Mga Kawikaan 21
1 Ang puso ng hari ay isang batis ng tubig sa kamay ni Yahweh; siya ang pumapatnubay dito kahit saan niya naisin.
The king's heart is in YHWH's hand like the watercourses. He turns it wherever he desires.
2 Ang bawat pamamaraan ng tao ay maaaring tama sa kaniyang paningin, ngunit si Yahweh ang sumusukat ng mga puso.
Every way of a man is right in his own eyes, but YHWH weighs the hearts.
3 Ang paggawa ng kung ano ang tama at makatarungan ay mas katanggap-tanggap kay Yahweh kaysa sa sakripisyo.
To do righteousness and justice is more acceptable to YHWH than sacrifice.
4 Ang mapagmalaking mga mata at mapagmataas na puso - ang ilawan ng masama - ay kasalanan.
A high look, and a proud heart, the lamp of the wicked, is sin.
5 Ang mga plano ng masipag ang tanging daan sa kasaganahan, ngunit ang lahat ng kumikilos ng masyadong mabilis ay sasapit lamang sa kahirapan.
The plans of the diligent surely lead to profit; and everyone who is hasty surely rushes to poverty.
6 Ang pagtamo ng kayamanan ng isang sinungaling na dila ay panandaliang singaw at isang patibong na nakamamatay.
Getting treasures by a lying tongue is a fleeting vapor for those who seek death.
7 Ang karahasan ng kasamaan ay tatangayin sila palayo, sapagkat sila ay tumatanggi na gawin kung ano ang patas.
The violence of the wicked will drive them away, because they refuse to do what is right.
8 Ang paraan ng makasalanang tao ay liku-liko; ngunit ang taong dalisay ay gumagawa ng tama.
The way of the guilty is devious, but the conduct of the innocent is upright.
9 Mas mabuti pang mamuhay sa sulok ng bubungan kaysa sa bahay na kahati ang palaaway na asawang babae.
It is better to dwell in the corner of the housetop, than to share a house with a contentious woman.
10 Ang gana ng masama ay nagmimithi ng labis na kasamaan; ang kaniyang kalapit-bahay sa kaniyang mga mata ay walang nakikitang kabaitan.
The soul of the wicked desires evil; his neighbor finds no mercy in his eyes.
11 Kapag ang nangungutya ay naparusahan, ang mangmang ay nagiging matalino, at kapag ang taong marunong ay naturuan, nadadagdagan siya ng kaalaman.
When the mocker is punished, the simple gains wisdom. When the wise is instructed, he receives knowledge.
12 Ang isang gumagawa ng tama ay binabantayan ang bahay ng masama; kaniyang dinadala ang masama sa kasiraan.
The Righteous One considers the house of the wicked, and brings the wicked to ruin.
13 Ang isa na hindi dininig ang iyak ng mga mahihirap na tao, kapag siya din ay umiyak, hindi siya maririnig.
Whoever stops his ears at the cry of the poor, he will also cry out, but shall not be heard.
14 Ang lihim na regalo ay nagpapahupa ng galit at ang isang tagong regalo ay nag-aalis nang matinding galit.
A gift in secret pacifies anger; and a bribe in the cloak, strong wrath.
15 Kapag ang katarungan ay tapos na, nagbibigay ito ng kagalakan sa gumagawa ng tama, ngunit ito ay nagdadala ng takot sa mga masasamang tao.
It is joy to the righteous to do justice; but it is a destruction to evildoers.
16 Ang siyang naliligaw sa daan ng pang-unawa, ay mamamahinga sa pagpupulong ng mga walang buhay.
The man who wanders out of the way of understanding shall rest in the assembly of the dead.
17 Ang sinumang minamahal ang aliw ay magiging mahirap, ang taong minamahal ang alak at langis ay hindi magiging mayaman.
He who loves pleasure shall be a poor man. He who loves wine and oil shall not be rich.
18 Ang masamang tao ay magiging katubusan sa gumagawa ng tama, at ang hindi tapat ay katubusan para sa matuwid.
The wicked is a ransom for the righteous; the treacherous for the upright.
19 Mas mabuti pang mamuhay sa disyerto kaysa makasama ang babaeng nagdudulot nang alitan at sobrang makapagreklamo.
It is better to dwell in a desert land, than with a contentious and fretful woman.
20 Ang pinakamahal na yaman at langis ay nasa tahanan ng matalino, ngunit inaaksaya ito ng mangmang na lalaki.
There is precious treasure and oil in the dwelling of the wise; but a foolish man swallows it up.
21 Ang gumagawa ng tama at mabait—ang taong ito ay makasusumpong ng buhay, katuwiran at karangalan.
He who follows after righteousness and kindness finds life, righteousness, and honor.
22 Isang matalinong tao ang pumunta laban sa lungsod nang makapangyarihan, at kaniyang ginigiba ang matibay na moog na nagtatanggol nito.
A wise man scales the city of the mighty, and brings down the strength of its confidence.
23 Sinumang nagbabantay sa kaniyang bibig at dila ay nag-iingat na hindi makasali sa gulo.
Whoever guards his mouth and his tongue keeps his soul from troubles.
24 Ang hambog at mapagmataas na tao - “mangungutya” ang kaniyang pangalan - kumikilos nang may pagmamataas na kayabangan.
The proud and haughty man, "scoffer" is his name; he works in the arrogance of pride.
25 Ang pagnanais ng tamad ay pumapatay sa kaniyang sarili, dahil ang kaniyang mga kamay ay tumatanggi sa pagtatrabaho.
The desire of the sluggard kills him, for his hands refuse to labor.
26 Buong araw siyang nagmimithi at nagmimithi nang labis, ngunit ang isang gumagawa ng tama ay nagbibigay at hindi nagpipigil.
There are those who covet greedily all day long; but the righteous give and do not withhold.
27 Ang alay ng masamang tao ay kasuklam-suklam; ito ay mas kasuklam-suklam pa kapag dinala niya ito ng may masasamang motibo.
The sacrifice of the wicked is an abomination: how much more, when he brings it with a wicked mind.
28 Ang hindi totoong saksi ay mamamatay, ngunit ang isang nakikinig ay magsasalita sa lahat ng oras.
A false witness will perish, and a man who listens speaks to eternity.
29 Ang masamang lalaki ay ginagawa ang sarili na tila malakas, pero ang matuwid na tao ay maingat sa kaniyang mga kilos.
A wicked man hardens his face; but as for the upright, he establishes his ways.
30 Walang karunungan, pag-unawa o payo na kayang makatalo kay Yahweh.
There is no wisdom nor understanding nor counsel against YHWH.
31 Ang kabayo ay handa para sa araw ng labanan, ngunit kay Yahweh ang tagumpay ay nabibilang.
The horse is prepared for the day of battle; but victory is with YHWH.
