సామెతలు 26

1 ౧ ఎండాకాలానికి మంచు ఎలానో కోతకాలానికి వర్షమెలానో అలానే బుద్ధి లేనివాడికి గౌరవం తగినది కాదు.

quomodo nix aestate et pluvia in messe sic indecens est stulto gloria

2 ౨ రెక్కలు కొట్టుకుంటూ ఎగురుతున్న పిచ్చుక, రివ్వున ఎగిరిపోయే వానకోయిల ఎలా నేలకు దిగవో అలానే శాపానికి అర్హుడు కాని వాడికి శాపం తగలదు.

sicut avis ad alia transvolans et passer quolibet vadens sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet

3 ౩ గుర్రానికి చెర్నాకోల. గాడిదకు కళ్ళెం. మూర్ఖుల వీపుకు బెత్తం.

flagellum equo et camus asino et virga dorso inprudentium

4 ౪ మూర్ఖుడి మూఢత చొప్పున వాడికి జవాబు ఇవ్వద్దు. అలా ఇస్తే నువ్వు కూడా వాడి లాగానే ఉంటావు.

ne respondeas stulto iuxta stultitiam suam ne efficiaris ei similis

5 ౫ వాడి మూర్ఖత్వం చొప్పున మూర్ఖుడికి జవాబివ్వు. అలా చేయకపోతే వాడు తన దృష్టికి తాను జ్ఞానిననుకుంటాడు.

responde stulto iuxta stultitiam suam ne sibi sapiens esse videatur

6 ౬ మూర్ఖుడితో కబురు పంపేవాడు కాళ్లు తెగగొట్టుకుని విషం తాగిన వాడితో సమానం.

claudus pedibus et iniquitatem bibens qui mittit verba per nuntium stultum

7 ౭ అవిటి వాడి కాళ్ళలో బలం ఉండదు. బుద్ధిలేని వాడి నోటిలో సామెత కూడా అంతే.

quomodo pulchras frustra habet claudus tibias sic indecens est in ore stultorum parabola

8 ౮ బుద్ధిలేని వాణ్ణి గొప్ప చేసే వాడు వడిసెలలో రాయి కదలకుండా కట్టేసే వాడితో సమానం.

sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii ita qui tribuit insipienti honorem

9 ౯ మూర్ఖుల నోట సామెత మత్తులో ఉన్న వాడి చేతిలో ముల్లు గుచ్చుకున్నట్టు ఉంటుంది.

quomodo si spina nascatur in manu temulenti sic parabola in ore stultorum

10 ౧౦ బుద్ధిలేని వాణ్ణి, లేదా అటుగా వెళ్తూ ఉండే ఎవరో ఒకరిని కూలికి పెట్టుకునే వాడు అందరినీ గాయపరచే విలుకాడితో సమానం.

iudicium determinat causas et qui inponit stulto silentium iras mitigat

11 ౧౧ తన మూర్ఖత్వాన్ని పదేపదే బయట పెట్టుకునే వాడు కక్కిన దాన్ని తినడానికి తిరిగే కుక్కతో సమానం.

sicut canis qui revertitur ad vomitum suum sic inprudens qui iterat stultitiam suam

12 ౧౨ తానే జ్ఞాని అనుకునే వాణ్ణి చూసావా? వాణ్ణి సరి చేయడం కంటే మూర్ఖుణ్ణి సరి చేయడం తేలిక.

vidisti hominem sapientem sibi videri magis illo spem habebit stultus

13 ౧౩ సోమరి “దారిలో సింహం ఉంది” అంటాడు. “ఆరు బయట సింహం పొంచి ఉంది” అంటాడు.

dicit piger leaena in via leo in itineribus

14 ౧౪ బందుల మీద తలుపు తిరుగుతుంది. తన మంచం మీద సోమరి అటూ ఇటూ పొర్లుతాడు.

sicut ostium vertitur in cardine suo ita piger in lectulo suo

15 ౧౫ కంచంలో సోమరి తన చెయ్యి ముంచుతాడు. దాన్ని తిరిగి నోటికి ఎత్తుకోవడం అతనికి బద్ధకం.

abscondit piger manus sub ascellas suas et laborat si ad os suum eas converterit

16 ౧౬ సహేతుకమైన కారణాలు చూపగల ఏడుగురి కంటే సోమరి తానే జ్ఞానిననుకుంటాడు.

sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias

17 ౧౭ తనకు సంబంధంలేని పోట్లాటలో తల దూర్చేవాడు. దారినపోయే కుక్క చెవులు పట్టుకొనే వాడితో సమానం.

sicut qui adprehendit auribus canem sic qui transit et inpatiens commiscetur rixae alterius

18 ౧౮ తన పొరుగువాణ్ణి మోసపుచ్చి నేను నవ్వులాటకు చేశాననే వాడు నిప్పు బాణాలు విసిరే వెర్రి వాడితో సమానం.

sicut noxius est qui mittit lanceas et sagittas et mortem

19 ౧౯

sic vir qui fraudulenter nocet amico suo et cum fuerit deprehensus dicit ludens feci

20 ౨౦ కట్టెలు లేకపోతే మంట ఆరిపోతుంది. కొండేలు చెప్పేవాడు లేకపొతే జగడం చల్లారుతుంది.

cum defecerint ligna extinguetur ignis et susurrone subtracto iurgia conquiescunt

21 ౨౧ నిప్పు కణికెలకు బొగ్గులు, అగ్నికి కట్టెలు. పోట్లాటలు రేపడానికి కలహప్రియుడు.

sicut carbones ad prunam et ligna ad ignem sic homo iracundus suscitat rixas

22 ౨౨ కొండేలు రుచిగల పదార్థాల వంటివి. అవి కడుపులోకి మెత్తగా దిగిపోతాయి.

verba susurronis quasi simplicia et ipsa perveniunt ad intima ventris

23 ౨౩ చెడు హృదయం ఉండి ప్రేమగా మాట్లాడే పెదాలు ఉండడం మట్టి పెంకుపై పూసిన వెండి పూతతో సమానం.

quomodo si argento sordido ornare velis vas fictile sic labia tumentia cum pessimo corde sociata

24 ౨౪ పగవాడు పెదాలతో మాయలు చేసి అంతరంగంలో కపటం దాచుకుంటాడు.

labiis suis intellegitur inimicus cum in corde tractaverit dolos

25 ౨౫ వాడు దయగా మాటలాడితే వాడి మాట నమ్మవద్దు. వాడి హృదయంలో ఏడు అసహ్యమైన విషయాలు ఉన్నాయి.

quando submiserit vocem suam ne credideris ei quoniam septem nequitiae sunt in corde illius

26 ౨౬ వాడు తన ద్వేషాన్ని కపట వేషంతో కప్పుకుంటాడు. సమాజంలో వాడి చెడుతనం బట్టబయలు అవుతుంది.

qui operit odium fraudulenter revelabitur malitia eius in concilio

27 ౨౭ గుంట తవ్వే వాడే దానిలో పడతాడు. రాతిని పొర్లించే వాడి మీదికే అది తిరిగి వస్తుంది.

qui fodit foveam incidet in eam et qui volvit lapidem revertetur ad eum

28 ౨౮ అబద్ధాలాడే నాలుక తాను నలగగొట్టిన వాళ్ళను ద్వేషిస్తుంది. ముఖస్తుతి మాటలు పలికే నోరు నాశనం తెస్తుంది.

lingua fallax non amat veritatem et os lubricum operatur ruinas