Mga Kawikaan 23
1 Kapag ikaw ay umupo para kumain kasama ang isang pinuno, magmasid ng mabuti kung ano ang nasa harap mo,
If you will sit down to eat with a ruler carefully you will consider [that] which [is] before you.
2 at maglagay ng isang kutsilyo sa iyong lalamunan kung ikaw ay isang tao na gustong kumain ng maraming mga pagkain.
And you will put a knife in throat your if [are] a master of appetite you.
3 Huwag naisin ang kaniyang napakasarap na pagkain, dahil ito ay pagkain nang kasinungalingan.
May not (you crave *Q(K)*) for dainties his and it [is] food of lies.
4 Huwag magtrabaho ng sobrang hirap para lang ikaw ay maging mayaman; maging marunong para malaman kung kailan titigil.
May not you labor to gain riches from understanding your cease.
5 Kapag ang iyong mga mata ay nagliliwanag sa pera, nawala na ito, at bigla itong nagkakaroon ng mga pakpak at lumilipad sa himpapawid tulad ng isang agila.
(¿ Do you cause to fly *Q(K)*) eyes your on it and there not [is] it for certainly it makes for itself wings like an eagle (it flies away *Q(K)*) the heavens.
6 Huwag kakainin ang pagkain ng isang masamang tao- isang tao na nakatingin nang napakatagal sa iyong pagkain- at huwag naisin ang kaniyang masarap na mga pagkain,
May not you eat [the] food of a [person] evil of eye and may not (you crave *Q(K)*) for dainties his.
7 sapagkat siya ang uri ng tao na inaalam ang halaga ng pagkain. “Kumain at uminom!” sabi niya sa iyo, pero ang kaniyang puso ay wala sa iyo.
For - as he calculates in self his [is] so he eat and drink he says to you and heart his not [is] with you.
8 Iyong isusuka ang kakaunting kinain mo, at sasayangin mo ang iyong mga mabubuting sasabihin.
Morsel your [which] you have eaten you will vomit up it and you will spoil words your pleasant.
9 Huwag magsasalita na naririnig ng isang mangmang, sapagkat kaniyang hahamakin ang karunungan ng iyong mga salita.
In [the] ears of a fool may not you speak for he will despise [the] insight of words your.
10 Huwag mong aalisin ang sinaunang hangganang bato o angkinin ang mga bukirin ng mga ulila,
May not you displace a boundary of antiquity and in [the] fields of fatherless ones may not you go.
11 sapagkat ang kanilang Tagapagligtas ay malakas, at ipangangatuwiran niya ang kanilang kapakanan laban sa iyo.
For redeemer their [is] strong he he will conduct case their with you.
12 Ilagay ang iyong puso sa pagtuturo at buksan ang iyong mga tainga sa mga salita ng karunungan.
Bring! to discipline heart your and ears your to words of knowledge.
13 Huwag pigilin ang disiplina sa isang bata,
May not you withhold from a youth discipline for you will strike him with the rod not he will die.
14 dahil kung siya ay iyong papaluin, siya ay hindi mamamatay. Kung siya ay iyong papaluin, iyong ililigtas ang kaniyang kaluluwa mula sa sheol. (Sheol h7585)
You with the rod you will strike him and life his from Sheol you will deliver. (Sheol h7585)
15 Aking anak, kung ang iyong puso ay marunong, sa gayon ang aking puso ay magiging masaya rin;
O son my if it is wise heart your it will rejoice heart my also I.
16 ang aking kaloob-looban ay magagalak kapag ang iyong labi ay magsasalita ng nang matuwid.
So they may rejoice kidneys my when speak lips your uprightness.
17 Huwag mong hayaang mainggit ang iyong puso sa mga makasalanan, pero magpatuloy sa takot kay Yahweh sa buong araw.
May not it be jealous heart of your sinners that except in [the] fear of Yahweh all the day.
18 Siguradong may kinabukasan at ang iyong pag-asa ay hindi mapuputol.
That except there [is] a future and hope your not it will be cut off.
