2 Tuʻi 13

1 ‌ʻI hono uofulu ma tolu ʻoe taʻu ʻo Soasi ko e foha ʻo ʻAhasia ko e tuʻi ʻo Siuta, naʻe kamata pule ki ʻIsileli ʻi Samēlia ʻa Sihoaasi ko e foha ʻo Sehu, pea [naʻa ne pule ]ʻi he taʻu ʻe hongofulu ma fitu.

ئاھازىيانىڭ ئوغلى، يەھۇدانىڭ پادىشاھى يوئاشنىڭ سەلتەنىتىنىڭ يىگىرمە ئۈچىنچى يىلى، يەھۇنىڭ ئوغلى يەھوئاھاز سامارىيەدە ئىسرائىلغا پادىشاھ بولۇپ، سامارىيەدە ئون يەتتە يىل سەلتەنەت قىلدى.

2 Pea naʻa ne fai ʻae meʻa naʻe kovi ʻi he ʻao ʻo Sihova, pea naʻa ne muimui ki he ngaahi angahala ʻa Selopoami ko e foha ʻo Nipati, ʻaia naʻe fakaangahalaʻi ʻa ʻIsileli naʻe ʻikai te ne mahuʻi mei ai.

ئۇ پەرۋەردىگارنىڭ نەزىرىدە رەزىل بولغاننى قىلىپ، ئىسرائىلنى گۇناھقا پۇتلاشتۇرغان نىباتنىڭ ئوغلى يەروبوئامنىڭ گۇناھلىرىغا ئەگىشىپ ماڭدى؛ ئۇ ئۇلاردىن ھېچ چىقمىدى.

3 Pea naʻe fakatupu ʻae houhau ʻo Sihova ki ʻIsileli, pea naʻa ne tukuange ʻakinautolu ki he nima ʻo Hasaeli ko e tuʻi ʻo Silia, pea ki he nima ʻo Peni-Hatati ko e foha ʻo Hasaeli, ʻi hona ngaahi ʻaho ʻonaua.

بۇنىڭ ئۈچۈن پەرۋەردىگارنىڭ غەزىپى ئىسرائىلغا قوزغالدى؛ ئۇ ئۇلارنى سۇرىيەنىڭ پادىشاھى ھازائەلنىڭ ۋە ھازائەلنىڭ ئوغلى بەن-ھادادنىڭ قولىغا تاپشۇرۇپ بەردى.

4 Pea naʻe kole ʻe Sihoaasi kia Sihova, pea naʻe ongoʻi ia ʻe Sihova: he naʻa ne ʻafioʻi ʻae fakamālohiʻi ʻo ʻIsileli, he naʻe fakamālohiʻi ʻakinautolu ʻe he tuʻi ʻo Silia.

يەھوئاھاز پەرۋەردىگاردىن رەھىم تىلىدى؛ ۋە پەرۋەردىگار ئىسرائىلنىڭ قىسىلىپ قالغانلىقىنى كۆرۈپ دۇئاسىغا قۇلاق سالدى. چۈنكى سۇرىيەنىڭ پادىشاھى ئۇلارغا زۇلۇم قىلىۋاتاتتى.

5 (Pea naʻe foaki ʻe Sihova ʻae fakamoʻui kiate kinautolu, ko ia naʻa nau hao atu ai mei he nima ʻoe kakai Silia: pea naʻe toe nofo ʻae fānau ʻa ʻIsileli ki honau ngaahi fale fehikitaki ʻo hangē ko ia ʻi muʻa.

پەرۋەردىگار ئىسرائىلغا بىر قۇتقۇزغۇچى تەيىنلىدى؛ شۇنىڭ بىلەن ئۇلار سۇرىيلەرنىڭ قولىدىن ئازاد بولۇپ قۇتۇلدى. كېيىن ئىسرائىل يەنە بۇرۇنقىدەك ئۆز ئۆي-چېدىرلىرىدە ماكانلاشتى.

