Mateo 23
1 Pagkatapos nito, nagsalita si Jesus sa maraming tao at sa kaniyang mga alagad.
Basa ma Yesus nanori ana mana tungga nara, ro atahori hetar mana tungga se.
2 Sinabi niya, “Ang mga eskriba at mga Pariseo ay umuupo sa upuan ni Moises.
Ana nafadꞌe nae, “Meser agama ra ro atahori Farisi ra toꞌu hak fo ranori baꞌi Musa hohoro-lalane nara.
3 Kaya kung ano man ang iutos nila na gawin ninyo, gawin at sundin ninyo ang mga bagay na ito. Ngunit huwag ninyong tularan ang mga gawa nila, dahil nagsasabi sila ngunit hindi naman nila ginagawa.
Huu naa, hei musi rena se ma tungga nenori nara. Te afiꞌ tungga saa fo ara taoꞌ ra, huu ara nda tao tungga sira nenori nara sa.
4 Totoo nga, nagbibigkis sila ng mga mabibigat na mga pasanin na mahirap dalhin, at ipinapasan nila sa balikat ng mga tao. Ngunit sila mismo ay hindi gagalaw ng iisang daliri upang buhatin nila ang mga ito.
Ara raꞌasusuuꞌ atahori fo lemba-doi agama hohoro-lalane mambera nara. Te sira mesaꞌ se nda nau tulu-fali atahori fo tao tungga hohoro-lalaneꞌ naa sa.
5 Lahat ng mga gawa nila, ginawa nila upang makita ng mga tao. Sapagkat pinapalawak nila ang mga pilakterya nila at pinalalaki nila ang mga laylayan ng kanilang mga damit.
Basa saa fo ara taoꞌ a, ara tao fo atahori koa-boꞌu se. Onaꞌ a: saa esa isi na Lamatualain Hara-liin fo atahori rea sia langga nara, ma feo sia lima nara. Te ara bau tao raꞌamoko sira enan. Ma ara o tao rananaru lenaꞌ taliꞌ mana sia badꞌu naru nara suun, fo mana fee nesenenedꞌaꞌ neu se soꞌal Lamatuaꞌ Hara-liin. Ara tao taꞌo naa, fo atahori koa-boꞌu se rae, ‘We! Naa ra dei, atahori meumareꞌ re, o!’
6 Gusto nilang umupo sa mga pangunahing lugar ng mga pista at sa mga pangunahing upuan sa sinagoga,
Mete ma ara ume hule-oꞌeꞌ rala reu, do tungga fefetas, ara sanggaꞌ a mamana eꞌendo meulauꞌ, fo atahori hetar rita se.
7 at mga natatanging pagbati sa mga pamilihan at tawagin silang, “Rabi” ng mga tao.
Mete ma ara reu sia pasar, na, ara o hiiꞌ a simbo hada-hormat. Ara hiiꞌ a fo atahori beꞌutee mbali se oi, “Ama meser nenefee hadꞌa-hormat.’
8 Ngunit hindi kayo dapat tawagin na 'Rabi', sapagkat iisa lang ang guro ninyo, at lahat kayo ay magkakapatid.
Te ama afiꞌ tungga naa ra dalan! Atahori afiꞌ roꞌe nggi rae, ‘ama meser’, huu hei meser ma akaꞌ esaꞌ a. Boe ma basa hei ia ra, bobꞌonggiꞌ sa.
9 At huwag ninyong tawagin na ama ang kahit sinuman sa lupa dahil iisa lang ang inyong Ama at siya ay nasa langit.
Afiꞌ minanaru atahori sia raefafoꞌ ia mae, ‘amaꞌ’, te hei Amam sia sorga akaꞌ esaꞌ a.
10 At hindi rin dapat kayong tawagin na 'guro' dahil iisa lang ang inyong guro, ang Cristo.
Atahori ra o afiꞌ roꞌe nggi na rae, ‘lamatuaꞌ’, te huu hei Lamatuam akaꞌ esaꞌ a, naeni Au ia, fo Lamatualain helu-fuli nae haitua nema eniꞌ a mia lele uluꞌ a ena.
