రాజులు~ మొదటి~ గ్రంథము 10
1 ౧ షేబదేశపు రాణి యెహోవా పేరును గురించీ సొలొమోను కీర్తిని గురించీ విని, కఠినమైన చిక్కు ప్రశ్నలతో అతణ్ణి పరీక్షించడానికి వచ్చింది.
Kasra lun acn Sheba el lohng ke pwengpeng lal Solomon, ac el som nu Jerusalem in srikal ke kutu mwe siyuk upa.
2 ౨ ఆమె గొప్ప పరివారంతో, సుగంధ ద్రవ్యాలు, విస్తారమైన బంగారం, రత్నాలు ఒంటెల మీద ఎక్కించుకుని యెరూషలేముకు వచ్చింది. సొలొమోనును కలిసి అతనితో తన మనసులో ఉన్న సంగతులన్నిటిని గురించి మాటలాడింది.
El us mwet kulansap puspis welul, oayapa mwe akyuye mongo, wek saok, ac lupa na yohk pac ke gold fin camel natul uh. Ke el ac Solomon osun, el siyuk sel kain mwe siyuk nukewa ma el ku in nunkauk.
3 ౩ ఆమె అడిగిన ప్రశ్నలన్నిటికి సొలొమోను జవాబు చెప్పాడు. రాజుకు తెలియని సంగతి ఏదీ లేదు కాబట్టి అతడు ఆమె అనుమానాలన్నిటినీ నివృత్తి చేశాడు.
Solomon el topokla nufon. Wanginna ma el kofla aketeya.
Kasra lun Sheba el lohng lalmwetmet lal Solomon, ac liye inkul fulat sel ma el musaela.
5 ౫ అతని భోజనం బల్ల మీద ఉన్న పదార్థాలను, అతని సేవకులు కూర్చునే ఆసనాలను అతని పరిచారకులు కనిపెట్టి చూసే విధానం, వారి వస్త్రాలను, అతనికి రస పాత్రలను అందించేవారిని, యెహోవా మందిరంలో అతడు అర్పించే దహనబలులను చూసింది. ఆమెకు కలిగిన ఆశ్చర్యం ఇంతింత కాదు.
El liye pac kain in mongo ma oan fin tepu lun tokosra, ac nien muta lun mwet pwapa lal, ac ouiyen oakwuk lal nu sin mwet orekma lal ac naweyuk lalos, ac mwet kulansupwal ke pacl in mongo, ac mwe kisa ma el kisakin in Tempul. Kasra el arulana fwefela ke el liye ma inge.
El fahk nu sel Tokosra Solomon, “Ma nga lohng in facl sik ah keim, ac ke lalmwetmet lom, pwayena!
7 ౭ కానీ నేను వచ్చి నా కళ్ళారా చూడకముందు ఆ మాటలు నమ్మలేదు. అయితే ఇప్పుడు ఇక్కడ వాస్తవంగా ఉన్నదానిలో వారు సగం కూడా నాకు చెప్పలేదని నేను గ్రహించాను. నీ జ్ఞానం, నీ ఐశ్వర్యం నేను విన్నదానికంటే ఎంతో అధికంగా ఉన్నాయి.
Nga tuh tiana lulalfongi nwe ke na nga tuku ac liye ke mutuk sifacna. Ma nga lohng ah tia sun tafun kasrup ac lalmwetmet lom, su arulana alukela ma fwack nu sik.
8 ౮ నీ ప్రజలు ఎంత భాగ్యవంతులు! నీ ఎదుట ఎప్పుడూ నిలబడి నీ జ్ఞానవాక్కులు వింటూ ఉండే నీ సేవకులు ఎంత ధన్య జీవులు!
Seyal wo nu sin mutan kiom uh! Insewowo pac mwet kulansap lom su muta yurum in pacl nukewa ac lohng kas lalmwetmet lom!
9 ౯ నీలో ఆనందించి నిన్ను ఇశ్రాయేలీయుల మీద రాజుగా నియమించిన నీ దేవుడు యెహోవాకు స్తుతి కలుగు గాక. ఇశ్రాయేలీయులపై యెహోవా ప్రేమ శాశ్వతం కాబట్టి నీతి న్యాయాలకు కట్టుబడి రాచకార్యాలు జరిగించడానికి ఆయన నిన్ను నియమించాడు.”
Kaksakin LEUM GOD lom! El akkalemye lupan insewowo lal sum ke El oakikomi in tokosra lun Israel. Ke sripen lungse kawil lal nu sin Israel, El oru kom in tokosra faclos, tuh kom in karinganang tuh ma sap ac nununku suwohs in fahsr na.”
