Teutalonome 15

1 “ʻI he ngataʻanga ʻo hono fitu ʻoe taʻu kotoa pē ke ke fai ʻae vete ange.

Kila mwisho wa kila miaka saba, mnapaswa kufuta madeni.

2 Pea ko hono anga ʻoe vete ange eni: Ko ia kotoa pē naʻe nō atu ha meʻa ki hono kaungāʻapi ke vete ʻe ia ia; ʻoua naʻa ʻeke ia ʻi hono kaungāʻapi, pe ki hono tokoua; koeʻuhi ʻoku ui ia ko e vete ange kia Sihova.

Hii ni tabia ya ukombozi. Kila mkopeshaji atafuta kile alichompa jirani yake, hata dai kutoka kwa jirani yake au ndugu yake kwa sababu ufutaji wa madeni wa Yahwe umetangazwa.

3 ‌ʻE ngofua ʻa hoʻo ʻeke ia ki he muli ka ko ia ʻoku ʻaʻau mo ho tokoua ʻe tukuange ia ʻe ho nima;

Kutoka kwa mgeni mnaweza kudai; lakini kwa chochote chenu kilicho na ndugu yenu mnapaswa mkitoe.

4 Koeʻuhi ke ʻoua naʻa ai ha kau masiva ʻiate kimoutolu; koeʻuhi ʻe tāpuaki lahi koe ʻe Sihova ʻi he fonua ʻaia ʻoku foaki ʻe Sihova ko ho ʻOtua ke ke maʻu ko e tofiʻa:

Hata hivyo, pasiwepo maskini miongoni mwenu (kwa kuwa Yahwe kwa hakika atawabariki kwenye nchi ambayo anawapa kama urithi kumiliki)

5 ‌ʻO kapau te ke fanongo lelei ki he leʻo ʻo Sihova ko ho ʻOtua, ke tokanga ʻo fai ʻae ngaahi fekau ni kotoa pē ʻaia ʻoku ou fekau kiate koe he ʻaho ni.

kama peke yenu mnasikiliza kwa bidii sauti ya Yahwe Mungu wenu, kuzishika amri zote ambazo anawaamuru leo.

6 He ʻoku tāpuakiʻi koe ʻe Sihova ko ho ʻOtua, ʻo hangē ko ʻene talaʻofa kiate koe: pea te ke nō atu ki he ngaahi puleʻanga lahi, ka ʻe ʻikai te ke nō mai; pea te ke pule koe ki he ngaahi puleʻanga lahi, ka ʻe ʻikai tenau pule kiate koe.

Kwa kuwa Yahwe Mungu wenu atawabariki, kama alivyowaahidia; mtakopesha mataifa mengi, lakini hamtaazima; mtaongoza juu ya mataifa mengi, lakini hayatawaongoza ninyi.

7 “Kapau ʻe ʻiate kimoutolu ha tangata masiva ʻi ho kāinga ʻi he ngaahi matanikolo ʻo ho fonua ʻaia ʻoku foaki ʻe Sihova ko ho ʻOtua kiate koe, ʻoua naʻa ke fakafefeka ho loto, pe tāpuni ho nima ki ho tokoua masiva:

Kama kuna mtu maskini miongoni mwenu, moja wa ndugu zenu, ndani ya malango yenu yoyote kwenye nchi yenu ambayo Yahwe Mungu wenu anawapa, msifanye migumu mioyo yenu wala kufunga mkono wenu toka kwa ndugu yenu,

8 Ka te ke mafola ke lahi ho nima kiate ia, pea ke nō atu moʻoni kiate ia ke tatau mo ʻene masiva, ʻaia ʻoku ne masiva ai.

Lakini mnapaswa hakika kufungua mkono wenu kwake na hakika mkopeshe yeye vya kutosha hitaji lake.

