Mga Kawikaan 8
1 Hindi ba nananawagan ang Karunungan? Hindi ba itinataas ng Pang-unawa ang kaniyang tinig?
Doth not wisdom call? And understanding give forth her voice?
2 Sa mga taluktok ng bundok sa tabi ng daan, sa mga daang nagsasalubong, ang Karunungan ay naninindigan.
At the head of high places by the way, Between the paths she hath stood,
3 Sa tabi ng mga pasukan sa lungsod, malapit sa tarangkahan ng mga lungsod, siya ay nananawagan.
At the side of the gates, at the mouth of the city, The entrance of the openings, she crieth aloud,
4 Mga mamamayan, tinatawag ko kayo at itinataas ko ang aking tinig sa mga anak ng sangkatauhan.
'Unto you, O men, I call, And my voice [is] unto the sons of men.
5 Kayong mga hindi naturuan, dapat ninyong maintindihan ang katalinuhan at kayong kinasusuklaman ang kaalaman, kayo ay dapat magkaroon ng isang maunawaing puso.
Understand, ye simple ones, prudence, And ye fools, understand the heart,
6 Makinig kayo at magsasalita ako ng mga mararangal na bagay at kapag bumuka ang aking mga bibig ay sasabihin ko kung ano ang tama—
Hearken, for noble things I speak, And the opening of my lips [is] uprightness.
7 dahil ang aking bibig ay nagsasalita kung ano ang mapagkakatiwalan, at ang aking mga labi ay napopoot sa kasamaan.
For truth doth my mouth utter, And an abomination to my lips [is] wickedness.
8 Lahat ng mga salita sa aking bibig ay makatarungan; walang baluktot at nakaliligaw sa kanila.
In righteousness [are] all the sayings of my mouth, Nothing in them is froward and perverse.
9 Ang lahat ng aking mga salita ay matuwid para sa nakakaunawa; ang mga salita ko ay matuwid sa mga nakatatagpo ng kaalaman.
All of them [are] plain to the intelligent, And upright to those finding knowledge.
10 Piliin ninyo ang aking katuruan kaysa sa pilak at kaalaman kaysa purong ginto.
Receive my instruction, and not silver, And knowledge rather than choice gold.
11 Dahil ako, ang Karunungan, ay mas mabuti kaysa sa mga hiyas; wala sa inyong ninanais ang maaaring maihalintulad sa akin.
For better [is] wisdom than rubies, Yea, all delights are not comparable with it.
12 Ako, ang Karunungan, ay namumuhay nang may Kabaitan, at aking taglay ang kaalaman at kahinahunan.
I, wisdom, have dwelt with prudence, And a knowledge of devices I find out.
13 Ang pagkatakot kay Yahweh ay para kapootan ang kasamaan — kinapopootan ko ang pagmamataas at kayabangan, ang masamang paraan, at malaswang pananalita — kinapopootan ko sila.
The fear of Jehovah [is] to hate evil; Pride, and arrogance, and an evil way, And a froward mouth, I have hated.
14 Mayroon akong mabuting payo at maayos na karunungan; mayroon akong mahusay na pananaw, at taglay ko ang kalakasan.
Mine [is] counsel and substance, I [am] understanding, I have might.
15 Sa pamamagitan ko, ang mga hari ay naghahari—pati na taong mararangal, at lahat ng mga namumuno ng makatarungan.
By me kings reign, and princes decree righteousness,
16 Sa pamamagitan ko, ang mga prinsipe ay naghahari at ang mga mararangal at lahat ng namamahala nang may katarungan.
By me do chiefs rule, and nobles, All judges of the earth.
17 Mahal ko silang mga nagmamahal sa akin, at silang mga masisipag na humahanap sa akin ay matatagpuan ako.
I love those loving me, And those seeking me earnestly do find me.
18 Nasa akin ang mga kasaganaan at karangalan, walang maliw na kayamanan at katuwiran.
Wealth and honour [are] with me, Lasting substance and righteousness.
