யாக்கோபு 1
1 ௧ தேவனுக்கும் கர்த்தராகிய இயேசுகிறிஸ்துவிற்கும் ஊழியக்காரனாகிய யாக்கோபு, உலகமெங்கும் சிதறுண்டு வாழும் பன்னிரண்டு கோத்திரங்களுக்கும் வாழ்த்துதல் சொல்லி எழுதுகிறதாவது.
ⲁ̅ⲓⲁⲕⲱⲃⲟⲥ ⲡϩⲙ̅ϩⲁⲗ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲁⲩⲱ ⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲓⲥ̅ ⲡⲉⲭⲥ̅ ⲉϥⲥϩⲁⲓ ⲛ̅ⲧⲙⲛ̅ⲧⲥⲛⲟⲟⲩⲥ ⲙ̅ⲫⲩⲗⲏ ⲉⲧϩⲛ̅ⲧⲇⲓⲁⲥⲡⲟⲣⲁ. ⲭⲁⲓⲣⲉⲧⲉ.
ⲃ̅ⲟⲡϥ̅ ⲉⲩⲛⲟϭ ⲛ̅ⲣⲁϣⲉ. ⲛⲁⲥⲛⲏⲩ. ⲉⲧⲉⲧⲛ̅ϣⲁⲛⲉⲓ ⲉϩⲣⲁⲓ ⲉϩⲉⲛⲡⲉⲓⲣⲁⲥⲙⲟⲥ ⲉⲩϣⲟⲃⲉ.
3 ௩ உங்களுடைய விசுவாசத்தின் பரீட்சையானது சகிப்புத்தன்மையை உண்டாக்குமென்று அறிந்து, அதை மிகுந்த சந்தோஷமாக எண்ணுங்கள்.
ⲅ̅ⲉⲧⲉⲧⲛ̅ⲥⲟⲟⲩⲛ̅ ϫⲉ ⲧⲇⲟⲕⲓⲙⲏ ⲛ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ⲡⲓⲥⲧⲓⲥ ⲉⲥⲣ̅ϩⲱⲃ ⲉⲩϩⲩⲡⲟⲙⲟⲛⲏ.
4 ௪ நீங்கள் ஒன்றிலும் குறைவுள்ளவர்களாக இல்லாமல், தேறினவர்களாகவும் நிறைவுள்ளவர்களாகவும் இருப்பதற்காக, சகிப்புத்தன்மையானது தனது செயலைச் செய்துமுடிக்கட்டும்.
ⲇ̅ⲑⲩⲡⲟⲙⲟⲛⲏ ⲇⲉ ⲙⲁⲣⲉⲥϣⲱⲡⲉ ⲉⲩⲛ̅ⲧⲁⲥ ⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲛ̅ⲟⲩϩⲱⲃ ⲛ̅ⲧⲉⲗⲉⲓⲟⲛ. ϫⲉⲕⲁⲥ ⲉⲧⲉⲧⲛⲉϣⲱⲡⲉ ⲛ̅ⲧⲉⲗⲉⲓⲟⲥ ⲁⲩⲱ ⲉⲧⲉⲧⲛ̅ϫⲏⲕ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ϣⲁⲁⲧ ⲁⲛ ⲛ̅ⲗⲁⲁⲩ.
5 ௫ உங்களில் ஒருவன் ஞானத்தில் குறைவுள்ளவனாக இருந்தால், எல்லோருக்கும் பரிபூரணமாகக் கொடுக்கிறவரும் ஒருவரையும் கடிந்துகொள்ளாதவருமாகிய தேவனிடத்தில் கேட்கட்டும், அப்பொழுது அவனுக்குக் கொடுக்கப்படும்.
ⲉ̅ⲉϣϫⲉⲟⲩⲛ̅ⲟⲩⲁ ⲇⲉ ⲙ̅ⲙⲱⲧⲛ̅ ϣⲁⲁⲧ ⲛ̅ⲟⲩⲥⲟⲫⲓⲁ. ⲙⲁⲣⲉϥⲁⲓⲧⲉⲓ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ. ⲉⲧϯ ⲛ̅ⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲙ ϩⲁⲡⲗⲱⲥ. ⲉⲛϥⲛⲟϭⲛⲉϭ ⲁⲛ. ⲁⲩⲱ ϥⲛⲁϯ ⲛⲁϥ.
