< Luk 23 >
1 Nyi mvnwngngv gudungto okv Jisunyi Pilot gv dookulo aagv toku.
Καὶ ἀναστὰν ἅπαν τὸ πλῆθος αὐτῶν ἤγαγον αὐτὸν ἐπὶ τὸν Πειλᾶτον.
2 Hoka bunu ninyi gungnying lwkrapto “Ngo so nyi sum ngonugv nyi vdwa rimur gvdubv Dvbvyachoknyi lampu jima bvkv vla okv nw atu v Kristo, okv Dvbv gubv minsu dubv naatung pvnv.”
ἤρξαντο δὲ κατηγορεῖν αὐτοῦ λέγοντες Τοῦτον εὕραμεν διαστρέφοντα τὸ ἔθνος ἡμῶν καὶ κωλύοντα φόρους Καίσαρι διδόναι, καὶ λέγοντα ἑαυτὸν Χριστὸν βασιλέα εἶναι.
3 Pilot ninyia tvkato, “No Jius vdwgv Dvbv ngvre?” “No mingvnyibv,” Jisu mirwkto.
ὁ δὲ Πειλᾶτος ἠρώτησεν αὐτὸν λέγων Σὺ εἶ ὁ Βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς αὐτῷ ἔφη Σὺ λέγεις.
4 Vbvrikunamv Pilot Nyibu butv vdwa okv nyipam vdwa minto, “Ngo so nyi sum rimur rinam go mapama.”
ὁ δὲ Πειλᾶτος εἶπεν πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς ὄχλους Οὐδὲν εὑρίσκω αἴτιον ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ.
5 Vbvritola bunu tvvmabv abuyayabv minto, “Judia lo nw gv tamsar kolo nyi vdwa yalung durap moto. Nw Galili lo rirapto okv alo gvngv si rilwk dukunv.”
οἱ δὲ ἐπίσχυον λέγοντες ὅτι Ἀνασείει τὸν λαὸν, διδάσκων καθ’ ὅλης τῆς Ἰουδαίας, καὶ ἀρξάμενος ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας ἕως ὧδε.
6 Vdwlo Pilot hum tvvpa tokudw, nw tvkato, “So nyi si Galili lokv nyi ngvre?”
Πειλᾶτος δὲ ἀκούσας ἐπηρώτησεν εἰ ὁ ἄνθρωπος Γαλιλαῖός ἐστιν,
7 Vdwlo Pilot Jisu nyi Herod gv rigvnam mooku lokv vla chinto kudw nw Jisunyi Herod gvlo vngmuto, ho gv dw lo Herod Jerusalem lo dootato.
καὶ ἐπιγνοὺς ὅτι ἐκ τῆς ἐξουσίας Ἡρῴδου ἐστὶν, ἀνέπεμψεν αὐτὸν πρὸς Ἡρῴδην, ὄντα καὶ αὐτὸν ἐν Ἱεροσολύμοις ἐν ταύταις ταῖς ἡμέραις.
8 Vdwlo Herod Jisunyi kaato kudw nw achialvbv himputo, ogulvgavbolo nw Jisu gv lvga nga tvvpato okv kvvlo gv lokv ninyia achialvbv kaanwngla dooto. Nw Jisu nyi lamrwpadubv mvnam rinam go kaanvpv vla dvminla dooto.
ὁ δὲ Ἡρῴδης ἰδὼν τὸν Ἰησοῦν ἐχάρη λίαν· ἦν γὰρ ἐξ ἱκανῶν χρόνων θέλων ἰδεῖν αὐτὸν διὰ τὸ ἀκούειν περὶ αὐτοῦ, καὶ ἤλπιζέν τι σημεῖον ἰδεῖν ὑπ’ αὐτοῦ γινόμενον.
9 Vkvlvgabv Herod Jisunyi achialvbv tvula tvkato, vbvritola Jisu mirwk sima toku.
ἐπηρώτα δὲ αὐτὸν ἐν λόγοις ἱκανοῖς· αὐτὸς δὲ οὐδὲν ἀπεκρίνατο αὐτῷ.
10 Nyibu butvnv vdwv okv Pvbv tamsarnv vdwv aanwk yayala Jisunyi achialvbv gungnying lwkto.
εἱστήκεισαν δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς εὐτόνως κατηγοροῦντες αὐτοῦ.