11 Ngunit ang pinakadakila sa inyo ay siyang maging tagapaglingkod sa inyo.
Naa de Au ufadꞌe nggi fo afiꞌ minanaru ao mara onaꞌ atahori mana hiiꞌ a sangga hadꞌa-hormat. Hei seka mae dadꞌi atahori moko-monaen, ana musi dadꞌi onaꞌ ate fo mete-seꞌu atahori laen ra.
12 Kung sinuman ang nagtataas sa kaniyang sarili ay ibababa. At kung sinumang nagpapakababa sa kaniyang sarili ay itataas.
Te atahori mana soꞌu nanaru aon, neꞌo Lamatuaꞌ naꞌatutudꞌaꞌ E. Te atahori mana tao aon onaꞌ ana dikiꞌ e, dei fo Lamatuaꞌ soꞌu nanaru e.”
13 Ngunit aba kayong mga eskriba at mga Pariseo, mga mapagkunwari! Sinarhan ninyo ang kaharian ng langit sa mga tao. Kayo nga mismo ay hindi pumapasok at hindi rin ninyo pinayagan yung ibang papasok pa lamang.
Basa ma, Yesus olaꞌ seluꞌ nae, “Hee, hei meser agama ma atahori Farisi re! Memaꞌ hei, atahori mana dea-ralaꞌ! Dei fo ama hambu sosoeꞌ, huu hei nda nau masoꞌ misiꞌ Lamatuaꞌ parendan fo mimihere Au sa, naeni Atahori fo Lamatualain helu-fuli nae haitua nemaꞌ a. Deꞌulakan lenaꞌ fai, hei mii miꞌingge mala atahori mana nau masoꞌ nisiꞌ Lamatuaꞌ parendan fo ara nda ramahere neu Au sa.
14 (Ngunit aba kayong mga eskriba at mga Pariseo, mga mapagkunwari! Sinakmal ninyo ang mga bahay ng mga babaeng balo habang nagpapakita kayo ng mahabang panalangin.)
[Hee, hei meser agama ma atahori Farisi ra! Mema hei, atahori mana dea-ralaꞌ! Dei fo ama hambu sosoeꞌ, huu hei akaꞌ peko-lelekoꞌ ina-falu ra, ma besla mala ume nara. Te sia atahori hetar matan, hei miꞌifuniꞌ deꞌulaka mara, ma mimbiriiꞌ hule-oꞌe dooꞌ fo atahori rae hei rala mara meumareꞌ. Te dei fo Lamatualain hukun nggi beran seli.]
15 Aba kayong mga eskriba at mga Pariseo, mga mapagkunwari! Sapagkat nilalakbay ninyo ang karagatan at lupain upang makahikayat ng isang mananampalataya. At kung maging mananampalataya na siya, dalawang beses ninyo siyang ginawang anak ng impyerno na katulad ninyo mismo. (Geenna g1067)
Hee, meser agama ma atahori Farisi re! Memaꞌ hei, atahori mana dea-ralaꞌ! Dei fo ama hambu sosoeꞌ huu hei sae ofaꞌ sudꞌi a bee mi, ma onda-hene leteꞌ o, mae sangga akaꞌ atahori esaꞌ a, fo ana tungga hei partei agama ma. Te mete ma ana tungga ena, na, hei tao masodꞌan dadꞌi deꞌulakan lenaꞌ fai, losa ana hambu hukun sia naraka beran lenaꞌ lao rua mia hei e. (Geenna g1067)
16 Aba kayo, kayong mga bulag na tagapaggabay, kayo na nagsasabi, 'Kung ipanumpa ng ninuman ang templo, balewala lang iyon. Ngunit kung ipanumpa ninuman ang ginto sa templo, nakagapos siya sa kaniyang panunumpa.'
Weh, Hei rala mara pokeꞌ re ena, te taꞌo bee de hei feꞌe mae mitudꞌu dalaꞌ fee neu atahori laen fai? Neꞌo ama hambu sosoeꞌ huu ama minori leli mae, ‘Mete ma atahori rae soꞌu hehelu-fufuliꞌ rendiꞌ susumbaꞌ ma ingga Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a, na, atahori naa nda nenepaꞌaꞌ no hehelu-fufuliꞌ naa sa. Te mete ma ana soꞌu hehelu-fufuliꞌ nendi susumba ma ingga lilo mbilas mana sia Ume Hule-oꞌeꞌ a, na, eni feꞌe nenepaꞌaꞌ no hehelu-fufuliꞌ naa ena.’