6 ௬ ஆனாலும் அவன் கொஞ்சம்கூட சந்தேகப்படாமல் விசுவாசத்தோடு கேட்கவேண்டும்; சந்தேகப்படுகிறவன் காற்றினால் அடிபட்டு அலைகிற கடலின் அலைக்கு ஒப்பாக இருக்கிறான்.
ⲋ̅ⲙⲁⲣⲉϥⲁⲓⲧⲉⲓ ⲇⲉ ϩⲛ̅ⲟⲩⲡⲓⲥⲧⲓⲥ ⲉⲛϥⲇⲓⲁⲕⲣⲓⲛⲉ ⲛ̅ⲗⲁⲁⲩ ⲁⲛ. ⲡⲉⲧⲇⲓⲁⲕⲣⲓⲛⲉ ⲅⲁⲣ ⲉϥⲟ ⲛ̅ⲑⲉ ⲛ̅ⲟⲩϩⲟⲉⲓⲙ ⲛ̅ⲧⲉⲑⲁⲗⲁⲥⲥⲁ. ⲉⲣⲉⲡⲧⲏⲩ ⲣⲱϩⲧ̅ ⲙ̅ⲙⲟϥ ⲁⲩⲱ ⲉϥϣⲱⲱϭⲉ ⲙ̅ⲙⲟϥ.
ⲍ̅ⲙ̅ⲡⲣ̅ⲧⲣⲉϥⲙⲉⲉⲩⲉ ⲅⲁⲣ ⲛ̅ϭⲓⲡⲣⲱⲙⲉ ⲉⲧⲙ̅ⲙⲁⲩ ϫⲉ ϥⲛⲁϫⲓⲗⲁⲁⲩ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲟⲟⲧϥ̅ ⲙ̅ⲡϫⲟⲉⲓⲥ.
ⲏ̅ⲡⲣⲱⲙⲉ ⲛ̅ϩⲏⲧ ⲥⲛⲁⲩ ϥϣⲧⲣ̅ⲧⲱⲣ ϩⲣⲁⲓ ϩⲛ̅ⲛⲉϥϩⲓⲟⲟⲩⲉ ⲧⲏⲣⲟⲩ.
ⲑ̅ⲙⲁⲣⲉϥϣⲟⲩϣⲟⲩ ⲇⲉ ⲙ̅ⲙⲟϥ ⲛ̅ϭⲓⲡⲥⲟⲛ ⲉⲧⲑⲃ̅ⲃⲓⲏⲩ ϩⲣⲁⲓ ϩⲙ̅ⲡⲉϥϫⲓⲥⲉ.
10 ௧0 ஐசுவரியவான் தான் தாழ்த்தப்பட்டதைக்குறித்து மேன்மைபாராட்டட்டும்; ஏனென்றால், அவன் புல்லின் பூவைப்போல ஒழிந்துபோவான்.
ⲓ̅ⲁⲩⲱ ⲡⲣⲙ̅ⲙⲁⲟ ϩⲣⲁⲓ ϩⲙ̅ⲡⲉϥⲑⲃ̅ⲃⲓⲟ. ϫⲉ ϥⲛⲁⲟⲩⲉⲓⲛⲉ ⲛ̅ⲑⲉ ⲛ̅ⲟⲩϩⲣⲏⲣⲉ ⲛ̅ⲭⲟⲣⲧⲟⲥ.
11 ௧௧ சூரியன் கடும் வெயிலுடன் உதித்து, புல்லை உலர்த்தும்போது, அதின் பூ உதிர்ந்து, அதின் அழகான வடிவம் அழிந்துபோகும்; ஐசுவரியவானும் அப்படியே தன் வழிகளில் அழிந்துபோவான்.
