ʻEkisotosi 18

1 Pea ʻi he fanongo ʻa Setelo, ko e taulaʻeiki ʻo Mitiane, ko e tamai ʻi he fono kia Mōsese, ki he meʻa kotoa pē kuo fai ʻe he ʻOtua maʻa Mōsese, pea ki hono kakai ko ʻIsileli, pea mo e ʻomi ʻe Sihova ʻa ʻIsileli mei ʻIsipite;

Yethro, kuhani wa Midiani, baba mkwe wake Musa, alisikia yote Mungu aliyo fanya kwa Musa na kwa Israeli watu wake. Alisikia Yahweh ametoa Israeli kutoka Misri.

2 Pea toʻo ʻe Setelo, ko e tamai ʻi he fono kia Mōsese, ʻa Sipola ko e mali ʻo Mōsese, hili ʻene fekau ke ʻalu ia;

Yethro, baba mkwe wake Musa, akamchukuwa Zipora, mke wa Musa, baada ya kumpeleka nyumbani,

3 Mo ʻene ongo tama: ko e tokotaha ʻi ai naʻe hingoa ko Kesomi; he naʻe pehē ʻe ia, “Naʻaku nofo ko e muli ʻi he fonua kehe:

na wana wake wawili; jina mmoja lilikuwa Gershomu, kwa kuwa Musa alisema, “Nimekuwa mgeni katika nchi ya kigeni.”

4 Pea ko hono hingoa ʻoe tokotaha ko ʻEliesa; he naʻe pehē ʻe ia, ko e ʻOtua ʻo ʻeku tamai, ko hoku tokoni, pea naʻa ne fakamoʻui au mei he heletā ʻa Felo:”

Jina la mwingine lilikuwa Eliezeri, kwa kuwa Musa alisema, “Mungu wa babu yangu alikuwa msaada wangu. Aliniokoa na mkono wa Farao.”

5 Pea naʻe haʻu ʻa Setelo, ko e tamai ʻi he fono ʻa Mōsese, mo hono ongo foha, mo hono mali kia Mōsese ʻi he toafa, ʻaia naʻa ne ʻapitanga ai ʻi he moʻunga ʻoe ʻOtua:

Yethro, baba mkwe wake Musa, alikuja na watoto wake Musa na mke wake Musa nyikani alipo eka kambi katika mlima wa Mungu.

6 Pea naʻe pehē ʻe ia kia Mōsese, “Ko au Setelo ko hoʻo tamai ʻi he fono, kuo u haʻu kiate koe, mo ho mali, mo ʻene ongo tama mo ia.”

Alimwambia Musa, “Mimi, baba mkwe wako Yethro, nina kuja kwako na mke wako na wanao wawili.”

7 Pea naʻe ʻalu kituaʻā ʻa Mōsese ke fakafetaulaki ki heʻene tamai ʻi he fono, ʻo ne fakaʻapaʻapa ki ai, mo ʻuma kiate ia pea fefehuʻiʻaki ʻakinaua ki heʻena lelei pea naʻa nau haʻu ki he fale fehikitaki.

Musa alitoka kwenda kukutana na baba mkwe wake, akamwinamia, na kumbusu. Wakajuliana hali na wakaingia ndani ya hema.

8 Pea naʻe fakahā ʻe Mōsese ki heʻene tamai ʻi he fono, ʻaia kotoa pē kuo fai ʻe Sihova kia Felo, pea ki he kakai ʻIsipite koeʻuhi ko ʻIsileli, pea mo e mamahi kotoa pē kuo tō kiate kinautolu ʻi he hala, pea mo e fakamoʻui ʻakinautolu ʻe Sihova.

Musa akamwambia baba mkwe wake yale yote Yahweh aliyo ya fanya kwa Farao na Wamisri kwa ajili ya Waisraeli, magumu yote yaliyo watoke njianim na jinsi Yahweh alivyo waokoa.

9 Pea naʻe fiefia ʻa Setelo ʻi he ngaahi angalelei kotoa pē ʻaia kuo fai ʻe Sihova ki ʻIsileli, ʻaia naʻa ne fakamoʻui mei he nima ʻoe kakai ʻIsipite.

Yethro akafurahia yale mema yote Yahweh aliyo watendea Israeli, kwa hilo amewaokoa na mkono wa Wamisri.

