Mga Kawikaan 24

1 Huwag kang mainggit sa mga masasama, ni hangarin na makisama sa kanila,

Ne porte pas envie aux hommes méchants, Et ne désire pas être avec eux;

2 dahil ang kanilang mga puso ay nagbabalak ng karahasan, at ang kanilang mga labi ay nag-uusap tungkol sa kaguluhan.

Car leur cœur médite la ruine, Et leurs lèvres parlent d’iniquité.

3 Sa pamamagitan ng karunungan ang isang bahay ay naitatayo at sa kaunawaan ito ay naitatatag.

C’est par la sagesse qu’une maison s’élève, Et par l’intelligence qu’elle s’affermit;

4 Sa kaalaman ang mga silid ay puno ng lahat ng mga mamahalin at kaaya-ayang kayamanan.

C’est par la science que les chambres se remplissent De tous les biens précieux et agréables.

5 Ang isang matalinong tao ay nagpapatunay na malakas, at ang isang taong mayroong kaalaman ay mas maigi kaysa sa isang malakas,

Un homme sage est plein de force, Et celui qui a de la science affermit sa vigueur;

6 sapagkat sa matalinong mga utos kaya mong itaguyod ang iyong digmaan, at kasama ang maraming mga tagapangaral mayroong tagumpay.

Car tu feras la guerre avec prudence, Et le salut est dans le grand nombre des conseillers.

7 Ang karunungan ay masyadong mataas para sa isang mangmang; sa tarangkahan hindi niya binubuksan ang kaniyang bibig.

La sagesse est trop élevée pour l’insensé; Il n’ouvrira pas la bouche à la porte.

8 Mayroong isang nagbabalak na gumawa ng masama— tinatawag siya ng mga tao na bihasa sa mga masamang balakin.

Celui qui médite de faire le mal S’appelle un homme plein de malice.

9 Ang isang hangal na hangarin ay kasalanan, at ang mga tao ay hinahamak ang nangungutya.

La pensée de la folie n’est que péché, Et le moqueur est en abomination parmi les hommes.

10 Kung ipinapakita mo ang iyong kaduwagan sa araw ng kaguluhan, kung gayon ang iyong lakas ay hindi sapat.

Si tu faiblis au jour de la détresse, Ta force n’est que détresse.

11 Sagipin mo silang mga inilalayo papunta sa kamatayan, at pigilan mo silang mga nalilito papunta sa pagpatay.

Délivre ceux qu’on traîne à la mort, Ceux qu’on va égorger, sauve-les!

12 Kung sinabi mo, “Diyan! Wala kaming alam tungkol dito.” Hindi ba't ang Siyang nagtitimbang ng puso ay naiintindihan kung ano ang sinasabi mo? At Siyang nagbabantay ng iyong buhay, hindi ba niya alam ito? At hindi ba ibibigay ng Diyos sa bawat isa kung ano ang karapat-dapat sa kaniya?

Si tu dis: Ah! Nous ne savions pas!… Celui qui pèse les cœurs ne le voit-il pas? Celui qui veille sur ton âme ne le connaît-il pas? Et ne rendra-t-il pas à chacun selon ses œuvres?

13 Aking anak, kumain ng pulot dahil ito ay mabuti, dahil ang mga katas ng pulut-pukyutan ay matamis sa iyong panlasa.

Mon fils, mange du miel, car il est bon; Un rayon de miel sera doux à ton palais.

14 Katulad nito ang karunungan para sa iyong kaluluwa— kung nahanap mo ito, magkakaroon ng kinabukasan at ang iyong pag-asa ay hindi mapuputol.

De même, connais la sagesse pour ton âme; Si tu la trouves, il est un avenir, Et ton espérance ne sera pas anéantie.

15 Huwag kang mag-abang tulad ng mga masasamang tao na lumulusob sa bahay ng mga gumagawa ng mabuti. Huwag mong wasakin ang bahay niya!

Ne tends pas méchamment des embûches à la demeure du juste, Et ne dévaste pas le lieu où il repose;

16 Sapagkat kung ang isang taong gumagawa ng tama ay bumagsak ng pitong beses, siya ay tatayo muli, ngunit ang mga masasama ay ibabagsak ng kalamidad.

Car sept fois le juste tombe, et il se relève, Mais les méchants sont précipités dans le malheur.

