Senesi 24
1 Pea naʻe motuʻa ʻa ʻEpalahame, pea lahi ʻaupito ʻa hono ngaahi ʻaho; pea naʻe tāpuaki ʻe Sihova ʻa ʻEpalahame ʻi he meʻa kotoa pē.
亞巴郎年紀已老，上主在一切事上常祝福他。
2 Pea pehē ʻe ʻEpalahame ki ke motuʻa tamaioʻeiki ʻi hono fale, ʻaia naʻe pule ki heʻene meʻa kotoa pē, “ʻOku ou kole ke ke ai ho nima ʻi hoku lalo tenga:
亞巴郎對管理他所有家產的老僕人說：「請你將手放在我的胯下，
3 He ko hoku loto, ke ke fuakava ʻia Sihova ko e ʻOtua ʻoe langi, pea ko e ʻOtua ʻo māmani, ke ʻoua naʻa ke fili ha uaifi ki hoku foha ʻi he ngaahi ʻofefine ʻoe kakai Kēnani, ʻaia ʻoku ou ʻāunofo ki ai.
要你指著上主、天地的天主起誓：你決不要為我的兒子，由我現住的客納罕人中，娶一個女子為妻；
4 Ka te ke ʻalu ki hoku fonua, ki hoku kāinga, mo ke fili mai ha uaifi ki hoku foha ko ʻAisake.”
卻要到我的故鄉，我的親族中去，為我的兒子依撒格娶妻。」
5 Pea pehēange ʻe he tamaioʻeiki kiate ia, “Kapau ʻe ʻikai fie haʻu mo au ʻae fefine ki he fonua ni; ʻe fēfē, te u toe ʻave ho foha ki he fonua naʻa ke haʻu mei ai?”
僕人對他說：「假使那女子不願跟我到此地來，我能否帶你的兒子回到你的本鄉﹖」
6 Pea talaange ʻe ʻEpalahame kiate ia, “Vakai, ʻoua ʻaupito naʻa ke toe ʻave hoku foha ki ai.
亞巴郎答覆他說：「你切不可帶我的兒子回到那裏去。
7 Ko Sihova ko e ʻOtua ʻoe langi, ʻaia naʻe ʻomi au mei he fale ʻo ʻeku tamai, mo e fonua ʻo hoku kāinga, pea naʻa ne lea kiate au mo ne fuakava kiate au, ʻo pehē, Te u foaki ki ho hako ʻae fonua ni: te ne fekau ʻene ʻāngelo ke muʻomuʻa ʻiate koe, pea te ke ʻomi mei ai ha uaifi ki hoku foha.
那引我出離父家和我生身地，同我談過話，對我起誓說「我必將這地賜給你後裔」的上主，上天的天主，必派遣自己的使者作你的前導，領你由那裏給我兒子娶個妻子。
8 Pea kapau ʻe ʻikai loto ʻae fefine ke haʻu mo koe, te ke ʻataʻatā ai mei he ʻe ta fuakava ni: kaeʻoua naʻa ke toe ʻave hoku foha ki ai.”
假若那女子不願跟你來，你對我起的誓，就與你無涉；無論如何，你不能帶我的兒子回到那裏去。」
9 Pea naʻe ai ʻe he tamaioʻeiki hono nima ki he lalo tenga ʻo hono ʻeiki ko ʻEpalahame, pea ne fuakava kiate ia, koeʻuhi ko e meʻa ni.
僕人遂將手放在主人亞巴郎的胯下，為這事向他起了誓。
10 Pea naʻe fili mai ʻe he tamaioʻeiki ʻae kāmeli ʻe hongofulu ʻi he fanga kāmeli ʻa ʻene ʻeiki, pea ʻalu; he naʻe ʻiate ia ʻae ngaahi meʻa kotoa pē ʻa ʻene ʻeiki, pea tuʻu hake ia ʻo ʻalu ki Mesopōtemia, ki he kolo ʻo Nehoa.
僕人由他主人的駱駝中，牽了十匹駱駝，帶著主人的各樣寶物，起身往美索不達米亞的納曷爾城去了。
11 Pea naʻa ne fakatūʻulutui ʻene fanga kāmeli ʻi he tuaʻā kolo ʻi he veʻe vaikeli, ʻi he feituʻulaʻā efiafi, ʻio, ʻi he feituʻulaʻā ʻoku ʻalu ai ʻae kau fefine ke utu vai.