10 Pea pehē ʻe Setelo, “Fakafetaʻi kia Sihova, ʻaia kuo ne fakahaofi ʻakimoutolu mei he nima ʻoe kakai ʻIsipite, pea mei he nima ʻo Felo, pea kuo ne fakahaofi ʻae kakai mei he nima ʻoe kakai ʻIsipite.

Yethro akasema, “Yahweh atukuzwe, kwa kuwa amekuokoa na mkono wa Wamisri na mkono wa Faraom na kuwatoa watu kwenye mkono wa Wamisri.

11 Pea ko eni, ʻoku ou ʻilo ai ʻoku lahi ʻa Sihova ʻi he ngaahi ʻotua kotoa pē: koeʻuhi ʻi he meʻa ko ia naʻa nau fai fakafiefielahi ai, naʻe māʻolunga lahi ia ʻiate kinautolu.”

Sasa najua Yahweh ni mkuu kuliko miungu yote, kwasababu Wamisri walipo watenda Waisraeli kwa kiburi, Mungu aliwaokoa watu wake.”

12 Pea naʻe toʻo ʻe Setelo ko e tamai ʻi he fono ʻa Mōsese, ʻae feilaulau tutu mo e ngaahi feilaulau ki he ʻOtua: pea naʻe haʻu ʻa ʻElone mo e kau mātuʻa kotoa pē ʻo ʻIsileli, ke nau kai mā mo e tamai ʻi he fono ʻa Mōsese, ʻi he ʻao ʻoe ʻOtua.

Yethro, baba mkwe wake Musa, akaleta sadaka ya kuteketeza na dhabihu kwa Mungu. Aruni na wazee wote wa Israeli wakaja kula chakula mbele za Yahweh na baba mkwe wake Musa.

13 Pea pongipongi ai pea pehē, naʻe nofo ʻa Mōsese ke fakamaauʻi ʻae kakai: pea naʻe tuʻu ʻae kakai ʻo ofi kia Mōsese mei he pongipongi ʻo aʻu ki he efiafi.

Siku iliyofuata Musa aliketi kuwa hukumu watu. Watu walisimama kumzunguka Musa kwanzia asubui hadi jioni.

14 Pea kuo mamata ʻae tamai ʻi he fono ʻa Mōsese ki he meʻa kotoa pē naʻa ne fai ki he kakai, naʻe pehē ʻe ia, “Ko e hā ʻae meʻa ni ʻoku ke fai ki he kakai ni? Ko e hā ʻoku ke nofo tokotaha ai pe, pea tuʻu ʻae kakai kotoa pē ʻo ofi kiate koe mei he pongipongi ki he efiafi?”

Baba mkwe wake Musa alipo ona yale yote aliyo yafanya kwa watu, alisema, “Ni nini unachofanya na watu? Kwanini unaketi peke yako na watu wote wamesimama kukuzunguka asubui hadi jioni?”

15 Pea pehē ʻe Mōsese ki heʻene tamai ʻi he fono, “Koeʻuhi ʻoku haʻu ʻae kakai ke fehuʻi kiate au ki he ʻOtua;

Musa akamwambia baba mkwe wake, “Watu wanakuja kuniuliza muongozo wa Mungu.

16 ‌ʻOka ai haʻanau meʻa, ʻoku nau haʻu kiate au; peau fakamaau ki he tangata mo e tangata, pea u fakahā kiate kinautolu ʻae ngaahi fekau ʻae ʻOtua, mo ʻene ngaahi fono.”

Wanapo kuwa na malumbano, wanakuja kwangu. Ninaamua kati ya mtu mmoja na mwingine, na nina wafundisha maagizo na sheria.”

17 Pea naʻe lea ʻae tamai ʻi he fono ʻa Mōsese kiate ia, ʻo pehē, “Ko e meʻa ni ʻoku ke fai ʻoku ʻikai lelei.

Baba mkwe wake Musa alimwambia, “Unachofanya sicho kizuri sana.

18 He te ke fakaʻaʻau ʻo ʻosi moʻoni koe, ʻa koe mo e kakai ni ʻoku ʻiate koe: he ʻoku mamafa lahi ʻaupito ʻae meʻa ni kiate koe: ʻoku ʻikai te ke mafai ia ʻe koe tokotaha pe.

Hakika utajichosha, wewe na watu waliyopo na wewe. Huu mzigo ni mzito sana kwako. Hauwezi kufanya peke yako.

