Mga Kawikaan 1
1 Ang kawikaan ni Solomon na anak na lalaki ni David, ang hari ng Israel.
以色列王大卫儿子所罗门的箴言：
2 Ang mga kawikaan na ito ay para magturo ng karunungan at tagubilin, para magturo ng mga salita ng kaalaman,
要使人晓得智慧和训诲， 分辨通达的言语，
3 upang kayo ay makatanggap nang pagtutuwid para mamuhay kayo sa paggawa ng kung ano ang tama, makatarungan at patas.
使人处事领受智慧、 仁义、公平、正直的训诲，
4 Ang mga kawikaan ay para din magbigay ng karunungan sa mga hindi pa naituro at para magbigay kaalaman at mabuting pagpapasya sa mga kabataan.
使愚人灵明， 使少年人有知识和谋略，
5 Hayaan ang mga matatalinong tao na makinig at dagdagan ang kanilang nalalaman, at hayaan ang mga nakakaintinding tao na makakuha ng patnubay,
使智慧人听见，增长学问， 使聪明人得着智谋，
6 para maunawaan ang mga kawikaan, mga kasabihan, at mga salita ng matatalinong tao at kanilang mga palaisipan.
使人明白箴言和譬喻， 懂得智慧人的言词和谜语。
7 Ang pagkatakot kay Yahweh ay ang simula ng kaalaman - ang mga hangal ay kinamumuhian ang karunungan at disiplina.
敬畏耶和华是知识的开端； 愚妄人藐视智慧和训诲。
8 Aking anak, pakinggan ang tagubilin ng iyong ama at huwag isang tabi ang mga utos ng iyong ina;
我儿，要听你父亲的训诲， 不可离弃你母亲的法则；
9 ito ay magiging kaaya-ayang korona sa iyong ulo at mga palawit sa iyong leeg.
因为这要作你头上的华冠， 你项上的金链。
10 Aking anak, kung sinusubukan kang udyukan ng mga makasalanan sa kanilang mga pagkakasala, tumangging sumunod sa kanila.
我儿，恶人若引诱你， 你不可随从。
11 Kung kanilang sasabihin na, “Sumama ka sa amin, tayo ay mag-abang upang makagawa ng pagpatay, tayo ay magtago at sugurin ang mga walang malay na mga tao ng walang kadahilanan.
他们若说：你与我们同去， 我们要埋伏流人之血， 要蹲伏害无罪之人；
12 Lunukin natin sila ng buhay, katulad ng paglayo ng sheol sa mga malulusog at gawin silang katulad ng mga nahulog sa hukay. (Sheol h7585)
我们好像阴间，把他们活活吞下； 他们如同下坑的人， 被我们囫囵吞了； (Sheol h7585)
13 Dapat nating hanapin ang lahat ng klaseng mga mahahalagang bagay; pupunuin natin ang ating tahanan ng mga bagay na ating ninakaw sa iba,
我们必得各样宝物， 将所掳来的，装满房屋；
14 Makipagsapalaran ka sa amin, tayo ay magkakaroon ng iisang lalagyanan.”
你与我们大家同分， 我们共用一个囊袋；
15 Aking anak, huwag kang maglalakad sa daanang iyon kasama nila; huwag mong hayaang dumampi ang iyong paa kung saan sila naglalakad;
我儿，不要与他们同行一道， 禁止你脚走他们的路。
16 ang kanilang mga paa ay tumatakbo sa kasamaan at sila ay nagmamadali para sa pagdanak ng dugo.
因为，他们的脚奔跑行恶； 他们急速流人的血，
17 Sapagkat walang saysay na ikalat ang lambat upang bumitag ng isang ibon habang nanonood ang ibon.
好像飞鸟， 网罗设在眼前仍不躲避。
18 Ang mga lalaking ito ay nag-aabang para patayin ang kanilang mga sarili - sila ay naglagay ng bitag para sa kanilang mga sarili.
这些人埋伏，是为自流己血； 蹲伏，是为自害己命。
19 Ganoon din ang mga paraan ng lahat na nagtamo ng kayaman sa pamamagitan ng hindi makatarungan; ang hindi makatuwirang pagtamo ay nag-aalis ng buhay sa mga kumakapit dito.
凡贪恋财利的，所行之路都是如此； 这贪恋之心乃夺去得财者之命。
20 Umiiyak ng malakas sa lansangan ang karunungan, kaniyang nilalakasan ang kaniyang boses sa isang liwasang-bayan,
智慧在街市上呼喊， 在宽阔处发声，
21 sa gitna ng maingay na lansangan siya ay umiyak, sa pasukan ng lungsod ng tarangkahan siya ay nagsalita.
在热闹街头喊叫， 在城门口，在城中发出言语，
22 “Kayong mga walang karunungan, Gaano katagal ninyo mamahalin ang inyong hindi naiintindihan? Kayong mga nangungutya, gaano kayo katagal magalak sa pangungutya at kayong mga hangal, gaano kayo katagal mamumuhi sa kaalaman?
说：你们愚昧人喜爱愚昧， 亵慢人喜欢亵慢， 愚顽人恨恶知识，要到几时呢？
23 Bigyang pansin ang aking paninita; ibubuhos ko ang aking saloobin sa inyo, ipapaalam ko ang salita ko sa inyo.
你们当因我的责备回转； 我要将我的灵浇灌你们， 将我的话指示你们。
24 Ako ay tumawag, at kayo ay tumangging makinig; inaabot ko sila ng aking kamay, ngunit walang nagbigay pansin.
我呼唤，你们不肯听从； 我伸手，无人理会；
25 Ngunit isinawalang bahala ninyo ang aking mga bilin at hindi ninyo binigyan ng pansin ang aking pagsasaway.
反轻弃我一切的劝戒， 不肯受我的责备。
26 Tatawanan ko kayo sa inyong kapamahakan, kukutyain ko kayo kapag dumating ang malaking takot —
你们遭灾难，我就发笑； 惊恐临到你们，我必嗤笑。
27 kapag dumating ang inyong kinakatakutang pangamba tulad ng bagyo at tinangay kayo ng sakuna na parang buhawi, kapag ang kabalisahan at dalamhati ay dumating sa inyo.
惊恐临到你们，好像狂风； 灾难来到，如同暴风； 急难痛苦临到你们身上。
28 Pagkatapos sila ay tatawag sa akin at hindi ako sasagot; desperado silang tatawag sa akin, ngunit hindi nila ako mahahanap.
那时，你们必呼求我，我却不答应， 恳切地寻找我，却寻不见。
29 Dahil kanilang kinapopootan ang karunungan at hindi pinili ang pagkatakot kay Yahweh,
因为，你们恨恶知识， 不喜爱敬畏耶和华，
30 hindi nila susundin ang aking tagubilin, at kanilang kinamuhian ang aking mga pagtatama.
不听我的劝戒， 藐视我一切的责备，
31 Kakainin nila ang bunga sa kanilang pamamaraan, at sa bunga ng kanilang mga balak sila ay maaaring mabusog.
所以必吃自结的果子， 充满自设的计谋。
32 Ang mga hindi naturuan ay pinapatay kapag sila ay umalis, at ang kakulangan ng mga hangal ang sisira sa kanila.
愚昧人背道，必杀己身； 愚顽人安逸，必害己命。
33 Pero ang sinumang makikinig sa akin ay mamumuhay nang ligtas at magtatamo ng walang pagkatakot sa mga sakuna.”
惟有听从我的，必安然居住， 得享安静，不怕灾祸。
