Mga Kawikaan 27
1 Huwag ipagyabang ang patungkol bukas, dahil hindi mo alam kung ano ang maaaring dala ng isang araw.
Do not boast about tomorrow, for you do not know what the future day may bring.
2 Hayaan mong purihin ka ng isang tao at hindi ang sarili mong labi; isang hindi mo kilala at hindi sa sarili mong mga labi.
Let another praise you, and not your own mouth: an outsider, and not your own lips.
3 Isaalang-alang ang mga kabigatan ng isang bato at ang timbang ng buhangin, at ang pagpapagalit ng isang hangal ay mas mabigat kaysa sa dalawa.
A stone is weighty, and sand is burdensome; but the wrath of the foolish is heavier than both.
4 Mayroon kalupitan ang kapootan at baha ng galit, ngunit sino ang kayang makatatagal sa pagseselos?
Anger holds no mercy, nor does fury when it erupts. And who can bear the assault of one who has been provoked?
5 Mas mabuti ang lantaran na pagsaway kaysa sa lihim na pag-ibig.
An open rebuke is better than hidden love.
6 Tapat ang mga sugat na sanhi ng isang kaibigan, ngunit ang kaaway maaaring humalik sa iyo nang maraming beses.
The wounds of a loved one are better than the deceitful kisses of a hateful one.
7 Ang isang tao na kumain hanggang mabusog ay tinatanggihan kahit isang bahay-pukyutan, pero sa isang taong gutom, bawat mapait na bagay ay matamis.
A sated soul will trample the honeycomb. And a hungry soul will accept even bitter in place of sweet.
8 Ang isang ibon na pagala-gala mula sa pugad nito ay katulad ng isang taong naliligaw sa kaniyang tinitirhan.
Just like a bird migrating from her nest, so also is a man who abandons his place.
9 Ang pabango at insenso ay nagpapagalak ng puso, ngunit ang katamisan ng isang kaibigan ay mas mabuti pa sa kaniyang payo.
Ointment and various perfumes delight the heart. And the good advice of a friend is sweet to the soul.
10 Huwag pababayaan ang iyong kaibigan at kaibigan ng iyong ama, at huwag pupunta sa bahay ng iyong kapatid sa araw ng iyong kalamidad. Mas mabuti ang isang kapwa na malapit kaysa sa isang kapatid na malayo.
Do not dismiss your friend or your father’s friend. And do not enter your brother’s house in the day of your affliction. A close neighbor is better than a distant brother.
11 Maging matalino, aking anak, at gawin mong masaya ang aking puso; pagkatapos sasagot ako sa taong kumukutya sa akin.
My son, study wisdom, and rejoice my heart, so that you may be able to respond to the one who reproaches.
12 Ang isang maingat na tao ay nakikita ang gulo at itinatago ang kaniyang sarili, pero ang taong walang karanasan ay sumusulong at nagdurusa dahil dito.
The discerning man, seeing evil, hides himself. The little ones, continuing on, sustain losses.
13 Kunin ang isang kasuotan kung ang may-ari nito ay nagbibigay ng pera bilang panagot para sa utang ng isang hindi kilala; at kunin ito kung siya ay maglalagay ng panagot para sa isang nangangalunya.
Take away the garment of him who has vouched for an outsider. And take a pledge from him on behalf of foreigners.
14 Kung sinuman ang nagbibigay sa kaniyang kapwa ng isang pagpapala nang may isang malakas na tinig ng maagang-maaga, ang pagpapalang iyon ay ituturing na isang sumpa!
Whoever blesses his neighbor with a grand voice, rising in the night, shall be like one who curses.
15 Ang isang nakikipag-away na asawang babae ay tulad ng pumapatak lagi sa araw na maulan;
A roof leaking on a cold day, and an argumentative woman, are comparable.
16 ang pagpipigil sa kaniya ay tulad ng pagpipigil sa hangin, o sinusubukang huluhin ang langis sa iyong kanang kamay.
He who would restrain her, he is like one who would grasp the wind, or who would gather together oil with his right hand.
17 Bakal ang nagpapatalas sa bakal; gaya ng parehong paraan, ang isang tao ay nagpapatalas sa kaniyang kaibigan.
Iron sharpens iron, and a man sharpens the countenance of his friend.
18 Ang isa na siyang nag-aalaga ng puno ng igos ang siyang kakain ng bunga nito, at ang isa na siyang nag-iingat sa kaniyang panginoon ay pararangalan.
Whoever maintains the fig tree shall eat its fruit. And whoever is the keeper of his master shall be glorified.
19 Gayundin naman ang tubig na sumasalamin sa mukha ng isang tao, gayundin ang puso ng isang tao ay sinasalamin ang kaniyang pagkatao.
In the manner of faces looking into shining water, so are the hearts of men made manifest to the prudent.
20 Gayundin naman ang sheol at Abaddon na hindi kailanman nasisiyahan, kaya ang mga mata ng isang tao ay hindi nasisiyahan kailanman. (Sheol h7585)
Hell and perdition are never filled; similarly the eyes of men are insatiable. (Sheol h7585)
21 Ang tunawan ng bakal ay para sa pilak at ang isang hurno ay para sa ginto, at nasusubok ang isang tao kapag siya ay pinuri.
In the manner of silver being tested in the refinery, and gold in the furnace, so also is a man tested by the mouth of one who praises. The heart of the iniquitous inquires after evils, but the heart of the righteous inquires after knowledge.
22 Kahit na durugin mo ang isang hangal ng pangbayo - -kasama ng butil — gayon pa man hindi siya iiwanan ng kaniyang kahangalan.
Even if you were to crush the foolish with a mortar, as when a pestle strikes over pearled barley, his foolishness would not be taken from him.
23 Tiyakin na alam mo ang kalagayan ng iyong kawan at magmalasakit ka sa iyong mga kawan,
Be diligent to know the countenance of your cattle, and consider your own flocks,
24 dahil ang kayamanan ay hindi panghabang panahon. Ang isang korona ba ay nanatili sa lahat ng mga henerasyon?
for you will not always hold this power. But a crown shall be awarded from generation to generation.
25 Ang damo ay nawawala at lumilitaw ang bagong tubo at tinipon ang pagkain ng baka sa kabundukan.
The meadows are open, and the green plants have appeared, and the hay has been collected from the mountains.
26 Ang mga tupa ay magbibigay ng iyong kasuotan, at ang mga kambing ay magbibigay ng halaga para sa bukid.
Lambs are for your clothing, and goats are for the price of a field.
27 Magkakaroon ng gatas ng kambing para sa iyong pagkain—ang pagkain para sa iyong sambahayan—at pagkain para sa iyong mga aliping babae.
Let the milk of goats be sufficient for your food, and for the necessities of your household, and for the provisions of your handmaids.
