Mateo 5
1 Noong nakita ni Jesus ang maraming tao, umakyat siya sa bundok. Nang makaupo na siya, lumapit sa kaniya ang mga alagad niya.
Jesus, seeing so great a confluence, repaired to a mountain, and having sat down, his disciples came to him.
2 Nagsalita siya at tinuruan sila na sinasabi,
Then breaking silence, he taught them, saying:
3 “Pinagpala ang mahihirap sa espiritu, sapagkat sa kanila ang kaharian ng langit.
Happy the poor who repine not; for the kingdom of heaven is theirs!
4 Pinagpala ang mga nagdadalamhati sapagkat sila ay aaliwin.
Happy they who mourn; for they shall receive consolation!
5 Pinagpala ang mga maamo, sapagkat mamanahin nila ang mundo.
Happy the meek; for they shall inherit the land!
6 Pinagpala ang mga nagugutom at nauuhaw sa katuwiran, sapagkat sila ay bubusugin.
Happy they who hunger and thirst for righteousness; for they shall be satisfied!
7 Pinagpala ang mga mahabagin sapagkat sila ay kahahabagan.
Happy the merciful; for they shall obtain mercy!
8 Pinagpala ang may pusong dalisay, sapagkat makikita nila ang Diyos.
Happy the pure in heart; for they shall see God!
9 Pinagpala ang mga mapagpayapa, sapagkat tatawagin silang mga anak ng Diyos.
Happy the peace-makers; for they shall be called sons of God!
10 Pinagpala ang mga inuusig alang-alang sa katuwiran, sapagkat sa kanila ang kaharian ng langit.
Happy they who suffer persecution on account of righteousness; for the kingdom of heaven is theirs!
11 Pinagpala kayo kung inaalipusta kayo at inuusig ng mga tao o pagsalitaan ng lahat ng uri ng mga masasamang bagay na pawang mga kasinungalingan ng dahil sa akin.
Happy shall you be, when men shall revile and persecute you; and, on my account, accuse you falsely of every evil thing!
12 Magsaya kayo at labis na magalak sapagkat malaki ang inyong gantimpala sa langit. Sapagkat sa ganitong paraan inusig ng mga tao ang mga propetang nabuhay noon bago pa kayo.
Rejoice and exult, for great is your reward in heaven; for thus the Prophets were persecuted, who were before you.
13 Kayo ang asin ng mundo. Ngunit kung nawala ang lasa ng asin, paano muling maibabalik ang alat nito? Wala na itong pakinabang pa kundi itapon at tapak-tapakan ng mga tao.
You are the salt of the earth. If the salt become insipid, how shall its saltness be restored? It is thenceforth fit only to be cast out, and trod under foot.
14 Kayo ang ilaw ng mundo. Ang lungsod na nakatayo sa isang burol ay hindi maitatago.
You are the light of the world. A city situate on a mountain must be conspicuous.
15 Ni hindi nagsisindi ang mga tao ng lampara at ilagay sa loob ng basket, bagkus sa isang patungan ng ilawan, at magliliwanag ito sa lahat ng nasa bahay.
A lamp is lighted to be put, not under a vessel, but on a stand, that it may shine to all the family.
16 Hayaan ninyong magliwanag ang inyong ilaw sa harapan ng mga tao sa paraang makikita nila ang inyong mga mabubuting gawa at papurihin ang inyong Amang nasa langit.
Thus, let your light shine before men, that they, seeing your good actions, may glorify your Father, who is in heaven.
17 Huwag ninyong isipin na pumarito ako upang sirain ang kautusan o ang mga propeta. Naparito ako hindi upang sirain ang mga ito kundi upang ito ay tuparin.
Think not that I am come to subvert the law or the prophets. I am come not to subvert, but to ratify.
18 Sapagkat totoo itong sinasabi ko sa inyo, hanggang hindi lilipas ang langit at lupa, wala ni isang tuldok o kudlit man ang mawawala sa kautusan, hanggang sa ang lahat ng mga bagay ay maganap.
For, indeed, I say to you, heaven and earth shall sooner perish, than one iota, or on tittle of the law shall perish, without attaining its end.
19 Kung gayon, sinuman ang lalabag ng kahit isa sa kaliit-liitan sa mga kautusang ito at nagtuturo sa iba na gawin ang paglabag nito ay tatawaging pinakahamak sa kaharian ng langit. Ngunit ang sinumang tumupad sa mga ito at itinuturo sa iba na tupariin ito ay tatawaging dakila sa kaharian ng langit.