19 Makinig, aking anak, at maging matalino at patnubayan ang iyong puso sa daan.
Listen O you son my and be wise and guide in the way heart your.
20 Huwag makikisama sa mga lasenggero, o sa mga matatakaw na kumakain ng karne,
May not you be among drunkards of wine among gluttons of meat themselves.
21 dahil ang lasenggero at ang matakaw ay nagiging mahirap, at ang naiidlip ay madadamitan ng mga basahan.
For a drunkard and a glutton he will become impoverished and rags it will clothe [them] drowsiness.
22 Makinig sa iyong ama na nag-alaga sa iyo at huwag hamakin ang iyong ina kung matanda na siya.
Listen to father your who he begot you and may not you despise if she is old mother your.
23 Bilhin ang katotohanan, ngunit huwag itong ipagbili; bilhin ang karunungan, disiplina at pang-unawa.
Truth buy and may not you sell [it] wisdom and discipline and understanding.
24 Ang ama ng isang gumagawa ng matuwid ay labis na magagalak at siya na nag-alaga sa isang matalinong bata ay matutuwa sa kaniya.
(Certainly he rejoices *Q(k)*) [the] father of a righteous [son] (and [one who] begets *Q(K)*) a wise [son] (he rejoices *Q(K)*) in him.
25 Hayaang matuwa ang iyong ama at ang iyong ina at hayaang magsaya ang siyang nagsilang sa iyo.
May he rejoice father your and mother your and may she rejoice [the] [one who] bore you.
26 Aking anak, ituon mo sa akin ang iyong puso, at hayaan mong mamasdan ng iyong mga mata ang aking mga paraan.
Give! O son my heart your to me and eyes your ways my (let them observe. *Q(K)*)
27 Dahil ang isang bayarang babae ay isang malalim na hukay at ang asawa ng ibang lalaki ay isang makitid na hukay.
For [is] a pit deep a prostitute and [is] a well narrow a foreign [woman].
28 Siya ay nag-aabang katulad ng isang magnanakaw at siya ay nagdadagdag ng bilang ng mga traydor sa sangkatauhan.
Also she like a robber she lies in wait and treacherous [people] among humankind she increases.
29 Sino ang may kasawian? Sino ang may kalungkutan? Sino ang may mga laban? Sino ang nagrereklamo? Sino ang may mga sugat na walang dahilan? Sino ang may matang namumula?
[belongs] to Whom? woe [belongs] to whom? woe! [belong] to whom? (contentions *Q(K)*) [belongs] to whom? complaint [belong] to whom? wounds without cause [belongs] to whom? dullness of eyes.
30 Silang sugapa sa alak, sila na sinusubukan ang pinaghalong alak.
To [those who] delay over the wine to [those who] go to examine mixed wine.
31 Huwag tumingin sa alak kung ito ay mapula, kung ito ay kumikinang sa tasa at bumaba nang tuloy-tuloy.
May not you see wine for it will be red if it will give (in the cup *Q(K)*) eye its it will go with smoothness.
32 Sa bandang huli ito ay tumutuklaw katulad ng isang ulupong at ito ay kumakagat tulad ng isang ahas.
End its like a snake it will bite and like a viper it will sting.
33 Ang iyong mga mata ay makakakita ng kakaibang mga bagay at ang iyong puso ay magsasabi ng napakasamang mga bagay.
Eyes your they will see strange [things] and heart your it will speak perverse things.
34 Ikaw ay magiging gaya ng isang natutulog sa mataas na karagatan o humihiga sa ibabaw ng isang duyan.
And you will be like [one who] lies down in [the] heart of [the] sea and like [one who] lies down at [the] top of a mast.
35 “Tinamaan nila ako!” iyong sasabihin, “pero ako ay hindi nasaktan. Binugbog nila ako, pero hindi ko ito naramdaman. Kailan ako magigising? Maghahanap ako ng isa pang maiinom.”
They struck me not I am sick they beat me not I know when? will I awake I will repeat I will seek it again.