10 ౧౦ షేబ దేశపు రాణి సొలొమోనుకు సుమారు నాలుగున్నర వేల బంగారం, బహు విస్తారమైన సుగంధ ద్రవ్యాలు, రత్నాలు ఇచ్చింది. రాజైన సొలొమోనుకు ఆమె ఇచ్చినంత విస్తారమైన సుగంధ ద్రవ్యాలు ఇంకెప్పుడూ రాలేదు.
Kasra el sang nu sel Tokosra Solomon mwe lung ma el us tuku: apkuran nu ke paun singoul tausin ke gold, ac oasr pac mwe akyuye mongo ac wek saok arulana pus. Lupan mwe akyuye mongo ma el sang nu sel inge arulana yohk liki ma mwet uh sang nu sel Tokosra Solomon in kutena pacl meet.
11 ౧౧ ఓఫీరు దేశం నుండి బంగారం తెచ్చిన హీరాము ఓడలు అక్కడి నుండి గంధం చెక్క, రత్నాలు, ఎంతో విస్తారంగా తెచ్చాయి.
(Un oak okoal Hiram ma tuh use gold Ophir me, elos oayapa use lupa na yohk ke sak juniper ac wek saok we me.
12 ౧౨ ఈ గంధపు చెక్కతో రాజు యెహోవా మందిరానికి, రాజగృహానికి స్తంభాలూ, గాయకులకు సితారాలూ స్వరమండలాలూ చేయించాడు. ఇప్పుడు అలాంటి గంధం చెక్క దొరకదు. ఎక్కడా కనిపించదు కూడా.
Solomon el orekmakin sak inge in orala kalkal ke nien fan ke Tempul ac ke lohm sin tokosra, oayapa el sang in orek harp ac lyre nutin mwet on. Sak juniper inge pa wo emeet ke sak ma utuku nu Israel, ac wangin pac ma sifilpa liyeyuk in oana ma inge.)
13 ౧౩ సొలొమోను తన వైభవానికి తగిన విధంగా షేబ దేశపు రాణికిచ్చింది కాకుండా, దానికి మించి ఆమె కోరిన వాటన్నిటినీ ఆమెకు ఇచ్చాడు. అప్పుడు ఆమె తన పరివారంతో కలిసి తన దేశానికి తిరిగి వెళ్ళింది.
Tokosra Solomon el sang nu sel Kasra lun Sheba ma nukewa ma el siyuk, sayen mwe sang na yohk ma tokosra el sifacna lungse sang lal. Na kasra sac ac mwet kulansap lal folokla nu Sheba.
In yac nukewa Tokosra Solomon el eis yohk liki lumngaul tausin paun ke gold,
15 ౧౫ ఇది గాక, వర్తకులూ, అరబి రాజులూ, దేశాధికారులూ అతనికి సుగంధ ద్రవ్యాలు మొదలైన వాటిని పెద్ద మొత్తంలో పంపేవారు.
sayen tax ma moliyuk sin mwet kuka, ac ma kapak ke ma kukala, ac mwe takma ma tuku sin tokosra lun acn Arabia, ac sin governor in acn nukewa lun Israel.
16 ౧౬ సొలొమోను రాజు బంగారాన్ని సుత్తెలతో రేకులుగా సాగగొట్టించి దానితో 200 పెద్ద డాళ్ళు చేయించాడు. ఒక్కొక్క డాలు మూడున్నర కిలోల బంగారంతో చేశారు.
Solomon el orala luofoko mwe loeyuk lulap, ac mosrwela kais sie ke apkuran in paun singoul limekosr ke gold.
17 ౧౭ రేకులుగా కొట్టిన బంగారంతో అతడు 300 చిన్న డాళ్ళు చేయించాడు. ఒక్కొక్క డాలుకు దగ్గరగా రొండు కిలోల బంగారం వాడారు. రాజు వీటిని లెబానోను అరణ్య రాజగృహంలో ఉంచాడు.
El oayapa orala mwe loeyuk tolfoko ma srik kutu, ac mosrwela kais sie ke apkuran in paun akosr ke gold. El likiya ma inge nukewa infukil lulap se pangpang Insak Lebanon.
Oasr pac sie tron lulap el sap in orekla. Sie ip kac yunla ke ivory, ac acn saya mosrweyukla ke gold na wowo.
19 ౧౯ ఈ సింహానానికి 6 మెట్లున్నాయి. సింహాసనం పైభాగం వెనక వైపు గుండ్రంగా ఉంది. ఆసనానికి ఇరుపక్కలా చేతి ఊతలున్నాయి. ఊతల దగ్గర రెండు సింహాలు నిలిచి ఉన్నాయి.
Oasr step onkosr nu ke tron sac. Acn tok fin tron sac orekla raun, ac kais sie siska ke tron sac oasr mwe loang po kac, ac oasr lion tafleyukla lukwa tu ke sisken mwe loang po inge.