11 Herod okv ninyigv sipai vdwv Jisunyi nyarjikaola mvritto; vbv mvgvrila bunu ninyi alvnv vji go pilwkto okv Pilot gvlo vngkur motoku.
ἐξουθενήσας δὲ αὐτὸν ὁ Ἡρῴδης σὺν τοῖς στρατεύμασιν αὐτοῦ καὶ ἐμπαίξας, περιβαλὼν ἐσθῆτα λαμπρὰν ἀνέπεμψεν αὐτὸν τῷ Πειλάτῳ.
12 So gv alu lokv Herod la Pilot bunyi ajin minsu toku; kvvlo bunyi anyi hv nyiru minsito.
ἐγένοντο δὲ φίλοι ὅ τε Ἡρῴδης καὶ ὁ Πειλᾶτος ἐν αὐτῇ τῇ ἡμέρᾳ μετ’ ἀλλήλων· προϋπῆρχον γὰρ ἐν ἔχθρᾳ ὄντες πρὸς αὑτούς.
13 Pilot Nyibu butvnv vdwa, nyiga vdw, okv nyi vdwa gokkumto,
Πειλᾶτος δὲ συνκαλεσάμενος τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς ἄρχοντας καὶ τὸν λαὸν
14 okv bunua minto, “Nonu so nyi sum ngoogvlo aagvpv, okv nw nyi vdwa rimur gvdu vla. Vjak, okv ngo nonugv kaaku so ninyia jwngkadaka toku, okv ngo ninyia nonugv minam gungnying akoka mapa yama.
εἶπεν πρὸς αὐτούς Προσηνέγκατέ μοι τὸν ἄνθρωπον τοῦτον ὡς ἀποστρέφοντα τὸν λαόν, καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἐνώπιον ὑμῶν ἀνακρίνας οὐθὲν εὗρον ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τούτῳ αἴτιον ὧν κατηγορεῖτε κατ’ αὐτοῦ.
15 Herod ka ninyia rimur go mapa mato vkvlvga nw ninyia ngonu gvlo jikur duku. Ninyi mvkidubv rimur ako ka mapama.
ἀλλ’ οὐδὲ Ἡρῴδης· ἀνέπεμψεν γὰρ αὐτὸν πρὸς ἡμᾶς· καὶ ἰδοὺ οὐδὲν ἄξιον θανάτου ἐστὶν πεπραγμένον αὐτῷ·
16 Vkvlvgabv ngo ninyi senyak pala mvrit mogvrila okv ninyi vngmu reku.”
παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω.
17 Vngbo dvmin pumja alu lori gv dwkia Pilot bunugv lvgabv patwklo tumla vnam nyi ako limu dukunv.
18 Nyipam lokv nyi mvnwngngv achialvbv gokla minto, “Ninyia mvkito! ngonugv lvgabv Barabasnyi limu toku!”
ἀνέκραγον δὲ πανπληθεὶ λέγοντες Αἶρε τοῦτον, ἀπόλυσον δὲ ἡμῖν τὸν Βαραββᾶν·
19 Barabasnyi patwk tumla vvpvto Pamtv arwnglo yalung dula gwngrw gwkunam lvgabv.
ὅστις ἦν διὰ στάσιν τινὰ γενομένην ἐν τῇ πόλει καὶ φόνον βληθεὶς ἐν τῇ φυλακῇ.
20 Pilot Jisunyi limu dukubv mvngto, vkvlvgabv nw nyipam vdwa lvko alvbv mindvto.
πάλιν δὲ ὁ Πειλᾶτος προσεφώνησεν αὐτοῖς, θέλων ἀπολῦσαι τὸν Ἰησοῦν.
21 Vbvritola bunu gokkorla minto, “Ninyia Daapolo takkito! Ninyia Daapolo takkito!”
οἱ δὲ ἐπεφώνουν λέγοντες Σταύρου σταύρου αὐτόν.
22 Pilot bunua lvom nvbv minto, “Vbvritola nw ogu rimur go ripvla? Ngo ninyia mvki dubv ogu ka rimur go mapa yama! Ngo ninyia svnyak pala mvmu gvrila okv ninyia topu reku.”
ὁ δὲ τρίτον εἶπεν πρὸς αὐτούς Τί γὰρ κακὸν ἐποίησεν οὗτος; οὐδὲν αἴτιον θανάτου εὗρον ἐν αὐτῷ· παιδεύσας οὖν αὐτὸν ἀπολύσω.
