2 Tuʻi 10

1 Pea naʻe maʻu ʻe ʻEhapi ʻae foha ʻe toko fitungofulu ʻi Samēlia. Pea naʻe fai ʻe Sehu ʻae ngaahi tohi, mo ne ʻave ki Samēlia, ki he kau pule ʻi Sesilili, pea ki he kau mātuʻa, pea kiate kinautolu naʻa nau tauhi ki he fānau ʻa ʻEhapi, ʻo pehē,

هفتاد پسر اَخاب در سامره بودند. پس ییهو برای مقامات و بزرگان شهر و نیز سرپرستان پسران اَخاب نامه‌ای به این مضمون نوشت: «به محض رسیدن این نامه، شایسته‌ترین پسر اَخاب را انتخاب کرده، او را به پادشاهی برگزینید و برای دفاع از خاندان اَخاب آماده جنگ شوید، زیرا شما ارابه‌ها و اسبها و شهرهای حصاردار و ساز و برگ نظامی در اختیار دارید.»

2 “Ko eni ka mou ka maʻu leva ʻae tohi ni, ka kuo ʻiate kimoutolu ʻae ngaahi foha ʻo homou ʻeiki, pea ʻoku mou maʻu ʻae ngaahi saliote mo e ngaahi hoosi, mo e kolo tau foki, pea mo e mahafu;

3 Fili mai ʻaia ʻoku lelei hake mo ngali ʻi he ngaahi foha ʻo homou ʻeiki, pea fakanofo ia ki he nofoʻa fakatuʻi ʻo ʻene tamai, pea mou tau maʻae fale ʻo homou ʻeiki.”

4 Ka naʻa nau manavahē lahi ʻaupito, ʻonau pehē, “Vakai naʻe ʻikai faʻa tuʻu ʻi hono ʻao ʻae tuʻi ʻe toko ua: pea kapau kuo pehē te tau faʻa tuʻu fēfē ʻakitautolu?”

اما بزرگان شهر به شدت ترسیدند که این کار را انجام دهند و گفتند: «دو پادشاه از عهدهٔ این مرد برنیامدند، ما چه می‌توانیم بکنیم؟»

5 Pea ko e tangata ʻaia naʻe pule ki he fale, pea mo ia naʻe pule ki he kolo, mo e kau mātuʻa foki, pea mo kinautolu naʻe tauhi [ʻae fānau], naʻa nau fekau atu kia Sehu, ʻo pehē, “Ko hoʻo kau tamaioʻeiki ʻakimautolu, pea te mau fai ʻae meʻa kotoa pē te ke fekau mai; ʻe ʻikai te mau fakanofo ha tuʻi: ka ke fai ʻaia ʻoku lelei ʻi ho mata ʻoʻou.”

پس رئیس دربار و رئیس شهر با بزرگان شهر و سرپرستان پسران اَخاب این پیغام را برای ییهو فرستادند: «ما خدمتگزاران تو هستیم و هر دستوری بفرمایی انجام خواهیم داد. ما کسی را پادشاه نخواهیم ساخت. هر چه در نظر داری همان را انجام بده.»

6 Pea naʻa ne toki tohi ʻa hono ua ʻoe tohi kiate kinautolu, ʻo pehē, “Kapau ʻoku mou kau kiate au, pea kapau te mou fakaongo ki hoku leʻo, mou tutuʻu ʻae ʻulu ʻoe kau tangata, ʻio, ʻae ngaahi foha ʻo homou ʻeiki, pea mou omi kiate au ki Sesilili ʻi he feituʻulaʻā ni ʻapongipongi.” Ka ko eni, ko e ngaahi foha ʻoe tuʻi, ko e toko fitungofulu, naʻa nau nofo mo e houʻeiki ʻoe kolo, ʻaia naʻe tauhi ʻakinautolu.

ییهو در پاسخ آنها این پیغام را فرستاد: «اگر شما طرفدار من هستید و می‌خواهید تابع من باشید، سرهای پسران اَخاب را بریده، فردا در همین وقت آنها را برایم به یزرعیل بیاورید.» هفتاد پسر اَخاب در خانه‌های بزرگان شهر که سرپرستان ایشان بودند، زندگی می‌کردند.

7 Pea naʻe hoko ʻo pehē, ʻi heʻene hoko mai ʻae tohi kiate kinautolu, naʻa nau ʻave ʻae ngaahi foha ʻoe tuʻi, mo nau tāmateʻi ʻae kau tangata ʻe toko fitungofulu, mo nau ʻai honau ʻulu ki he ngaahi kato, mo nau ʻave ia kiate ia ʻi Sesilili.