ⲓ̅ⲁ̅ⲁϥϣⲁ ⲅⲁⲣ ⲛ̅ϭⲓⲡⲣⲏ ⲙⲛ̅ⲡⲕⲁⲩⲙⲁ. ⲁϥⲧⲣⲉⲡⲉⲭⲟⲣⲧⲟⲥ ϣⲟⲟⲩⲉ. ⲁⲩⲱ ⲧⲉϥϩⲣⲏⲣⲉ ⲁϥⲥⲣⲟϥⲣϥ̅. ⲡⲥⲁ ⲙ̅ⲡⲉϥϩⲟ ⲁϥⲧⲁⲕⲟ. ⲧⲁⲓ ϩⲱⲱϥ ⲧⲉ ⲑⲉ ⲙ̅ⲡⲣⲙ̅ⲙⲁⲟ ⲉϥⲛⲁϩⲱϭⲃ̅ ϩⲛ̅ⲛⲉϥϩⲓⲟⲟⲩⲉ.
12 ௧௨ சோதனையைச் சகிக்கிற மனிதன் பாக்கியவான்; அவன் உத்தமன் என்று தெரிந்தபின்பு கர்த்தர், தம்மை நேசிக்கிறவர்களுக்கு வாக்குத்தத்தம் செய்யப்பட்ட ஜீவகிரீடத்தைப் பெறுவான்.
ⲓ̅ⲃ̅ⲛⲁⲓⲁⲧϥ̅ ⲙ̅ⲡⲣⲱⲙⲉ ⲉⲧⲛⲁϥⲓ ϩⲁⲟⲩⲡⲉⲓⲣⲁⲥⲙⲟⲥ. ϫⲉ ⲁϥϣⲱⲡⲉ ⲛ̅ⲥⲱⲧⲡ̅. ϥⲛⲁϫⲓ ⲙ̅ⲡⲉⲕⲗⲟⲙ ⲙ̅ⲡⲱⲛϩ. ⲡⲁⲓ ⲛ̅ⲧⲁϥⲉⲣⲏⲧ ⲙ̅ⲙⲟϥ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲙⲉ ⲙ̅ⲙⲟϥ.
13 ௧௩ சோதிக்கப்படுகிற எவனும், நான் தேவனால் சோதிக்கப்படுகிறேன் என்று சொல்லாமல் இருப்பானாக; தேவன் தீமைகளினால் சோதிக்கப்படுகிறவர் இல்லை, ஒருவனையும் அவர் சோதிக்கிறவரும் இல்லை.
ⲓ̅ⲅ̅ⲙ̅ⲡⲣ̅ⲧⲣⲉⲗⲁⲁⲩ ϫⲟⲟⲥ ⲉⲩⲡⲉⲓⲣⲁⲍⲉ ⲙ̅ⲙⲟϥ. ϫⲉ ⲉⲩⲡⲉⲓⲣⲁⲍⲉ ⲙ̅ⲙⲟⲓ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ. ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲅⲁⲣ ⲙⲉϥⲡⲉⲓⲣⲁⲍⲉ ⲛ̅ⲗⲁⲁⲩ ⲉⲡⲡⲉⲑⲟⲟⲩ. ⲙⲉϥⲡⲉⲓⲣⲁⲍⲉ ⲛ̅ⲧⲟϥ ⲛ̅ⲗⲁⲁⲩ.
ⲓ̅ⲇ̅ⲡⲟⲩⲁ ⲇⲉ ⲡⲟⲩⲁ ⲉⲩⲡⲉⲓⲣⲁⲍⲉ ⲙ̅ⲙⲟϥ ϩⲓⲧⲛ̅ⲛⲉϥⲉⲡⲓⲑⲩⲙⲓⲁ ⲙ̅ⲙⲓⲛ ⲙ̅ⲙⲟϥ. ⲉⲩⲥⲱⲕ ⲙ̅ⲙⲟϥ. ⲉⲩⲁⲡⲁⲧⲁ ⲙ̅ⲙⲟϥ.
15 ௧௫ பின்பு ஆசையானது கர்ப்பந்தரித்து, பாவத்தைப் பெற்றெடுக்கும், பாவம் பூரணமாகும்போது, மரணத்தைப் பெற்றெடுக்கும்.
