Mga Kawikaan 10
1 Ang mga kawikaan ni Solomon. Ang isang marunong na anak ay ikinagagalak ng kaniyang ama ngunit ang isang hangal na anak ay nagdadala ng pighati sa kaniyang ina.
Parábolas de Salomón. Un hijo sabio es la alegría de su padre, y un hijo necio el desconsuelo de su madre.
2 Ang mga yamang naipon sa pamamagitan ng kasamaan ay walang halaga, ngunit ang paggawa ng kung ano ang tama ay naglalayo sa kamatayan.
Nada aprovechan los tesoros de iniquidad, pero la justicia libra de la muerte.
3 Hindi hinahayaan ni Yahweh na magutom ang mga gumagawa ng masama, ngunit kaniyang binibigo ang mga pagnanasa ng masama.
Yahvé no permite que el justo sufra hambre, al par que desatiende los apetitos de los malvados.
4 Ang kamay na tamad ay nagdudulot sa isang tao para maging mahirap, ngunit ang kamay ng masipag na tao ay magtatamo ng kayamanan.
La mano indolente empobrece, y la mano laboriosa enriquece.
5 Ang marunong na anak ay magtitipon ng pananim sa tag-araw, ngunit kahihiyan sa kaniya para matulog habang anihan.
Quien en verano recoge, es hijo sabio; el que ronca en la siega, se acarrea deshonra.
6 Ang mga kaloob mula sa Diyos ay nasa isipan ng mga gumagawa ng tama, ngunit ang bibig ng masama ay pinagtatakpan ang karahasan.
La bendición (descansa) sobre la cabeza del justo, mientras los labios de los malvados encubren la maldad.
7 Ang taong gumagawa ng tama ay natutuwa tuwing siya ay ating naiisip ang tungkol sa kaniya, ngunit ang pangalan ng masama ay mabubulok.
La memoria del justo será bendita, pero el nombre de los malos es podredumbre.
8 Silang mga maunawain ay tumatanggap ng mga utos, ngunit ang isang madaldal na hangal ay mapapahamak.
El sabio de corazón acepta los preceptos, el necio de labios, en cambio, caerá.
9 Ang siyang lumalakad sa katapatan ay lumalakad sa kaligtasan, subalit ang isa na gumagawa ng kabuktutan, siya ay malalantad.
Quien procede con rectitud anda seguro, mas el que tuerce sus caminos vendrá a ser descubierto.
10 Siya na kumikindat ang mata ay nagdudulot ng kalungkutan, ngunit ang isang madaldal na hangal ay masisira.
Quien guiña los ojos causa dolores; y el necio de labios va a la perdición.
11 Ang bibig ng gumagawa ng tama ay isang bukal ng buhay, ngunit ang bibig ng masama ay nagtatago ng karahasan.
Fuente de vida es la boca del justo; mas los labios de los malvados encubren la injusticia.
12 Ang galit ay nagpapasimula ng mga kaguluhan, subalit ang pag-ibig ay matatakpan ang lahat ng pagkakasala.
El odio suscita contiendas, el amor, empero, cubre todas las faltas.
13 Ang karunungan ay matatagpuan sa labi ng isang taong marunong umunawa, ngunit ang isang pamalo ay para sa likod ng isang walang pang-unawa.
En los labios del prudente se halla la sabiduría, mas para las espaldas del que no tiene juicio es la vara.
14 Ang mga taong marunong ay nag-iipon ng kaalaman, ngunit ang bibig ng isang hangal ay nagpapalapit ng kapahamakan.
Los sabios conservan su saber, mas la boca del necio se apresura en causar ruina.
15 Ang kayamanan ng isang mayamang tao ay ang kaniyang pinatibay na lungsod, ang kasalatan ng mahirap ay kanilang pagkawasak.
La hacienda del rico es su plaza fuerte, la desgracia de los pobres es su misma pobreza.