وقتی نامهٔ ییهو به بزرگان شهر رسید، هفتاد شاهزاده را سر بریدند و سرهای آنها را در سبد گذاشته، به یزرعیل بردند و به ییهو تقدیم کردند.

8 Pea naʻe haʻu ha tangata fekau, mo ne fakahā ki ai, ʻo pehē, “Kuo nau ʻomi ʻae ngaahi ʻulu ʻoe ngaahi foha ʻoe tuʻi.” Pea naʻa ne pehē, “Mou fokotuʻu ia ʻi he tuʻunga ʻe ua ʻi he hūʻanga ʻoe matanikolo ʻo aʻu ki he ʻapongipongi.”

وقتی به ییهو خبر رسید که سرهای شاهزادگان را آورده‌اند، دستور داد آنها را به دو توده تقسیم کنند و کنار دروازهٔ شهر قرار دهند و تا صبح بگذارند در آنجا بمانند.

9 Pea ʻi heʻene hoko ki he pongipongi, naʻa ne ʻalu atu, mo ne tuʻu ai, mo ne pehē ʻe ia ki he kakai kotoa pē, “ʻOku mou angatonu ʻakimoutolu; vakai naʻaku fai ʻae lapa ki heʻeku ʻeiki pea naʻaku tāmateʻi ia: ka ko hai naʻe tāmateʻi ʻakinautolu ni kotoa pē?

صبح روز بعد، ییهو بیرون رفت و به جمعیتی که کنار دروازهٔ شهر گرد آمده بودند، گفت: «این من بودم که بر ضد ارباب خود برخاستم و او را کشتم. شما در این مورد بی‌گناهید. ولی پسران او را چه کسی کشته است؟

10 Ko ia mou ʻilo eni ʻe ʻikai tō ki he kelekele ha momoʻi meʻa ʻi he folofola ʻa Sihova ʻaia naʻe folofolaʻaki ʻe Sihova ki he fale ʻo ʻEhapi: he kuo fai ʻe Sihova ʻae meʻa naʻa ne folofolaʻaki ʻi heʻene tamaioʻeiki ko ʻIlaisiā.”

این نشان می‌دهد که هر چه خداوند دربارهٔ خاندان اَخاب فرموده، به انجام می‌رسد. خداوند آنچه را که توسط ایلیای نبی فرموده، بجا آورده است.»

11 Ko ia, naʻe tāmateʻi ʻe Sehu ʻakinautolu kotoa pē naʻe toe ʻi he fale ʻo ʻEhapi ʻi Sesilili, pea mo ʻene kakai ongoongo kotoa pē, pea mo hono kāinga, mo ʻene kautaulaʻeiki, pea naʻe ʻikai te ne tuku ke toe ha tokotaha kiate ia.

سپس ییهو تمام بازماندگان خاندان اَخاب را که در یزرعیل بودند، کشت. همچنین تمام افسران ارشد، دوستان نزدیک و کاهنان او را از بین برد، به طوری که هیچ‌یک از نزدیکان او باقی نماند.

12 Pea naʻa ne tuʻu hake ʻo ne ʻalu, pea ne hoko ange ki Samēlia. Pea ʻi heʻene nofo ki he fale, ko e kosi ʻanga ʻoe fanga sipi, ʻi he hala,

سپس ییهو عازم سامره شد و در بین راه در محلی به نام «اردوگاه شبانان»

13 Naʻe fetaulaki ʻa Sehu mo e kāinga ʻo ʻAhasia ko e tuʻi ʻo Siuta, ʻo ne pehē, “Ko hai ʻakimoutolu?” Pea naʻa nau pehēange, “Ko e kāinga ʻakimautolu ʻo ʻAhasia; pea ʻoku mau ʻalu hifo ke ʻaʻahi fakakāinga ki he fānau ʻae tuʻi mo e fānau ʻae tuʻi fefine.”

به خویشاوندان اخزیا، پادشاه یهودا برخورد. ییهو از آنها پرسید: «شما کیستید؟» جواب دادند: «ما خویشاوندان اخزیای پادشاه هستیم و برای دیدن پسران اَخاب و ایزابل به سامره می‌رویم.»

14 Pea naʻe pehē ʻe ia, “Puke moʻui ʻakinautolu.” Pea naʻa nau puke moʻui pe ʻakinautolu, mo nau tāmateʻi ʻakinautolu ʻi he ngutu luo ʻi he fale ʻoe kosi ʻanga sipi, ʻio, ʻae kau tangata ʻe toko fāngofulu ma toko ua; pea naʻe ʻikai te ne tuku foki ha taha ʻokinautolu.