ⲓ̅ⲉ̅ⲉⲓⲧⲁ ⲧⲉⲡⲓⲑⲩⲙⲓⲁ ⲉⲁⲥⲱ ϣⲁⲥϫⲡⲟ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲃⲉ. ⲡⲛⲟⲃⲉ ⲇⲉ ⲉⲁϥϫⲱⲕ ⲉⲃⲟⲗ ϣⲁϥⲙⲓⲥⲉ ⲙ̅ⲡⲙⲟⲩ.
ⲓ̅ⲋ̅ⲙ̅ⲡⲣ̅ⲡⲗⲁⲛⲁ. ⲛⲁⲥⲛⲏⲩ ⲛⲁⲙⲉⲣⲁⲧⲉ.
17 ௧௭ நன்மையான எந்த ஈவும் பூரணமான எந்த வரமும் பரலோகத்திலிருந்து உண்டாகி, ஒளிகளின் பிதாவினிடத்திலிருந்து இறங்கி வருகிறது; அவரிடத்தில் எந்தவொரு மாறுதலும், எந்தவொரு வேற்றுமையின் நிழலும் இல்லை.
ⲓ̅ⲍ̅ϯ ⲛⲓⲙ ⲉⲧⲛⲁⲛⲟⲩϥ ⲁⲩⲱ ⲇⲱⲣⲟⲛ ⲛⲓⲙ ⲉⲧϫⲏⲕ ⲉⲃⲟⲗ ⲟⲩⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧⲡⲉ ⲡⲉ. ⲉϥⲛⲏⲩ ⲉⲡⲉⲥⲏⲧ ϩⲓⲧⲙ̅ⲡⲉⲓⲱⲧ ⲛ̅ⲛ̅ⲟⲩⲟⲉⲓⲛ. ⲡⲁⲓ ⲉⲧⲉⲙⲛ̅ⲗⲁⲁⲩ ⲛ̅ϩⲁⲓⲃⲉⲥ ⲏ ϣⲓⲃⲉ ⲏ ⲣⲓⲕⲉ ϩⲁϩⲧⲏϥ.
18 ௧௮ அவர் விருப்பம்கொண்டு தம்முடைய படைப்புகளில் நாம் முதற்கனிகளாவதற்கு நம்மைச் சத்தியவசனத்தினாலே பெற்றெடுத்தார்.
ⲓ̅ⲏ̅ⲛ̅ⲧⲉⲣⲉϥⲟⲩⲱϣ ⲁϥϫⲡⲟ ⲙ̅ⲙⲟⲛ ϩⲙ̅ⲡϣⲁϫⲉ ⲛ̅ⲧⲙⲉ. ⲉⲧⲣⲉⲛϣⲱⲡⲉ ⲉⲩⲁⲡⲁⲣⲭⲏ ⲛ̅ⲛⲉϥⲥⲱⲛⲧ̅.
19 ௧௯ ஆகவே, என் பிரியமான சகோதரர்களே, அனைவரும் கேட்கிறதற்கு விரைவாகவும், பேசுகிறதற்கு பொறுமையாகவும், கோபித்துக்கொள்கிறதற்குத் தாமதமாகவும் இருக்கவேண்டும்;
ⲓ̅ⲑ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ⲥⲟⲟⲩⲛ̅ ⲇⲉ. ⲛⲁⲥⲛⲏⲩ ⲛⲁⲙⲉⲣⲁⲧⲉ. ⲙⲁⲣⲉϥϣⲱⲡⲉ ⲇⲉ ⲛ̅ϭⲓⲣⲱⲙⲉ ⲛⲓⲙ ⲉϥϭⲉⲡⲏ ⲉⲥⲱⲧⲙ̅ ⲉϥⲱⲥⲕ̅ ⲉϣⲁϫⲉ ⲉϥϩⲟⲣϣ̅ ⲉⲛⲟⲩϭⲥ̅.
ⲕ̅ⲧⲟⲣⲅⲏ ⲅⲁⲣ ⲙ̅ⲡⲣⲱⲙⲉ ⲙⲉⲥⲣ̅ϩⲱⲃ ⲉⲧⲇⲓⲕⲁⲓⲟⲥⲩⲛⲏ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ.
