Senesi 27
1 Pea naʻe hoko ʻo pehē, ʻi heʻene motuʻa ʻa ʻAisake, pea kuo kui hono mata, pea naʻe ʻikai te ne faʻa sio, naʻa ne ui ki hono ʻuluaki foha ko ʻIsoa, ʻo ne pehē kiate ia, Ko hoku foha: pea ne pehē kiate ia, Vakai, ko au eni.
Senuit autem Isaac, et caligaverunt oculi eius, et videre non poterat: vocavitque Esau filium suum maiorem, et dixit ei: Fili mi? Qui respondit: Adsum.
2 Pea pehē ʻe ia, “Vakai mai, kuo u motuʻa, pea ʻoku ʻikai te u ʻilo ʻae ʻaho ʻo ʻeku mate.
Cui pater: Vides, inquit, quod senuerim, et ignorem diem mortis meæ.
3 Pea ko eni, ʻoku ou kole kiate koe, ke ke toʻo hoʻo nāunau, ʻa hoʻo tangakaho, mo hoʻo kaufana, pea ke ʻalu ki he vao mo ke kumi maʻaku ha manu.
Sume arma tua, pharetram, et arcum, et egredere foras: cumque venatu aliquid apprehenderis,
4 Pea ke ngaohi maʻaku ha meʻakai ifo lelei, ʻo hangē ko ʻeku manako, pea ke ʻomi ia kiate au ke u kai; koeʻuhi ke tāpuaki koe ʻe hoku laumālie, ʻi he teʻeki ai teu mate.”
fac mihi inde pulmentum sicut velle me nosti, et affer ut comedam: et benedicat tibi anima mea antequam moriar.
5 Pea naʻe fanongo ʻa Lepeka ki he lea ʻa ʻAisake ki hono foha ko ʻIsoa. Pea naʻe ʻalu ʻa ʻIsoa ki he vao ke kumi ha manu mo ʻomi ia.
Quod cum audisset Rebecca, et ille abiisset in agrum ut iussionem patris impleret,
6 Pea lea ʻa Lepeka ki heʻene tama ko Sēkope, ʻo pehē, “Vakai mai, naʻaku fanongo naʻe lea hoʻo tamai ki ho tokoua ko ʻIsoa, ʻo pehē,
dixit filio suo Iacob: Audivi patrem tuum loquentem cum Esau fratre tuo, et dicentem ei:
7 ‘Omi maʻaku ha manu, mo ngaohi maʻaku ʻae meʻakai lelei, koeʻuhi ke u kai ia, mo tāpuaki koe ʻi he ʻao ʻo Sihova, ʻi he teʻeki ai teu mate.’
Affer mihi de venatione tua, et fac cibos ut comedam, et benedicam tibi coram Domino antequam moriar.
8 Pea ko eni, ʻeku tama, Ke ke talangofua ki hoku leʻo, ʻo hangē ko ia te u fekau kiate koe.
Nunc ergo fili mi, acquiesce consiliis meis:
9 ʻAlu leva ki he fanga kosi, mo ke ʻomi mei ai ʻae ongo ʻuhikiʻi kosi lelei ʻe ua: pea te u ngaohi ʻaki ia ki hoʻo tamai, ʻae meʻakai lelei, ʻo hangē ko ʻene manako.
et pergens ad gregem, affer mihi duos hœdos optimos, ut faciam ex eis escas patri tuo, quibus libenter vescitur:
10 Pea te ke ʻave ia ki hoʻo tamai, koeʻuhi ke ne kai, pea koeʻuhi ke ne tāpuaki koe ʻi he teʻeki ai te ne pekia.”
quas cum intuleris, et comederit, benedicat tibi priusquam moriatur.
11 Pea naʻe pehēange ʻe Sēkope ki heʻene faʻē ko Lepeka, “Vakai mai, ko e tangata fulufulu ʻa ʻIsoa ko hoku tokoua, pea ko e tangata molemole au.