16 Ang kabayaran ng mga gumagawa ng tama ay patungo sa buhay; ang pakinabang ng masama ay patungo sa kasalanan.
Los trabajos del justo son para vida, las ganancias del impío, para pecado.
17 Doon ay may isang daan sa buhay para sa isang sumusunod sa disiplina, ngunit ang tumatanggi sa pagpuna ay inaagos sa pagkaligaw.
Va por senda de vida quien hace caso de la corrección, anda descarriado quien no acepta la reprensión.
18 Ang sinumang magtago ng pagkagalit ay may mga sinungaling na labi, at sinumang magkalat ng paninirang puri ay isang hangal.
El que disimula el odio tiene labios mentirosos, y quien esparce calumnias es un insensato.
19 Kung maraming salita, pagkakasala ay hindi nagkukulang, ngunit ang siyang nag-iingat sa kaniyang sasabihin ay isang matalino
En el mucho hablar no falta pecado, el sabio ahorra sus palabras.
20 Ang dila na siyang gumagawa nang matuwid ay purong pilak; ito ay may maliit na halaga sa puso ng masama.
Plata finísima es la lengua del justo, mas el corazón del malvado vale muy poco.
21 Ang mga labi ng isa na gumagawa ng tama ay nagpapalusog ng marami, ngunit ang mga mangmang ay mamamatay dahil sa kakulangan ng kanilang pang-unawa.
Nutren a muchos los labios del justo, mas los necios mueren por falta de inteligencia.
22 Ang mga mabuting kaloob ni Yahweh ay nagdadala ng kayamanan at hindi ito nagdagdag ng sakit.
La bendición de Yahvé da prosperidad, nuestro afán no le añade nada.
23 Ang kasamaan ay laro ng isang hangal, ngunit ang karunungan ay isang kasiyahan para sa isang tao ng may pang-unawa.
Es como un juego para el necio el hacer mal, y para el sensato el ser sabio.
24 Ang takot ng masama ay sasaklawan siya, ngunit ang pagnanais ng isang matuwid ay ibibigay.
Sobrevendrá al impío el mal que teme, mas a los justos se les concede lo que desean.
25 Ang masama ay tulad ng isang bagyo na dumadaan, at sila ay wala na, ngunit silang gumagawa ng tama ay isang pundasyon na magtatagal kailanman.
Como pasa el torbellino, así desaparece el impío, mas el justo queda cimentado para siempre.
26 Tulad ng suka sa ngipin at usok sa mata, ganoon din ang batugan na nagpadala sa kaniya.
Como el agraz para los dientes, y el humo para los ojos, así es el perezoso para el que le manda.
27 Ang takot kay Yahweh nagpapahaba ng buhay, ngunit ang mga taon ng masama ay mapapaiksi.
El temor de Yahvé alarga la vida, mas los años de los malvados serán abreviados.
28 Ang pag-asa ng mga gumagawa ng tama ay kanilang kagalakan, ngunit ang mga taon ng mga masama ay mapapaiksi.
La esperanza de los justos se transforma en gozo, la expectación de los malos en humo.
29 Ang paraan ni Yahweh ay nag-iingat sa kanila na may katapatan, ngunit ito ay pagkawasak para sa masama.
El camino de Yahvé es una fortaleza para el hombre recto, pero causa de ruina para los obradores de iniquidad.
30 Silang mga gumagawa ng tama ay hindi kailanman maibabagsak, ngunit ang masama ay hindi mananatili sa lupain.
Nunca vacilará el justo, pero los impíos no subsistirán sobre la tierra.
31 Mula sa bibig ng mga gumagawa ng tama ay dumarating ang bunga ng karunungan, ngunit ang masamang dila ay mapuputol.
La boca del justo brota sabiduría, la lengua perversa será cortada.
32 Alam ng mga labing gumagawa nang tama kung ano ang katanggap-tanggap, ngunit ang bibig ng masama ay alam kung ano ang masama
Los labios del justo conocen la benevolencia, mas de la boca de los malvados sale la perversidad.
