Mga Kawikaan 23
1 Kapag ikaw ay umupo para kumain kasama ang isang pinuno, magmasid ng mabuti kung ano ang nasa harap mo,
Quand tu seras assis pour manger avec un prince, considère avec attention ce qui sera devant toi;
2 at maglagay ng isang kutsilyo sa iyong lalamunan kung ikaw ay isang tao na gustong kumain ng maraming mga pagkain.
Autrement tu te mettras le couteau à la gorge, si ton appétit te domine.
3 Huwag naisin ang kaniyang napakasarap na pagkain, dahil ito ay pagkain nang kasinungalingan.
Ne désire point ses friandises; car c'est une nourriture trompeuse.
4 Huwag magtrabaho ng sobrang hirap para lang ikaw ay maging mayaman; maging marunong para malaman kung kailan titigil.
Ne te fatigue pas à t'enrichir; n'y applique pas ton esprit.
5 Kapag ang iyong mga mata ay nagliliwanag sa pera, nawala na ito, at bigla itong nagkakaroon ng mga pakpak at lumilipad sa himpapawid tulad ng isang agila.
Pourquoi jeter les yeux sur des biens qui bientôt ne seront plus? Car certainement ils se feront des ailes, comme l'aigle qui s'envole vers les cieux.
6 Huwag kakainin ang pagkain ng isang masamang tao- isang tao na nakatingin nang napakatagal sa iyong pagkain- at huwag naisin ang kaniyang masarap na mga pagkain,
Ne mange point le pain de celui qui est envieux, et ne désire point ses friandises.
7 sapagkat siya ang uri ng tao na inaalam ang halaga ng pagkain. “Kumain at uminom!” sabi niya sa iyo, pero ang kaniyang puso ay wala sa iyo.
Car il cache sa pensée au fond de son âme. Il te dira bien: Mange et bois; mais son cœur n'est point avec toi.
8 Iyong isusuka ang kakaunting kinain mo, at sasayangin mo ang iyong mga mabubuting sasabihin.
Tu vomiras le morceau que tu auras mangé, et tu auras perdu tes belles paroles.
9 Huwag magsasalita na naririnig ng isang mangmang, sapagkat kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.
Ne parle point quand un insensé t'écoute; car il méprisera la prudence de tes discours.
10 Huwag mong aalisin ang sinaunang hangganang bato o angkinin ang mga bukirin ng mga ulila,
Ne déplace point la borne ancienne, et n'entre point dans les champs des orphelins;
11 sapagkat ang kanilang Tagapagligtas ay malakas, at ipangangatuwiran niya ang kanilang kapakanan laban sa iyo.
Car leur vengeur est puissant; il plaidera leur cause contre toi.
12 Ilagay ang iyong puso sa pagtuturo at buksan ang iyong mga tainga sa mga salita ng karunungan.
Applique ton cœur à l'instruction, et tes oreilles aux paroles de la science.
13 Huwag pigilin ang disiplina sa isang bata,
N'épargne point la correction au jeune enfant; quand tu l'auras frappé de la verge, il n'en mourra pas.
14 dahil kung siya ay iyong papaluin, siya ay hindi mamamatay. Kung siya ay iyong papaluin, iyong ililigtas ang kaniyang kaluluwa mula sa sheol. (Sheol h7585)
En le frappant de la verge, tu délivreras son âme du Sépulcre. (Sheol h7585)
15 Aking anak, kung ang iyong puso ay marunong, sa gayon ang aking puso ay magiging masaya rin;
Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur s'en réjouira; oui, moi-même je m'en réjouirai;
16 ang aking kaloob-looban ay magagalak kapag ang iyong labi ay magsasalita ng nang matuwid.
Et mes reins tressailliront de joie, quand tes lèvres parleront avec droiture.
17 Huwag mong hayaang mainggit ang iyong puso sa mga makasalanan, pero magpatuloy sa takot kay Yahweh sa buong araw.
Que ton cœur ne porte point envie aux pécheurs; mais adonne-toi à la crainte de l'Éternel continuellement.
18 Siguradong may kinabukasan at ang iyong pag-asa ay hindi mapuputol.
Car il y aura certainement une bonne issue, et ton attente ne sera point trompée.