19 Ko eni, fanongo ki hoku leʻo, pea te u akonakiʻi koe, pea ʻe ʻiate koe ʻae ʻOtua: Ke ke ʻi he kakai ko e fehokotakiʻanga mo e ʻOtua, koeʻuhi ke ke ʻomi ʻae ngaahi meʻa ki he ʻOtua;

Nisikilize. Nitakupa ushauri, na Mungu ata kuwa na wewe, kwasababu wewe nimwakilishi wa watu kwa Mungu, na una leta malumbano yao kwake.

20 Pea te ke ekinaki ʻae ngaahi tuʻutuʻuni, mo e ngaahi fono, pea ke fakahā kiate kinautolu ʻae hala ʻoku totonu ke nau ʻalu ai, mo e ngaahi ngāue ke nau fai,

Lazima uwafundishe maagizo yake na sheria. Lazima uwafundishe njia yakutembea na kazi ya kufanya.

21 Pea ko eni ke ke fili mei he kakai ʻae kau tangata ʻoku mafai, ʻoku manavahē ki he ʻOtua, ko e kau tangata ʻoe moʻoni, ʻoku fehiʻa ki he manumanu; pea ke fakanofo ʻakinautolu ke nau pule ki he ngaahi toko afe, mo pule ki he ngaahi toko teau, mo pule ki he ngaahi nimangofulu, mo pule ki he ngaahi hongofulu:

Mbali zaidi, lazima uchague wanaume wenye uwezo kutoka watu wote, wanaume wanao muheshimu Mungu, wanaume wa kweli wanao chukuia mapato ya ufisadi. Lazima uwaeke juu ya watu, kuwa viongozi wa maelfu, mamia, hamsini, na makumi.

22 Pea tuku ke nau fakamaau ʻae kakai ʻi he ngaahi kuonga kotoa pē: pea ʻe pehē, ʻilonga ʻae meʻa lahi kotoa pē, ke nau ʻomi ia kiate koe, ka ko e ngaahi meʻa ʻoku siʻi, ke nau fakamaauʻi: ko ia ʻe hoko ʻo faingofua ai kiate koe, pea te nau fai mo koe ke fua ʻae kavenga.

Watawa hukumu watu na kesi za kawaida, lakini kesi ngumu wataleta kwako. Kwa kesi ndogo, wanaweza kuhukumu wenyewe. Kwa hivyo itakuwa rahisi kwako, na watabeba mzigo na wewe.

23 Pea kapau te ke fai ʻae meʻa ni, pea fekau pehē ʻe he ʻOtua kiate koe, te ke toki mafai ke tolonga, ai, pea ʻe ʻalu ʻae kakai ni kotoa pē ki honau potu ʻi he fiemālie.”

Ukifanya hivi, na kama Mungu akikuamuru kufanya al kadhalika, basi utaweza kuvumilia, na watu wote watarudi nyumbani wameridhika.”

24 Pea naʻe tokanga ʻa Mōsese ki he leʻo ʻo ʻene tamai ʻi he fono, ʻo ne fai ʻaia kotoa pē naʻa ne lea ki ai.

Hivyo Musa akasikiliza maneno ya baba mkwe wake na akafanya yale yote aliyo yasema.

25 Pea naʻe fili ʻe Mōsese ʻae kau tangata mafai mei ʻIsileli kotoa pē, ʻo ne fakanofo ʻakinautolu ko e ʻulu ʻoe kakai, ko e kau pule ki he ngaahi toko afe, mo e kau pule ki he ngaahi toko teau, ko e kau pule ki he ngaahi toko nimangofulu, mo e kau pule ki he ngaahi hongofulu.

Musa alichagua wanaume wenye uwezo kutoka Israeli na kuwa fanya vichwa juu ya watu, viongozi wahusika wa maelfu, mamia, hamsini, na makumi.

26 Pea naʻe fakamaau ʻae kakai ʻi he ngaahi faʻahitaʻu kotoa pē; naʻa nau ʻomi kia Mōsese ʻae ngaahi meʻa faingataʻa, ka ko e ngaahi meʻa siʻi naʻe fakamaau ʻekinautolu.

Waliwa hukumu watu katika hali za kawaida. Kesi ngumu walimletea Musa, lakini wao wenyewe wali hukumu kesi ndogo.

27 Pea naʻe tuku ʻe Mōsese ʻene tamai ʻi he fono ke ne ʻalu; pea naʻe ʻalu ia ʻi hono hala ki hono fonua.

Kisha Musa akamwacha baba mkwe wake kuondoka, na Yethro akarudi kwenye nchi yake.