9 Vakai telia naʻa ai ha mahalo ʻi ho loto kovi, ʻo pehē, ʻOku ofi ʻa hono fitu ʻoe taʻu, ko e taʻu ʻoe vete ange: pea kovi ai ho mata ki ho tokoua masiva, pea ʻoku ʻikai te ke tuku ha meʻa kiate ia; pea tangi lāunga ai ia kia Sihova ʻiate koe, pea hoko ia ko e angahala kiate koe.

Muwe makini kutokuwa na wazo ovu au potovu katika moyo wenu, kusema, “Mwaka wa saba, mwaka wa ukombozi u karibu; ili kwamba msiwe wachoyo kuhusiana na ndugu zenu maskini na haumpi chochote; anaweza kumlilia Yahwe kuhusu nyie, na itakuwa dhambi yenu.

10 Ko e moʻoni te ke foaki kiate ia, pea ʻoua naʻa mamahi ho loto ʻi hoʻo foaki kiate ia: he koeʻuhi ko e meʻa ni ʻe tāpuaki ai koe ʻe Sihova ko ho ʻOtua ʻi hoʻo ngaahi ngāue kotoa pē, pea ʻi he meʻa kotoa pē ʻoku mafao atu ho nima ki ai.

Mnapaswa kwa hakika mmpe, na moyo wenu hampaswi kuhuzunika wakati mnampa, kwa sababu kurudishiwa kwa Yahwe huyu Mungu wenu atawabariki katika kazi zenu zote na katika chochote mnaweka mkono wenu.

11 Koeʻuhi ʻe ʻikai ʻaupito ngata ʻae masiva mei ho fonua: ko ia ʻoku ou fekauʻi koe, ʻo pehē, Ke ke mafola ho nima ʻo lahi ki ho tokoua, ki he masiva, mo ia ʻoku tuʻutāmaki, ʻi ho fonua.

Kwa kuwa maskini kamwe hatakoma kuishi katika nchi, kwa hiyo nakuamuru wewe na kusema, “Unapaswa kwa hakika ufungue mkono wako kwa ndugu yako, kwa mhitaji wako, na kwa maskini wako katika nchi yako.

12 “Pea kapau kuo fakatau kiate koe ho tokoua, ko e tangata Hepelū, pe ko e fefine Hepelū, ʻo ne tauhi koe ʻi he taʻu ʻe ono; ke ke toki tukuange ia ke ʻataʻatā meiate koe ʻi hono fitu ʻoe taʻu.

Kama ndugu yako, ni mwebrania wa kiume au mwebrania wa kike, ameuzwa kwako na anakutumikia kwa miaka saba, basi katika mwaka wa saba unapaswa umwache aende zake huru.

13 Pea ʻoka ke ka fekau ia ke ʻalu ʻo ʻataʻatā meiate koe, ʻoua naʻa ke tuku ia ke ʻalu masiva;

Unapomwacha aende zake huru, usimwache aende mkono mtupu.

14 Ka te ke tuku ʻae meʻa lahi kiate ia mei hoʻo fanga manu, pea mei hoʻo hahaʻanga, pea mei hoʻo tataʻoʻanga uaine: ʻi he meʻa ʻaia kuo tāpuakiʻi ai koe ʻe Sihova ko ho ʻOtua te ke ʻatu kiate ia.

Unapaswa kwa ukarimu hutoe kwake kutoka mifugo yako, kutoka pura iliyo chini, na kinu chako cha mvinyo. Kama Yahwe Mungu wako alivyokubariki, unapaswa umpe yeye.

15 Pea ke manatu ko e tangata pōpula koe ʻi he fonua ko ʻIsipite, pea naʻe huhuʻi koe ʻe Sihova ko ho ʻOtua: ko ia ʻoku ou fekau ai ʻae meʻa ni kiate koe he ʻaho ni.

Unapaswa kukumbuka kwamba ulikuwa mtumwa kwenye nchi ya Misri, na kwamba Yahwe Mungu wako alikukomboa; kwa hiyo ninakuamuru leo kufanya hivi.