20 ౨౦ ఆరు మెట్లకూ రెండు వైపులా పన్నెండు సింహాలు నిలిచి ఉన్నాయి. అలాటి సింహాసనాన్ని మరే రాజ్యంలో ఎవరూ చేసి ఉండలేదు.
Oasr pac kais lukwa lion tu fin kais sie step, soko lac soko lac ke step onkosr inge, orala lion singoul lukwa. Wangin tron orekla ke lumah inge in kutena tokosrai oemeet me.
21 ౨౧ సొలొమోను రాజు పానపాత్రలు బంగారపువి. లెబానోను అరణ్య మందిరంలోని పాత్రలు అన్నీ బంగారంతో చేసినవే. వెండిది ఒక్కటి కూడా లేదు. సొలొమోను రోజుల్లో వెండికి విలువ లేదు.
Cup in nimnim lal Solomon nukewa orekla ke gold, ac ahlu nukewa infukil lulap se pangpang Insak Lebanon orekla pac ke gold na pwaye. Wangin silver orekmakinyuk, ke sripen tia sekoeyuk in pacl lal Solomon.
22 ౨౨ సముద్ర ప్రయాణానికి రాజుకు హీరాము ఓడలతోబాటు తర్షీషు ఓడలు కూడా ఉన్నాయి. ఈ తర్షీషు ఓడలు మూడు సంవత్సరాలకు ఒకసారి బంగారం, వెండి, దంతం, కోతులు, నెమళ్ళు తీసుకు వస్తుండేవి.
Oasr un oak in kalkal meoa se lal Solomon, su kalkal wi oak okoal Hiram. Ke yac tolu nukewa un oak se lal inge ac foloko, ac utuk gold, silver, ivory, sako lulap ac sako srisrik.
Tokosra Solomon el kasrup ac lalmwetmet liki kutena tokosra saya,
pwanang mwet faclu nufon lungse tuku in liye ac lohng lalmwetmet lal su God El sang nu sel.
25 ౨౫ అతనిని కలిసిన ప్రతి వ్యక్తీ కానుకగా వెండి, బంగారు వస్తువులు, వస్త్రాలు, ఆయుధాలు, సుగంధ ద్రవ్యాలు, గుర్రాలు, కంచరగాడిదలు, ప్రతి సంవత్సరం తెచ్చేవాడు.
Mwet nukewa su tuku nu yorol uh ac utuk mwe lung nu sel ke silver, gold, nuknuk lik na oa, kufwen mweun, mwe akyuye mongo, horse, ac kosro miul. Ma inge orek na ke yac nukewa.
26 ౨౬ సొలొమోను రథాలను రౌతులను సమకూర్చుకున్నాడు. అతనికి 1, 400 రథాలు ఉన్నాయి. 12,000 గుర్రపురౌతులు ఉన్నారు. అతడు వీటిని రథాల కోసం ఏర్పాటు చేసిన పట్టణాల్లోఉంచాడు. కొన్నింటిని యెరూషలేములో రాజు దగ్గర ఉంచాడు.
Solomon el musaeak tausin se angfoko chariot in mweun lal, ac singoul luo tausin horse in mweun. Kutu sin ma inge oanna Jerusalem, ac ma saya uh el supwalik nu in siti saya.
27 ౨౭ రాజు యెరూషలేములో వెండిని రాళ్లతో సమానంగా పరిగణించాడు. దేవదారు మానులను షెఫేలా ప్రదేశంలో ఉన్న మేడి చెట్లంత విరివిగా ఉండేలా చేశాడు.
Wacl Solomon, silver uh arulana pukanten oana eot uh, ac pukanten sak cedar oana pisen sak sycamore pe eol in acn Judah.
28 ౨౮ ఐగుప్తు నుండి, కిలికియ నుండి తెచ్చిన గుర్రాలు సొలొమోనుకు ఉన్నాయి. రాజు వాణిజ్యాధికారులు గుర్రాల మందలను కొని తెప్పించారు. ఒక్కొక్క మందకు తగిన ధర చెల్లించారు.
Mwet lal tokosra pa karingin supweyen horse liki acn Musri ac Cilicia,
29 ౨౯ వారు ఐగుప్తు నుండి కొని తెచ్చిన ఒక్కొక్క రథానికి 6 కిలోల వెండి, ఒక్కొక్క గుర్రానికి ఒకటిన్నర కిలోల వెండి చెల్లించారు. వాటిలో ఎక్కువ భాగం హిత్తీయుల రాజులందరికీ అరాము రాజులకూ తగిన ధరకు అమ్మారు.
oayapa pisen chariot ma tuku Egypt me. Elos kukakin horse ac chariot nu sin tokosra lun acn Hit ac Syria. Molin chariot soko pa ipin silver onfoko, ac molin horse soko pa ipin silver siofok lumngaul.
