Mga Kawikaan 6
1 Anak ko, kapag ikaw ay nagtabi ng pera bilang isang pag-aako ng pagkakautang ng iyong kapit-bahay, kapag nagbigay ka ng pangako sa pagkakautang ng isang tao na hindi mo kilala,
My son, if you be guarantor for your friend, if you have stricken your hand with a stranger,
2 kung gayon naglatag ka ng isang patibong para sa iyong sarili sa pamamagitan ng iyong pangako, at ikaw ay nahuli ng mga salita ng iyong bibig.
You are snared with the words of your mouth, you are taken with the words of your mouth.
3 Kung gayon, anak kong lalaki, gawin mo ito at iligtas mo ang iyong sarili, dahil sa ikaw ay nasa habag ng iyong kapitbahay. Pumunta ka at magpakumbaba ka ng iyong sarili at magsumamo sa iyong kapitbahay na pakawalan ka.
Do this now, my son, and deliver yourself, when you are come into the hand of your friend; go, humble yourself, and make sure your friend.
4 Bigyan mo ang iyong mga mata ng walang tulog at ang iyong talukap ng walang pagkakaidlip.
Give not sleep to your eyes, nor slumber to your eyelids.
5 Iligtas mo ang iyong sarili gaya ng isang usa mula sa kamay ng mangangaso, katulad ng isang ibon mula sa kamay ng tagahuli ng hayop.
Deliver yourself as a roe from the hand of the hunter, and as a bird from the hand of the fowler.
6 Tingnan mo ang langgam, ikaw na tamad na tao, pagmasdan mo ang kaniyang mga pamamaraan, at maging matalino.
Go to the ant, you sluggard; consider her ways, and be wise:
7 Wala siyang tagapag-utos, opisyal, o tagapamahala,
Which having no guide, overseer, or ruler,
8 gayon pa man ay naghahanda siya ng pagkain sa tag-init, at habang sa pag-aani ay nagtatabi ito ng kung ano ang kakainin.
Provides her food in the summer, and gathers her food in the harvest.
9 Gaano katagal ka matutulog, ikaw na tamad na tao? Kailan ka babangon mula sa iyong pagkatulog?
How long will you sleep, O sluggard? when will you arise out of your sleep?
10 “Isa pang kaunting pagtulog, isa pang kaunting pagkaidlip, isa pang kaunting pagtiklop ng mga kamay upang magpahinga”—
Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:
11 at ang iyong kahirapan ay darating sa iyo gayang isang magnanakaw at ang iyong pangangailangan gaya ng isang armadong sundalo.
So shall your poverty come as one that travels, and your lack as an armed man.
12 Ang isang walang kwentang tao— isang masamang tao— namumuhay sa kabaluktutan ng kaniyang salita,
A naughty person, a wicked man, walks with a perverse mouth.
13 pagkindat ng kaniyang mga mata, gumagawa ng hudyat gamit ang kaniyang mga paa, at pagturo ng kaniyang mga daliri.
He winks with his eyes, he speaks with his feet, he teaches with his fingers;
14 Siya ay may balak na masama na may daya sa kaniyang puso; palagi siyang nag-uudyok ng pag-aalitan.
Perverseness is in his heart, he devises mischief continually; he sows discord.
15 Kaya lulupigin siya sa isang iglap ng kaniyang kapahamakan; sa isang sandali siya ay masisira na higit sa kagalingan.
Therefore shall his calamity come suddenly; suddenly shall he be broken without remedy.
16 Mayroong anim na bagay na kinamumuhian ni Yahweh, pito na kasuklam-suklam sa kaniya:
These six things does the LORD hate: yea, seven are an abomination unto him:
17 Ang mga mata ng isang mapagmataas na tao, ang isang dila na nagsisinungaling, ang mga kamay na nagpapadanak ng dugo ng mga inosenteng tao,
A proud look, a lying tongue, and hands that shed innocent blood,
18 isang puso na lumikha ng mga masasamang balakid, mga paa na mabilis tumakbo para gumawa ng masama,
An heart that devises wicked imaginations, feet that be swift in running to mischief,
19 isang saksi na nagsasabi ng mga kasinungalingan, at ang isa na siyang naghahasik ng alitan sa kaniyang mga kapatid.
