Mga Kawikaan 3
1 Aking anak, huwag kalimutan ang aking mga utos, at isapuso ang aking mga katuruan,
fili mi ne obliviscaris legis meae et praecepta mea custodiat cor tuum
2 dahil ang haba ng mga araw at mga taon ng buhay at kapayapaan ang idadagdag ng mga ito sa iyo.
longitudinem enim dierum et annos vitae et pacem adponent tibi
3 Huwag hayaang lisanin ka ng pagiging tapat sa tipan at pagiging katiwa-tiwala, itali ito ng magkasama sa iyong leeg, isulat ito sa kaloob-looban ng iyong puso.
misericordia et veritas non te deserant circumda eas gutturi tuo et describe in tabulis cordis tui
4 Pagkatapos ikaw ay makakahanap ng pabor at mabuting reputasyon sa paningin ng Diyos at ng tao.
et invenies gratiam et disciplinam bonam coram Deo et hominibus
5 Magtiwala kay Yahweh ng buong puso at huwag umasa sa sarili mong pang-unawa;
habe fiduciam in Domino ex toto corde tuo et ne innitaris prudentiae tuae
6 sa lahat ng iyong ginagawa ay kilalanin siya at gagawin niyang matuwid ang iyong mga landas.
in omnibus viis tuis cogita illum et ipse diriget gressus tuos
7 Huwag maging marunong sa iyong sariling mga mata; matakot kay Yahweh at talikuran ang kasamaan.
ne sis sapiens apud temet ipsum time Dominum et recede a malo
8 Ito ay kagalingan sa iyong laman at inuming makapagpanibagong sigla para sa iyong katawan.
sanitas quippe erit umbilico tuo et inrigatio ossuum tuorum
9 Parangalan si Yahweh ng iyong kayamanan at ng mga unang bunga ng lahat ng iyong ani,
honora Dominum de tua substantia et de primitiis omnium frugum tuarum
10 at ang iyong mga kamalig ay mapupuno at ang iyong mga bariles ay aapaw, puno ng bagong alak.
et implebuntur horrea tua saturitate et vino torcularia redundabunt
11 Aking anak, huwag hamakin ang disiplina ni Yahweh at huwag mapoot sa kaniyang pagsaway,
disciplinam Domini fili mi ne abicias nec deficias cum ab eo corriperis
12 dahil dinidisiplina ni Yahweh ang kaniyang mga minamahal, katulad ng pakikitungo ng ama sa kaniyang anak na nakalulugod sa kaniya.
quem enim diligit Dominus corripit et quasi pater in filio conplacet sibi
13 Siya na nakasusumpong ng karunungan ay masaya, siya din ay nakakuha ng kaunawaan.
beatus homo qui invenit sapientiam et qui affluit prudentia
14 Ang matatamo ninyo sa karunungan ay mas mabuti kaysa sa maibibigay ng pilak at ang pakinabang ay mas mabuti kaysa sa ginto.
melior est adquisitio eius negotiatione argenti et auro primo fructus eius
15 Ang karunungan ay mas mahalaga kaysa sa mga hiyas at wala sa mga ninanais mo ang maikukumpara sa kaniya.
pretiosior est cunctis opibus et omnia quae desiderantur huic non valent conparari
16 Mayroon siyang haba ng mga araw sa kaniyang kanang kamay; sa kaniyang kaliwang kamay ay mga kayamanan at karangalan.
longitudo dierum in dextera eius in sinistra illius divitiae et gloria
17 Ang kaniyang mga daan ay mga daan ng kabaitan at lahat ng kaniyang mga landas ay kapayapaan.
viae eius viae pulchrae et omnes semitae illius pacificae
18 Siya ay isang puno ng buhay sa mga humahawak dito, ang mga kumakapit dito ay masasaya.
lignum vitae est his qui adprehenderint eam et qui tenuerit eam beatus
19 Sa pamamagitan ng karunungan itinatag ni Yahweh ang mundo, sa pamamagitan ng pang-unawa itinayo niya ang kalangitan.
Dominus sapientia fundavit terram stabilivit caelos prudentia
20 Sa pamamagitan ng kaniyang kaalaman, ang mga kailaliman ay bumukas at ibinagsak ng mga ulap ang kanilang hamog.
sapientia illius eruperunt abyssi et nubes rore concrescunt
21 Aking anak, panatilihin ang mahusay na pagpapasya at talas ng pag-iisip, at huwag mawala ang paningin sa mga ito.
fili mi ne effluant haec ab oculis tuis custodi legem atque consilium
22 Ang mga ito ay buhay sa iyong kaluluwa at isang palamuti ng pabor para isuot sa iyong leeg.
et erit vita animae tuae et gratia faucibus tuis
23 Pagkatapos ikaw ay lalakad sa iyong daan sa kaligtasan at ang iyong paa ay hindi madarapa;
tunc ambulabis fiducialiter in via tua et pes tuus non inpinget
24 kapag ikaw ay humiga, hindi ka matatakot; kapag ikaw ay humiga, ang iyong tulog ay magiging mahimbing.
si dormieris non timebis quiesces et suavis erit somnus tuus
25 Huwag matakot sa biglaang pagkakilabot o pagkawasak na idinulot ng mga masasama, kapag dumating ang mga ito,
ne paveas repentino terrore et inruentes tibi potentias impiorum
26 dahil si Yahweh ay nasa iyong tabi at iingatan ang iyong paa na huwag mahuli sa bitag.
Dominus enim erit in latere tuo et custodiet pedem tuum ne capiaris
27 Huwag ipagkait ang mabuti sa mga karapat-dapat dito, kapag nasa iyong kapangyarihan upang kumilos.
noli prohibere benefacere eum qui potest si vales et ipse benefac
28 Huwag sabihin sa iyong kapwa, “pumunta ka, at bumalik muli at bukas ibibigay ko ito,” kapag ang pera ay nasa iyo.
ne dicas amico tuo vade et revertere et cras dabo tibi cum statim possis dare
29 Huwag gumawa ng plano para makasakit ng iyong kapwa— siya na nakatira sa malapit at nagtitiwala sa iyo.
ne moliaris amico tuo malum cum ille in te habeat fiduciam
30 Huwag makipagtalo sa isang tao ng walang dahilan, kapag wala siyang ginawa para saktan ka.
ne contendas adversus hominem frustra cum ipse tibi nihil mali fecerit
31 Huwag kainggitan ang isang marahas na tao o piliin ang kahit na ano sa kaniyang mga paraan.
ne aemuleris hominem iniustum nec imiteris vias eius
32 Dahil ang sinungaling na tao ay kasuklam-suklam kay Yahweh, nguniit dinadala niya ang matuwid na tao sa kaniyang pagtitiwala.
quia abominatio Domini est omnis inlusor et cum simplicibus sermocinatio eius
33 Ang sumpa ni Yahweh ay nasa tahanan ng masasamang tao, ngunit pinagpapala niya ang tahanan ng mga matuwid.
egestas a Domino in domo impii habitacula autem iustorum benedicentur
34 Kinukutya niya ang mga nangungutya, ngunit ibinibigay niya ang kaniyang pabor sa mga taong may mababang loob.
inlusores ipse deludet et mansuetis dabit gratiam
35 Ang mga marurunong na tao ay nagmamana nang karangalan, ngunit ang mga hangal ay iaangat sa kanilang kahihiyan.
gloriam sapientes possidebunt stultorum exaltatio ignominia