ییهو به افراد خود گفت: «آنها را زنده بگیرید!» پس آنها را زنده گرفتند و همه را که بر روی هم چهل و دو نفر بودند، کنار چاهِ بِیت‌عِقِد کشتند. او کسی را زنده نگذاشت.

15 Pea ʻi heʻene mahuʻi atu mei he potu ko ia, naʻa ne ʻilo ʻa Sonatapi ko e foha ʻo Lekapi naʻe fakafetaulaki mai kiate ia: pea naʻa ne fetapa ki ai, mo ne pehē kiate ia, “ʻOku angatonu ho loto, ʻo hangē ko e kau ʻa hoku loto mo ho loto?” Pea naʻe pehēange ʻe Sonatapi, “ʻIo, ʻoku pehē.” “Kapau ʻoku pehē, tuku mai ho nima.” Pea naʻa ne tuku atu kiate ia ʻa hono nima; pea naʻa ne toʻo hake ia kiate ia ʻi he saliote.

ییهو در ادامهٔ سفر خود به یهوناداب پسر رکاب که به استقبالش می‌آمد، برخورد. پس از احوالپرسی، ییهو از او پرسید: «آیا همان‌طور که من نسبت به تو وفادار هستم، تو هم نسبت به من وفادار هستی؟» جواب داد: «بله.» ییهو گفت: «پس دستت را به من بده.» و دست او را گرفت و بر ارابه‌اش سوار کرده،

16 Pea naʻa ne pehē, Ke ta ō mo au, pea ke mamata ki heʻeku fai velenga koeʻuhi ko Sihova.” Pea pehē, naʻa nau puleʻi ia ke ne heka ki hono saliote.

به او گفت: «همراه من بیا و ببین چه غیرتی برای خداوند دارم.» پس یهوناداب سوار بر ارابه همراه او رفت.

17 Pea ʻi heʻene hoko atu ki Samēlia, naʻa ne tāmateʻi ʻakinautolu kotoa pē naʻe kei toe kia ʻEhapi ʻi Samēlia, koeʻuhi ke ne fakaʻauha ia, ʻo hangē ko e folofola ʻa Sihova, ʻaia naʻa ne folofolaʻaki kia ʻIlaisiā.

وقتی به سامره رسیدند، ییهو تمام دوستان و بستگان اَخاب را کشت، به طوری که یک نفر هم باقی نماند و این همان بود که خداوند به ایلیای نبی گفته بود.

18 Pea naʻe tānaki ʻe Sehu ke fakataha ʻae kakai kotoa pē, mo ne pehē kiate kinautolu, “Naʻe tauhi siʻi pe ʻa ʻEhapi kia Peali; ka ʻe lahi ʻaupito ʻae tauhi kiate ia ʻa Sehu.

آنگاه ییهو تمام اهالی شهر را جمع کرد و به ایشان گفت: «من می‌خواهم بیشتر از اَخاب بعل را بپرستم!

19 Ko ia foki, mou ui mai kiate au ʻae kau palōfita kotoa pē ʻo Peali, ʻa ʻene kau tamaioʻeiki kotoa pē, pea mo ʻene kautaulaʻeiki kotoa pē; ʻoua naʻa hala ʻi ha tokotaha: he ʻoku ai ʻa ʻeku feilaulau lahi ke u ʻatu kia Peali; ʻilonga pe ia ʻe toe, ʻe ʻikai siʻi te ne moʻui.” Ka naʻe fai eni ʻe Sehu ʻi he kākā, ko e meʻa ke ne fakaʻauha ʻakinautolu naʻe lotu kia Peali.

پس تمام انبیا و کاهنان و پرستندگان بعل را جمع کنید. نگذارید حتی یک نفر غایب باشد، چون می‌خواهم قربانی بزرگی به بعل تقدیم کنم. هر کس از پرستندگان بعل در این جشن حاضر نشود، کشته خواهد شد.» (ولی ییهو می‌خواست به حیله، پرستندگان بعل را نابود کند.)

20 Pea naʻe pehē ʻe Sehu, “Fanongonongo ha kātoanga mamalu kia Peali.” Pea naʻa nau fanongonongo ia.

ییهو به سراسر اسرائیل پیغام فرستاد که تمام کسانی که بعل را می‌پرستیدند برای عبادت او جمع شوند. همهٔ آنها آمدند و سراسر معبد بعل را پر ساختند.