A false witness that speaks lies, and he that sows discord among brethren.
20 Aking anak na lalaki, sundin mo ang utos ng iyong ama, at huwag mong talikdan ang katuruan ng iyong ina.
My son, keep your father's commandment, and forsake not the law of your mother:
21 Palagi mong igapos ang mga ito sa iyong puso; itali mo ang mga ito sa iyong leeg.
Bind them continually upon your heart, and tie them about your neck.
22 Kapag ikaw ay lumakad, papatnubayin ka ng mga ito; kapag ikaw ay natulog, pagmamasdan ka nila; at kapag ikaw ay nagising, tuturuan ka nila.
When you go, it shall lead you; when you sleep, it shall keep you; and when you awake, it shall talk with you.
23 Sapagkat ang mga utos ay isang ilawan, at ang katuruan ay isang liwanag; ang mga pagsaway ng disiplina ay ang mga daan ng buhay.
For the commandment is a lamp; and the law is light; and reproofs of instruction are the way of life:
24 Iingatan ka nito mula sa imoral na babae, mula sa mapang-akit na mga salita ng nangangalunyang babae.
To keep you from the evil woman, from the flattery of the tongue of a strange woman.
25 Huwag kang magnasa sa iyong puso sa kaniyang kagandahan, at huwag mo siyang hayaang mabihag ka ng kaniyang mga pilik mata.
Lust not after her beauty in your heart; neither let her take you with her eyelids.
26 Ang pagtulog na kasama ang isang bayarang babae ay maaaring kabayaran ng halaga ng tinapay, pero ang babaeng asawa ng iba ay maaaring kabayaran ng buhay mo mismo.
For by means of a whorish woman a man is brought to a piece of bread: and the adultress will hunt for the precious life.
27 Kaya ba ng isang lalaki na magbitbit ng apoy sa kaniyang dibdib na hindi nasusunog ang kaniyang mga damit?
Can a man take fire in his bosom, and his clothes not be burned?
28 Kaya ba ng isang lalake na lumakad sa ibabaw ng maiinit na mga uling na hindi napapaso ang kaniyang mga paa?
Can one go upon hot coals, and his feet not be burned?
29 Gayon din sa lalakeng nakikiapid sa asawang babae ng kaniyang kapwa; ang siyang natutulog kasama niya ay hindi maparusahan.
So he that goes in to his neighbour's wife; whosoever touches her shall not be innocent.
30 Hindi hinahamak ng mga tao na ang isang magnanakaw kung siya ay nagnanakaw upang mabusog sa panahong gutom siya.
Men do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry;
31 Gayon pa man kapag siya ay nahuli, siya ay magbabayad ng pitong beses kung ano ang kaniyang ninakaw; kailangan niya isuko ang lahat ng mahahalagang bagay sa kaniyang tahanan.
But if he be found, he shall restore sevenfold; he shall give all the substance of his house.
32 Ang isa na nagkasala ng pangangalunya ay walang kaisipan; ang siyang gumagawa nito ay sinisira ang kaniyang sarili.
But whoso commits adultery with a woman lacks understanding: he that does it destroys his own soul.
33 Sugat at kahihiyan ay nararapat sa kaniya, at ang kaniyang kasiraang puri ay hindi maaalis.
A wound and dishonour shall he get; and his reproach shall not be wiped away.
34 Dahil ang pagseselos ay ginagawang galit na galit ang isang lalaki; kapag siya ay gumanti hindi siya magpapakita ng awa.
For jealousy is the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
35 wala siyang tatanggaping kabayaran, at hindi siya mabibili, kahit maghandog ka ng maraming regalo sa kaniya.
He will not regard any ransom; neither will he rest content, though you give many gifts.