6 Ka neongo ia naʻe ʻikai mahuʻi ʻakinautolu mei he ngaahi angahala ʻoe fale ʻo Selopoami, ʻaia naʻe fakaangahalaʻi ʻa ʻIsileli, ka naʻa nau ʻalu ai: pea naʻe kei tuʻu foki ʻae vaotapu ʻi Samēlia.)

لېكىن ئۇلار ئىسرائىلنى گۇناھقا پۇتلاشتۇرغان يەروبوئام جەمەتىنىڭ گۇناھلىرىدىن چىقمىدى؛ ئۇلار يەنىلا شۇ يولدا ماڭاتتى. ھەتتا سامارىيەدە بىر «ئاشەراھ» بۇتمۇ قالغانىدى.

7 Pea naʻe ʻikai te ne tuku ha kakai kia Sihoaasi ka ko e kau heka hoosi ʻe toko nimangofulu pe, mo e saliote ʻe hongofulu, pea mo e kakai hāʻele ʻe tokotaha mano; he kuo fakaʻauha ʻakinautolu ʻe he tuʻi ʻo Silia, mo ne ngaohi ʻakinautolu ke tatau mo e efu ʻoe hahaʻanga.

[سۇرىيەنىڭ پادىشاھى] يەھوئاھازغا پەقەت ئەللىك ئاتلىق لەشكەرنى، ئون جەڭ ھارۋىسى بىلەن ئون مىڭ پىيادە ئەسكىرىنىلا قالدۇرغانىدى. چۈنكى ئۇ يەھوئاھازنىڭ [قوشۇنىنى] يوقىتىپ خاماندىكى توپا-چاڭدەك قىلىۋەتكەنىدى.

8 Pea ko eni, ko hono toe ʻoe ngaahi ngāue ʻa Sihoaasi, pea mo ia kotoa pē naʻa ne fai, pea mo ʻene mālohi, ʻikai kuo tohi ia ʻi he tohi fakamatala ki he ngaahi tuʻi ʻo ʻIsileli?

ئەمدى يەھوئاھازنىڭ باشقا ئىشلىرى ھەم قىلغانلىرىنىڭ ھەممىسى، جۈملىدىن سەلتەنىتىنىڭ ھەممە قۇدرىتى «ئىسرائىل پادىشاھلىرىنىڭ تارىخ-تەزكىرىلىرى» دېگەن كىتابتا پۈتۈلگەن ئەمەسمىدى؟

9 Pea naʻe mohe ʻa Sihoaasi mo ʻene ngaahi tamai; pea naʻa nau fai hono putu ʻi Samēlia; pea naʻe fetongi ia ʻi he pule ʻe Soasi ko hono foha.

يەھوئاھاز ئاتا-بوۋىلىرىنىڭ ئارىسىدا ئۇخلىدى ۋە سامارىيەدە دەپنە قىلىندى. ئاندىن ئوغلى يوئاش ئورنىدا پادىشاھ بولدى.

10 ʻI hono tolungofulu ma fitu ʻoe taʻu ʻo Soasi ko e tuʻi ʻo Siuta naʻe kamata pule ki ʻIsileli ʻi Samēlia ʻa Soasa ko e foha ʻo Sihoaasi, pea naʻa ne pule ʻi he taʻu ʻe hongofulu ma ono.

يەھۇدانىڭ پادىشاھى يوئاشنىڭ سەلتەنىتىنىڭ ئوتتۇز يەتتىنچى يىلىدا يەھوئاھازنىڭ ئوغلى يەھوئاش سامارىيەدە ئىسرائىلغا پادىشاھ بولۇپ، ئون ئالتە يىل سەلتەنەت قىلدى.

11 Pea naʻa ne fai ʻae meʻa naʻe kovi ʻi he ʻao ʻo Sihova; naʻe ʻikai mahuʻi ia mei he ngaahi angahala kotoa pē ʻa Selopoami ko e foha ʻo Nipati, ʻaia naʻe fakaangahalaʻi ʻa ʻIsileli: ka naʻa ne ʻalu ai pe.