19 Makinig, aking anak, at maging matalino at patnubayan ang iyong puso sa daan.
Toi, mon fils, écoute, et deviens sage, et dirige ton cœur dans la bonne voie.
20 Huwag makikisama sa mga lasenggero, o sa mga matatakaw na kumakain ng karne,
Ne sois point avec les buveurs de vin, ni avec ceux qui aiment la bonne chère.
21 dahil ang lasenggero at ang matakaw ay nagiging mahirap, at ang naiidlip ay madadamitan ng mga basahan.
Car le buveur et le gourmand deviendront pauvres, et le dormeur portera des haillons.
22 Makinig sa iyong ama na nag-alaga sa iyo at huwag hamakin ang iyong ina kung matanda na siya.
Écoute ton père; c'est celui qui t'a donné la vie; et ne méprise point ta mère quand elle sera devenue vieille.
23 Bilhin ang katotohanan, ngunit huwag itong ipagbili; bilhin ang karunungan, disiplina at pang-unawa.
Achète la vérité, et ne la vends point; achète la sagesse, l'instruction et la prudence.
24 Ang ama ng isang gumagawa ng matuwid ay labis na magagalak at siya na nag-alaga sa isang matalinong bata ay matutuwa sa kaniya.
Le père du juste a une grande joie; et celui qui aura mis au monde un enfant sage, en sera heureux.
25 Hayaang matuwa ang iyong ama at ang iyong ina at hayaang magsaya ang siyang nagsilang sa iyo.
Que ton père et ta mère se réjouissent, et que celle qui t'a enfanté soit ravie de joie.
26 Aking anak, ituon mo sa akin ang iyong puso, at hayaan mong mamasdan ng iyong mga mata ang aking mga paraan.
Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux prennent garde à mes voies.
27 Dahil ang isang bayarang babae ay isang malalim na hukay at ang asawa ng ibang lalaki ay isang makitid na hukay.
Car la femme débauchée est une fosse profonde, et l'étrangère est un puits étroit.
28 Siya ay nag-aabang katulad ng isang magnanakaw at siya ay nagdadagdag ng bilang ng mga traydor sa sangkatauhan.
Aussi se tient-elle en embuscade comme un brigand, et elle rendra plusieurs hommes infidèles.
29 Sino ang may kasawian? Sino ang may kalungkutan? Sino ang may mga laban? Sino ang nagrereklamo? Sino ang may mga sugat na walang dahilan? Sino ang may matang namumula?
A qui cette plainte: Malheur sur moi? A qui: Hélas? A qui les débats? A qui le bruit? A qui les blessures sans cause? A qui la rougeur des yeux?
30 Silang sugapa sa alak, sila na sinusubukan ang pinaghalong alak.
A ceux qui s'arrêtent auprès du vin, et qui vont chercher le vin mixtionné.
31 Huwag tumingin sa alak kung ito ay mapula, kung ito ay kumikinang sa tasa at bumaba nang tuloy-tuloy.
Ne regarde point le vin quand il est rouge, quand il brille dans la coupe, et qu'il coule aisément.
32 Sa bandang huli ito ay tumutuklaw katulad ng isang ulupong at ito ay kumakagat tulad ng isang ahas.
A la fin, il mord comme le serpent, et pique comme le basilic.
33 Ang iyong mga mata ay makakakita ng kakaibang mga bagay at ang iyong puso ay magsasabi ng napakasamang mga bagay.
Puis tes yeux regarderont les femmes étrangères, et ton cœur parlera d'une manière déréglée;
34 Ikaw ay magiging gaya ng isang natutulog sa mataas na karagatan o humihiga sa ibabaw ng isang duyan.
Et tu seras comme celui qui dort au milieu de la mer, et comme celui qui dort au sommet d'un mât.
35 “Tinamaan nila ako!” iyong sasabihin, “pero ako ay hindi nasaktan. Binugbog nila ako, pero hindi ko ito naramdaman. Kailan ako magigising? Maghahanap ako ng isa pang maiinom.”
On m'a battu, diras-tu, et je n'ai point de mal; on m'a frappé, et je ne l'ai point senti. Quand je me réveillerai, j'irai encore en chercher.