傍晚，女人們出來打水的時候，他叫駱駝臥在城外的水井旁，
12 Pea pehē ʻe ia, “E Sihova ko e ʻOtua ʻo ʻeku ʻeiki ko ʻEpalahame, ʻoku ou kole kiate koe, ke ke fakamonūʻia au he ʻaho ni, pea ke fakahā hoʻo ʻofa ki heʻeku ʻeiki ko ʻEpalahame.
然後說：「上主、我主人亞巴郎的天主! 求你對我主人亞巴郎施行仁慈，今日使我幸運。
13 Vakai, ʻoku ou tuʻu ʻi heni, ʻi he veʻe vaikeli; pea ʻe haʻu ʻae ngaahi ʻofefine ʻoe kakai ʻoe kolo ke utu vai.
看我站在水泉旁，此時城中的女子正出來打水。
14 Tuku ke hoko ʻo pehē, ke ʻilonga ʻae taʻahine, ʻaia te u pehē ki ai, ‘ʻOku ou kole kiate koe, tuku hifo hoʻo hina, ke u inu; pea te ne pehē mai, Inu, pea te u fakainu hoʻo fanga kāmeli foki;’ ko ia ia kuo ke fili maʻa hoʻo tamaioʻeiki ko ʻAisake: pea te u ʻilo ai kuo ke fakahā ʻae ʻofa ki heʻeku ʻeiki.”
我對那個少女說：請你放下水罐，讓我喝點水。如果她答說：請喝! 並且我還要打水給你的駱駝喝，她即是你為你的僕人依撒格預定的少女；由此我知道，你對我主人施行了仁慈。」
15 Pea naʻe hoko, ʻo pehē, ʻi he teʻeki ai ʻosi ʻene lea, vakai naʻe haʻu mo ʻene hina vai ʻi hono uma, ʻa Lepeka ʻaia naʻe tupu ia Petueli, ko e tama ʻa Milika, ko e uaifi ʻo Nehoa, ko e taʻokete ʻo ʻEpalahame.
話還沒有說完，黎貝加就肩著水罐出來了。她是亞巴郎的兄弟納曷爾的妻子米耳加的兒子貝突耳的女兒。
16 Pea naʻe hoihoifua ʻae taʻahine ke sio ki ai, pea ko e tāupoʻou ia, he naʻe teʻeki ʻiloʻi ia ʻe ha tangata; pea ne ʻalu hifo ia ki he vai, ʻo fakafonu ʻene hina pea toe ʻalu hake.
這少女容貌很美，是個還沒有人認識的處女。她下到水泉，灌滿了水罐，就上來了。
17 Pea lele ʻae tamaioʻeiki ke fakafetaulaki kiate ia, ʻo ne pehē kiate ia: “ʻOku ou kole ke u inu ha vai siʻi ʻi hoʻo hina.”
僕人就跑上前去迎著她說：「請讓我喝點你水罐裏的水，好嗎! 」
18 Pea pehēange ʻe ia, “Ko ʻeku ʻeiki ke ke inu;” pea fakatoʻotoʻo ia ʻo tuku hifo ʻae hina ki hono nima, ʻo ne fakainu ia.
她回答說：「先生! 請喝! 」她急忙將水罐放低，托在手上讓他喝。
19 Pea hili ʻene fakainu ia, pea pehē ʻe ia, “Te u utu ki hoʻo fanga kāmeli foki ke ʻoua ke nau fiu.”
他喝足了以後，少女說：「我再為你的駱駝打水，叫牠們也喝足。」
20 Pea fakatoʻotoʻo ia, pea lingi ʻae vai mei he hina ki he tukuʻanga vai, pea toe lele ki he vai ke utu, pea naʻa ne utu ki heʻene fanga kāmeli kotoa pē.
遂急忙將罐裏的水倒在槽裏，再跑到那井裏去打水，打給他的駱駝喝。
21 Pea naʻe ofo ʻae tangata kiate ia, kae fakalongo pe, ko ʻene vakai pe kuo fakamonūʻia ʻe Sihova hono fononga pe ʻikai.
僕人在旁靜靜地注視她，急願知道，是否上主已使他此行成功。
22 Pea naʻe hoko ʻo pehē, ʻi he hili ʻae inu ʻae fanga kāmeli, naʻe toʻo ʻe he tangata ʻae hau koula, ko e vaheua ʻoe sikeli siliva hono mamafa, pea mo e lelu koula ʻe ua ki hono nima, ko e sikeli ʻe hongofulu hono mamafa.