ئۇ پەرۋەردىگارنىڭ نەزىرىدە رەزىل بولغاننى قىلدى؛ ئۇ ئىسرائىلنى گۇناھقا پۇتلاشتۇرغان، نىباتنىڭ ئوغلى يەروبوئامنىڭ گۇناھلىرىنىڭ ھېچقايسىسىنى تاشلىمىدى؛ ئۇ شۇ يولدا ماڭاتتى.

12 Pea ko hono toe ʻoe ngaahi ngāue ʻa Soasi, mo ia kotoa pē naʻa ne fai, pea mo ʻene mālohi ʻi heʻene tauʻi ʻa ʻAmasia ko e tuʻi ʻo Siuta, ʻikai kuo tohi ia ʻi he tohi ʻoe ngaahi tuʻi ʻo ʻIsileli?

ئەمدى يوئاشنىڭ باشقا ئىشلىرى ھەم قىلغانلىرىنىڭ ھەممىسى، جۈملىدىن ئۇنىڭ يەھۇدانىڭ پادىشاھى ئامازىيا بىلەن جەڭ قىلىپ كۆرسەتكەن قۇدرىتى «ئىسرائىل پادىشاھلىرىنىڭ تارىخ-تەزكىرىلىرى» دېگەن كىتابتا پۈتۈلگەن ئەمەسمىدى؟

13 Pea naʻe mohe ʻa Soasi mo ʻene ngaahi tamai; pea naʻe nofo ʻa Selopoami ki hono nofoʻa fakatuʻi: pea naʻe tanu ʻa Soasi ʻi Samēlia fakataha mo e ngaahi tuʻi ʻo ʻIsileli.

يوئاش ئاتا-بوۋىلىرىنىڭ ئارىسىدا ئۇخلىدى ۋە يەروبوئام ئۇنىڭ تەختىگە ئولتۇردى. يوئاش سامارىيەدە ئىسرائىلنىڭ پادىشاھلىرى ئارىسىدا دەپنە قىلىندى.

14 Ka ko eni naʻe pukea ʻa ʻIlaisa ʻi he mahaki ʻaia naʻa ne toki fononga ai. Pea naʻe ʻalu hifo kiate ia ʻa Soasi ko e tuʻi ʻo ʻIsileli, pea naʻe tangi ia ki hono mata, mo ne pehē, “ʻOiauē, ʻa ʻeku tamai, ʻa ʻeku tamai! ko e saliote ʻo ʻIsileli mo e kau heka hoosi ʻo ia!”

ئېلىشا ئۆز ئەجىلىنى يەتكۈزىدىغان كېسەل بىلەن ياتتى. ئىسرائىلنىڭ پادىشاھى يوئاش ئۇنىڭ قېشىغا كېلىپ ئۇنىڭ يۈزىگە ئېڭىشىپ يىغلاپ: ئى ئاتام، ئى ئاتام، ئىسرائىلنىڭ جەڭ ھارۋىسى ھەم ئاتلىق ئەسكەرلىرى!» دەپ پەرياد كۆتۈردى.

15 Pea naʻe pehē ʻe ʻIlaisa kiate ia, “Toʻo ʻae kaufana mo e ngaahi ngahau.” Pea naʻa ne toʻo mai kiate ia ʻae kaufana pea mo e ngaahi ngahau

ئېلىشا ئۇنىڭغا: بىر يا بىلەن يا ئوقلىرىنى كەلتۈرگىن، دېدى. ئۇ يا بىلەن يا ئوقلىرىنى كەلتۈرگەندە

16 Pea naʻa ne pehē ki he tuʻi ʻo ʻIsileli, “ʻAi ho nima ki he kaufana.” Pea naʻa ne ʻai hono nima ki ai: pea naʻe ʻai ʻe ʻIlaisa ʻa hono nima ʻoʻona ki he nima ʻoe tuʻi.