Cui ille respondit: Nosti quod Esau frater meus homo pilosus sit, et ego lenis:
12 E ala nai ʻe heʻeku tamai kiate au, pea te u hā atu kiate ia ko e kākā; pea te u ʻomi kiate au ha malaʻia, kae ʻikai ha tāpuaki.”
si attrectaverit me pater meus, et senserit, timeo ne putet me sibi voluisse illudere, et inducam super me maledictionem pro benedictione.
13 Pea pehēange ʻe heʻene faʻē kiate ia, “Ko ʻeku tama, ke ʻiate au pe ho malaʻia, ka ke tui pe ki hoku leʻo pea ke ʻalu ʻo ʻomi ia kiate au.”
Ad quem mater: In me sit, ait, ista maledictio, fili mi: tantum audi vocem meam, et pergens affer quæ dixi.
14 Pea naʻe ʻalu ia ō fetuku mo ʻomi ia ki heʻene faʻē; pea ngaohi ai ʻe heʻene faʻē ʻae meʻakai lelei, ʻo hangē ko e manako ʻa ʻene tamai.
Abiit, et attulit, deditque matri. Paravit illa cibos, sicut velle noverat patrem illius.
15 Pea toʻo ʻe Lepeka ʻae ngaahi kofu lelei ʻo ʻene ʻuluaki tama ko ʻIsoa, ʻaia naʻe ʻiate ia ʻi he fale, pea ne ai ia ki heʻene tama ki mui ko Sēkope.
Et vestibus Esau valde bonis, quas apud se habebat domi, induit eum:
16 Pea ne ai ʻae kiliʻi kosi ki hono nima mo e [potu ]molemole ʻo hono kia.
pelliculasque hœdorum circumdedit manibus, et colli nuda protexit.
17 Pea ne ʻatu ʻae meʻakai lelei, mo e mā kuo ne ngaohi, ki he nima ʻo ʻene tama ko Sēkope.
Deditque pulmentum, et panes, quos coxerat, tradidit.
18 Pea naʻe ʻalu ia ki heʻene tamai, ʻo ne pehē, “Ko ʻeku tamai;” pea pehē ʻe ia, “Ko au eni; ka ko hai koe hoku foha?”
Quibus illatis, dixit: Pater mi? At ille respondit: Audio. Quis es tu fili mi?
19 Pea pehē ʻe Sēkope ki heʻene tamai, “Ko au ʻIsoa, ko ho ʻuluaki; kuo u fai ʻo hangē ko hoʻo fekau kiate au; pea ʻoku ou kole kiate koe, ke ke tuʻu hake, pea ke nofo ʻo kai mei heʻeku manu, koeʻuhi ke ke tāpuaki au.”
Dixitque Iacob: Ego sum primogenitus tuus Esau: feci sicut præcepisti mihi: surge, sede, et comede de venatione mea, ut benedicat mihi anima tua.
20 Pea pehēange ʻe ʻAisake ki hono foha, “Hoku foha naʻe fēfeeʻi hao maʻu vave pehē mai ia?” Pea ne pehē kiate ia, “Koeʻuhi naʻe ʻomi ia kiate au ʻe Sihova ko ho ʻOtua.”
Rursumque Isaac ad filium suum: Quo modo, inquit, tam cito invenire potuisti, fili mi? Qui respondit: Voluntas Dei fuit ut cito occurreret mihi quod volebam:
21 Pea pehē ʻe ʻAisake kia Sēkope, “Ko hoku foha ʻoku ou kole ke ke ʻunuʻunu mai, koeʻuhi ke u ala kiate koe ke u ʻilo pe ko hoku foha ko ʻIsoa moʻoni koe, pe ʻikai.”
Dixitque Isaac: Accede huc, ut tangam te fili mi, et probem utrum tu sis filius meus Esau, an non.