21 Pea naʻe fekau atu ʻe Sehu ki ʻIsileli kātoa: pea naʻe haʻu ʻae kakai kotoa pē naʻe lotu kia Peali, ko ia naʻe ʻikai ha tangata ʻe tokotaha naʻe taʻehaʻu. Pea naʻa nau omi ki he fale ʻo Peali; pea naʻe fonu ʻaupito ʻae fale ʻo Peali mei hono tā ʻe taha ʻo aʻu ki hono tā ʻe taha.

22 Pea naʻa ne pehē kiate ia naʻe tauhi ki he fale tukunga kofu, ʻOmi kituʻa ʻae ngaahi kofu maʻanautolu ʻoku lotu kia Peali. Pea naʻa ne fetuku mai ʻae ngaahi kofu kiate kinautolu.

ییهو به مسئول انبار لباس دستور داد که به هر یک از بت‌پرستان بعل لباس مخصوص بدهد.

23 Pea naʻe ʻalu ʻa Sehu, mo Sonatapi ko e foha ʻo Lekapi, ki he loto fale ʻo Peali, ʻo na pehē ki he kakai naʻe lotu kia Peali, “Mou kumi, pea vakai ke ʻoua naʻa ʻi heni mo kimoutolu ha taha ʻi he kau tamaioʻeiki ʻa Sihova, ka ko e kau lotu pe ʻo Peali.”

سپس ییهو با یهوناداب (پسر رکاب) وارد معبد بعل شد و به بت‌پرستان گفت: «مواظب باشید که کسی از پرستندگان خداوند در اینجا نباشد. فقط پرستندگان بعل باید در داخل معبد باشند.»

24 Pea ʻi heʻenau hū ange ke ʻatu ʻae ngaahi feilaulau mo e ngaahi feilaulau tutu, naʻe fekauʻi ʻe Sehu ʻae kau tangata ʻe toko valungofulu ke tuʻu mei tuʻafale, mo ne pehē, “Kapau ʻe hao ha tokotaha ʻoe kau tangata kuo u tuku ki homou nima, ʻe totongiʻaki ʻae moʻui ʻaʻana, ʻe he moʻui ʻaʻana [kuo tuku ia ke hao].”

وقتی کاهنان بعل مشغول قربانی کردن شدند، ییهو هشتاد نفر از افراد ماهر خود را اطراف معبد گماشت و به آنها گفت: «اگر بگذارید یک نفر زنده خارج شود، شما را به جای آن یک نفر خواهم کشت!»

25 Pea naʻe hoko ʻo pehē, ʻi heʻene fakaʻosi leva ʻe ia ʻae ʻohake ʻoe feilaulau tutu, naʻe pehē ai ʻe Sehu ki he kau leʻo pea mo e ngaahi ʻeikitau, “Mou hū ange ki loto fale, mo tāmateʻi ʻakinautolu; ke ʻoua naʻa hao mai ha tokotaha.” Pea naʻa nau taaʻi ʻaki kinautolu ʻae mata ʻoe heletā; pea naʻe laku kituʻa ʻakinautolu ʻe he kau tangata leʻo pea mo e ngaahi ʻeikitau, mo nau ʻalu ki he kolo ʻoe fale ʻo Peali.

وقتی آنها از قربانی کردن فارغ شدند، ییهو بیرون رفت و به سربازان و افراد خود گفت: «داخل شوید و همه را بکشید. نگذارید حتی یک نفر زنده بماند!» پس داخل شده، همه را کشتند و اجسادشان را بیرون انداختند. سپس افراد ییهو داخل محراب معبد بعل شدند

26 Pea naʻa nau ʻomi kituʻa ʻae ngaahi tamapua mei he fale ʻo Peali, mo nau tutu ʻakinautolu.

و مجسمه بعل را بیرون آورده، سوزاندند.

27 Pea naʻa nau maumauʻi hifo ʻae fakatātā ʻo Peali, mo nau maumauʻi hifo ʻae fale ʻo Peali, mo ngaohi ia ko e falevao ʻo aʻu ki he ʻaho ni.

آنها معبد بعل را ویران کرده، آن را به مزبله تبدیل نمودند، که تا به امروز به همان شکل باقیست.

