1 Tuʻi 4

1 Ko ia naʻe pule ai ʻae tuʻi ko Solomone ki ʻIsileli kātoa.

Basi Mfalme Solomoni akatawala Israeli yote.

2 Pea ko eni ia ʻae houʻeiki naʻe ʻiate ia; ko ʻAsalia ko e foha ʻo Satoki ko e taulaʻeiki.

Hawa ndio waliokuwa maafisa wake wakuu: Kuhani: Azaria mwana wa Sadoki;

3 Mo Iliolefi mo ʻAhia, ko e ongo foha ʻo Sisa, ko e ongo tangata tohi; mo Sihosafate ko e foha ʻo ʻAhilute, ko e tangata tohi meʻa ia.

Elihorefu na Ahiya, wana wa Shisha: waandishi; Yehoshafati mwana wa Ahiludi: karani;

4 Pea ko Penaia ko e foha ʻo Sehoiata naʻe pule ki he kautau: pea ko Satoki mo ʻApaiata ko e ongo taulaʻeiki:

Benaya mwana wa Yehoyada: jemadari mkuu wa jeshi; Sadoki na Abiathari: makuhani;

5 Pea ko ʻAsalia ko e foha ʻo Netane naʻe pule ia ki he kau matāpule: pea ko Saputi ko e foha ʻo Netane ko e matāpule lahi ia, pea ko e kāinga ia ʻoe tuʻi:

Azaria mwana wa Nathani: kiongozi wa maafisa wa wilaya; Zabudi mwana wa Nathani: kuhani na mshauri binafsi wa mfalme;

6 Pea naʻe pule ʻa ʻAhisali ki he kakai ʻoe fale: pea naʻe pule ʻa ʻAtonilami ko e foha ʻo ʻApita ki he tukuhau.

Ahishari: msimamizi wa jumba la kifalme; Adoniramu mwana wa Abda: msimamizi wa kazi za kulazimisha.

7 Pea naʻe ʻia Solomone ʻae kau matāpule ʻe toko hongofulu ma ua, naʻe puleʻi ʻa ʻIsileli kātoa, ke tokonaki ʻae meʻakai maʻae tuʻi pea mo hono kau nofoʻanga; naʻe tokonaki ʻi he taʻu ʻe he tangata taki taha ʻi hono māhina.

Pia Solomoni alikuwa na watawala kumi na wawili wa wilaya katika Israeli yote, walioleta mahitaji kwa mfalme na kwa watu wa nyumbani kwa mfalme. Kila mmoja alitoa chakula kwa mwezi mmoja katika mwaka.

8 Pea ko honau hingoa eni: Ko e foha ʻo Uli, mei he moʻunga ʻo ʻIfalemi:

Majina yao ni haya: Ben-Huri: katika nchi ya vilima ya Efraimu;

9 Ko e foha ʻo Tekeli, ʻi Makasi, pea ʻi Sealipimi, mo Pete-Semesi, mo ʻEloni-Pete-Hanani:

Ben-Dekeri: katika Makasi, Shaalbimu, Beth-Shemeshi na Elon-Bethhanani;

10 Ko e foha ʻo Hesiti, ʻi ʻAlupoti; naʻe ʻaʻana ʻa Soko, pea mo e fonua kotoa pē ʻo Hefeli:

Ben-Hesedi: katika Arubothi (Soko na nchi yote ya Heferi zilikuwa zake);

11 Ko e foha ʻo ʻApinatapi, ʻi he fonua kotoa pē ʻo Toa; ko ia ia naʻe maʻu ʻa Tafati ko e ʻofefine ʻo Solomone ko hono uaifi:

Ben-Abinadabu: katika Nafoth-Dori (alimwoa Tafathi binti Solomoni);

12 Ko Paʻana ko e foha ʻo ʻAhilute; naʻe ʻoʻona ʻa Tenaki, mo Mekito, mo Pete-Seani kātoa, ʻaia ʻoku ofi ki Salitana ki lalo ʻi Sesilili, mei Pete-Seani ki ʻEpeli-Mihola, ʻo aʻu ki he potu ki kō atu ʻi Sokiniami.