17 Huwag magdiwang kapag ang iyong kaaway ay bumagsak at huwag hayaan ang iyong puso ay magalak kapag siya ay nadapa,

Ne te réjouis pas de la chute de ton ennemi, Et que ton cœur ne soit pas dans l’allégresse quand il chancelle,

18 o si Yahweh ay makikita at tututulan at tatalikuran ang kaniyang galit mula sa kaniya.

De peur que l’Éternel ne le voie, que cela ne lui déplaise, Et qu’il ne détourne de lui sa colère.

19 Huwag kang mag-alala dahil sa kanila na gumagawa ng mga masasamang bagay, at huwag kang mainggit sa mga masasamang tao,

Ne t’irrite pas à cause de ceux qui font le mal, Ne porte pas envie aux méchants;

20 sapagkat ang masamang tao ay walang kinabukasan, at ang ilawan ng masama ay mamamatay.

Car il n’y a point d’avenir pour celui qui fait le mal, La lampe des méchants s’éteint.

21 Matakot kay Yahweh, at matakot sa hari, aking anak; huwag makisama sa mga naghihimagsik laban sa kanila,

Mon fils, crains l’Éternel et le roi; Ne te mêle pas avec les hommes remuants;

22 sapagkat darating nang biglaan ang kanilang kapamahakan at sino ang nakakaalam nang lawak ng pagkawasak na parehong darating mula sa kanila?

Car soudain leur ruine surgira, Et qui connaît les châtiments des uns et des autres?

23 Ito rin ang mga kasabihan ng matalino. Ang pagkiling sa paghahatol ng isang kaso sa batas ay hindi mabuti.

Voici encore ce qui vient des sages: Il n’est pas bon, dans les jugements, d’avoir égard aux personnes.

24 Sinuman ang nagsasabi sa may kasalanan, “Ikaw ay nasa tama,” ay susumpain ng mga tao at kapopootan ng mga bansa.

Celui qui dit au méchant: Tu es juste! Les peuples le maudissent, les nations le maudissent.

25 Pero sila na pinagsasabihan ang masama ay magkakaroon ng galak, at ang mga kaloob nang kabutihan ay darating sa kanila.

Mais ceux qui le châtient s’en trouvent bien, Et le bonheur vient sur eux comme une bénédiction.

26 Ang isang nagbibigay ng tapat na sagot ay nagbibigay ng halik sa mga labi.

Il baise les lèvres, Celui qui répond des paroles justes.

27 Ihanda mo ang iyong panlabas na gawain, at gawin mong handa ang lahat para sa iyong sarili sa bukirin; pagkatapos noon, itayo mo ang iyong bahay.

Soigne tes affaires au-dehors, Mets ton champ en état, Puis tu bâtiras ta maison.

28 Huwag kang sumaksi laban sa iyong kapwa nang walang dahilan at huwag kang manlinlang gamit ang iyong mga labi.

Ne témoigne pas à la légère contre ton prochain; Voudrais-tu tromper par tes lèvres?

29 Huwag mong sabihing, “Gagawin ko sa kaniya kung ano ang ginawa niya sa akin; babalikan ko siya dahil sa kaniyang ginawa.”

Ne dis pas: Je lui ferai comme il m’a fait, Je rendrai à chacun selon ses œuvres.

30 Dumaan ako sa bukirin ng isang tamad na tao, lagpas sa ubasan ng taong walang isip.

J’ai passé près du champ d’un paresseux, Et près de la vigne d’un homme dépourvu de sens.

31 Ang mga tinik ay tumubo sa lahat ng dako, ang lupa ay nababalot ng halamang matinik at ang batong pader nito ay sira.

Et voici, les épines y croissaient partout, Les ronces en couvraient la face, Et le mur de pierres était écroulé.

32 Pagkatapos ay nakita ko at pinag-isipan ito; tumingin ako at nakatanggap ng katuruan.

J’ai regardé attentivement, Et j’ai tiré instruction de ce que j’ai vu.

33 Kaunting tulog, kaunting idlip, kaunting pagtitiklop ng mga kamay para magpahinga—

Un peu de sommeil, un peu d’assoupissement, Un peu croiser les mains pour dormir!…

34 at ang kahirapan ay pupunta sa iyo tulad ng isang magnanakaw at ang iyong mga pangangailangan ay pupunta sa iyo tulad ng isang armadong sundalo.

Et la pauvreté te surprendra, comme un rôdeur, Et la disette, comme un homme en armes.