Mga Kawikaan 15
1 Ang malumanay na sagot ay nag-aalis ng poot, pero ang malupit na salita ay nagsasanhi ng galit.
A soft answer turneth away fury; but a mortifying word stirreth up anger.
2 Ang dila ng mga matatalinong tao ay sinasang-ayunan ng kaalaman, pero ang bibig ng mga mangmang ay nagbubugso nang kamangmangan.
The tongue of the wise maketh knowledge acceptable; but the mouth of fools sputtereth out folly.
3 Ang mga mata ni Yahweh ay nasa lahat ng dako, patuloy na nagmamasid sa masama at mabuti.
In every place are the eyes of the Lord, looking on the bad and the good.
4 Ang dilang nagpapagaling ay puno ng buhay, pero ang mapanlinlang na dila ay sumisira ng kalooban.
A healing [word] of the tongue is a tree of life; but perverseness therein is a breach to the spirit.
5 Hinahamak ng mangmang ang disiplina ng kaniyang ama, pero ang siyang natututo mula sa pagtatama ay marunong.
A fool contemneth the correction of his father; but he that observeth admonition will become prudent.
6 Sa bahay ng mga gumagawa ng tama ay mayroong labis na kayamanan, pero ang kinikita ng mga masasamang tao ay nagbibigay ng gulo sa kanila.
In the house of the righteous there is much treasure; but in the income of the wicked is trouble.
7 Ang labi ng mga matatalinong tao ay nagbabahagi ng kaalaman, pero hindi ang puso ng mga mangmang.
The lips of the wise scatter knowledge; but the heart of fools is not reliable.
8 Kinasusuklaman ni Yahweh ang mga pag-aalay ng mga masasamang tao, pero kasiyahan sa kaniya ang panalangin ng mga matuwid na tao.
The sacrifice of the wicked is an abomination of the Lord: but, the prayer of the upright [obtaineth] his favor.
9 Kinasusuklaman ni Yahweh ang paraan ng mga masasamang tao, pero mahal niya ang siyang nanatili sa tama.
An abomination of the Lord is the way of the wicked; but him that pursueth righteousness will he love.
10 Ang malupit na disiplina ay hinihintay ang sinumang tatalikod sa tamang daan at ang siyang galit sa pagtatama ay mamamatay.
An evil correction is [destined] for him that forsaketh the [right] path; he that hateth admonition will die.
11 Ang Sheol at pagkawasak ay nasa harap ni Yahweh; gaano pa kaya ang puso ng mga kaapu-apuhan ng sangkatauhan? (Sheol h7585)
The nether world and corruption are open before the Lord: how much more then the hearts of the children of men! (Sheol h7585)
12 Ang mangungutya ay galit sa pagtatama; hindi siya magiging marunong.
A scorner loveth not that one should admonish him: unto the wise doth he not go.
13 Ang pusong nagagalak ay ginagawang maaya ang mukha, pero ang matinding lungkot ay sumisira ng diwa.
A merry heart cheereth up the countenance; but when the heart feeleth pain the spirit is depressed.
14 Ang puso ng umuunawa ay humahanap ng kaalaman, pero ang bibig ng mga mangmang ay kumakain ng kahangalan.
The heart of the man of understanding seeketh knowledge; but the mouth of fools feedeth on folly.
15 Lahat ng araw ng mga taong inaapi ay napakahirap, pero ang nagagalak na puso ay may piging na walang katapusan.
All the days of the afflicted are evil; but he that is of a cheerful heart hath a continual feast.
16 Mas mabuti ang kaunti na may takot kay Yahweh kaysa sa labis na kayamanan na may kaguluhan.
Better is little with the fear of the Lord, than great treasure and confusion therewith.
17 Mas mabuti ang pagkain na may mga gulay na may mayroong pag-ibig kaysa sa isang pinatabang guya na hinain na may galit.
Better is an allowance of herbs when love is there, than a stall-fed ox and hatred therewith.