19 Ang aking bunga ay mas mabuti pa kaysa ginto, mas mabuti pa kahit sa pinong ginto; ang aking ibinibigay ay mas mabuti pa sa purong pilak.
Better [is] my fruit than gold, even fine gold, And mine increase than choice silver.
20 Lumalakad ako sa daan na matuwid, sa mga landas na patungo sa katarungan,
In a path of righteousness I cause to walk, In midst of paths of judgment,
21 para makapagbigay ako ng pamana sa mga nagmamahal sa akin at punuin ang kanilang mga imbakan ng yaman.
To cause my lovers to inherit substance, Yea, their treasures I fill.
22 Nilikha ako ni Yahweh mula pa noong pasimula — ang una sa kaniyang mga ginawa noong unang panahon.
Jehovah possessed me — the beginning of His way, Before His works since then.
23 Mula pa noong unang panahon, inilagay na ako sa pagkalalagyan—mula ng una, mula pa sa pasimula ng mundo.
From the age I was anointed, from the first, From former states of the earth.
24 Bago pa magkaroon ng mga karagatan, ako ay isinilang na—bago pa magkaroon ng mga bukal na may masaganang tubig, bago pa ilagay ang mga bundok,
In there being no depths, I was brought forth, In there being no fountains heavy [with] waters,
25 at bago pa ang mga burol, ako ay ipinanganak na.
Before mountains were sunk, Before heights, I was brought forth.
26 Ipinanganak na ako bago pa likhain ni Yahweh ang lupa o mga bukirin, o kahit ang unang alikabok sa mundo.
While He had not made the earth, and out-places, And the top of the dusts of the world.
27 Naroon na ako nang naitatag niya ang kalangitan, nang kaniyang ginuhit ang hangganan sa ibabaw ng kailaliman.
In His preparing the heavens I [am] there, In His decreeing a circle on the face of the deep,
28 Naroon na ako nang naitatag niya ang mga kalangitan sa itaas at nang ginawa niya ang mga bukal sa kalaliman.
In His strengthening clouds above, In His making strong fountains of the deep,
29 Naroon na ako nang ginawa niya ang hangganan para sa dagat, kaya ang katubigan ay hindi kumalat lagpas kung saan niya iniutos, at kung saan niya inutos ilagay ang mga pundasyon ng lupa.
In His setting for the sea its limit, And the waters transgress not His command, In His decreeing the foundations of earth,
30 Ako ay nasa tabi niya, bilang isang dalubhasang manggagawa, at ako ang kanyang kasiyahan sa araw araw, laging nagagalak sa harap niya.
Then I am near Him, a workman, And I am a delight — day by day. Rejoicing before Him at all times,
31 Nagagalak ako sa kanyang buong daigdig, at ang kasiyahan ko ay nasa sangkatauhan.
Rejoicing in the habitable part of His earth, And my delights [are] with the sons of men.
32 At ngayon, aking mga anak na lalaki, makinig kayo sa akin, dahil silang mga nananatili sa aking mga pamamaraan ay magiging masaya.
And now, ye sons, hearken to me, Yea, happy are they who keep my ways.
33 Makinig kayo sa aking katuruan at maging marunong; huwag kaligtaan ito.
Hear instruction, and be wise, and slight not.
34 Ang siyang nakikinig sa akin ay magiging masaya — nagmamasid bawat araw sa aking mga tarangkahan, naghihintay sa akin sa tabi ng mga pintuan ng aking tahanan.
O the happiness of the man hearkening to me, To watch at my doors day by day, To watch at the door-posts of my entrance.
35 Dahil ang sinumang nakakatagpo sa akin ay nakakatagpo ng buhay, at matatagpuan niya ang kagandahang loob ni Yahweh.
For whoso is finding me, hath found life, And bringeth out good-will from Jehovah.
36 Pero siya na nabibigong matagpuan ako ay pinapahamak ang kaniyang sarili; ang lahat ng namumuhi sa akin ay umiibig sa kamatayan.”
And whoso is missing me, is wronging his soul, All hating me have loved death!
