu naʻe sino lahi, mo matamatalelei; pea naʻa nau kai ʻi he ngoue mohuku:
En zie, uit de rivier kwamen op zeven koeien, vet van vlees en schoon van gedaante, en zij weidden in het gras.
19 pea vakai, naʻe ʻalu hake ʻae fanga pulu kehe ʻe fitu, naʻa nau kovi mo matamata kehe, mo tutue ʻaupito, kuo ʻikai te u mamata ki he kovi pehē, ʻi he fonua kotoa pē ʻo ʻIsipite:
En zie, zeven andere koeien kwamen op na deze, mager en zeer lelijk van gedaante, rank van vlees; ik heb dergelijke van lelijkheid niet gezien in het ganse Egypteland.
20 Pea naʻe kai ʻo ʻosi ʻe he fanga pulu tutue, ʻae ʻuluaki fanga pulu ʻe fitu, ʻaia naʻe sino:
En die ranke en lelijke koeien aten die eerste zeven vette koeien op;
21 Pea hili ʻenau kai ʻo ʻosi ia, pea naʻe ʻikai hano fakaʻilonga ʻo ʻenau kai ia; he naʻa nau matamata kovi ai pe, ʻo hangē ʻi muʻa. Pea u ʻā ai.
Dewelke in haar buik inkwamen; maar men merkte niet, dat ze in haar buik ingekomen waren; want haar aanzien was lelijk, gelijk als in het begin. Toen ontwaakte ik.
22 Pea naʻaku mamata ʻi heʻeku misi, pea vakai, naʻe ai ʻae fua koane ʻe fitu ʻi he kau pe taha, naʻe lahi mo lelei;
Daarna zag ik in mijn droom, en zie, zeven aren rezen op in een halm, vol en goed.
23 Pea vakai, naʻe ai ʻae fua koane ʻe fitu naʻe mae mo manifi, mo mate ʻi he matangi hahake, naʻe tupu hake ki mui;
En zie, zeven dorre, dunne en van den oostenwind verzengde aren, schoten na dezelve uit;
24 Pea naʻe kai ʻo ʻosi ʻae ngaahi fua lelei, ʻe he ngaahi fua mate: pea ne u tala ʻae meʻa ni ki he kau fiemana; ka naʻe ʻikai ha tokotaha ke faʻa fakahā ia.”
En de zeven dunne aren verslonden die zeven goede aren. En ik heb het den tovenaars gezegd; maar er was niemand, die het mij verklaarde.
25 Pea talaange ʻe Siosefa kia Felo, “Ko e misi ʻa Felo, ʻoku taha pe: kuo fakahā ʻe he ʻOtua kia Felo, ʻaia ʻoku ne teu ke fai.
Toen zeide Jozef tot Farao: De droom van Farao is een; hetgeen God is doende, heeft Hij Farao te kennen gegeven.
26 Ko e fanga pulu lelei ʻe fitu ko e taʻu ia ʻe fitu: pea ko e fua lelei ʻe fitu, ko e taʻu ʻe fitu; ko e misi ʻoku taha pe.
Die zeven schone koeien zijn zeven jaren; die zeven schone aren zijn ook zeven jaren; de droom is een.
27 Pea ko e fanga pulu tutue mo matamata kovi ʻe fitu, naʻe tupu ki mui, ko e taʻu ia ʻe fitu: pea ko e fua ʻe fitu naʻe mate ʻi he matangi hahake, ko e taʻu honge ia ʻe fitu.
En die zeven ranke en lelijke koeien, die na gene opkwamen, zijn zeven jaren; en die zeven ranke van den oostenwind verzengde aren zullen zeven jaren des hongers wezen.
28 Ko eni ʻae meʻa kuo u lea ʻaki kia Felo; ko ia ʻoku teu ʻe he ʻOtua ke fai ni, kuo ne fakahā kia Felo.
Dit is het woord, hetwelk ik tot Farao gesproken heb: hetgeen God is doende, heeft Hij Farao vertoond.