17 Kayong mga hangal na bulag, alin ba ang mas mahalaga, ang ginto o ang templo kung saan iniaalay ang ginto sa Diyos?
Hei ria ra atahori nggoa mateꞌe re! Neꞌo hei mae Lamatuaꞌ nae lilo mbilas pantin lenaꞌ, Eni Ume Hule-oꞌe Huuꞌ na do? Hokoꞌ! Te ume naa, mana tao lilo mbilas naa ra dadꞌi meumareꞌ!
18 At, 'Kung ipanumpa ninuman ang altar, balewala lang iyon. Subalit kung ipanumpa ninuman ang handog na nasa altar, nakagapos siya sa kaniyang panunumpa.'
Hei o minori leli mae, ‘Mete ma atahori soꞌu hehelu-fufuliꞌ no susumbaꞌ ingga nendiꞌ mei tutunu-hohotuꞌ mana sia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a, na, atahori nda nenepaꞌaꞌ no hehelu-fufulin naa sa. Te mete ma ana soꞌu hehelu-fufuliꞌ no susumbaꞌ ingga nendi tutunu-hohotuꞌ mana sia mei ata, na, eni feꞌe na nenepaꞌa no hehelu-fufulin naa ena.’
19 Kayong mga bulag, alin ba ang mas mahalaga, ang kaloob o ang altar kung saan iniaalay ang kaloob sa Diyos?
Hei ia ra, tebꞌe-tebꞌeꞌ pokeꞌ re ena. Memaꞌ mei tutunu-hohotuꞌ naa, pantin lenaꞌ tutunu-hohotuꞌ mana sia mei ata. Huu mei naa, mana tao tutunu-hohotu nara dadꞌi meumareꞌ soaꞌ neu Lamatualain.
20 Kaya kung ipanumpa ninuman ang altar, ipanumpa niya ito at ang lahat ng mga naroon.
Huu naa, mete ma atahori sumba ma ingga mei tutunu-hohotuꞌ, na, malole lenaꞌ ingga mei a no basa saa mana sia mei ata boe.
21 At kung ipanumpa ninuman ang templo, ipanumpa niya ito at sa kaniya na nakatira doon.
Ma mete ma atahori sumba no ingga Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a, na, malole lenaꞌ ingga lao esaꞌ Ume Hule-oꞌeꞌ a no Lamatualain naran boe. Huu Ana leo sia naa.
22 At kung ipanumpa ninuman ang langit, ipanumpa niya ang trono ng Diyos at sa kaniya na nakaupo roon.
Ma mete ma atahori sumba ma ingga sorga, na, naa o, onaꞌ ana ingga lao esaꞌ Lamatualain kadꞌera parendan no naran ena, huu Ana mana endoꞌ toꞌu parendaꞌ sia naa.
23 Aba kayong mga eskriba at mga Pariseo, mga mapagkunwari! Sapagkat nagbibigay kayo ng ikapu ng mga yerbabuena, anis at kumin, ngunit hindi ninyo ginagawa ang mas mahalagang mga bagay tungkol sa batas - katarungan, kahabagan at pananampalataya. Subalit dapat sanang gawin ninyo ang mga ito at huwag pabayaang gawin ang iba.
Hee, hei meser agama ma atahori Farisi re! Memaꞌ hei, atahori mana dea-ralaꞌ ra! Dei fo ama hambu sosoeꞌ, huu hei mihine bareken fo fee neu Lamatuaꞌ babꞌanggiꞌ esa mia babꞌanggi ka sanahuluꞌ ra. Hei akaꞌ bareken basa-bꞌasaꞌ e, losa bumbu-dai mana mia osi o, hei reken mates boe. Onaꞌ a hei reken lutuꞌ-leloꞌ, dare, adas maꞌameniꞌ, ma jintan dekeꞌ. Tao-tao te ama liliiꞌ hendi Lamatualain hohoro-lalanen pantin manaseliꞌ nara! Hei misodꞌa nda no ndoo-tetuꞌ sa. Hei nda sue atahori mana tudꞌa-loloeꞌ ra sa. Hei nda misodꞌa mikindoo tungga Lamatuaꞌ hihii-nanaun sa. Malole lenaꞌ, ama tao tungga basa naa ra dei, dei fo ama mii bareken bumbu-dai, fo mae fee neu Lamatuaꞌ.