Baana mwana wa Ahiludi: katika Taanaki na Megido, na katika Beth-Shani yote karibu na Sarethani chini ya Yezreeli, kuanzia Beth-Shani hadi Abel-Mehola kupita hadi Yokmeamu;

13 Ko e foha ʻo Kepa, ʻi Lemoti-Kiliati: naʻe ʻoʻona ʻae ngaahi kolo ʻo Saili ko e foha ʻo Manase, ʻaia ʻoku ʻi Kiliati; naʻe ʻoʻona foki ʻae fonua ʻo ʻAlikopo, ʻaia ʻoku ʻi Pesani, ko e kolo lahi ʻe tolungofulu kuo ʻāʻi, pea matapā ʻaki ʻae palasa:

Ben-Geberi: katika Ramoth-Gileadi (makao ya Yairi mwana wa Manase katika Gileadi ilikuwa miji yake, pamoja na wilaya ya Argobu katika Bashani na miji yake mikubwa sitini yenye kuzungukwa na kuta zenye makomeo ya shaba);

14 Ko ʻAhinatapi ko e foha ʻo Ito, naʻe ʻaʻana ʻa Mehanemi:

Ahinadabu mwana wa Ido: katika Mahanaimu;

15 Ko ʻAhimasi naʻe ʻi Nafitali; naʻe maʻu foki ʻe ia ʻa Pasimati ko e ʻofefine ʻo Solomone ko hono uaifi:

Ahimaasi: katika Naftali (alikuwa amemwoa Basemathi binti Solomoni);

16 Ko Peana ko e foha ʻo Husai, naʻe ʻi ʻAseli pea mo ʻAloti:

Baana mwana wa Hushai: katika Asheri na katika Bealothi;

17 Ko Sihosafate ko e foha ʻo Palua, naʻe ʻi ʻIsaka:

Yehoshafati mwana wa Parua: katika Isakari;

18 Ko Simi ko e foha ʻo Ila, naʻe ʻi Penisimani.

Shimei mwana wa Ela: katika Benyamini;

19 Ko Kepa ko e foha ʻo Uli, naʻe ʻi he fonua ʻo Kiliati, mo e fonua ʻo Sihoni ko e tuʻi ʻoe kakai ʻAmoli, pea mo Oki ko e tuʻi ʻo Pesani; pea ko e matāpule tokotaha pe ia ʻi he fonua.

Geberi mwana wa Uri: katika Gileadi (nchi ya Sihoni mfalme wa Waamori na nchi ya Ogu mfalme wa Bashani). Naye alikuwa ndiye mtawala pekee katika eneo hilo.

20 Pea naʻe fuʻu tokolahi ʻa Siuta mo ʻIsileli, ʻo hangē ko e ʻoneʻone ʻi he matātahi ʻa honau tokolahi, ʻi he kai, mo e inu, pea mo e fai fakafiefia.

Watu wa Yuda na Israeli walikuwa wengi kama mchanga wa pwani; walikula, wakanywa na kufurahi.

21 Pea naʻe pule ʻa Solomone ki he puleʻanga kotoa pē mei he vaitafe ʻo aʻu atu ki he fonua ʻoe kakai Filisitia, pea ʻe aʻu ki he ngataʻanga ʻo ʻIsipite: naʻa nau ʻomi koloa, ʻo tukuhau kia Solomone lolotonga ʻae ʻaho kotoa pē ʻo ʻene moʻui.

Mfalme Solomoni akatawala katika falme zote kuanzia Mto Frati hadi nchi ya Wafilisti, hadi kwenye mpaka wa Misri. Nchi hizi zilileta ushuru na zilikuwa chini ya Solomoni, siku zote za maisha yake.

22 Pea ko e meʻakai ʻa Solomone ki he ʻaho pe taha, ko e fuaʻanga ʻe tolungofulu ʻoe mahoaʻa lelei, mo e fuaʻanga ʻe onongofulu ʻoe mahoaʻa ʻe taha,

Mahitaji ya Solomoni ya kila siku yalikuwa kori thelathini za unga laini, kori sitini za unga wa kawaida.

23 Ko e fanga pulu sino ʻe hongofulu, mo e fanga pulu ʻe uofulu mei he potu mohukuʻia, mo e fanga sipi ʻe teau, ka ʻoku lau kehe ʻae fanga haʻate mo e fanga ʻanitelope, mo e fanga tia, mo e fanga manupuna naʻe fafangaʻi ke ngako.

Ngʼombe kumi wa zizini, ngʼombe ishirini wa malisho, kondoo na mbuzi mia moja, pamoja na ayala, paa, kulungu na kuku wazuri sana.

24 He naʻe aʻu atu ʻa ʻene pule ki he potu kotoa pē ʻi he kauvaitafe ki heni, mei Tifisa ʻo ʻalu atu ki Kesa, ki he ngaahi tuʻi kotoa pē ʻi he kauvai ki heni ʻoe vaitafe: pea naʻe melino pe ia ʻi he potu fulipē naʻe takatakai ʻiate ia.

Kwa kuwa Solomoni alitawala falme zote magharibi ya mto, kuanzia Tifsa hadi Gaza, naye akawa na amani pande zote.

