Mga Kawikaan 8
1 Hindi ba nananawagan ang Karunungan? Hindi ba itinataas ng Pang-unawa ang kaniyang tinig?
Doth not wisdom cry aloud, And understanding put forth her voice?
2 Sa mga taluktok ng bundok sa tabi ng daan, sa mga daang nagsasalubong, ang Karunungan ay naninindigan.
Upon the top of the high places, By the wayside, In the cross-ways, She taketh her station.
3 Sa tabi ng mga pasukan sa lungsod, malapit sa tarangkahan ng mga lungsod, siya ay nananawagan.
By the side of the gates, In the entrance of the city, In the approaches to the doors, she crieth aloud.
4 Mga mamamayan, tinatawag ko kayo at itinataas ko ang aking tinig sa mga anak ng sangkatauhan.
“To you, O men! do I call, And my voice is to the sons of men!
5 Kayong mga hindi naturuan, dapat ninyong maintindihan ang katalinuhan at kayong kinasusuklaman ang kaalaman, kayo ay dapat magkaroon ng isang maunawaing puso.
O ye simple ones! learn wisdom, And ye fools, be ye of an understanding heart!
6 Makinig kayo at magsasalita ako ng mga mararangal na bagay at kapag bumuka ang aking mga bibig ay sasabihin ko kung ano ang tama—
Hear, for I speak excellent things, And my lips utter that which is right.
7 dahil ang aking bibig ay nagsasalita kung ano ang mapagkakatiwalan, at ang aking mga labi ay napopoot sa kasamaan.
For my mouth speaketh truth, And wickedness is an abomination to my lips.
8 Lahat ng mga salita sa aking bibig ay makatarungan; walang baluktot at nakaliligaw sa kanila.
All the words of my mouth are in uprightness; There is nothing crooked or deceitful in them;
9 Ang lahat ng aking mga salita ay matuwid para sa nakakaunawa; ang mga salita ko ay matuwid sa mga nakatatagpo ng kaalaman.
They are all plain to the man of understanding, And right to those who find knowledge.
10 Piliin ninyo ang aking katuruan kaysa sa pilak at kaalaman kaysa purong ginto.
Receive my instruction, and not silver. And knowledge rather than choice gold!
11 Dahil ako, ang Karunungan, ay mas mabuti kaysa sa mga hiyas; wala sa inyong ninanais ang maaaring maihalintulad sa akin.
For wisdom is better than pearls, And no precious things are to be compared with her.
12 Ako, ang Karunungan, ay namumuhay nang may Kabaitan, at aking taglay ang kaalaman at kahinahunan.
“I, wisdom, dwell with prudence, And find out the knowledge of sagacious counsels.
13 Ang pagkatakot kay Yahweh ay para kapootan ang kasamaan — kinapopootan ko ang pagmamataas at kayabangan, ang masamang paraan, at malaswang pananalita — kinapopootan ko sila.
The fear of the LORD is to hate evil; Pride, and arrogance, and the evil way, And the deceitful mouth, do I hate.
14 Mayroon akong mabuting payo at maayos na karunungan; mayroon akong mahusay na pananaw, at taglay ko ang kalakasan.
Counsel is mine, and sound reason; I am understanding; I have strength.
15 Sa pamamagitan ko, ang mga hari ay naghahari—pati na taong mararangal, at lahat ng mga namumuno ng makatarungan.
By me kings reign, And princes decree justice.
16 Sa pamamagitan ko, ang mga prinsipe ay naghahari at ang mga mararangal at lahat ng namamahala nang may katarungan.
By me princes rule, And nobles, even all the judges of the earth.
17 Mahal ko silang mga nagmamahal sa akin, at silang mga masisipag na humahanap sa akin ay matatagpuan ako.
I love them that love me, And they who seek me early shall find me.
18 Nasa akin ang mga kasaganaan at karangalan, walang maliw na kayamanan at katuwiran.
Riches and honor are with me; Yea, durable riches and prosperity.
