Tangata Malanga 10
1 ʻOku fakanamukū ʻe he lango kuo mate ʻae meʻa namu lelei ʻae tangata faitoʻo: pea ʻoku pehē ʻae vale siʻi ʻo ha taha ʻoku ongoongoa ʻa ʻene poto mo ʻene angatonu.
Kama vile nzi waliokufa huacha harufu mbaya kwenye manukato, ndivyo upumbavu kidogo huzidi nguvu hekima na heshima.
2 Ko e loto ʻoe tangata poto ʻoku ʻi hono nima toʻomataʻu; ka ʻoku ʻi hono toʻohema ʻae loto ʻoe vale.
Moyo wa mwenye hekima huelekea kuume, lakini moyo wa mpumbavu huelekea kushoto.
3 ʻIo, ko e moʻoni, ʻoka ʻeveʻeva ʻae vale ʻi he hala kuo mole hono loto, pea ʻoku ne tala ki he kakai kotoa pē ko e vale pe ia.
Hata anapotembea barabarani, mpumbavu hukosa ufahamu na kudhihirisha kwa kila mmoja jinsi alivyo mpumbavu.
4 Kapau ʻe tuputāmaki ʻae loto ʻoe pule kiate koe, ʻoua naʻa ke hiki mei hoʻo ngāue; he ʻoku fakamolemole ʻae kovi lahi ʻe he tali angavaivai.
Kama hasira ya mtawala ikiwaka dhidi yako, usiache mahali pako, utulivu huweza kuzuia makosa mengi.
5 ʻOku ai ʻae kovi kuo u mamata ki ai ʻi he lalo laʻā, ko e fai hala ʻoe pule:
Kuna ubaya niliouona chini ya jua, aina ya kosa litokalo kwa mtawala:
6 Kuo hakeakiʻi ʻae vale ke māʻolunga, pea nofo ʻae koloaʻia ʻi he potu māʻulalo.
Wapumbavu kuwekwa kwenye nafasi nyingi za juu, wakati matajiri hushika nafasi za chini.
7 Kuo u mamata ki he heka hoosi ʻae kau tamaioʻeiki, kae ʻeveʻeva ʻi he funga kelekele ʻae fānau ʻae tuʻi ʻo hangē ha kau tamaioʻeiki.
Mimi nimeona watumwa wamepanda farasi, wakati wakuu wakitembea kwa miguu kama watumwa.
8 Ko ia ʻoku keli ʻae luo ʻe tō ia ki ai; pea ko ia ʻoku maumauʻi ʻae ʻā, ʻe uʻu ia ʻe he ngata fekai.
Yeye achimbaye shimo aweza kutumbukia ndani yake, yeyote abomoaye ukuta anaweza kuumwa na nyoka.
9 Ko ia ʻoku hiki ʻae ngaahi maka ʻe lavea ai ia; pea ko ia ʻoku tā ʻakau ʻe tuʻutāmaki ai.
Yeyote apasuaye mawe inawezekana yakamuumiza, yeyote apasuaye magogo inawezekana yakamuumiza.
10 Kapau ʻoku peku ʻae toki, pea ʻikai fakaʻalo, ʻoku totonu ke ne ʻai ʻaki ia ʻae mālohi lahi; ka ʻoku ʻaonga ʻae poto ke fakahinohino.
Kama shoka ni butu na halikunolewa, nguvu nyingi zinahitajika, lakini ustadi utaleta mafanikio.
11 Ko e moʻoni ʻe uʻu ʻae ngata ʻoka ʻikai fakalalata; pea ʻoku tatau mo ia ʻae tangata faʻa lea.
Kama nyoka akiuma kabla ya kufanyiwa uaguzi, mwaguzi hatahitajika tena.
12 ʻOku lelei ʻae lea mei he ngutu ʻoe tangata poto; ka ʻe fakaʻauha ʻae vale ʻe hono loungutu ʻoʻona.
Maneno yatokayo kinywani mwa mtu mwenye hekima yana neema, bali mpumbavu huangamizwa na midomo yake mwenyewe.
13 Ko e kamataʻanga ʻoe lea ʻa hono ngutu ko e vale ia; pea ko e ikuʻanga ʻo ʻene lea ko e pauʻu mo e faha.
Mwanzoni maneno yake ni upumbavu, mwishoni ni wazimu mbaya,
14 ʻOku fonu foki ʻae vale ʻi he lea: ʻoku ʻikai faʻa fakahā mai ʻe ha tangata ʻae meʻa ʻe hoko; pea ko e meʻa ʻe hoko ʻi he hili ʻa ʻene moʻui ni, ko hai ha taha ʻe faʻa tala ia kiate ia?
naye mpumbavu huzidisha maneno. Hakuna yeyote ajuaye linalokuja, ni nani awezaye kueleza ni jambo gani litakalotokea baada yake?
15 ʻOku ongosia ʻae vale taki taha kotoa pē ʻi heʻene ngāue, koeʻuhi ʻoku ʻikai te ne ʻilo pe ʻoku fēfē ʻene ʻalu ki he kolo.
Kazi ya mpumbavu humchosha mwenyewe, hajui njia iendayo mjini.
16 ʻE fonua, ʻe malaʻia ʻa koe, ʻi he kei tamasiʻi ʻa ho tuʻi, pea keinanga ʻi he kei pongipongi ʻa ho houʻeiki pule!
Ole wako, ee nchi ambayo mfalme wako alikuwa mtumwa na ambayo wakuu wako hufanya karamu asubuhi.
17 ʻE fonua, ʻoku ke monūʻia, ʻo kapau ko ho tuʻi ko e foha ia ʻoe houʻeiki, pea keinanga ho houʻeiki ʻi he feituʻulaʻā totonu, ke nau mālohi kae ʻikai ke konā ai!
Heri wewe, ee nchi ambayo mfalme wako ni wa uzao wenye kuheshimika na ambayo wakuu wako hula chakula kwa wakati unaofaa: ili kupata nguvu na si kwa ajili ya ulevi.
18 Ko e meʻa ʻi he fakapikopiko lahi ʻoku fakaʻaʻau ke motuʻa ʻae fale; pea ʻi he taʻengāue ʻae nima ʻoku tutulu ʻae fale.
Kama mtu ni mvivu paa la nyumba huinama, kutokana na mikono milegevu, nyumba huvuja.
19 ʻOku ngaohi ʻae kātoanga ke tupu ai ʻae kata, pea ʻoku fakafiefia ʻe he uaine; ka ʻoku ʻaonga ʻae paʻanga ki he meʻa kotoa pē.
Karamu hufanywa kwa ajili ya kicheko, nao mvinyo hufurahisha maisha, lakini fedha ni jawabu la mambo yote.
20 ʻOua naʻa lea kovi ki he tuʻi, ʻoua ʻaupito naʻa ke mahalo ki ai; pea ʻoua naʻa lea kovi ki he koloaʻia ʻi ho potu mohe: koeʻuhi ʻe fakaongo atu ho leʻo ʻe he manupuna ʻoe ʻatā, pea ʻe tala ʻae meʻa ʻe he manu ʻoku kapakau.
Usimshutumu mfalme hata ikiwa ni katika mawazo yako, au kumlaani tajiri katika chumba chako cha kulala, kwa sababu ndege wa angani wanaweza kuchukua maneno yako, naye ndege anayeruka anaweza kutoa taarifa ya yale uliyosema.