16 Pea ʻe pehē, kapau ʻe pehē ʻe ia kiate koe, ʻE ʻikai te u ʻalu ʻiate koe; ko e meʻa ʻi heʻene ʻofa kiate koe mo ho fale, pea ko e meʻa ʻi heʻene lelei ʻiate koe;

Itakuwa kwamba kama atasema kwako, “Sitaenda mbali yako; kwa sababu anakupenda na nyumba yako, na kwa sababu ni mzuri kwako,

17 Te ke toki toʻo mai ha vili, pea tui ʻaki ia hono telinga [ke maʻu ki ]he matapā, pea ʻe hoko ia ko hoʻo tamaioʻeiki ʻo taʻengata. Pea ke fai pehē foki ki hoʻo kaunanga.

basi unapaswa kuchukua uma na msukumo kupitia sikio lake kwenye mlango, na atakuwa mtumwa wako milele. Na pia kwa mtumwa wako wa kike utafanya vilevile.

18 ‌ʻOua naʻa matamata faingataʻa kiate koe, ʻoka ke ka tukuange ia ke ʻalu ʻo ʻataʻatā meiate koe; he naʻe tatau ia kiate koe mo e tamaioʻeiki ʻe toko ua ʻoku ngāue ki he totongi, ʻi heʻene tauhi koe ʻi he taʻu ʻe ono: pea ʻe tāpuaki koe ʻe Sihova ko ho ʻOtua ʻi he meʻa kotoa pē ʻoku ke fai.

Isionekane kuwa vigumu kwako kumwachia aende zake huru, kwa sababu amekutumikia kwa miaka sita na amekupa mara mbili udhamani wa mtu aliyeajiriwa. Yahwe Mungu wako atakubariki katika yote unayofanya.

19 “Ko e ʻuluaki fānau tangata kotoa pē ʻoku tupu ʻi hoʻo fanga manu lalahi mo hoʻo fanga manu siʻi ke ke fakatapui kia Sihova ko ho ʻOtua: ʻoua naʻa ke fai ha ngāue ʻe taha ʻaki ʻae ʻuluaki ʻo hoʻo fanga pulu, pea ʻoua naʻa kosi ʻae ʻuluaki fānau ʻa hoʻo sipi.

Wazao wote wa kwanza wa kiume katika wanyama na mifugo wako unapaswa uwatenge kwa Yahwe Mungu wako. Hautafanya kazi na mzao wa kwanza wa wanyama wako wala kumnyoa mzao wa kwanza wa mfugo wako.

20 Ka ke kai ia, ʻi he ʻao ʻo Sihova ko ho ʻOtua, ʻe koe mo ho fale kotoa, ʻi he taʻu tukufakaholo kotoa pē, ʻi he potu ʻaia ʻe fili ʻe Sihova.

Unapaswa umle mzaliwa wa kwanza mbele ya Yahwe Mungu wako kila mwaka katika eneo ambalo Yahwe atachagua, wewe na nyumba yako.

21 Pea kapau ʻoku ai hano mele, kapau ʻoku ketu, pe kui, pe[ʻi ai ]ha lavea kovi, ʻoua naʻa ke feilaulau ʻaki ia kia Sihova ko ho ʻOtua.

Kama ina kasoro yoyote- kwa mfano, kama ni kilema au kipofu, au ana kasoro yoyote- haupaswi kumtoa dhabihu kwa Yahwe Mungu wako.

22 Ke ke kai ia ʻi ho lotoʻā: ʻe fakatou kai ʻi ai ʻae taʻemaʻa mo e maʻa, ʻo hangē ko e ʻanitelope, mo e haʻate.

Utamla ndani ya malango yako; mtu asiye najisi na aliye najisi ni sawa unapaswa kula, kama ungekula paa au kulungu.

23 Kaeʻoua naʻa ke kai ʻa hono toto ka ke lilingi ia ki he kelekele ʻo hangē ko e vai.

Pekee haupaswi kunywa damu yake; unapaswa kuimwanga damu yake juu ya ardhi kama maji.