駱駝喝完了水以後，老人就拿出一個半「協刻耳」重的金鼻環，和一對重十「協刻耳」的金手鐲，給她戴上，
23 Pea ne pehē, “Ko e ʻofefine ʻohai koe? ʻOku ou kole ke ke tala mai, pe ʻoku ʻataʻatā ʻae ʻapi ʻo hoʻo tamai ke mau ʻapitanga ai.”
然後說：「請你告訴我你是誰的女兒﹖你父親家裏，有沒有地方可讓我們過宿﹖」
24 Pea ne pehē kiate ia, “Ko e ʻofefine au ʻo Petueli ko e tama ʻa Milika, ʻaia naʻa ne fāʻeleʻi kia Nehoa.”
她回答說：「我是米耳加給納曷爾所生之子貝突耳的女兒。」
25 Pea ne pehē foki kiate ia, “ʻOku mau maʻu ʻae mohuku mo e meʻakai lahi pea ʻoku ʻataʻatā homau ʻapi ke [mou ]ʻapitanga ki ai.”
她又繼續說：「我們家裏有很多草料和飼糧，而且還有地方可供過宿。」
26 Pea tulolo hifo ʻae tangata hono ʻulu, pea hū ia kia Sihova.
老人就俯身朝拜了上主，說：「
27 ʻO ne pehē, “ʻOku monūʻia ʻa Sihova ko e ʻOtua ʻa ʻeku ʻeiki ko ʻEpalahame, ʻaia ʻoku ʻikai te ne fakamasiva ʻeku ʻeiki ʻi heʻene ʻaloʻofa mo ʻene moʻoni; naʻaku ʻi he hala, pea kuo tataki au ʻe Sihova ki he fale ʻoe kāinga ʻo ʻeku ʻeiki.”
上主，我主人亞巴郎的天主應受讚美! 因為他不斷以仁慈和忠信善待了我的主人。上主也一路引我來到了我主人的老家。」
28 Pea naʻe lele ʻae taʻahine, ʻo fakahā ki he fale ʻo ʻene faʻē, ʻae ngaahi meʻa ni.
那少女跑回去，將這一切事告訴了她母親家中的人。
29 Pea naʻe ʻi ai ʻae tuongaʻane ʻo Lepeka ko Lepani hono hingoa; pea lele kituʻa ʻa Lepani ki he tangata, ʻi he vaikeli.
黎貝加有個哥哥名叫拉班，他一看見他妹妹鼻上的金環，和手腕上的金鐲，聽見他妹妹黎貝加說：「那人如此如此對我說。」
30 Pea naʻe hoko ʻo pehē, ʻi heʻene mamata ki he hau, mo e lelu ʻi he nima ʻo hono tuofefine, pea mo ʻene fanongo ki he ngaahi lea ʻa Lepeka ko hono tuofefine, ʻo pehē, naʻe lea pehē mai ʻae tangata kiate au; pea haʻu leva ia ki he tangata; pea vakai naʻe tuʻu ia ʻo ofi ki he fanga kāmeli ʻi he veʻe vaikeli.
拉班就跑去見那在郊外水泉旁的人，迨他來到那人那裏，見他仍站在靠近水泉的駱駝旁，
31 Pea pehē ʻe ia, “Haʻu ki heni, ʻa koe ko e monūʻia ʻo Sihova; ko e hā ʻoku ke kei tuʻu ai ʻi tuaʻā? He kuo ʻosi ʻeku teu ʻae fale, mo e potu ki he fanga kāmeli.
就對他說：「你這受上主祝福的人，請來我已預備好了房屋和餵駱駝的地方；你為什麼還站在郊外﹖」
32 Pea naʻe hū ʻae tangata ki he fale; pea ne vete ʻae fanga kāmeli, pea ne ʻatu ʻae mohuku mo e meʻakai ki he fanga kāmeli, mo e vai ke fufulu ai hono vaʻe mo e vaʻe ʻoe kau tangata naʻe ʻiate ia.
拉班便將那人領進家去，卸了駱駝，餵上草料和飼糧；又拿水給他和與他同來的人洗腳，
33 Pea naʻe tuku ʻi hono ʻao ʻae meʻakai: ka naʻe pehē ʻe ia, “E ʻikai te u kai, kaeʻoua muʻa ke u fakahā ʻeku fekau,” pea ne pehē, “Ke ke lea.”
