Mga Kawikaan 15
1 Ang malumanay na sagot ay nag-aalis ng poot, pero ang malupit na salita ay nagsasanhi ng galit.
A soft answer turneth away wrath: but grievous words stir up anger.
2 Ang dila ng mga matatalinong tao ay sinasang-ayunan ng kaalaman, pero ang bibig ng mga mangmang ay nagbubugso nang kamangmangan.
The tongue of the wise useth knowledge aright: but the mouth of fools poureth out foolishness.
3 Ang mga mata ni Yahweh ay nasa lahat ng dako, patuloy na nagmamasid sa masama at mabuti.
The eyes of YHWH are in every place, beholding the evil and the good.
4 Ang dilang nagpapagaling ay puno ng buhay, pero ang mapanlinlang na dila ay sumisira ng kalooban.
A wholesome tongue is a tree of life: but perverseness therein is a breach in the spirit.
5 Hinahamak ng mangmang ang disiplina ng kaniyang ama, pero ang siyang natututo mula sa pagtatama ay marunong.
A fool despiseth his father's instruction: but he that regardeth reproof is prudent.
6 Sa bahay ng mga gumagawa ng tama ay mayroong labis na kayamanan, pero ang kinikita ng mga masasamang tao ay nagbibigay ng gulo sa kanila.
In the house of the righteous is much treasure: but in the revenues of the wicked is trouble.
7 Ang labi ng mga matatalinong tao ay nagbabahagi ng kaalaman, pero hindi ang puso ng mga mangmang.
The lips of the wise disperse knowledge: but the heart of the foolish doeth not so.
8 Kinasusuklaman ni Yahweh ang mga pag-aalay ng mga masasamang tao, pero kasiyahan sa kaniya ang panalangin ng mga matuwid na tao.
The sacrifice of the wicked is an abomination to YHWH: but the prayer of the upright is his delight.
9 Kinasusuklaman ni Yahweh ang paraan ng mga masasamang tao, pero mahal niya ang siyang nanatili sa tama.
The way of the wicked is an abomination unto YHWH: but he loveth him that followeth after righteousness.
10 Ang malupit na disiplina ay hinihintay ang sinumang tatalikod sa tamang daan at ang siyang galit sa pagtatama ay mamamatay.
Correction is grievous unto him that forsaketh the way: and he that hateth reproof shall die.
11 Ang Sheol at pagkawasak ay nasa harap ni Yahweh; gaano pa kaya ang puso ng mga kaapu-apuhan ng sangkatauhan? (Sheol h7585)
Hell and destruction are before YHWH: how much more then the hearts of the children of men? (Sheol h7585)
12 Ang mangungutya ay galit sa pagtatama; hindi siya magiging marunong.
A scorner loveth not one that reproveth him: neither will he go unto the wise.
13 Ang pusong nagagalak ay ginagawang maaya ang mukha, pero ang matinding lungkot ay sumisira ng diwa.
A merry heart maketh a cheerful countenance: but by sorrow of the heart the spirit is broken.
14 Ang puso ng umuunawa ay humahanap ng kaalaman, pero ang bibig ng mga mangmang ay kumakain ng kahangalan.
The heart of him that hath understanding seeketh knowledge: but the mouth of fools feedeth on foolishness.
15 Lahat ng araw ng mga taong inaapi ay napakahirap, pero ang nagagalak na puso ay may piging na walang katapusan.
All the days of the afflicted are evil: but he that is of a merry heart hath a continual feast.
16 Mas mabuti ang kaunti na may takot kay Yahweh kaysa sa labis na kayamanan na may kaguluhan.
Better is little with the fear of YHWH than great treasure and trouble therewith.
17 Mas mabuti ang pagkain na may mga gulay na may mayroong pag-ibig kaysa sa isang pinatabang guya na hinain na may galit.
Better is a dinner of herbs where love is, than a stalled ox and hatred therewith.
18 Ang galit na tao ay pumupukaw ng mga pagtatalo, pero ang taong matagal magalit ay pinapayapa ang isang alitan.
A wrathful man stirreth up strife: but he that is slow to anger appeaseth strife.
19 Ang daanan ng taong tamad ay tulad ng isang lugar na may bakod na tinik, pero ang daanan ng matuwid ay gawa sa daanang tuloy-tuloy.
The way of the slothful man is as an hedge of thorns: but the way of the righteous is made plain.
20 Ang matalinong anak na lalaki ay nagdadala ng kasiyahan sa kaniyang ama, pero ang mangmang ay namumuhi sa kaniyang ina.
A wise son maketh a glad father: but a foolish man despiseth his mother.
21 Ang kahangalan ay kasiyahan ng hindi nag-iisip, pero ang siyang nakauunawa ay naglalakad sa tuwid na daanan.
Folly is joy to him that is destitute of wisdom: but a man of understanding walketh uprightly.
22 Ang mga balak ay namamali kapag walang payo, pero kapag marami ang tagapayo sila ay nagtatagumpay.
Without counsel purposes are disappointed: but in the multitude of counsellers they are established.
23 Ang tao ay nakakahanap ng kaligayahan kapag siya ay nagbibigay ng matalinong sagot; Napakabuti ng napapanahong salita!
A man hath joy by the answer of his mouth: and a word spoken in due season, how good is it!
24 Ang landas ng buhay ay gabay pataas para sa marurunong na tao, upang siya nawa ay makalayo mula sa sheol na nasa ilalim. (Sheol h7585)
The way of life is above to the wise, that he may depart from hell beneath. (Sheol h7585)
25 Winawasak ni Yahweh ang pamana ng mapagmataas, pero pinapangalagaan niya ang ari-arian ng balo.
YHWH will destroy the house of the proud: but he will establish the border of the widow.
26 Kinasusuklaman ni Yahweh ang mga kaisipan ng mga masasamang tao, pero ang mga salita ng kagandahang-loob ay busilak.
The thoughts of the wicked are an abomination to YHWH: but the words of the pure are pleasant words.
27 Nagdadala ng gulo ang magnanakaw sa kaniyang pamilya, pero mabubuhay ang siyang galit sa mga suhol.
He that is greedy of gain troubleth his own house; but he that hateth gifts shall live.
28 Ang pusong gumagawa ng tama ay nag-iisip bago sumagot, ngunit ang bibig ng masasama ay ibinubuhos ang lahat ng kasamaan nito.
The heart of the righteous studieth to answer: but the mouth of the wicked poureth out evil things.
29 Si Yahweh ay malayo sa mga masasamang tao, pero naririnig niya ang panalangin ng mga gumagawa ng tama.
YHWH is far from the wicked: but he heareth the prayer of the righteous.
30 Ang ilaw ng mga mata ay nagdadala ng kasiyahan sa puso, at ang mabuting mga balita ay mabuti sa katawan.
The light of the eyes rejoiceth the heart: and a good report maketh the bones fat.
31 Kung ikaw ay magbibigay ng pansin sa taong nagtatama sa kung papaano ka mamuhay, ikaw ay mananatiling kabilang sa mga matatalino.
The ear that heareth the reproof of life abideth among the wise.
32 Ang siyang tumatanggi sa disiplina ay namumuhi sa kaniyang sarili, pero ang siyang nakikinig sa pagtatama ay nagtatamo ng kaunawaan.
He that refuseth instruction despiseth his own soul: but he that heareth reproof getteth understanding.
33 Ang takot kay Yahweh ay nagtuturo ng karunungan, at ang pagpapakumbaba ay nauuna bago ang karangalan.
The fear of YHWH is the instruction of wisdom; and before honour is humility.