ئېلىشا ئىسرائىلنىڭ پادىشاھىغا: قولۇڭنى ياغا سېلىپ تۇتقىن، دېدى. ئۇ قولىنى قويغاندا ئېلىشامۇ قوللىرىنى پادىشاھنىڭ قوللىرىنىڭ ئۈستىگە قويۇپ، ئۇنىڭغا:

17 Pea naʻa ne pehē, “Fakaava ʻae matapā sioʻata ki he potu hahake.” Pea naʻa ne fakaava ia. Pea naʻe toki pehē ʻe ʻIlaisa, “Fana.” Pea naʻa ne fana. Pea naʻe pehē ʻe ia, “Ko e ngahau eni ʻoe fakamoʻui ʻa Sihova, pea mo e ngahau ʻoe fakamoʻui mei Silia: he te ke teʻia ʻae kakai Silia ʻi ʻAfeki, kaeʻoua ke nau ʻauha ʻiate koe.”

ــ مەشرىق تەرەپتىكى دېرىزىنى ئاچقىن، دېدى. ئۇ ئۇنى ئاچقاندا ئېلىشا: ئاتقىن، دېدى. ئۇ ئېتىۋىدى، ئېلىشا ئۇنىڭغا: مانا بۇ پەرۋەردىگارنىڭ نۇسرەت يا ئوقى، يەنى سۇرىيەنىڭ ئۈستىدىن نۇسرەت قازىنىدىغان يا ئوقىدۇر. سەن سۇرىيلەرنى يوقاتقۇچە ئافەقتە ئۇلار بىلەن جەڭ قىلىسەن، دېدى.

18 Pea naʻa ne pehē, “Toʻo ʻae ngaahi ngahau.” Pea naʻa ne toʻo ia. Pea naʻa ne pehē ki he tuʻi ʻo ʻIsileli, “Ke ke taaʻi ʻae kelekele.” Pea naʻa ne tā ia ʻo liunga tolu pea tuku.

ئاندىن ئۇ: ــ يا ئوقلىرىنى قولۇڭغا ئالغىن، دېدى. ئۇلارنى ئالغاندا، ئېلىشا ئىسرائىلنىڭ پادىشاھىغا: ئۇلار بىلەن يەرگە ئۇرغىن، دېدى. ئۇ ئۈچ قېتىم ئۇرۇپ توختىدى.

19 Pea naʻe mamahi kiate ia ʻae tangata ʻoe ʻOtua, ʻo ne pehē, “Naʻe totonu ʻa hoʻo tā ke liunga nima pe liunga ono; ka ne pehē, pehē kuo ke teʻia ʻae kakai Silia kaeʻoua ke nau ʻauha; ka ko eni ʻe tuʻo tolu pe ʻa hoʻo teʻia ʻa Silia.”

خۇدانىڭ ئادىمى ئۇنىڭغا ئاچچىقلىنىپ: سەن بەش-ئالتە قېتىم ئۇرۇشۇڭغا توغرا كېلەتتى. شۇنداق قىلغان بولساڭ، سەن سۇرىيلەرنى ئۇرۇپ يوقىتىپ ئۈزۈل-كېسىل مەغلۇپ قىلاتتىڭ؛ لېكىن ئەمدى سۇرىيلەرنى ئۇرۇپ، پەقەت ئۈچ قېتىملا مەغلۇپ قىلالايسەن، دېدى.

20 Pea naʻe pekia ʻa ʻIlaisa, pea naʻa nau ʻai hono putu. Pea naʻe haʻu ʻae kautau ʻa Moape ki he fonua ʻi he kamataʻanga ʻoe taʻu.

ئېلىشا ئۆلۈپ دەپنە قىلىندى. ئەمدى ھەر يىلى، يىل بېشىدا موئابلاردىن توپ-توپ بۇلاڭچىلار يۇرتقا پاراكەندىچىلىك سالاتتى.