24 Kayong mga bulag na tagagabay, kayong mga nagsasala ng mga niknik ngunit nilulunok ang kamelyo!
Hei rala mara pokeꞌ re ena, te taꞌo bee fo mae mii mitudꞌu dalaꞌ neu atahori fai? Hei tao hohoro-lalaneꞌ losa lutuꞌ-leloꞌ fo denu atahori laen ra tungga, te Lamatuaꞌ hohoro-lalanen pantin manaseliꞌ nara, hei nda tungga sa. Onaꞌ hei paresaꞌ lutuꞌ-leloꞌ fo sula hendi mbene mumuuꞌ mia hei oe nininum. Te banda monaeꞌ onaꞌ amba, na hei odꞌo hendi e teme-teme!
25 Aba kayong mga eskriba at mga Pariseo, mga mapagkunwari! Sapagkat nililinis ninyo ang labas ng tasa at pinggan, ngunit sa loob puno ang mga ito ng pangingikil at kalabisan.
Hee, hei meser agama ma atahori Farisi re! Memaꞌ hei, atahori mana dea-ralaꞌ! Dei fo ama hambu sosoeꞌ, huu hei safe mala pinggaꞌ-manggo ra losa rakahahadꞌoꞌ, te naa akaꞌ siaꞌ a deaꞌ. Tao-tao te sia ralaꞌ manggenggeoꞌ a mamafafauꞌ no nggeoꞌ lao mia nanaꞌo mara ma bare-naꞌo mara.
26 Ikaw bulag na Pariseo, linisin mo muna ang loob ng tasa at pinggan upang ang labas ay magiging malinis din.
Weh! Atahori Farisi poke-lakaꞌ re! Safe miꞌihuluꞌ pinggaꞌ-manggo mara rala nara dei! No taꞌo naa, dea nara o dadꞌi meuꞌ boe!
27 Aba kayong mga eskriba at mga Pariseo, mga mapagkunwari! Sapagkat tulad kayo ng mga mapuputing puntod na nilinis na magandang tingnan sa labas, ngunit sa loob ay puno ng mga buto ng mga patay at lahat ng karumihan.
Hee, hei meser agama no atahori Farisi re! Memaꞌ hei, atahori mana dea-ralaꞌ! Dei fo hei hambu sosoeꞌ, huu hei ia onaꞌ rates mana dama mutiꞌ. Atahori mete rita dean meulaun seli. Te ralan na, sofeꞌ no atahori mates ra rui nara, ma basa mana maꞌafo mburuꞌ ra.
28 Gayon din, kayo rin sa panlabas ay matuwid sa paningin ng mga tao, ngunit sa loob ay puno kayo ng pagkukunwari at mga katampalasanan.
Hei o onaꞌ naa boe! Hei hiiꞌ a tao ao mara onaꞌ atahori meumareꞌ re. Atahori ra mete nggi taꞌi deaꞌ na, hei onaꞌ atahori rala ndoos. Tao-tao te rala mara, sofeꞌ no dala deꞌulakaꞌ. Huu hei olaꞌ laen, te tao laen, ma liliiꞌ hendi Lamatualain parenda nara.
29 Aba kayong mga eskriba at mga Pariseo, mga mapagkunwari! Sapagkat gumagawa kayo ng mga puntod ng mga propeta at pinalamutian ang mga puntod ng mga matuwid.
Hee, hei meser agama ma atahori Farisi re! Memaꞌ hei, atahori mana dea-ralaꞌ! Dei fo ama hambu sosoeꞌ! Ama tao rates monae-monaeꞌ fee Lamatualain mana dui-bꞌengga nara, ma paroon malole-maloleꞌ atahori maloleꞌ ra rates nara.
30 Sinasabi ninyo na, 'Kung nabuhay kami sa kapanahunan ng aming mga ama, hindi kami sasali sa pag-ula ng dugo ng mga propeta.'