25 Pea naʻe nofo taʻemanavahē ʻa Siuta mo ʻIsileli, taki taha ʻae tangata ʻi hono lalo vaine mo e lolo fiki ʻoʻona, mei Tani ʻo aʻu ki Peasipa, ʻi he ʻaho kotoa pē ʻo Solomone.

Wakati wa maisha ya Solomoni Yuda na Israeli, kuanzia Dani mpaka Beer-Sheba, wakaishi salama kila mtu chini ya mzabibu wake na chini ya mtini wake.

26 Pea naʻe maʻu ʻe Solomone ʻae potu tuʻuʻanga ʻe fā mano ki he fanga hoosi ʻo ʻene ngaahi saliote, pea mo e kau heka hoosi ʻe tokotaha mano ma toko ua afe.

Solomoni alikuwa na mabanda 4,000 ya magari ya vita, na farasi 12,000.

27 Pea naʻe tokonaki ʻe he kau matāpule ko ia ʻae meʻakai mā ʻae tuʻi ko Solomone, pea maʻanautolu kotoa pē naʻe haʻu ki he keinangaʻanga ʻa Solomone, ko e tangata taki taha ʻi hono māhina: naʻe ʻikai te nau masiva ʻi ha meʻa.

Maafisa wa eneo hilo, kila mmoja katika mwezi wake, walileta mahitaji kwa ajili ya Mfalme Solomoni na wote waliokula mezani mwa mfalme. Walihakikisha kuwa hakuna chochote kilichopungua.

28 Naʻa nau ʻomi foki, ʻe he tangata taki taha ʻo hangē ko ʻene ngāue ʻaʻana, ʻae paʻale mo e kauʻi koane maʻae fanga hoosi mo e fanga manu veʻevave, ki he potu naʻe ʻi ai ʻae kau matāpule.

Pia walileta sehemu walizopangiwa za shayiri na majani kwa ajili ya farasi wavutao magari na farasi wengine mahali palipostahili.

29 Pea naʻe foaki ʻe he ʻOtua kia Solomone ʻae poto lahi ʻaupito mo e loto faʻa fakakaukau, mo e loto fuʻu lahi, ʻo hangē ko e ʻoneʻone ʻaia ʻoku ʻi he matātahi.

Mungu akampa Solomoni hekima na akili kubwa, pia ufahamu mpana usiopimika kama mchanga ulioko pwani ya bahari.

30 Pea naʻe lahi hake ʻae poto ʻa Solomone ʻi he poto ʻae kakai kotoa pē ʻoe fonua fakahahake, mo e poto kotoa pē ʻo ʻIsipite.

Hekima ya Solomoni ilikuwa kubwa kuliko hekima ya watu wote wa Mashariki na kubwa kuliko hekima yote ya Misri.

31 He naʻe poto lahi hake ia ʻi he kakai kotoa pē; ʻo lahi hake ʻia Etani ko e tangata Esalai, mo Hemani, mo Kalikoli, mo Talita, ko e ngaahi foha ʻo Maholi: pea naʻe aʻu atu ʻa ʻene ongoongolelei ki he ngaahi puleʻanga kotoa pē naʻe tuʻu takatakai ai.

Alikuwa na hekima kuliko kila mwandishi, akiwemo Ethani Mwezrahi: kuliko Hemani, Kalkoli na Darda, wana wa Maholi. Umaarufu wake ukaenea kwa mataifa yote yaliyomzunguka.

32 Pea naʻa ne lea ʻaki ʻae lea fakatātā ʻe tolu afe: pea naʻe taha afe ma nima ʻa ʻene hiva.

Akanena mithali 3,000 na nyimbo zake zilikuwa 1,005.

33 Pea naʻa ne fakamatala ʻae ngaahi ʻakau, mei he ʻakau ko e sita ʻoku ʻi Lepanoni ʻo aʻu hifo ki he ʻisope ʻoku tupu mai mei he funga ʻoe ʻā: naʻa ne lea foki ki he ngaahi fanga manu, mo e fanga manupuna, mo e meʻa ʻoku totolo, pea mo e ngaahi ika.

Akaelezea maisha ya mimea kuanzia mwerezi wa Lebanoni hadi hisopo iotayo ukutani. Pia akafundisha kuhusu wanyama na ndege, wanyama wenye damu baridi, wakiwemo samaki.

34 Pea naʻe haʻu ʻae niʻihi mei he kakai kotoa pē ke fanongo ki he poto ʻa Solomone, mei he ngaahi tuʻi kotoa pē ʻo māmani, ʻaia naʻe fanongo ki heʻene poto.

Watu wa mataifa yote wakaja kusikiliza hekima ya Solomoni, waliotumwa na wafalme wote wa ulimwengu, waliokuwa wamesikia juu ya hekima yake.