Mga Kawikaan 4
1 Makinig, mga anak na lalaki, sa tagubilin ng ama, at bigyang pansin para malaman ninyo kung ano ang pang-unawa.
Hear, ye sons, the instruction of a father, And give attention to know understanding.
2 Ibinibigay ko sa inyo ang mga mabuting tagubilin; huwag ninyong pabayaan ang aking katuruan.
For good learning I have given to you, My law forsake not.
3 Nung ako ay anak na lalaki ng aking ama at tanging anak ng aking ina,
For, a son I have been to my father — tender, And an only one before my mother.
4 tinuruan niya ako at sinabi sa akin, “Panghawakan mong mabuti sa iyong puso ang aking mga salita; panatilihin ang aking mga utos at ipamuhay.
And he directeth me, and he saith to me: 'Let thy heart retain my words, Keep my commands, and live.
5 Pagsumikapan na magkaroon ng karunungan at kaunawaan; huwag kalilimutan at huwag tatanggihan ang mga salita sa aking bibig;
Get wisdom, get understanding, Do not forget, nor turn away From the sayings of my mouth.
6 huwag iiwanan ang karunungan at ikaw ay kaniyang babantayan; mahalin mo ito at pananatilihin kang ligtas.
Forsake her not, and she doth preserve thee, Love her, and she doth keep thee.
7 Ang karunungan ay ang pinakamahalagang bagay, kaya pagsumikapan ang karunungan at gamitin lahat ng mayroon ka para ikaw ay maaaring makakuha nang pang-unawa.
The first thing [is] wisdom — get wisdom, And with all thy getting get understanding.
8 Pahalagahan ang karunungan at ikaw ay kaniyang itataas; pararangalan ka kapag niyakap mo ito.
Exalt her, and she doth lift thee up, She honoureth thee, when thou dost embrace her.
9 Ito ay maglalagay ng isang korona ng karangalan sa iyong ulo; bibigyan ka nito ng isang magandang korona.”
She giveth to thy head a wreath of grace, A crown of beauty she doth give thee freely.
10 Makinig, aking anak, at pansinin ang aking mga salita, at ikaw ay magkakaroon ng maraming mga taon sa iyong buhay.
Hear, my son, and receive my sayings, And years of life [are] multiplied to thee.
11 Papatnubayan kita sa daan ng karunungan; pangungunahan kita sa matuwid na mga landas.
In a way of wisdom I have directed thee, I have caused thee to tread in paths of uprightness.
12 Kapag ikaw ay lumalakad, walang hahadlang sa iyong daanan at kapag ikaw ay tatakbo, hindi ka matitisod.
In thy walking thy step is not straitened, And if thou runnest, thou stumblest not.
13 Kumapit ka sa disiplina, huwag itong bibitawan; bantayan ito, dahil ito ay iyong buhay.
Lay hold on instruction, do not desist, Keep her, for she [is] thy life.
14 Huwag sumunod sa landas ng masama at huwag sumama sa kaparaanan ng mga gumagawa ng masama.
Into the path of the wicked enter not, And be not happy in a way of evil doers.
15 Iwasan ito, ito ay huwag magpatuloy; tumalikod mula dito at tumungo sa ibang daan.
Avoid it, pass not over into it, Turn aside from it, and pass on.
16 Dahil hindi sila nakakatulog hanggang sila ay makagawa ng masama at nanakawan sila ng tulog hanggang sila ay magdulot ng pagkatisod ng isang tao.
For they sleep not if they do not evil, And their sleep hath been taken violently away, If they cause not [some] to stumble.
17 Dahil sila ay kumakain ng tinapay ng kasamaan at iniinom ang alak ng karahasan.
For they have eaten bread of wickedness, And wine of violence they drink.
18 Ngunit ang landas ng isang tao na gumagawa ng matuwid ay katulad ng unang liwanag na patuloy na nagliliwanag; ito ay lalong nagliliwanag hanggang sa kapunuan ng araw ay dumating.
And the path of the righteous [is] as a shining light, Going and brightening till the day is established,
19 Ang daan ng masama ay katulad ng kadiliman- hindi nila alam kung ano itong kanilang kinatitisuran.
The way of the wicked [is] as darkness, They have not known at what they stumble.
20 Aking anak na lalaki, bigyang pansin ang aking mga salita; makinig sa aking mga kasabihan.
My son, to my words give attention, To my sayings incline thine ear,
21 Huwag hayaan silang malayo mula sa iyong paningin; panatilihin sila sa iyong puso.
Let them not turn aside from thine eyes, Preserve them in the midst of thy heart.
22 Dahil ang aking mga salita ay buhay sa mga nakakatagpo sa kanila at kalusugan sa kanilang buong katawan.
For life they [are] to those finding them, And to all their flesh healing.
23 Panatilihing ligtas ang iyong puso at bantayan ito nang may buong sigasig, dahil mula dito dumadaloy ang mga bukal ng buhay.
Above every charge keep thy heart, For out of it [are] the outgoings of life.
24 Ilayo ang baluktot na pananalita mula sa iyo at ilayo ang maruruming salita mula sa iyo.
Turn aside from thee a froward mouth, And perverse lips put far from thee,
25 Hayaan mong tumingin nang tuwid ang iyong mga mata at ipirmi ng tuwid ang iyong pagtitig sa harap mo.
Thine eyes do look straightforward, And thine eyelids look straight before thee.
26 Gumawa ng isang patag na landas para sa iyong paa; sa gayon lahat ng iyong mga daraanan ay magiging ligtas.
Ponder thou the path of thy feet, And all thy ways [are] established.
27 Huwag kang liliko sa kanan o sa kaliwa; ipihit ang iyong paa palayo mula sa kasamaan.
Incline not [to] the right or to the left, Turn aside thy foot from evil!
