Mga Kawikaan 20
1 Ang alak ay mangungutya at ang matapang na inumin ay basag-ulero; ang sinumang naliligaw sa pamamagitan ng pag-inom ay hindi matalino.
Wine is a mocker and strong drink is a brawler; whoever is led astray by drink is not wise.
2 Ang takot sa hari ay katulad ng takot sa batang leon na umaatungal; ang sinumang maging dahilan ng kaniyang galit ay itinatapon ang kaniyang buhay.
The fear of a king is like the fear of a young lion that is roaring; the one who makes him angry forfeits his life.
3 Isang karangalan para sa sinuman ang umiwas sa hindi pagkakasundo, ngunit ang bawat hangal ay sumasali sa isang pagtatalo.
It is an honor for anyone to avoid conflict, but every fool jumps into an argument.
4 Ang taong tamad ay hindi nag-aararo sa taglagas; siya ay naghahanap ng isang bunga sa panahon ng tag-ani ngunit hindi magkakaroon nang anuman.
The lazy person does not plow in autumn; he seeks a crop at harvest time but will have nothing.
5 Ang mga layunin ng puso ng isang tao ay katulad ng malalim na tubig, ngunit ang isang taong may pang-unawa ay aalamin ito.
The purpose in a human heart is like deep water, but someone with understanding will draw it out.
6 Maraming tao ang nagpapahayag na sila ay tapat, ngunit sino ang makakahanap ng isang taong matapat?
Many a person proclaims he is loyal, but who can find one who is faithful?
7 Ang taong gumagawa ng tama ay naglalakad sa kaniyang dangal, at ang kaniyang mga anak na lalaki na sumusunod sa kaniya ay masaya.
The righteous person walks in his integrity, and his sons who follow after him will be blessed.
8 Ang isang hari na nakaupo sa trono na ginagampanan ang mga tungkulin ng isang hukom ay pinipili sa kaniyang mga mata ang lahat ng masasama na nasa harapan niya.
A king who sits on the throne performing the duties of a judge is winnowing with his eyes all the evil that is before him.
9 Sino ang maaaring magsabi, “Pinapanatili kong malinis ang aking puso; Ako ay malaya mula sa aking kasalanan”?
Who can say, “I have kept my heart pure; I am clean from my sin”?
10 Ang magkakaibang timbang at hindi pantay na mga sukat— parehong kinapopootan ang mga ito ni Yahweh.
Differing weights and unequal measures— Yahweh hates them both.
11 Maging ang isang kabataan ay nakikilala sa kaniyang mga kilos, kung ang kaniyang pag-uugali ay dalisay at matuwid.
Even a youth is known by his actions, by whether his conduct is pure and upright.
12 Ang mga tainga na nakakarinig at ang mga mata na nakakakita— parehong ginawa ito ni Yahweh.
Ears that hear and eyes that see— Yahweh made them both.
13 Huwag mahalin ang pagtulog o ikaw ay darating sa paghihirap; buksan mo ang iyong mga mata at ikaw ay magkakaroon ng maraming kakainin.
Do not love sleep or you will come to poverty; open your eyes and you will have plenty to eat.
14 '“Masama! Masama!” sabi ng mga bumibili, pero kapag umalis siya, siya ay nagmamayabang.
“Bad! Bad!” says the buyer, but when he goes away he boasts.
15 Mayroong ginto at kasaganaan sa mamahaling mga bato, ngunit ang mga labi ng kaalaman ay isang mamahaling hiyas.
There is gold and an abundance of costly stones, but lips of knowledge are a precious jewel.
16 Ang sinumang nagbibigay ng kasiguruhan para sa utang ng iba, kuhanan mo ng damit bilang sangla.
Take a garment of one who has put up security for a stranger, and hold it in pledge when he puts up security for an immoral woman.
17 Ang tinapay na nakamit sa pamamagitan ng panlilinlang ay matamis sa panlasa, ngunit pagkatapos ang kaniyang bibig ay mapupuno ng graba.
Bread gained by deceit tastes sweet, but afterward his mouth will be full of gravel.
18 Ang mga plano ay pinagtitibay sa pamamagitan ng payo, at sa marunong na patnubay lamang ay dapat kang makipaglaban.
Plans are established by advice and only with wise guidance should you wage war.
19 Ang tsismis ay nagbubunyag ng mga lihim, at kaya hindi ka dapat makisama sa mga taong nagsasalita ng sobra.
A gossip reveals secrets and so you should not associate with people who talk too much.
20 Kapag isinusumpa ng isang tao ang kaniyang ama o kaniyang ina, ang kaniyang ilawan ay papatayin sa kalagitnaan ng kadiliman.
If a person curses his father or his mother, his lamp will be snuffed out in the middle of darkness.
21 Ang isang mana na madaling nakamit sa simula ay gagawa ng mas kaunting kabutihan sa bandang huli.
An inheritance gained quickly at the beginning will do less good in the end.
22 Huwag sabihing, “Gagantihan kita para sa pagkakamaling ito!” Hintayin si Yahweh at siya ang sasagip sa iyo.
Do not say, “I will pay you back for this wrong!” Wait for Yahweh and he will rescue you.
23 Kinamumuhian ni Yahweh ang mga hindi parehas na timbang, at ang hindi tapat na mga timbangan ay hindi mabuti.
Yahweh hates unequal weights and dishonest scales are not good.
24 Ang mga hakbang ng isang tao ay pinapatnubayan ni Yahweh; paano niya mauunawaan ang kaniyang paraan kung gayon?
A person's steps are directed by Yahweh; how then can he understand his way?
25 Isang patibong para sa isang tao ang pagsasabi nang padalus-dalos, “Ang bagay na ito ay banal,” at iniisip lamang ang kahulugan pagkatapos niyang masabi ang kaniyang panata.
It is a snare for a person to say rashly, “This thing is holy,” and begin to think about what it means only after making his vow.
26 Ang marunong na hari ay inihihiwalay ang masama, at pagkatapos sinasagasaan ng panggiik na kariton sa ibabaw nila.
A wise king winnows the wicked and he turns a threshing wheel over them.
27 Ang espiritu ng isang tao ay ang ilawan ni Yahweh, hinahanap ang lahat ng kaniyang kaloob-loobang mga bahagi.
The spirit of a person is the lamp of Yahweh, searching all his inmost parts.
28 Ang tipan ng katapatan at pagtitiwala ay nangangalaga sa hari; ang kaniyang trono ay iniingatan sa pamamagitan ng pag-ibig.
Covenant faithfulness and trustworthiness preserve the king; his throne is made secure by love.
29 Ang dangal ng mga kabataang lalaki ay ang kanilang kalakasan, at ang karangyaan ng matatanda ay ang kanilang mga uban.
The glory of young men is their strength and the splendor of old people is their gray hair.
30 Ang mga hampas na sumusugat, nililinis ang kasamaan, at ang mga palo ay nililinis ang mga kaloob-loobang mga bahagi.
Blows that make a wound cleanse away evil and beatings make the innermost parts clean.