28 Naʻe pehē ʻae fakaʻauha ʻe Sehu ʻa Peali mei ʻIsileli.

به این ترتیب، ییهو تمام آثار بعل را از خاک اسرائیل محو کرد؛

29 Ka neongo eni naʻe ʻikai tafoki ʻa Sehu mei he ngaahi angahala ʻa Selopoami ko e foha ʻo Nipati ʻaia naʻa ne fakaangahalaʻi ʻa ʻIsileli, ʻio, ʻae ngaahi fakatātā ʻoe ʻuhikiʻi pulu koula ʻaia naʻe ʻi Peteli pea mo Tani.

ولی از پرستش گوساله‌های طلایی دست نکشید. این گوساله‌ها را یربعام (پسر نباط) در بیت‌ئیل و دان ساخته بود و از گناهان بزرگ وی محسوب می‌شد، زیرا تمام اسرائیل را به بت‌پرستی کشانده بود.

30 Pea naʻe pehē ʻe Sihova kia Sehu, “Koeʻuhi kuo ke fai lelei ʻi hoʻo fai ʻaia ʻoku totonu ʻi hoku ʻao, pea kuo ke fai ki he fale ʻo ʻEhapi ʻo fakatatau mo ia kotoa pē naʻaku finangalo ki ai, ʻe nofo ʻa hoʻo fānau ki he nofoʻa fakatuʻi ʻo ʻIsileli ʻo aʻu ki hono fā ʻoe toʻutangata.”

پس از آن، خداوند به ییهو فرمود: «تو دستور مرا اجرا کرده، مطابق میل من با خاندان اَخاب عمل نمودی؛ پس به سبب این کار خوب تو، فرزندان تو را تا چهار نسل بر تخت پادشاهی اسرائیل خواهم نشاند.»

31 Ka naʻe ʻikai tokanga ʻa Sehu ke ne ʻeveʻeva ʻi he fono ʻa Sihova ko e ʻOtua ʻo ʻIsileli ʻaki ʻa hono loto kātoa: he naʻe ʻikai liliu ia mei he ngaahi angahala ʻa Selopoami, ʻaia naʻe fakaangahalaʻi ʻa ʻIsileli.

ولی ییهو با تمام دل خود از دستورهای خداوند، خدای اسرائیل اطاعت نکرد، بلکه از گناهان یربعام که اسرائیل را به گناه کشانده بود، پیروی نمود.

32 ʻI he ngaahi ʻaho ko ia naʻe kamata motuhi ʻa ʻIsileli ʻe Sihova ʻi hono potu kotoa pē: pea naʻe teʻia ʻakinautolu ʻe Hasaeli ʻi he ngaahi mata fonua kotoa pē ʻo ʻIsileli;

در آن زمان، خداوند شروع به ویران کردن اسرائیل نمود. حزائیل، پادشاه سوریه، آن قسمت از سرزمین اسرائیل را که در شرق رود اردن بود، تصرف کرد. قسمت متصرف شده تا شهر عروعیر در وادی ارنون می‌رسید و شامل سرزمین جلعاد و باشان می‌شد که قبایل جاد، رئوبین و مَنَسی در آن زندگی می‌کردند.

33 Mei Sioatani ʻo fai ki hahake, ʻae fonua kotoa pē ʻo Kiliati, mo e kakai Kata, mo e kakai Lupeni, mo e kakai Manase, mei ʻAloeli, ʻaia ʻoku ʻi he veʻe vaitafe ʻo ʻAlanoni, ʻio, ʻo aʻu ki Kiliati pea mo Pesani.

34 Pea ko eni, ko hono toe ʻoe ngaahi ngāue ʻa Sehu, mo ia kotoa pē naʻa ne fai, pea mo ʻene mālohi lahi, ʻikai kuo tohi ia ʻi he tohi fakamatala ki he ngaahi tuʻi ʻo ʻIsileli?

شرح بقیهٔ رویدادهای دوران سلطنت ییهو و کارها و فتوحات او در کتاب «تاریخ پادشاهان اسرائیل» ثبت شده است.

35 Pea naʻe mohe ʻa Sehu mo ʻene ngaahi tamai: pea naʻa nau fai hono putu ʻi Samēlia. Pea naʻe fetongi ia ʻi he pule ʻe Sihoaasi ko hono foha.

وقتی ییهو مرد، او را در سامره دفن کردند و پسرش یهوآحاز به جای او پادشاه شد.

36 Pea ko e ngaahi ʻaho naʻe pule ai ʻa Sehu ki ʻIsileli ʻi Samēlia, ko e taʻu ʻe uofulu ma valu.

ییهو روی‌هم‌رفته بیست و هشت سال در سامره بر اسرائیل سلطنت کرد.