23 Vbvritola bunu Jisunyi Daapo lo takki rungto ka vla bunugv gaam v gamtvyayabv gokbwngto, okv goknyung nga bunu gokjik toku.
οἱ δὲ ἐπέκειντο φωναῖς μεγάλαις αἰτούμενοι αὐτὸν σταυρωθῆναι, καὶ κατίσχυον αἱ φωναὶ αὐτῶν.
24 Vkvlvgabv Pilot bunugv mingkubv Jisunyi lvklin jitoku.
καὶ Πειλᾶτος ἐπέκρινεν γενέσθαι τὸ αἴτημα αὐτῶν·
25 Nw bunugv koonam nyi yvvdw yalung dukulo gwngrw gwto la patwk tumnam angaka topu jitoku, okv nw Jisunyi bunu gvlo laklwk jitoku bunugv mvngwngbv rimu dukubv vla.
ἀπέλυσεν δὲ τὸν διὰ στάσιν καὶ φόνον βεβλημένον εἰς φυλακὴν, ὃν ᾐτοῦντο, τὸν δὲ Ἰησοῦν παρέδωκεν τῷ θελήματι αὐτῶν.
26 Sipai vdwv Jisunyi vnggv toku, okv bunugv vngdungrilo, bunu Sairene lokv nyi ako aminv Saimon vnamgo mooku lokv pamtv bv aatv nvgo vngrwk sito. Bunu ninyia naatungto, Daapo nga nw gvlo joopvto, okv nw bakla Jisu kochinglo vngming gvdubv mvtoku.
Καὶ ὡς ἀπήγαγον αὐτόν, ἐπιλαβόμενοι Σίμωνά τινα Κυρηναῖον ἐρχόμενον ἀπ’ ἀγροῦ ἐπέθηκαν αὐτῷ τὸν σταυρὸν φέρειν ὄπισθεν τοῦ Ἰησοῦ.
27 Okv nyi vdwv achialvbv twngtv bv ninyia vngming gvtoku; bunu lokv nyi kvgunv anvnyimv vdwv nw gv lvgabv kapnv okv dwknv vdwv.
Ἠκολούθει δὲ αὐτῷ πολὺ πλῆθος τοῦ λαοῦ καὶ γυναικῶν αἳ ἐκόπτοντο καὶ ἐθρήνουν αὐτόν.
28 Jisu bunua dakrwkto okv minto, “Jerusalem gv anvnyimv vdwa! Ngo gv lvgabv kapyo ka, vbvritola nonu atugv lvgabv okv nonugv kuu vdwgv lvga bvyaka.
στραφεὶς δὲ πρὸς αὐτὰς Ἰησοῦς εἶπεν Θυγατέρες Ἱερουσαλήμ, μὴ κλαίετε ἐπ’ ἐμέ· πλὴν ἐφ’ ἑαυτὰς κλαίετε καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ὑμῶν,
29 Vkvnv alu v aariku vdwlo nyi vdwv minreku, ‘Vdwgo gamdak dukunv yvv anvnyimv vdwloka kuu dooka manv, yvvka anga bvngka manv, yvv bunua soocha manv!’
ὅτι ἰδοὺ ἔρχονται ἡμέραι ἐν αἷς ἐροῦσιν Μακάριαι αἱ στεῖραι, καὶ αἱ κοιλίαι αἳ οὐκ ἐγέννησαν, καὶ μαστοὶ οἳ οὐκ ἔθρεψαν.
30 V alu vna vdwlo nyi vdwv moodw ditv am minre, ‘Ngonua gijap labv!’ okv dichingnv vdwa, ‘Ngonua girum labv!’
τότε ἄρξονται λέγειν τοῖς ὄρεσιν Πέσατε ἐφ’ ἡμᾶς, καὶ τοῖς βουνοῖς Καλύψατε ἡμᾶς·
31 Vdwlo singnv ngv yajila leelak rilo vbv ritv kunv, vdwlo singku bolo ogubv rirekudw?”
ὅτι εἰ ἐν ὑγρῷ ξύλῳ ταῦτα ποιοῦσιν, ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται;
32 Rimurnv nyi anyi goka Jisu nyi lvkobv mvkidubv vla vnglin gvdvto.
Ἤγοντο δὲ καὶ ἕτεροι κακοῦργοι δύο σὺν αὐτῷ ἀναιρεθῆναι.
33 Vdwlo bunu “Dumku” vnam mooku gulo aalwk tokudw hoka bunu Jisunyi Daapo lo takki toku, okv rimurnv anyi aka, akonyi ninyigv lakbik tangvlo okv akonyi ninyigv lakchi tangvlo.