然後在他面前擺上飯，但僕人卻說：「在我未說明我的來意之前，我不吃飯。」拉班說：「你說罷! 」
34 Pea ne pehē ʻe ia, “Ko e tamaioʻeiki au ʻa ʻEpalahame,
他說：「我是亞巴郎的僕人，
35 Pea kuo tāpuaki lahi ʻe Sihova ʻeku ʻeiki; pea kuo hoko ia ʻo lahi: pea kuo ne foaki kiate ia ʻae fanga sipi, mo fanga manu, mo e siliva, mo e koula, mo e kau tamaioʻeiki mo e kau kaunanga, mo e fanga kāmeli, mo e fanga ʻasi.
上主厚厚地祝福了我的主人，使他十分富有，賜了他羊群、牛群、金銀、僕婢、駱駝和驢子。
36 Pea ko Sela, ko e uaifi ʻo ʻeku ʻeiki naʻa ne fanauʻi ki heʻeku ʻeiki ʻae tama heʻene motuʻa; pea kuo ne tuku ʻa ʻene meʻa kotoa pē kiate ia.
我主人的妻子撒辣，在老年給我主人生了一個兒子，主人遂將所有的財產都給了他。
37 Pea naʻe fekau ʻe heʻeku ʻeiki kiate au ke u fuakava, ʻo pehē, ‘E ʻikai te ke fili ha uaifi ki hoku foha mei he ngaahi ʻofefine ʻoe kakai Kēnani, ʻaia ʻoku ʻonautolu ʻae fonua ʻoku ou nofo ai;’
我主人叫我起誓說：你決不要給我的兒子，由我現居地的客納罕人中，娶一個女子為妻。
38 Ka ke ʻalu ki he fale ʻo ʻeku tamai mo hoku kāinga, ʻo ʻomi mei ai ha uaifi ki hoku foha.
你該到我的父家和我的同族中，為我兒子娶妻。
39 Pea naʻaku pehē ki heʻeku ʻeiki, ‘Ka e fēfē ʻoka ʻikai fie haʻu ʻae fefine mo au?’
我對我主人說：假使女兒不願跟我來怎麼辦﹖
40 Pea pehē mai ʻe ia kiate au, ‘Ko Sihova ʻaia ʻoku ou ʻalu ʻi hono ʻao, te ne fekau ʻene ʻāngelo ke ʻalu mo koe ʻo fakamonūʻia hoʻo ʻalu; pea te ke ʻomi ha uaifi ki hoku foha mei hoku kāinga mo e fale ʻo ʻeku tamai:
他回答我說：我一向在上主面前行走，他必派遣自己的使者與你同行，使你此行必成功，能由我的同族，我的父家，為我兒子娶妻。
41 Pea te ke ʻataʻatā mei heʻeku fuakava ni, ʻoka ke ka hoko ki hoku kāinga, pea kapau ʻe ʻikai te nau tuku ha tokotaha kiate koe, pea te ke ʻataʻatā mei he ʻe tā fuakava ni.’
只要你去了我同族那裏，你就履行了對我起的誓；若是他們不給你，你對我起的誓，就與你無涉。
42 Pea naʻaku haʻu he ʻaho ni ki he vaikeli pea u pehē, ‘E Sihova ko e ʻOtua ʻo ʻeku ʻeiki ko ʻEpalahame, kapau ʻoku ke fakamonūʻia hoku hala, ʻaia ʻoku ou ʻalu ai:
今天我到了水泉那裏就說：上主，我主人亞巴郎的天主! 惟願你使我此行成功。
43 Vakai ʻoku ou tuʻu ʻi he veʻe vaikeli pea te u pehē, ʻoka haʻu ha taʻahine ke utu vai, te u pehē kiate ia, ‘ʻOku ou kole kiate koe, tuku mai ha vai siʻi ʻi hoʻo hina ke u inu:’
看我現在站在泉旁，我對那個出來打水的少女說：請你讓我喝點你水罐裏的水罷!
44 Pea kapau te ne pehē mai kiate au, ‘Inu koe, pea te u utu ha vai ki hoʻo fanga kāmeli foki,’ ʻofa ko e fefine ko ia kuo fili ʻe Sihova ki he foha ʻo ʻeku ʻeiki.
如果她對我說：請喝，並且我還要打水給你的駱駝喝，她即是上主為我主人的兒子預定的妻子。
45 Pea naʻe teʻeki ai ʻosi ʻeku lea ʻi hoku loto, mo ʻene hoko mai ʻa Lepeka mo ʻene hina ʻi hono uma: pea hifo ia ki he vai, ʻo utu, pea ne u pehē kiate ia, ‘ʻOku ou kole kiate koe tuku mai ke u inu.’
