Mga Kawikaan 3
1 Aking anak, huwag kalimutan ang aking mga utos, at isapuso ang aking mga katuruan,
Filho meu, não te esqueças da minha lei, e o teu coração guarde os meus mandamentos.
2 dahil ang haba ng mga araw at mga taon ng buhay at kapayapaan ang idadagdag ng mga ito sa iyo.
Porque elles te accrescentarão longura de dias, e annos de vida e paz.
3 Huwag hayaang lisanin ka ng pagiging tapat sa tipan at pagiging katiwa-tiwala, itali ito ng magkasama sa iyong leeg, isulat ito sa kaloob-looban ng iyong puso.
Não te desamparem a benignidade e a fidelidade: ata-as ao teu pescoço; escreve-as na taboa do teu coração.
4 Pagkatapos ikaw ay makakahanap ng pabor at mabuting reputasyon sa paningin ng Diyos at ng tao.
E acharás graça e bom entendimento aos olhos de Deus e dos homens.
5 Magtiwala kay Yahweh ng buong puso at huwag umasa sa sarili mong pang-unawa;
Confia no Senhor com todo o teu coração, e não te estribes no teu proprio entendimento.
6 sa lahat ng iyong ginagawa ay kilalanin siya at gagawin niyang matuwid ang iyong mga landas.
Reconhece-o em todos os teus caminhos, e elle endireitará as tuas veredas.
7 Huwag maging marunong sa iyong sariling mga mata; matakot kay Yahweh at talikuran ang kasamaan.
Não sejas sabio a teus proprios olhos: teme ao Senhor e aparta-te do mal.
8 Ito ay kagalingan sa iyong laman at inuming makapagpanibagong sigla para sa iyong katawan.
Isto será saude para o teu umbigo, e regadura para os teus ossos.
9 Parangalan si Yahweh ng iyong kayamanan at ng mga unang bunga ng lahat ng iyong ani,
Honra ao Senhor com a tua fazenda, e com as primicias de toda a tua renda.
10 at ang iyong mga kamalig ay mapupuno at ang iyong mga bariles ay aapaw, puno ng bagong alak.
E se encherão os teus celleiros de fartura, e trasbordarão de mosto os teus lagares.
11 Aking anak, huwag hamakin ang disiplina ni Yahweh at huwag mapoot sa kaniyang pagsaway,
Filho meu, não rejeites a correcção do Senhor, nem te enojes da sua reprehensão.
12 dahil dinidisiplina ni Yahweh ang kaniyang mga minamahal, katulad ng pakikitungo ng ama sa kaniyang anak na nakalulugod sa kaniya.
Porque o Senhor reprehende aquelle a quem ama, assim como o pae ao filho a quem quer bem.
13 Siya na nakasusumpong ng karunungan ay masaya, siya din ay nakakuha ng kaunawaan.
Bemaventurado o homem que acha sabedoria, e o homem que produz intelligencia.
14 Ang matatamo ninyo sa karunungan ay mas mabuti kaysa sa maibibigay ng pilak at ang pakinabang ay mas mabuti kaysa sa ginto.
Porque melhor é a sua mercadoria do que a mercadoria de prata, e a sua renda do que o oiro mais fino.
15 Ang karunungan ay mas mahalaga kaysa sa mga hiyas at wala sa mga ninanais mo ang maikukumpara sa kaniya.
Mais preciosa é do que os rubins, e tudo o que mais podes desejar não se póde comparar a ella.
16 Mayroon siyang haba ng mga araw sa kaniyang kanang kamay; sa kaniyang kaliwang kamay ay mga kayamanan at karangalan.
Longura de dias ha na sua mão direita: na sua esquerda riquezas e honra.
17 Ang kaniyang mga daan ay mga daan ng kabaitan at lahat ng kaniyang mga landas ay kapayapaan.
Os caminhos d'ella são caminhos de delicias, e todas as suas veredas paz.