21 Pea naʻe hoko ʻo pehē lolotonga ʻenau tanu ha tangata, ʻiloange naʻa nau sio ki ha kautau; pea naʻa nau laku atu ʻae tangata ki he fonualoto ʻo ʻIlaisa: pea ʻi heʻene tō hifo ki ai ʻae tangata mo lave ki he ngaahi hui ʻo ʻIlaisa, naʻa ne toe moʻui hake mo ne tuʻu ki ʻolunga ki hono vaʻe.

بىر كۈنى شۇنداق بولدىكى، خەلق بىر ئۆلگەن ئادەمنى يەرلىكىگە قويۇۋاتقاندا، مانا، ئۇلار بىر توپ بۇلاڭچىلارنى كۆرۈپ قالدى، ئۇلار جەسەتنى ئېلىشانىڭ گۆرىگە تاشلىدى. جەسەت ئېلىشانىڭ ئۇستىخىنىغا تەگكەندە، ئۇ تىرىلىپ، قوپۇپ تىك تۇردى.

22 Ka naʻe fakamālohiʻi ʻa ʻIsileli ʻe Hasaeli ko e tuʻi ʻo Silia ʻi he ngaahi ʻaho kotoa pē ʻo Sihoaasi.

ئەمما سۇرىيەنىڭ پادىشاھى ھازائەل بولسا يەھوئاھازنىڭ ھەممە كۈنلىرىدە ئىسرائىلغا زالىملىق قىلاتتى.

23 Pea naʻe angaʻofa ʻa Sihova kiate kinautolu, pea naʻa ne manavaʻofa kiate kinautolu, pea naʻa ne tokanga kiate kinautolu, koeʻuhi ko ʻene fuakava mo ʻEpalahame, mo ʻAisake, pea mo Sēkope, pea naʻe ʻikai te ne fie fakaʻauha ʻakinautolu, pea naʻe ʻikai te ne lī atu leva ʻakinautolu mei hono ʻao.

لېكىن پەرۋەردىگار ئۇلارغا مېھرىبان بولۇپ ئىچ ئاغرىتاتتى؛ ئىبراھىم بىلەن ئىسھاق ۋە ياقۇپقا باغلىغان ئەھدىسى تۈپەيلىدىن ئۇ ئۇلارغا ئىلتىپات قىلىپ، ئۇلارنى بۈگۈنگە قەدەر ھالاك قىلماي، ئۆز ھۇزۇرىدىن چىقىرىۋېتىشنى خالىمىغانىدى.

24 Ko ia naʻe pekia ʻa Hasaeli ko e tuʻi ʻo Silia; pea naʻe fetongi ia ʻi he pule ʻe Penihatati ko hono foha.

سۇرىيەنىڭ پادىشاھى ھازائەل ئۆلدى ۋە ئوغلى بەن-ھاداد ئۇنىڭ ئورنىدا پادىشاھ بولدى.

25 Pea naʻe toe haʻu ʻo maʻu ʻe Soasa ko e foha ʻo Sihoaasi mei he nima ʻo Penihatati ko e foha ʻo Hasaeli, ʻae ngaahi kolo, ʻaia naʻa ne lavaʻi mei he nima ʻo Sihoaasi ko ʻene tamai ʻi he tau. Naʻe tuʻo tolu ʻae lava ia ʻe Soasi, mo ne toe maʻu ai ʻae ngaahi kolo ʻIsileli.

ئاندىن كېيىن يەھوئاھازنىڭ ئوغلى يەھوئاش ھازائەلنىڭ ئوغلى بەن-ھادادنىڭ قولىدىن ھازائەل ئۆز ئاتىسى يەھوئاھازدىن جەڭدە تارتىۋالغان شەھەرلەرنى ياندۇرۇۋالدى. يەھوئاش ئۇنى ئۇرۇپ، ئۈچ قېتىم مەغلۇپ قىلىپ، شۇنىڭ بىلەن ئىسرائىلنىڭ شەھەرلىرىنى ياندۇرۋالدى.