我心裏尚未說完這話，看，黎貝加肩著水罐來了，下到水泉那裏打水，我就對她說：請給我一點水喝!
46 Pea naʻe fakatoʻotoʻo ia ʻo tuku hifo ʻene hina mei hono uma, ʻo ne pehē, ‘Inu, pea te u fakainu hoʻo fanga kāmeli foki; pea u inu, pea naʻa ne fakainu ʻae fanga kāmeli foki.
她急忙從肩上放下水罐說：你喝，並且我還要打水給你的駱駝喝。我喝了，同時她也給了駱駝水喝。
47 Pea naʻaku fehuʻi kiate ia ʻo pehē, ‘Ko e ʻofefine ʻohai koe?’ Pea pehē ʻe ia, ‘Ko e ʻofefine ʻo Petueli, ko e foha ʻo Nehoa ʻaia naʻe fanauʻi ʻe Milika kiate ia: pea naʻaku ai ʻae hau ki hono mata, mo e lelu ki hono nima.’
我於是問她說：你是誰的女兒﹖她答說：我是米耳加給納曷爾生的兒子貝突耳的女兒。我就將鼻環戴在她鼻上，將手鐲帶在她手腕上。
48 Pea punou hifo hoku mata ʻo hū mo e fakafetaʻi kia Sihova, ko e ʻOtua ʻo ʻeku ʻeiki ko ʻEpalahame, ʻaia naʻe tataki au ʻi he hala totonu ke ʻave ʻae ʻofefine ʻoe tokoua ʻa ʻeku ʻeiki ki hono foha.
然後我俯身朝拜了上主，讚頌了上主、我主人亞巴郎的天主，因為他引我走了正路，為我主人的兒子娶了我主人兄弟的孫女。
49 Pea ko eni, kapau te mou fai ʻofa mo totonu, ki heʻeku ʻeiki, tala mai, pea ka ʻikai, tala mai, koeʻuhi ke u afe ki he nima toʻomataʻu, pe ki he toʻohema.”
現在，如果你們願意以仁慈和忠信善待我主人，請告訴我；如果不肯，也請告訴我；我好決定行事。」
50 Pea lea ʻa Lepani mo Petueli, ʻo pehēange, “ʻOku haʻu ʻae meʻa ni meia Sihova; pea ʻoku ʻikai te ma faʻa lea ʻaki kiate koe ʻae kovi pe ko e lelei;
拉班和貝突耳答說：「這件事既是出於上主，我們不能對你說好說壞。
51 Vakai, ʻoku ʻi ho ʻao ʻa Lepeka, toʻo ia, pea ʻalu, pea ke hoko ia ko e uaifi ki he foha ʻo hoʻo ʻeiki, ʻo hangē ko e folofola ʻa Sihova.”
看黎貝加在你面前，你可帶她去做你主人兒子的妻子，如上主所說的。」
52 Pea ʻi he fanongo ʻae tamaioʻeiki ʻa ʻEpalahame ki he ngaahi lea ni, naʻe hū ia kia Sihova, ʻo ne punou ki he kelekele;
亞巴郎的僕人一聽見他們說出這話，就俯伏在地朝拜了上主；
53 Pea toʻo ʻe he tamaioʻeiki ʻae ngaahi teunga siliva, mo e ngaahi teunga koula, mo e ngaahi kofu, ʻo ne foaki ia kia Lepeka; pea ne foaki ʻae ngaahi meʻa mahuʻinga ki hono tuongaʻane, mo ʻene faʻē.
然後拿出金銀的珍飾和衣服來，送給了黎貝加，又送給了她的哥哥和她的母親一些寶貴禮品。
54 Pea naʻa nau kai mo inu, ko ia mo e kau tangata naʻe ʻiate ia, pea nau mohe ʻi he pō ko ia: pea nau tuʻu hake ʻi he pongipongi, pea naʻa ne pehē, “Tuku au ke u ʻalu ki heʻeku ʻeiki.”
這以後，他和同他前來的人才吃喝，並住了一宿。清早起來，他就說：「請讓我回到我主人那裏去! 」
55 Pea pehēange ʻe hono tuongaʻane mo ʻene faʻē, “Tuku muʻa ke mau nonofo mo e taʻahine ʻi he ʻaho niʻihi, ʻae ʻaho ʻe hongofulu nai; pea hili ia ʻe toki ʻalu atu.”