21 ௨௧ ஆகவே, நீங்கள் எல்லாவித பாவமான அசுத்தங்களையும் கொடிய தீயகுணத்தையும் அகற்றிவிட்டு, உங்களுடைய உள்ளத்தில் நாட்டப்பட்டதாகவும், உங்களுடைய ஆத்துமாக்களை இரட்சிக்க வல்லமையுள்ளதாகவும் இருக்கிற திருவசனத்தைச் சாந்தமாக ஏற்றுக்கொள்ளுங்கள்.
ⲕ̅ⲁ̅ⲉⲧⲃⲉⲡⲁⲓ ⲉⲁⲧⲉⲧⲛ̅ⲕⲱ ⲛ̅ⲥⲱⲧⲛ̅ ⲛ̅ⲧⲱⲗⲙ̅ ⲛⲓⲙ ⲙⲛ̅ⲕⲁⲕⲓⲁ ⲛⲓⲙ ϩⲣⲁⲓ ϩⲛ̅ⲟⲩⲙⲛ̅ⲧⲣⲙ̅ⲣⲁϣ ϣⲱⲡ ⲉⲣⲱⲧⲛ̅ ⲙ̅ⲡϣⲁϫⲉ ⲛ̅ⲧⲙⲉ. ⲡⲉⲧⲉⲩⲛ̅ϭⲟⲙ ⲙ̅ⲙⲟϥ ⲉⲧⲟⲩϫⲟ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲙ̅ⲯⲩⲭⲏ.
22 ௨௨ அல்லாமலும், நீங்கள் உங்களை ஏமாற்றாதபடிக்குத் திருவசனத்தைக் கேட்கிறவர்களாக மாத்திரமல்ல, அதின்படி செய்கிறவர்களாகவும் இருங்கள்.
ⲕ̅ⲃ̅ϣⲱⲡⲉ ⲇⲉ ⲛ̅ⲣⲉϥⲉⲓⲣⲉ ⲙ̅ⲡϣⲁϫⲉ ⲁⲩⲱ ⲛ̅ⲣⲉϥⲥⲱⲧⲙ̅ ⲙ̅ⲙⲁⲧⲉ ⲁⲛ. ⲉⲧⲉⲧⲛ̅ⲡⲗⲁⲛⲁ ⲙ̅ⲙⲱⲧⲛ̅.
23 ௨௩ ஏனென்றால், ஒருவன் திருவசனத்தைக்கேட்டும் அதின்படி செய்யாதவனானால், கண்ணாடியிலே தன் முகத்தைப் பார்க்கிற மனிதனுக்கு ஒப்பாக இருப்பான்;
ⲕ̅ⲅ̅ϫⲉ ⲉϣⲱⲡⲉ ⲉⲩⲛ̅ⲟⲩⲁ ⲉⲩⲣⲉϥⲥⲱⲧⲙ̅ ⲉⲡϣⲁϫⲉ ⲡⲉ. ⲉⲛⲟⲩⲣⲉϥⲉⲓⲣⲉ ⲙ̅ⲡϩⲱⲃ ⲁⲛ ⲡⲉ. ⲡⲁⲓ ⲉϥⲧⲛ̅ⲧⲱⲛ ⲉⲩⲣⲱⲙⲉ ⲉϥⲛⲁⲩ ⲉⲡϩⲟ ⲛ̅ⲧⲁⲩϫⲡⲟϥ ⲛ̅ϩⲏⲧϥ̅ ϩⲛ̅ⲟⲩⲉⲓⲁⲗ.
24 ௨௪ அவன் தன்னைத்தானே பார்த்து, அந்த இடத்தைவிட்டுப் போனவுடனே, தன் சாயல் என்னவென்பதை மறந்துவிடுவான்.
ⲕ̅ⲇ̅ⲁϥⲛⲁⲩ ⲅⲁⲣ ⲉⲣⲟϥ. ⲁϥⲃⲱⲕ ⲁⲩⲱ ⲛ̅ⲧⲉⲩⲛⲟⲩ ⲁϥⲣ̅ⲡⲱⲃϣ̅ ⲛ̅ⲑⲉ ⲉⲛⲉϥⲟ ⲙ̅ⲙⲟⲥ.