29 Vakai, ʻoku haʻu ʻae taʻu mahu lahi ʻe fitu ki he fonua kotoa pē ʻo ʻIsipite;
Zie, de zeven aankomende jaren, zal er grote overvloed in het ganse land van Egypte zijn.
30 Pea ʻe hoko mo ia ʻae taʻu ʻe fitu ʻoku honge; pea ʻe ngalo ʻaupito ʻae mahu ʻi he fonua kotoa pē ʻo ʻIsipite; pea ʻe fakaʻosi ʻe he honge ʻae fonua;
Maar na dezelve zullen er opstaan zeven jaren des hongers; dan zal in het land van Egypte al die overvloed vergeten worden; en de honger zal het land verteren.
31 Pea ʻe ʻikai ʻilo ʻae mahu ʻi he fonua ni, ko e meʻa ʻi he honge ʻe hoko mo ia; koeʻuhi ʻe lahi ʻaupito ia.
Ook zal de overvloed in het land niet gemerkt worden, vanwege dienzelven honger, die daarna wezen zal; want hij zal zeer zwaar zijn.
32 Pea ko e meʻa ʻi hono fai ʻo tuʻo ua ʻae misi kia Felo; ko hono ʻuhinga kuo fakapapau ʻe he ʻOtua ʻae meʻa ni, pea ʻe fakahoko toʻotoʻo ia ʻe he ʻOtua.
En aangaande, dat die droom aan Farao ten tweeden maal is herhaald, is, omdat de zaak van God vastbesloten is, en dat God haast, om dezelve te doen.
33 “Pea ko eni, ke kumi ʻe Felo ha tangata lelei, mo poto, ke fakanofo ia, ke pule ki he fonua ko ʻIsipite.
Zo zie nu Farao naar een verstandigen en wijzen man, en zette hem over het land van Egypte.
34 Pea ke fai ʻe Felo ʻae meʻa ni, tuku ke fakanofo ʻae kau matāpule ki he fonua ni, pea ke vaheʻi mo toʻo hono vahe nima ʻoe fonua ko ʻIsipite, ʻi he taʻu mahu ʻe fitu.
Farao doe zo, en bestelle opzieners over het land; en neme het vijfde deel des lands van Egypte in de zeven jaren des overvloeds.
35 Pea tuku ke nau tānaki ʻae meʻakai kotoa pē ʻoe ngaahi taʻu lelei ko ia ʻoku haʻu, pea ke nau fokotuʻu ʻae koane ʻi he fekau ʻa Felo, pea nau maʻu ʻae meʻakai ʻi he ngaahi kolo.
En dat zij alle spijze van deze aankomende goede jaren verzamelen, en koren opleggen, onder de hand van Farao, tot spijze in de steden, en bewaren het.
36 Pea ko e meʻakai ko ia ko e tokonaki ia ki he fonua ʻi he taʻu ʻe fitu ʻoe honge, ʻaia ʻe hoko ki he fonua ko ʻIsipite; ke ʻoua naʻa ʻauha ʻae fonua koeʻuhi ko e honge.”
Zo zal de spijze zijn tot voorraad voor het land, voor zeven jaren des hongers, die in Egypteland wezen zullen; opdat het land van honger niet verga.
37 Pea naʻe lelei ʻae meʻa ko ia ʻi he ʻao ʻo Felo, mo e ʻao ʻo hono kau nofoʻanga kotoa pē.
En dit woord was goed in de ogen van Farao, en in de ogen van al zijn knechten.
38 Pea pehē ʻe Felo ki heʻene kau tamaioʻeiki, “He te tau faʻa ʻilo ha tokotaha ʻo hangē ko eni, ko e tangata ʻoku ʻiate ia ʻae Laumālie ʻoe ʻOtua?”
Zo zeide Farao tot zijn knechten: Zouden wij wel een man vinden als dezen, in welken Gods Geest is?
39 Pea pehē ʻe Felo kia Siosefa, “Ko e meʻa ʻi he fakahā ʻe he ʻOtua kiate koe ʻae ngaahi meʻa ni, ʻoku ʻikai ha taha ʻoku lelei mo poto ʻo hangē ko koe:
Daarna zeide Farao tot Jozef: Naardien dat God u dit alles heeft verkondigd, zo is er niemand zo verstandig en wijs, als gij.