Whosoever, therefore, shall violate, or teach others to violate, were it the least of these commandments, shall be in no esteem in the Reign of Heaven; but whosoever shall practice and teach them, shall be highly esteemed in the Reign of Heaven.
20 Sapagkat sinasabi ko sa inyo na hangga't hindi hihigit ang inyong katuwiran sa katuwiran ng mga eskriba at mga Pariseo, hindi kayo makakapasok sa kaharian ng langit.
For I tell you, that unless your righteousness excel the righteousness of the Scribes and Pharisees, you shall never enter the kingdom of heaven.
21 Inyong narinig na sinabi sa kanila noong mga unang panahon, 'Huwag kang pumatay,' at 'Sinumang papatay ay manganganib sa paghuhukom.'
You have heard that it was said to the ancients, "You shall not commit murder; for whosoever commits murder shall be obnoxious to the judges."
22 Ngunit sinasabi ko sa inyo na sinumang magalit sa kaniyang kapatid ay manganganib sa paghuhukom. At kung sinuman ang magsabi sa kaniyang kapatid na, 'Wala kang kuwentang tao!' ay manganganib sa konseho. At sinumang magsabi ng, 'Hangal ka!' ay manganganib sa apoy ng impiyerno. (Geenna g1067)
But I say to you, whosoever is angry with his brother unjustly, shall be obnoxious to the judges; whosoever shall call him fool, shall be obnoxious to the council; but whosoever shall call him miscreant, shall be obnoxious to hell fire. (Geenna g1067)
23 Kaya kung ikaw ay naghahandog ng iyong kaloob sa altar at maalala mo doon ang iyong kapatid na may anumang bagay laban sa iyo,
Therefore, if you bring your gift to the altar, and there recollect, that your brother has ground to complain of you;
24 iwan mo doon ang iyong kaloob sa harap ng altar at humayo ka. Makipag-ayos ka muna sa iyong kapatid, pagkatapos ay pumunta ka at ihandog mo ang iyong kaloob.
leave there your gift before the altar: first go and procure reconciliation with your brother; then come, and offer your gift.
25 Makipagkasundo ka agad sa nagsakdal sa iyo habang siya ay kasama mo pa sa daan patungo sa hukuman, o ipapasakamay ka ng nagsakdal sa iyo sa hukom at ipapasakamay ka ng hukom sa pinuno at ikaw ay ipapatapon sa bilangguan.
Compound speedily with your creditor, while you are on the road together; lest he deliver you to the judge; and the judge consign you to the officer, and you be thrown into prison.
26 Totoo itong sinasabi ko sa inyo, hindi ka kailanman makalalabas doon hanggang mapagbayaran mo ang kahuli-hulihang salapi na iyong inutang.
Indeed, I say to you, you will not be released, until you have discharged the last farthing.
27 Narinig ninyo na sinabi, 'Huwag kang mangangalunya.'
You have heard that it was said, "You shall not commit adultery."
28 Ngunit sinasabi ko sa inyo, sinumang tumingin sa isang babae upang siya ay pagnasaan ay nangalunya sa babaing iyon sa kaniyang puso.
But I say to you, whoever looks on another man's wife, in order to cherish impure desire, has already committed adultery with her in his heart.
29 At kung ang iyong kanang mata ang nagiging sanhi ng iyong pagkatisod, dukutin mo ito at itapon sa malayo sapagkat mas mabuti para sa iyo na mapahamak ang isa sa mga bahagi ng iyong katawan kaysa maitapon ang buo mong katawan sa impiyerno. (Geenna g1067)
Therefore, if your right eye ensnare you, pluck it out, and throw it away: it is better for you to lose one of your members, than that your whole body be cast into hell. (Geenna g1067)
30 At kung ang iyong kanang kamay ang sanhi ng iyong pagkadapa, putulin mo ito at itapon sa malayo. Sapagkat mas mabuti na mapahamak ang isa sa mga bahagi ng iyong katawan kaysa ang buo mong katawan ay mapunta sa impiyerno. (Geenna g1067)
And if your right hand ensnare you, cut it off and throw it away: it is better for you to lose one of your members, than that your whole body be cast into hell. (Geenna g1067)
31 At sinabi din, 'Kung sinuman ang magpalayas sa kaniyang asawang babae, dapat niya itong bigyan ng kasulatan ng paghihiwalay.'
It has been said, "Whosoever would dismiss his wife, let him give her a writ of divorce."