22 Pea ʻunuʻunu atu ʻa Sēkope ki heʻene tamai ko ʻAisake; pea ne fāfā ia ʻo ne pehē, ‘Ko e leʻo, ko e leʻo ʻo Sēkope, ka ko e nima ko e nima ʻo ʻIsoa.”
Accessit ille ad patrem, et palpato eo, dixit Isaac: Vox quidem, vox Iacob est: sed manus, manus sunt Esau.
23 Pea naʻe ʻikai te ne ʻilo ia, koeʻuhi naʻe fulufulu hono nima, ʻo hangē ko e nima ʻo hono taʻokete, ko ʻIsoa: pea naʻa ne tāpuaki ia;
Et non cognovit eum, quia pilosæ manus similitudinem maioris expresserant. Benedicens ergo illi,
24 Pea pehē ʻe ia, “Ko hoku foha ko ʻIsoa moʻoni koe?” Pea pehēange ʻe ia, “Ko au ia.”
ait: Tu es filius meus Esau? Respondit: Ego sum.
25 Pea pehē ʻe ia, “Omi ke ofi ia kiate au, pea te u kai ʻae kanoʻi manu ʻa hoku foha, koeʻuhi ke tāpuaki koe ʻe hoku laumālie.” Pea ne ʻomi ia ʻo ofi kiate ia, pea ne kai ai: pea ne ʻomi kiate ia ʻae uaine, pea ne inu ai.
At ille: Affer mihi, inquit, cibos de venatione tua, fili mi, ut benedicat tibi anima mea. Quos cum oblatos comedisset, obtulit ei etiam vinum. Quo hausto,
26 Pea pehē ʻe heʻene tamai ko ʻAisake kiate ia; “Ko hoku foha ke ke ʻunuʻunu mai, ʻo uma kiate au.”
dixit ad eum: Accede ad me, et da mihi osculum, fili mi.
27 Pea ʻunuʻunu atu ia, pea uma kiate ia; pea ne nanamu ki he nanamu ʻo hono ngaahi kofu, ʻo ne tāpuaki ia, ʻo pehē, “Vakai, ko e nanamu ʻo hoku foha, ʻoku tatau mo e nanamu ʻoe ngoue kuo tāpuakiʻi ʻe Sihova:
Accessit, et osculatus est eum. Statimque ut sensit vestimentorum illius fragrantiam, benedicens illi, ait: Ecce odor filii mei sicut odor agri pleni, cui benedixit Dominus.
28 Ko ia ke foaki kiate koe ʻe he ʻOtua ʻae hahau mei langi, mo e mahu ʻoe kelekele, pea mo e koane, mo e uaine, ʻo lahi:
Det tibi Deus de rore cæli, et de pinguedine terræ abundantiam frumenti et vini.
29 Ke tauhi koe ʻe he ngaahi kakai, pea ke punou ʻae ngaahi puleʻanga kiate koe; ke ke ʻeiki koe ki ho kāinga, pea ke punou ʻae ngaahi tama ʻa hoʻo faʻē kiate koe; ke malaʻia ia te ne kapeʻi koe, pea ke monūʻia ia ʻoku ne tāpuakiʻi koe.”
Et serviant tibi populi, et adorent te tribus: esto dominus fratrum tuorum, et incurventur ante te filii matris tuæ. Qui maledixerit tibi, sit ille maledictus: et qui benedixerit tibi, benedictionibus repleatur.
30 Pea pehē, kuo hili ʻae tāpuaki ʻe ʻAisake ʻa Sēkope, pea naʻe teʻeki ke meimei ʻalu ia mei he ʻao ʻo ʻene tamai ko ʻAisake, mo ʻene haʻu ʻa hono taʻokete ko ʻIsoa, mei heʻene tuli manu.