18 Ang galit na tao ay pumupukaw ng mga pagtatalo, pero ang taong matagal magalit ay pinapayapa ang isang alitan.
A man of fury stirreth up strife; but he that is slow to anger assuageth contention.
19 Ang daanan ng taong tamad ay tulad ng isang lugar na may bakod na tinik, pero ang daanan ng matuwid ay gawa sa daanang tuloy-tuloy.
The way of the slothful man is like a hedge of thorns; but the path of the upright is a levelled [road].
20 Ang matalinong anak na lalaki ay nagdadala ng kasiyahan sa kaniyang ama, pero ang mangmang ay namumuhi sa kaniyang ina.
A wise son causeth his father to rejoice; but a foolish man despiseth his mother.
21 Ang kahangalan ay kasiyahan ng hindi nag-iisip, pero ang siyang nakauunawa ay naglalakad sa tuwid na daanan.
Folly is joy to him that is void of sense; but a man of understanding walketh straight forward.
22 Ang mga balak ay namamali kapag walang payo, pero kapag marami ang tagapayo sila ay nagtatagumpay.
Plans are frustrated without consultation; but through a multitude of counsellors canst thou maintain thyself.
23 Ang tao ay nakakahanap ng kaligayahan kapag siya ay nagbibigay ng matalinong sagot; Napakabuti ng napapanahong salita!
A man hath joy by the answer of his mouth; and a word [spoken] at the proper time, how good is it!
24 Ang landas ng buhay ay gabay pataas para sa marurunong na tao, upang siya nawa ay makalayo mula sa sheol na nasa ilalim. (Sheol h7585)
The path of life [leadeth] upward for the intelligent, in order that he may avoid the nether world beneath. (Sheol h7585)
25 Winawasak ni Yahweh ang pamana ng mapagmataas, pero pinapangalagaan niya ang ari-arian ng balo.
The Lord, will tear down the house of the proud; but he will set up firmly the boundary [-stone] of the widow.
26 Kinasusuklaman ni Yahweh ang mga kaisipan ng mga masasamang tao, pero ang mga salita ng kagandahang-loob ay busilak.
An abomination of the Lord are the thoughts of the bad man; but pleasant speeches are pure [before him].
27 Nagdadala ng gulo ang magnanakaw sa kaniyang pamilya, pero mabubuhay ang siyang galit sa mga suhol.
He that is greedy after gain troubleth his own house; but he that hateth gifts will live.
28 Ang pusong gumagawa ng tama ay nag-iisip bago sumagot, ngunit ang bibig ng masasama ay ibinubuhos ang lahat ng kasamaan nito.
The heart of the righteous reflecteth to answer; but the mouth of the wicked sputtereth out evil things.
29 Si Yahweh ay malayo sa mga masasamang tao, pero naririnig niya ang panalangin ng mga gumagawa ng tama.
The Lord is far from the wicked; but the prayer of the righteous doth he hear.
30 Ang ilaw ng mga mata ay nagdadala ng kasiyahan sa puso, at ang mabuting mga balita ay mabuti sa katawan.
[What is pleasant to] the light of the eyes rejoiceth the heart: a good report giveth marrow to the bones.
31 Kung ikaw ay magbibigay ng pansin sa taong nagtatama sa kung papaano ka mamuhay, ikaw ay mananatiling kabilang sa mga matatalino.
The ear that heareth the admonition of life will ever abide in the midst of the wise.
32 Ang siyang tumatanggi sa disiplina ay namumuhi sa kaniyang sarili, pero ang siyang nakikinig sa pagtatama ay nagtatamo ng kaunawaan.
He that rejecteth correction despiseth his own soul; but he that heareth admonition acquireth intelligence.
33 Ang takot kay Yahweh ay nagtuturo ng karunungan, at ang pagpapakumbaba ay nauuna bago ang karangalan.
The fear of the Lord is the correction for wisdom; and before honor there must come humility.