40 Te ke pule koe ki hoku fale: pea ʻe fekauʻi ʻa hoku kakai, ʻo fakatatau ki hoʻo lea: ko e nofoʻa fakatuʻi pe, teu lahi hake ai ʻiate koe.”
Gij zult over mijn huis zijn, en op uw bevel zal al mijn volk de hand kussen; alleen dezen troon zal ik groter zijn dan gij.
41 Pea pehē ʻe Felo kia Siosefa, “Vakai kuo u fakanofo koe he ʻaho ni, ki he fonua kotoa pē ko ʻIsipite.”
Voorts sprak Farao tot Jozef: Zie, ik heb u over gans Egypteland gesteld.
42 Pea naʻe toʻo ʻe Felo hono mama mei hono nima, ʻo ne ʻai ia ki he nima ʻo Siosefa, ʻo ne fakakofuʻaki ia ʻae ngaahi kofu lelei, pea ne ʻai ʻae kahoa koula ki hono kia.
En Farao nam zijn ring van zijn hand af, en deed hem aan Jozefs hand, en liet hem fijne linnen klederen aantrekken, en leide hem een gouden keten aan zijn hals;
43 Pea naʻa ne tuku ia ke heka ʻi hono ua ʻoe saliote naʻa ne maʻu pea naʻa nau kalanga ʻi hono ʻao, Punou pea naʻa ne fakanofo ia ke pule ki he fonua kotoa pē ko ʻIsipite.
En hij deed hem rijden op den tweeden wagen, dien hij had; en zij riepen voor zijn aangezicht: Knielt! Alzo stelde hij hem over gans Egypteland.
44 Pea pehē ʻe Felo kia Siosefa, “Ko Felo au, pea ʻe ʻikai ha tangata ʻi he fonua kotoa pē ʻo ʻIsipite, te ne hiki hono nima pe vaʻe, ka ʻi hoʻo pule.”
En Farao zeide tot Jozef: Ik ben Farao! doch zonder u zal niemand zijn hand of zijn voet opheffen in gans Egypteland.
45 Pea ui ʻe Felo ʻae hingoa ʻo Siosefa ko Safinati Peanea: pea naʻa ne foaki kiate ia ʻa ʻAsinate, Ko e ʻofefine ʻo Potifela koe taulaʻeiki ʻo ʻOni, ko hono uaifi. Pea naʻe ʻalu ʻa Siosefa ki he fonua kotoa pē ʻo ʻIsipite.
En Farao noemde Jozefs naam Zafnath Paaneah, en gaf hem Asnath, de dochter van Potifera, overste van On, tot een vrouw; en Jozef toog uit door het land van Egypte.
46 Pea naʻe tolungofulu taʻu ʻa Siosefa ʻi heʻene tuʻu ʻi he ʻao ʻo Felo ko e tuʻi ʻo ʻIsipite. Pea naʻe ʻalu ʻa Siosefa mei he ʻao ʻo Felo, ʻo ne ʻalu ʻi he fonua kotoa pē ʻo ʻIsipite.
Jozef nu was dertig jaren oud, als hij stond voor het aangezicht van Farao, koning van Egypte; en Jozef ging uit van Farao's aangezicht, en hij toog door gans Egypteland.
47 Pea ʻi he taʻu mahu ʻe fitu naʻe fua lahi ʻaupito ʻae kelekele.
En het land bracht voort, in de zeven jaren des overvloeds, bij handvollen.
48 Pea naʻa ne tānaki ʻae meʻakai kotoa pē ʻoe taʻu ʻe fitu, ʻaia naʻe ʻi he fonua kotoa pē ʻo ʻIsipite, ʻo fokotuʻu ia ʻi he kolo: ko e ngaahi meʻakai ʻoe ngoue, ʻaia naʻe takatakai ʻae kolo kotoa pē, naʻa ne fokotuʻu ia ki ai.