18 Siya ay isang puno ng buhay sa mga humahawak dito, ang mga kumakapit dito ay masasaya.
É arvore da vida para os que d'ella pegam, e bemaventurados são todos os que a reteem.
19 Sa pamamagitan ng karunungan itinatag ni Yahweh ang mundo, sa pamamagitan ng pang-unawa itinayo niya ang kalangitan.
O Senhor com sabedoria fundou a terra: preparou os céus com entendimento.
20 Sa pamamagitan ng kaniyang kaalaman, ang mga kailaliman ay bumukas at ibinagsak ng mga ulap ang kanilang hamog.
Pelo seu conhecimento se fenderam os abysmos, e as nuvens distillam o orvalho.
21 Aking anak, panatilihin ang mahusay na pagpapasya at talas ng pag-iisip, at huwag mawala ang paningin sa mga ito.
Filho meu, não se apartem estes dos teus olhos: guarda a verdadeira sabedoria e o bom siso;
22 Ang mga ito ay buhay sa iyong kaluluwa at isang palamuti ng pabor para isuot sa iyong leeg.
Porque serão vida para a tua alma, e graça para o teu pescoço.
23 Pagkatapos ikaw ay lalakad sa iyong daan sa kaligtasan at ang iyong paa ay hindi madarapa;
Então andarás com confiança pelo teu caminho, e não tropeçará o teu pé.
24 kapag ikaw ay humiga, hindi ka matatakot; kapag ikaw ay humiga, ang iyong tulog ay magiging mahimbing.
Quando te deitares, não temerás: mas te deitarás e o teu somno será suave.
25 Huwag matakot sa biglaang pagkakilabot o pagkawasak na idinulot ng mga masasama, kapag dumating ang mga ito,
Não temas o pavor repentino, nem a assolação dos impios quando vier.
26 dahil si Yahweh ay nasa iyong tabi at iingatan ang iyong paa na huwag mahuli sa bitag.
Porque o Senhor será a tua esperança, e guardará os teus pés de os prenderem.
27 Huwag ipagkait ang mabuti sa mga karapat-dapat dito, kapag nasa iyong kapangyarihan upang kumilos.
Não detenhas dos seus donos o bem, tendo na tua mão poder fazel-o.
28 Huwag sabihin sa iyong kapwa, “pumunta ka, at bumalik muli at bukas ibibigay ko ito,” kapag ang pera ay nasa iyo.
Não digas ao teu proximo: Vae, e torna, e ámanhã t'o darei: tendo-o tu comtigo.
29 Huwag gumawa ng plano para makasakit ng iyong kapwa— siya na nakatira sa malapit at nagtitiwala sa iyo.
Não maquines mal contra o teu proximo, pois habita comtigo confiadamente.
30 Huwag makipagtalo sa isang tao ng walang dahilan, kapag wala siyang ginawa para saktan ka.
Não contendas contra alguem sem razão, se te não tem feito mal.
31 Huwag kainggitan ang isang marahas na tao o piliin ang kahit na ano sa kaniyang mga paraan.
Não tenhas inveja do homem violento, nem elejas algum de seus caminhos.
32 Dahil ang sinungaling na tao ay kasuklam-suklam kay Yahweh, nguniit dinadala niya ang matuwid na tao sa kaniyang pagtitiwala.
Porque o perverso é abominação ao Senhor, mas com os sinceros está o seu segredo.
33 Ang sumpa ni Yahweh ay nasa tahanan ng masasamang tao, ngunit pinagpapala niya ang tahanan ng mga matuwid.
A maldição do Senhor habita na casa do impio, mas á habitação dos justos abençoará.
34 Kinukutya niya ang mga nangungutya, ngunit ibinibigay niya ang kaniyang pabor sa mga taong may mababang loob.
Certamente elle escarnecerá dos escarnecedores, mas dará graça aos mansos.
35 Ang mga marurunong na tao ay nagmamana nang karangalan, ngunit ang mga hangal ay iaangat sa kanilang kahihiyan.
Os sabios herdarão honra, porém os loucos tomam sobre si confusão.