19 Ang aking bunga ay mas mabuti pa kaysa ginto, mas mabuti pa kahit sa pinong ginto; ang aking ibinibigay ay mas mabuti pa sa purong pilak.
My fruit is better than gold, yea, than fine gold. And my revenue than choice silver.
20 Lumalakad ako sa daan na matuwid, sa mga landas na patungo sa katarungan,
I walk in the way of righteousness, In the midst of the paths of equity.
21 para makapagbigay ako ng pamana sa mga nagmamahal sa akin at punuin ang kanilang mga imbakan ng yaman.
I cause those who love me to possess substance; Yea, I fill their treasuries.
22 Nilikha ako ni Yahweh mula pa noong pasimula — ang una sa kaniyang mga ginawa noong unang panahon.
“The LORD created me, the firstling of his course, Before his works, of old;
23 Mula pa noong unang panahon, inilagay na ako sa pagkalalagyan—mula ng una, mula pa sa pasimula ng mundo.
I was anointed from everlasting, From the beginning, even before the earth was made.
24 Bago pa magkaroon ng mga karagatan, ako ay isinilang na—bago pa magkaroon ng mga bukal na may masaganang tubig, bago pa ilagay ang mga bundok,
When as yet there were no deeps, I was brought forth. When there were no springs, abounding with water.
25 at bago pa ang mga burol, ako ay ipinanganak na.
Before the mountains were settled, Yea, before the hills, I was brought forth;
26 Ipinanganak na ako bago pa likhain ni Yahweh ang lupa o mga bukirin, o kahit ang unang alikabok sa mundo.
Ere yet he had made the land and the wastes, And the first of the clods of the earth.
27 Naroon na ako nang naitatag niya ang kalangitan, nang kaniyang ginuhit ang hangganan sa ibabaw ng kailaliman.
When he framed the heavens, I was there; When he drew a circle upon the face of the deep;
28 Naroon na ako nang naitatag niya ang mga kalangitan sa itaas at nang ginawa niya ang mga bukal sa kalaliman.
When he made firm the sky above, And the fountains of the deep rushed forth;
29 Naroon na ako nang ginawa niya ang hangganan para sa dagat, kaya ang katubigan ay hindi kumalat lagpas kung saan niya iniutos, at kung saan niya inutos ilagay ang mga pundasyon ng lupa.
When he gave to the sea its bounds, that the waters should not pass their border; When he marked out the foundations of the earth, —
30 Ako ay nasa tabi niya, bilang isang dalubhasang manggagawa, at ako ang kanyang kasiyahan sa araw araw, laging nagagalak sa harap niya.
Then was I by him as a master-builder; I was his delight day by day, Exulting before him at all times;
31 Nagagalak ako sa kanyang buong daigdig, at ang kasiyahan ko ay nasa sangkatauhan.
Exulting in the habitable part of his earth, And my delight was with the sons of men.
32 At ngayon, aking mga anak na lalaki, makinig kayo sa akin, dahil silang mga nananatili sa aking mga pamamaraan ay magiging masaya.
“Now, therefore, ye children, hearken to me! For happy are they who keep my ways!
33 Makinig kayo sa aking katuruan at maging marunong; huwag kaligtaan ito.
Hear instruction, and be wise! Yea, reject it not!
34 Ang siyang nakikinig sa akin ay magiging masaya — nagmamasid bawat araw sa aking mga tarangkahan, naghihintay sa akin sa tabi ng mga pintuan ng aking tahanan.
Happy the man who hearkeneth to me, Who watcheth day by day at my gates, Who waiteth at the posts of my doors;
35 Dahil ang sinumang nakakatagpo sa akin ay nakakatagpo ng buhay, at matatagpuan niya ang kagandahang loob ni Yahweh.
For he that findeth me findeth life, And obtaineth favor from the LORD;
36 Pero siya na nabibigong matagpuan ako ay pinapahamak ang kaniyang sarili; ang lahat ng namumuhi sa akin ay umiibig sa kamatayan.”
But he who misseth me doeth violence to himself; All they who hate me love death.”