32 Ngunit sinasabi ko sa inyo, sinumang makipaghiwalay sa kaniyang asawang babae maliban lamang kung sa sekswal na imoralidad ang dahilan nito ay nagiging sanhi ng pangangalunya ng kaniyang asawa. At kung sinumang magpakasal sa kaniya pagkatapos siyang hiwalayan ay nangangalunya rin.
But I say to you, whosoever shall dismiss his wife, except for whoredom, is the occasion of her becoming an adulteress; and whosoever marries her that is dismissed, commits adultery.
33 Narinig ninyo rin na sinabi nang mga tao noong unang panahon, 'Huwag kang manunumpa ng kasinungalingan ngunit tuparin mo ang iyong mga sumpa sa Panginoon.'
Again, you have heard that it was said to the ancients, "You shall not forswear yourself, but shall perform your oaths to the Lord."
34 Ngunit sinasabi ko sa inyo, huwag na lamang kayong manumpa, huwag sa langit dahil ito ang trono ng Diyos,
But I say to you, swear not at all; neither by heaven, for it is God's throne;
35 huwag sa lupa dahil ito ang tapakan ng kaniyang mga paa, huwag din sa Jerusalem dahil ito ang lungsod ng dakilang Hari.
nor by the earth, for it is his footstool; neither shall you swear by Jerusalem, for it is the city of the great King;
36 Huwag ka ring manumpa sa pamamagitan ng iyong ulo sapagkat ni isa mang buhok ay hindi mo kayang gawing puti o itim.
not by your head, because you can not make one hair white or black.
37 Ngunit hayaan mo ang iyong salita ay maging, 'Oo, kung oo' o 'Hindi, kung hindi.' Anuman ang lalabis pa sa mga ito ay galing sa kaniya na masama.
But let your yes, be Yes; your no, No; for whatever exceeds these, proceeds from evil.
38 Narinig ninyo itong sinabi, 'Mata para sa mata at ngipin para sa ngipin.'
You have heard that it was said, "Eye for eye, and tooth for tooth."
39 Ngunit sinasabi ko sa inyo, huwag ninyong labanan ang taong masama, sa halip, sinumang sumampal sa iyong kanang pisngi, iharap mo rin sa kaniya ang kabila.
But I say to you, contend not with the injurious. But if any one strike you on the right cheek, turn to him also the left.
40 At kung hiniling ng sinuman na magpunta sa hukuman kasama ka at kunin ang iyong tuniko, hayaan mo rin na mapasakaniya ang iyong balabal.
Whoever will sue you for your coat, let him have your mantle likewise.
41 At sinumang pumilit sa iyo na maglakad ng isang milya, lumakad ka ng dalawang milya kasama niya.
And if a man constrain you to go one mile with him, go two.
42 Ibigay mo ang nanghihingi sa iyo at huwag mong talikuran ang sinumang nanghihiram sa iyo.
Give to him that asks you; and him that would borrow from you, put not away.
43 Inyong narinig na sinabing, 'Mahalin ninyo ang inyong kapwa at kamuhian ang inyong kaaway.'
You have heard that it was said, "You shall love your neighbor and hate your enemy."
44 Ngunit sinasabi ko sa inyo, mahalin ninyo ang inyong mga kaaway at ipanalangin ang mga umuusig sa inyo,
But I say to you, love your enemies; bless them who curse you; do good to them who hate you; and pray for them who arraign and persecute you;
45 upang magiging mga anak kayo ng inyong Amang nasa langit, sapagkat pinasisikat niya ang kaniyang araw sa mga masama at mabuti at kaniyang ipinadadala ang ulan sa mga matutuwid at sa mga hindi matutuwid.
that you may be children of your Father in heaven, who makes his sun arise on bad and good, and sends rain on just and unjust.
46 Sapagkat kung mamahalin ninyo lamang ang mga nagmamahal sa inyo, anong gantimpala ang inyong makakamit? Hindi ba't ganiyan din ang ginagawa ng mga maniningil ng buwis?
For if you love them only who love you, what reward can you expect? Do not even the publicans so?
47 At kung ang mga kapatid ninyo lamang ang inyong babatiin, ano ang ginawa ninyo na higit sa iba? Hindi ba't ganiyan din ang ginagawa ng mga Gentil?
And if you salute your brothers only, wherein do you excel? Do not even the Pagans as much?
48 Kaya dapat kayong maging ganap sapagkat ang inyong Amang nasa langit ay ganap.
Be you therefore perfect, as your father who is in heaven is perfect.