Vix Isaac sermonem impleverat: et egresso Iacob foras, venit Esau,
31 Pea kuo ngaohi ʻe ia foki ʻae meʻakai ifo lelei, pea ne ʻomi ia ki heʻene tamai, pea pehē ʻe ia ki heʻene tamai, “Ke tuʻu hake ʻeku tamai, mo kai ʻae kanoʻi manu ʻa hono foha, pea ke tāpuaki au ʻe ho laumālie.”
coctosque de venatione cibos intulit patri, dicens: Surge pater mi, et comede de venatione filii tui: ut benedicat mihi anima tua.
32 Pea pehēange ʻe heʻene tamai ko ʻAisake kiate ia, “Ko hai koe?” Pea talaange ʻe ia, “Ko au, ko ho foha, ko ho ʻuluaki ko ʻIsoa.”
Dixitque illi Isaac: Quis enim es tu? Qui respondit: Ego sum filius tuus primogenitus Esau.
33 Pea tetetete lahi ʻaupito ʻa ʻAisake, ʻo ne pehē, “Ko hai? Kofaʻā ia naʻa ne maʻu ʻae kanoʻi manu, ʻo ʻomi kiate au, pea naʻaku kai ʻi he meʻa kotoa pē, pea naʻaku tāpuaki ia ʻi he teʻeki ai te ke haʻu koe? ʻIo pea ko e moʻoni ʻe monūʻia ia.”
Expavit Isaac stupore vehementi: et ultra quam credi potest, admirans, ait: Quis igitur ille est qui dudum captam venationem attulit mihi, et comedi ex omnibus priusquam tu venires? benedixique ei, et erit benedictus.
34 Pea kuo fanongo ʻa ʻIsoa ki he ngaahi lea ʻa ʻene tamai, pea tangi ia ʻi he leʻo lahi mo fakamamahi, ʻo ne pehē ki heʻene tamai, “Ke ke tāpuaki au, ʻio, ko au foki, ʻa ʻeku Tamai.”
Auditis Esau sermonibus patris, irrugiit clamore magno: et consternatus, ait: Benedic etiam et mihi, pater mi.
35 Pea pehēange ʻe ia, “Naʻe haʻu ʻa ho tehina ʻi he kākā, pea kuo ne faʻao ʻo ʻave ʻa ho tāpuaki.”
Qui ait: Venit germanus tuus fraudulenter, et accepit benedictionem tuam.
36 Pea pehē ʻe ia, “ʻIkai kuo totonu ʻae fakahingoa ia ko Sēkope? He kuo tuʻo ua ʻene muʻakiʻi au: naʻa ne toʻo ʻo ʻave ʻae lelei ʻoe taʻokete ʻiate au; pea ko eni kuo ne toʻo hoku tāpuaki. Pea pehē ʻe ia, “Kuo ʻikai ha tāpuaki te ke tuku maʻaku?”
At ille subiunxit: Iuste vocatum est nomen eius Iacob: supplantavit enim me en altera vice: primogenita mea ante tulit, et nunc secundo surripuit benedictionem meam. Rursumque ad patrem: Numquid non reservasti, ait, et mihi benedictionem?
37 Pea talaange ʻe ʻAisake kia ʻIsoa, ʻo ne pehē; “Vakai mai, kuo u ngaohi ia ko hoʻo ʻeiki, pea ko hono ngaahi kāinga kuo u foaki kiate ia ko ʻene kau tamaioʻeiki: pea kuo u tokoni ʻaki ia ʻae koane mo e uaine: pea ko eni, ko e hā te u fai kiate koe hoku foha?”
Respondit Isaac: Illum constitui dominum tuum, et omnes fratres eius servituti illius subiugavi: frumento et vino stabilivi eum, et tibi post hæc, fili mi, ultra quid faciam?
38 Pea pehēange ʻe ʻIsoa ki heʻene tamai, “He ʻoku taha pe hoʻo tāpuaki ʻa ʻeku tamai? Ke ke tāpuaki au, ʻio, ko au foki ʻa ʻeku tamai. Pea hiki hake ʻe ʻIsoa hono leʻo, pea tangi.”