黎貝加的哥哥和母親說：「讓少女同我們再住上幾天或十天，然後走罷! 」
56 Pea pehēange ʻe ia kiate kinaua, “ʻOua te mo taʻofi au, he kuo fakamonūʻia ʻe Sihova hoku hala: tuku au ke u ʻalu ki heʻeku ʻeiki.”
他回答他們說：「你們不要挽留我，上主既使我此行成功，請你們讓我走，回到我主人那裏去。」
57 Pea naʻa na pehē, “Te ma ui ʻae taʻahine ʻo fehuʻi mei hono ngutu.”
他們說：「我們可叫少女來，問問她的意思。」
58 Pea naʻa na ui ʻa Lepeka, ʻo pehē kiate ia, “Te ke ʻalu mo e tangata ni?” Pea pehēange ʻe ia, “Te u ʻalu.”
他們就將黎貝加叫來問她說：「你願意跟這人去嗎﹖」她答說：「願意。」
59 Pea naʻa nau tuku ʻa Lepeka ko honau tuofefine ke ne ʻalu mo hono fefine tauhi, mo e tamaioʻeiki ʻa ʻEpalahame, mo ʻene kau tangata.
於是他們打發自己的姊妹黎貝加和她的乳母，同亞巴郎的僕人和與他同來的人一起走了。
60 Pea naʻa nau tāpuaki ʻa Lepeka ʻo pehē kiate ia, “Ko homau tuofefine koe, ʻofa ke ke hoko koe ko e faʻē ʻoe ngaahi toko afe taʻefaʻalaua, pea ke maʻu ʻe ho hako ʻae matapā ʻonautolu ʻoku fehiʻa kiate koe.”
他們祝福黎貝加說：「我們的姊妹，願你子孫無數! 願你的後裔，佔領仇敵的城門! 」
61 Pea naʻe tuʻu hake ʻa Lepeka mo hono kau fefine, pea nau heka ʻi he fanga kāmeli ʻo muimui ki he tangata; pea ʻave ʻa Lepeka ʻe he tamaioʻeiki, pea fononga ʻi hono hala.
黎貝加便和自己的婢女們起來，上了駱駝，跟那人去了。僕人便帶著黎貝加起了程。
62 Ka naʻe haʻu ʻa ʻAisake ʻi he hala mei he vai ko Lehai-Loʻai; he naʻa ne nofo ʻi he potu tonga.
那時依撒格剛來到拉海洛依井旁附近，他原住在乃革布地方。
63 Pea ʻalu atu ʻa ʻAisake ki he ngoue ʻi he efiafi, ke ne lotu; pea ne hanga hake hono mata ʻo sio, pea vakai ʻoku haʻu ʻae fanga kāmeli.
傍晚時，依撒格出來在田間來回沉思，舉目一望，看見了一隊駱駝。
64 Pea hanga hake ʻe Lepeka hono mata, pea ʻi heʻene mamata kia ʻAisake, naʻe ʻalu hifo ia mei he kāmeli.
黎貝加舉目看見了依撒格，便由駱駝上下來，
65 He kuo ʻosi ʻene fehuʻi ki he tamaioʻeiki, ʻo pehē, ‘Ko hai ʻae tangata ko ia ʻoku haʻu ʻi he ngoue ke fakafetaulaki mai kiate kitautolu?” Pea naʻe pehēange ʻe he tamaioʻeiki, “Ko ʻeku ʻeiki ia: ko ia naʻa ne toʻo ai ʻae pulupulu, ʻo fakapulou ʻaki ia.”
問僕人說：「田間前來迎接我們的那人是誰﹖」僕人答說：「是我的主人。」黎貝加遂拿面紗蒙在臉上。
66 Pea naʻe fakamatala ʻe he tamaioʻeiki kia ʻAisake ʻae ngaahi meʻa kotoa pē naʻa ne fai.
僕人就將自己所作的一切事，告訴了依撒格。
67 Pea naʻe ʻomi ia ʻe ʻAisake ki he fale fehikitaki ʻo ʻene faʻē ko Sela, pea ne maʻu ʻa Lepeka, pea hoko ia ko hono uaifi: pea ʻofa ia kiate ia; pea naʻe fiemālie ʻa ʻAisake ʻi he hili ange [ʻae pekia ]o ʻene faʻē.
依撒格便領黎貝加進入自己母親撒辣的帳幕，娶了她為妻，很是愛她。依撒格自從母親死後，這才有了安慰。
