Mga Kawikaan 8
1 Hindi ba nananawagan ang Karunungan? Hindi ba itinataas ng Pang-unawa ang kaniyang tinig?
Does not wisdom cry? and understanding put forth her voice?
2 Sa mga taluktok ng bundok sa tabi ng daan, sa mga daang nagsasalubong, ang Karunungan ay naninindigan.
She stands in the top of high places, by the way in the places of the paths.
3 Sa tabi ng mga pasukan sa lungsod, malapit sa tarangkahan ng mga lungsod, siya ay nananawagan.
She cries at the gates, at the entry of the city, at the coming in at the doors.
4 Mga mamamayan, tinatawag ko kayo at itinataas ko ang aking tinig sa mga anak ng sangkatauhan.
Unto you, O men, I call; and my voice is to the sons of man.
5 Kayong mga hindi naturuan, dapat ninyong maintindihan ang katalinuhan at kayong kinasusuklaman ang kaalaman, kayo ay dapat magkaroon ng isang maunawaing puso.
O all of you simple, understand wisdom: and, all of you fools, be all of you of an understanding heart.
6 Makinig kayo at magsasalita ako ng mga mararangal na bagay at kapag bumuka ang aking mga bibig ay sasabihin ko kung ano ang tama—
Hear; for I will speak of excellent things; and the opening of my lips shall be right things.
7 dahil ang aking bibig ay nagsasalita kung ano ang mapagkakatiwalan, at ang aking mga labi ay napopoot sa kasamaan.
For my mouth shall speak truth; and wickedness is an abomination to my lips.
8 Lahat ng mga salita sa aking bibig ay makatarungan; walang baluktot at nakaliligaw sa kanila.
All the words of my mouth are in righteousness; there is nothing perverse or perverse in them.
9 Ang lahat ng aking mga salita ay matuwid para sa nakakaunawa; ang mga salita ko ay matuwid sa mga nakatatagpo ng kaalaman.
They are all plain to him that understands, and right to them that find knowledge.
10 Piliin ninyo ang aking katuruan kaysa sa pilak at kaalaman kaysa purong ginto.
Receive my instruction, and not silver; and knowledge rather than choice gold.
11 Dahil ako, ang Karunungan, ay mas mabuti kaysa sa mga hiyas; wala sa inyong ninanais ang maaaring maihalintulad sa akin.
For wisdom is better than rubies; and all the things that may be desired are not to be compared to it.
12 Ako, ang Karunungan, ay namumuhay nang may Kabaitan, at aking taglay ang kaalaman at kahinahunan.
I wisdom dwell with prudence, and find out knowledge of witty inventions.
13 Ang pagkatakot kay Yahweh ay para kapootan ang kasamaan — kinapopootan ko ang pagmamataas at kayabangan, ang masamang paraan, at malaswang pananalita — kinapopootan ko sila.
The fear of the LORD is to hate evil: pride, and arrogancy, and the evil way, and the perverse mouth, do I hate.
14 Mayroon akong mabuting payo at maayos na karunungan; mayroon akong mahusay na pananaw, at taglay ko ang kalakasan.
Counsel is mine, and sound wisdom: I am understanding; I have strength.
15 Sa pamamagitan ko, ang mga hari ay naghahari—pati na taong mararangal, at lahat ng mga namumuno ng makatarungan.
By me kings reign, and princes decree justice.
16 Sa pamamagitan ko, ang mga prinsipe ay naghahari at ang mga mararangal at lahat ng namamahala nang may katarungan.
By me princes rule, and nobles, even all the judges of the earth.
17 Mahal ko silang mga nagmamahal sa akin, at silang mga masisipag na humahanap sa akin ay matatagpuan ako.
I love them that love me; and those that seek me early shall find me.
18 Nasa akin ang mga kasaganaan at karangalan, walang maliw na kayamanan at katuwiran.
Riches and honour are with me; yea, durable riches and righteousness.