Cui Esau: Num unam, inquit, tantum benedictionem habes, pater? mihi quoque obsecro ut benedicas. Cumque eiulatu magno fleret,
39 Pea pehēange ʻe heʻene tamai ko ʻAisake kiate ia, “Vakai, ko ho nofoʻanga ʻe ʻi he lelei ʻoe kelekele, pea mo e hahau ʻoe langi mei ʻolunga.
motus Isaac, dixit ad eum: In pinguedine terræ, et in rore cæli desuper
40 Pea te ke moʻui ʻi hoʻo heletā, pea te ke tauhi ʻa ho tehina; pea ʻe hoko, ʻo pehē, ʻoka ke ka hoko ki he pule, te ke toki fesiʻi hono haʻamonga mei ho kia.”
erit benedictio tua. Vives in gladio, et fratri tuo servies: tempusque veniet, cum excutias, et solvas iugum eius de cervicibus tuis.
41 Pea naʻe fehiʻa ʻa ʻIsoa kia Sēkope, koeʻuhi ko e tāpuaki naʻe tāpuaki ʻaki ia ʻe heʻene tamai; pea pehē ʻe ʻIsoa ʻi hono loto, Ko eni kuo ofi ʻae ngaahi ʻaho ke tēngihia ʻa ʻeku tamai, pea te u toki tāmateʻi hoku tehina ko Sēkope.
Oderat ergo semper Esau Iacob pro benedictione qua benedixerat ei pater: dixitque in corde suo: Venient dies luctus patris mei, et occidam Iacob fratrem meum.
42 Pea naʻe fakahā kia Lepeka ʻae ngaahi lea ʻa ʻene ʻuluaki tama ko ʻIsoa: pea fekau ia ke ui ʻa ʻene tama ki mui ko Sēkope ʻo ne pehē kiate ia, “Vakai, ko ho taʻokete ko ʻIsoa, ʻoku ne fakafiemālieʻi ia, ʻi heʻene pehē, ke ne tāmateʻi koe.
Nunciata sunt hæc Rebeccæ: quæ mittens et vocans Iacob filium suum, dixit ad eum: Ecce Esau frater tuus minatur ut occidat te.
43 Pea ko eni ʻeku tama, ke ke muitala ki hoku leʻo; pea ke tuʻu ʻo hola ki hoku tuongaʻane ko Lepani, ʻi Halani;
Nunc ergo, fili mi, audi vocem meam, et consurgens fuge ad Laban fratrem meum in Haran:
44 Pea ke nofo mo ia ʻi he ʻaho niʻihi, ke ʻoua ke ʻosi ʻae ʻita ʻa ho taʻokete.
habitabisque cum eo dies paucos, donec requiescat furor fratris tui,
45 Ke ʻoua ke afe ʻae ʻita ʻa ho taʻokete meiate koe, pea ʻe ngalo ʻiate ia, ʻaia kuo ke fai kiate ia; pea te u toki fekau ʻo ʻomi koe mei ai: he koeʻumaʻā ʻeku masiva ʻiate kimoua ʻosi pe, ʻi he ʻaho pe taha?”
et cesset indignatio eius, obliviscaturque eorum quæ fecisti in eum: postea mittam, et adducam te inde huc. Cur utroque orbabor filio in uno die?
46 Pea pehē ʻe Lepeka kia ʻAisake, “Kuo u fiu ʻi heʻeku moʻui, koeʻuhi ko e ngaahi ʻofefine ʻo Heti; he kapau ʻe fili ʻe Sēkope ha uaifi ʻi he ngaahi ʻofefine ʻo Heti, ʻo hangē ko kinautolu ni ʻae ngaahi ʻofefine ʻoe fonua, ko e hā hono ʻaonga ʻo ʻeku moʻui kiate au?”
Dixitque Rebecca ad Isaac: Tædet me vitæ meæ propter filias Heth: si acceperit Iacob uxorem de stirpe huius terræ, nolo vivere.