Καὶ ὅτε ἦλθον ἐπὶ τὸν τόπον τὸν καλούμενον Κρανίον, ἐκεῖ ἐσταύρωσαν αὐτὸν καὶ τοὺς κακούργους, ὃν μὲν ἐκ δεξιῶν ὃν δὲ ἐξ ἀριστερῶν.
34 Jisu minto, “Abu! bunugv rimur a mvngnga laka, bunu chima bunu ogugo ridudw.” Bunu ninyigv vji a amin chinkala baakminsuto
ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔλεγεν Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασιν τί ποιοῦσιν. διαμεριζόμενοι δὲ τὰ ἱμάτια αὐτοῦ ἔβαλον κλήρους.
35 Nyi vdwv kaadung nyato vdwlo Jius nyi ringnv vdwgv ninyi nyarjikao mvri-hoka: “Nw kvvbi ha ringdu; nw atubongv ringsu momuto nw Pwknvyarnv gv gaknam Kristo ngvbolo!”
καὶ εἱστήκει ὁ λαὸς θεωρῶν. ἐξεμυκτήριζον δὲ καὶ οἱ ἄρχοντες λέγοντες Ἄλλους ἔσωσεν, σωσάτω ἑαυτόν, εἰ οὗτός ἐστιν ὁ Χριστὸς τοῦ Θεοῦ ὁ ἐκλεκτός.
36 Sipai vdwvka ninyi nyarjikao dvto: bunu nw gvlo chaato okv ninyi opo vkv jito,
ἐνέπαιξαν δὲ αὐτῷ καὶ οἱ στρατιῶται προσερχόμενοι, ὄξος προσφέροντες αὐτῷ
37 okv minto, “No Jius gv Dvbv ngvbolo no atuv ringsu laka!”
καὶ λέγοντες Εἰ σὺ εἶ ὁ Βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων, σῶσον σεαυτόν.
38 Ninyigv aolo svbv lvkla vvpvto: “So si Jiu vdwgv Dvbv ngv.”
ἦν δὲ καὶ ἐπιγραφὴ ἐπ’ αὐτῷ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΙΟΥΔΑΙΩΝ ΟΥΤΟΣ.
39 Hoka daapolo takdala takpvnam nyi rimurnv akonv ninyia nyarjito: “No Kristo malare? No atuv ringsu tvka okv ngonua ka!”
Εἷς δὲ τῶν κρεμασθέντων κακούργων ἐβλασφήμει αὐτόν Οὐχὶ σὺ εἶ ὁ Χριστός; σῶσον σεαυτὸν καὶ ἡμᾶς.
40 Kvvbi akonv ninyi yamla minto “No Pwknvyarnvnyi busu malare? Nw gv rinam apiabv no ka paadu.
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἕτερος ἐπιτιμῶν αὐτῷ ἔφη Οὐδὲ φοβῇ σὺ τὸν Θεόν, ὅτι ἐν τῷ αὐτῷ κρίματι εἶ;
41 Ngonugv si rijik kv ogu lvga vbolo ngonu ogugo ripvdw um ngonu paadu; vbvritola nw ogu rimur goka rima.”
καὶ ἡμεῖς μὲν δικαίως, ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν· οὗτος δὲ οὐδὲν ἄτοπον ἔπραξεν.
42 Okv nw Jisu nyi minto, “Ngam mvngpa labvka, Jisu, vdwlo no Dvbv gubvrila aari kunyi!”
καὶ ἔλεγεν Ἰησοῦ, μνήσθητί μου ὅταν ἔλθῃς εἰς τὴν βασιλείαν σου.
43 Jisu hum minto, “Ngoona milv jidunv selu gv lokv no nga lvkobv nyidomooku tolo doore.”
καὶ εἶπεν αὐτῷ Ἀμήν σοι λέγω, σήμερον μετ’ ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ Παραδείσῳ.
44 Doonyi chaato bv ritoku ho doonyi v nyiku mato okv mooku mvnwngngv gumta aom go kanvla dootoku;
Καὶ ἦν ἤδη ὡσεὶ ὥρα ἕκτη καὶ σκότος ἐγένετο ἐφ’ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης
45 okv Pwknvyarnv naam gv vji rvdala vvpv namv taknyi gubv takpin suto.