19 Ang aking bunga ay mas mabuti pa kaysa ginto, mas mabuti pa kahit sa pinong ginto; ang aking ibinibigay ay mas mabuti pa sa purong pilak.
My fruit is better than gold, yea, than fine gold; and my revenue than choice silver.
20 Lumalakad ako sa daan na matuwid, sa mga landas na patungo sa katarungan,
I lead in the way of righteousness, in the midst of the paths of judgment:
21 para makapagbigay ako ng pamana sa mga nagmamahal sa akin at punuin ang kanilang mga imbakan ng yaman.
That I may cause those that love me to inherit substance; and I will fill their treasures.
22 Nilikha ako ni Yahweh mula pa noong pasimula — ang una sa kaniyang mga ginawa noong unang panahon.
The LORD possessed me in the beginning of his way, before his works of old.
23 Mula pa noong unang panahon, inilagay na ako sa pagkalalagyan—mula ng una, mula pa sa pasimula ng mundo.
I was set up from everlasting, from the beginning, before even the earth was.
24 Bago pa magkaroon ng mga karagatan, ako ay isinilang na—bago pa magkaroon ng mga bukal na may masaganang tubig, bago pa ilagay ang mga bundok,
When there were no depths, I was brought forth; when there were no fountains abounding with water.
25 at bago pa ang mga burol, ako ay ipinanganak na.
Before the mountains were settled, before the hills was I brought forth:
26 Ipinanganak na ako bago pa likhain ni Yahweh ang lupa o mga bukirin, o kahit ang unang alikabok sa mundo.
While yet he had not made the earth, nor the fields, nor the highest part of the dust of the world.
27 Naroon na ako nang naitatag niya ang kalangitan, nang kaniyang ginuhit ang hangganan sa ibabaw ng kailaliman.
When he prepared the heavens, I was there: when he set a compass upon the face of the depth:
28 Naroon na ako nang naitatag niya ang mga kalangitan sa itaas at nang ginawa niya ang mga bukal sa kalaliman.
When he established the clouds above: when he strengthened the fountains of the deep:
29 Naroon na ako nang ginawa niya ang hangganan para sa dagat, kaya ang katubigan ay hindi kumalat lagpas kung saan niya iniutos, at kung saan niya inutos ilagay ang mga pundasyon ng lupa.
When he gave to the sea his decree, that the waters should not pass his commandment: when he appointed the foundations of the earth:
30 Ako ay nasa tabi niya, bilang isang dalubhasang manggagawa, at ako ang kanyang kasiyahan sa araw araw, laging nagagalak sa harap niya.
Then I was by him, as one brought up with him: and I was daily his delight, rejoicing always before him;
31 Nagagalak ako sa kanyang buong daigdig, at ang kasiyahan ko ay nasa sangkatauhan.
Rejoicing in the habitable part of his earth; and my delights were with the sons of men.
32 At ngayon, aking mga anak na lalaki, makinig kayo sa akin, dahil silang mga nananatili sa aking mga pamamaraan ay magiging masaya.
Now therefore hearken unto me, O all of you children: for blessed are they that keep my ways.
33 Makinig kayo sa aking katuruan at maging marunong; huwag kaligtaan ito.
Hear instruction, and be wise, and refuse it not.
34 Ang siyang nakikinig sa akin ay magiging masaya — nagmamasid bawat araw sa aking mga tarangkahan, naghihintay sa akin sa tabi ng mga pintuan ng aking tahanan.
Blessed is the man that hears me, watching daily at my gates, waiting at the posts of my doors.
35 Dahil ang sinumang nakakatagpo sa akin ay nakakatagpo ng buhay, at matatagpuan niya ang kagandahang loob ni Yahweh.
For whoso finds me finds life, and shall obtain favour of the LORD.
36 Pero siya na nabibigong matagpuan ako ay pinapahamak ang kaniyang sarili; ang lahat ng namumuhi sa akin ay umiibig sa kamatayan.”
But he that sins against me wrongs his own soul: all they that hate me love death.