25 ௨௫ ஆனால், சுதந்திரம் கொடுக்கிற பூரணப்பிரமாணத்தை உற்றுப்பார்த்து, அதிலே நிலைத்திருக்கிறவன் கேட்கிறதை மறக்கிறவனாக இல்லாமல், அதைச் செய்கிறவனாக இருப்பதினால் அவன் பாக்கியவானாக இருப்பான்.
ⲕ̅ⲉ̅ⲡⲉⲛⲧⲁϥϭⲱϣⲧ̅ ⲇⲉ ⲛ̅ⲧⲟϥ ⲉⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲉⲧϫⲏⲕ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ⲧⲙⲛ̅ⲧⲣⲙ̅ϩⲉ. ⲁϥϭⲱ ⲛ̅ϩⲏⲧϥ̅. ⲛ̅ⲧⲁϥⲥⲱⲧⲙ̅ ⲁⲛ. ⲁϥⲣ̅ⲡⲱⲃϣ̅. ⲁⲗⲗⲁ ⲛ̅ⲧⲁϥⲉⲓⲣⲉ ⲙ̅ⲡϩⲱⲃ. ⲡⲁⲓ ϥⲛⲁϣⲱⲡⲉ ⲉⲛⲁⲉⲓⲁⲧϥ̅ ϩⲣⲁⲓ ϩⲙ̅ⲡⲉϥϩⲱⲃ.
26 ௨௬ உங்களில் ஒருவன் தன் நாக்கை அடக்காமல், தன் இருதயத்தை ஏமாற்றி, தன்னை தேவபக்தியுள்ளவனென்று நினைத்தால் அவனுடைய தேவபக்தி வீணாயிருக்கும்.
ⲕ̅ⲋ̅ⲡⲉⲧϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ⲉⲣⲟϥ. ϫⲉ ⲁⲛⲅ̅ⲟⲩⲣⲉϥϣⲙ̅ϣⲉ ⲉⲛϥⲭⲁⲗⲓⲛⲟⲩ ⲁⲛ ⲙ̅ⲡⲉϥⲗⲁⲥ. ⲁⲗⲗⲁ ⲉϥⲁⲡⲁⲧⲁ ⲙ̅ⲡⲉϥϩⲏⲧ. ⲡⲁⲓ ⲡⲉϥϣⲙ̅ϣⲉ ϣⲟⲩⲉⲓⲧ.
27 ௨௭ திக்கற்ற பிள்ளைகளும், விதவைகளும் படுகிற பாடுகளிலே அவர்களை விசாரிக்கிறதும், உலகத்தால் கறைபடாதபடிக்குத் தன்னைக் காத்துக்கொள்ளுவதே பிதாவாகிய தேவனுக்குமுன்பாக குற்றமில்லாத சுத்தமான பக்தியாக இருக்கிறது.
ⲕ̅ⲍ̅ⲡϣⲙ̅ϣⲉ ⲇⲉ ⲉⲧⲟⲩⲁⲁⲃ ⲁⲩⲱ ⲉⲧⲟ ⲛ̅ⲁⲧⲧⲱⲗⲙ̅ ⲛ̅ⲛⲁϩⲣⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲡⲉⲓⲱⲧ ⲡⲉ ⲡⲁⲓ. ⲉϭⲙ̅ⲡϣⲓⲛⲉ ⲛ̅ⲛ̅ⲟⲣⲫⲁⲛⲟⲥ ⲙⲛ̅ⲛⲉⲭⲏⲣⲁ ϩⲣⲁⲓ ϩⲛ̅ⲧⲉⲩⲑⲗⲓⲯⲓⲥ. ⲁⲩⲱ ⲉⲧⲣⲉϥϩⲁⲣⲉϩ ⲉⲣⲟϥ ⲉⲧⲱⲗⲙ̅ ϩⲙ̅ⲡⲕⲟⲥⲙⲟⲥ.