En hij vergaderde alle spijze der zeven jaren, die in Egypteland was, en deed de spijze in de steden; de spijze van het veld van elke stad, hetwelk rondom haar was, deed hij daar binnen.
49 Pea naʻe tānaki ʻe Siosefa ʻae koane ʻo tatau mo e ʻoneʻone ʻoe tahi, ʻo lahi ʻaupito, pea naʻe tuku ʻene lau ia; he naʻe ʻikai ke faʻa lau ia;
Alzo bracht Jozef zeer veel koren bijeen, als het zand der zee, totdat men ophield te tellen: want daarvan was geen getal.
50 Pea naʻe tupu kia Siosefa ʻae foha ʻe toko ua ʻi he teʻeki ai hoko ʻae honge, ʻaia naʻe fāʻeleʻi kiate ia ʻe ʻAsinate, ko e ʻofefine ʻo Potifela, ko e taulaʻeiki ʻo ʻOni.
En Jozef werden twee zonen geboren, eer er een jaar des hongers aankwam, die Asnath, de dochter van Potifera, overste van On, hem baarde.
51 Pea naʻe ui ʻe Siosefa ʻae hingoa ʻo hono ʻuluaki, ko Manase; he naʻe pehē ʻe ia, “Kuo tuku ʻe he ʻOtua, ke u fakangaloʻi ʻeku ngaahi mamahi, mo e fale kotoa pē ʻo ʻeku tamai.”
En Jozef noemde den naam des eerstgeborenen Manasse; want, zeide hij, God heeft mij doen vergeten al mijn moeite, en het ganse huis mijns vaders.
52 Pea ne ui ʻae hingoa ʻo hono toko ua ko ʻIfalemi; he kuo ngaohi au ʻe he ʻOtua ke u monūʻia ʻi he fonua ʻo hoku tautea.
En den naam des tweeden noemde hij Efraim; want, zeide hij, God heeft mij doen wassen in het land mijner verdrukking.
53 Pea naʻe ʻosi ange ʻae taʻu mahu ʻe fitu, ʻaia naʻe ʻi he fonua kotoa pē ʻo ʻIsipite.
Toen eindigden de zeven jaren des overvloeds, die in Egypte geweest was.
54 Pea kuo hoko ʻae taʻu ʻe fitu ʻoe honge, ʻo hangē ko e lea ʻa Siosefa pea naʻe ʻi he fonua kotoa pē ʻae honge ka naʻe ai ʻae mā ʻi he fonua kotoa pē ʻo ʻIsipite.
En de zeven jaren des hongers begonnen aan te komen, gelijk als Jozef gezegd had. En er was honger in al de landen; maar in gans Egypteland was brood.
55 Pea ʻi he hongea ʻae fonua kotoa pē ʻo ʻIsipite, naʻe tangi ʻae kakai kia Felo ki he mā: pea pehē ʻe Felo ki he kakai ʻIsipite; ʻAlu kia Siosefa; pea ko ia ʻoku ne fakahā kiate kimoutolu, mou fai ia.
Als nu gans Egypteland hongerde, riep het volk tot Farao om brood; en Farao zeide tot alle Egyptenaren: Gaat tot Jozef, doet wat hij u zegt.
56 Pea naʻe hoko ʻae honge ki he fonua kotoa pē; pea naʻe fakaava ʻe Siosefa ʻae ngaahi feleoko, ʻo ne fakatau ki he kakai ʻIsipite; pea tupu ʻo lahi ʻae honge ʻi he fonua ko ʻIsipite.
Als dan honger over het ganse land was, zo opende Jozef alles, waarin iets was, en verkocht aan de Egyptenaren; want de honger werd sterk in Egypteland.
57 Pea naʻe haʻu ʻae fonua kotoa pē ki ʻIsipite kia Siosefa ke fakatau: koeʻuhi naʻe lahi fau ʻae honge ʻi he fonua kotoa pē.
En alle landen kwamen in Egypte tot Jozef, om te kopen; want de honger was sterk in alle landen.