τοῦ ἡλίου ἐκλιπόντος, ἐσχίσθη δὲ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ μέσον.
46 Jisu gamtv rungbv gokla kapto, “Abu! Noogv laak lo ngoogv yalu a laklwk dukunv!” Nw vla minto okv sitoku.
καὶ φωνήσας φωνῇ μεγάλῃ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν Πάτερ, εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου. τοῦτο δὲ εἰπὼν ἐξέπνευσεν.
47 Sipai nyigam angv ogugo ripvdw um kaatoku okv nw Pwknvyarnvnyi hartvla minto, “Jvjvbv nw alvnv nyi go!”
ἰδὼν δὲ ὁ ἑκατοντάρχης τὸ γενόμενον ἐδόξαζεν τὸν Θεὸν λέγων Ὄντως ὁ ἄνθρωπος οὗτος δίκαιος ἦν.
48 Vdwlo nyi vdwv hoka dookumnv vdwv ogugo ripv kudw kaanam dvdv nga kaatokula, bunu mvnwngngv naam bv vngtoku, mvngdwk laila bunugv hakwng a kisu nyato.
καὶ πάντες οἱ συνπαραγενόμενοι ὄχλοι ἐπὶ τὴν θεωρίαν ταύτην, θεωρήσαντες τὰ γενόμενα, τύπτοντες τὰ στήθη ὑπέστρεφον.
49 Yvvbunudw Jisu nyi nyidum tungnyibv chinto kudw, anvnyimv Galili lokv ninyi vngming gvnv vdwv, adulo daktola kaaria nyatoku.
εἱστήκεισαν δὲ πάντες οἱ γνωστοὶ αὐτῷ ἀπὸ μακρόθεν, καὶ γυναῖκες αἱ συνακολουθοῦσαι αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας, ὁρῶσαι ταῦτα.
50 Hoka Josep vnam nyi ako dooto nw Judia gv banggu, Arimatia lokv. Nw alvnv nyi go, mvngdwnam nyi go, nw Pwknvyarnv gv Karv gv aanama kaayala doonvgo. Nw kvba baanv gv nyi ako bv rijvka, nw bunugv minbwk nama okv rinam a tolwk mingv mato.
Καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι Ἰωσὴφ βουλευτὴς ὑπάρχων, ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ δίκαιος,
—οὗτος οὐκ ἦν συνκατατεθειμένος τῇ βουλῇ καὶ τῇ πράξει αὐτῶν, — ἀπὸ Ἀριμαθαίας πόλεως τῶν Ἰουδαίων, ὃς προσεδέχετο τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ,
52 Nw Pilot gv dookulo aato okv Jisu gv svma nga kooto.
οὗτος προσελθὼν τῷ Πειλάτῳ ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ,
53 Vbvrikunamv nw svma nga naalu toku, hum alvrungnv vji jebor v kvlap toku, okv um vlwnglo runglwknam nyibung svma lwkkw manam guloka joolwkla vvpv toku.
καὶ καθελὼν ἐνετύλιξεν αὐτὸ σινδόνι, καὶ ἔθηκεν αὐτὸν ἐν μνήματι λαξευτῷ, οὗ οὐκ ἦν οὐδεὶς οὔπω κείμενος.
54 Ho alu v Gumpualu alu bv ritoku, okv Jius doonualu hv loorap tvvtoku.
καὶ ἡμέρα ἦν Παρασκευῆς, καὶ σάββατον ἐπέφωσκεν.
55 Galili lokv anvnyimv Jisu nyi vngming gvnv vdwv Josepnyi lvkobv vngtoku okv nyibung nga okv Jisugv svma ayak a oguaingbv hoka lwkpvdw hum kaatoku.
Κατακολουθήσασαι δὲ αἱ γυναῖκες, αἵτινες ἦσαν συνεληλυθυῖαι ἐκ τῆς Γαλιλαίας αὐτῷ, ἐθεάσαντο τὸ μνημεῖον καὶ ὡς ἐτέθη τὸ σῶμα αὐτοῦ,
56 Vbvrikunamv bunu naam bv vngkur toku okv nampunv vkv mvpvripv toku svma ayak gv lvgabv. Pvbv gv minkubv, Jius doonu alu lo bunu doonu nyatoku.
ὑποστρέψασαι δὲ ἡτοίμασαν ἀρώματα καὶ μύρα. Καὶ τὸ μὲν σάββατον ἡσύχασαν κατὰ τὴν ἐντολήν,