Te hei mae, ‘Onaꞌ hita tasodꞌa leleꞌ esa to bei-baꞌi tara, neꞌo ata nda tungga tao tisa Lamatualain mana dui-bꞌengga nara sa.’
31 Sa gayon kayo mismo ang nagpapatotoo na kayo ay mga anak ng mga pumatay sa mga propeta.
No naa, hei mikimbembela tatao-nonoꞌi mara mae, hei o, deꞌulakaꞌ onaꞌ bei-baꞌi mara boe.
32 Pinupuno rin ninyo ang mga kota ng kasalanan ng inyong mga ama.
Dadꞌi malole lenaꞌ, hei tao deꞌulakaꞌ onaꞌ naa losa babꞌasan, tungga bei-baꞌi mara sala-kilu nara!
33 Kayong mga ahas, mga anak ng ulupong, paano ninyo matatakasan ang hatol sa impyerno? (Geenna g1067)
Hei ia ra tebꞌe-tebꞌeꞌ deꞌulaka mara onaꞌ mengge marasoꞌ. Seꞌu te hei mae Lamatualain nda hukun nggi sa? Afiꞌ mimihena! Neꞌo Ana nggari nggi misiꞌ ai naraka rala mii! (Geenna g1067)
34 Kaya, tingnan ninyo, magsusugo ako ng mga propeta, mga pantas, at mga eskriba. Ang iba sa kanila ay papatayin ninyo at ipapako sa krus. At yung iba sa kanila hahagupitin ninyo sa mga sinagoga ninyo at hahabulin ninyo sila saang lungsod man sila.
Rena, e! Dei fo Au haitua fee nggi mana dui-bꞌengga nggara, fo ara ranori ma ratudꞌu nggi Lamatuaꞌ dala masodꞌa ndoo-tetun. Te neꞌo ama tao misa ruma, ma mbaku misa ruma sia hau ngganggeꞌ. Hei o liꞌu ruma sia ume hule-oꞌeꞌ, ma hei poko-paru ruma losa ara rela mia kota esa risiꞌ kota laen.
35 Ang kalabasan ay mapapasainyo ang lahat ng mga dugo ng mga matuwid na inula sa lupa, mula sa dugo ni Abel na matuwid hanggang sa dugo ni Zacarias na anak ni Baraquias na pinatay ninyo sa gitna ng santuwaryo at altar.
Feꞌe fai dalahulun hei bei-baꞌi mara tao risa Habel. Tao-tao te eni, atahori rala ndoos. Hei beꞌi-baꞌi mara tao risa atahori rala ndoos ra, rakandooꞌ a mia tititi-nonosiꞌ esa losa tititi-nonosiꞌ laen. Losa nala Sakaria, naeni Barakia anan. Ara tao risa e mia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a sodꞌan deka no mei tutunu-hohotuꞌ a. Huu hei tungga bꞌei-baꞌi mara deꞌulaka nara naa, naa de hei musi lemba-doi basa atahori rala ndoos ra raa nara.
36 Katotohanang sinasabi ko sa inyo, lahat ng mga ito ay mangyayari sa salin-lahing ito.
Memaꞌ tebꞌe! Te hei fo feꞌe sia leleꞌ ia, dei fo nenehukun, huu dala-dala deꞌulakaꞌ ra fo hei bei-baꞌi mara tao mia lele uluꞌ a.”
37 Jerusalem, Jerusalem, kayo na pumatay sa mga propeta at bumato sa mga sinugo ko sa inyo! Madalas kong ninais na tipunin ang mga anak mo, gaya ng inahin na nililikom ang kaniyang mga sisiw sa ilalim ng kaniyang mga pakpak, ngunit hindi kayo sumang-ayon!
“Hei atahori Yerusalem re! Hei mana akaꞌ tao misa Lamatualain mana dui-bꞌengga nara, ma mbia misa dedꞌenu nara fo mana rema tulu-fali heiꞌ ra. Au akaꞌ kokoe usufafali nggi fo ima misiꞌ Au, onaꞌ manu ine a nae nasarorombo nala ana nara sia lidꞌan rala. Te hei nda nau sa.
38 Tingnan ninyo, maiwan na sa inyo ang bahay ninyo na napabayaan.
Huu naa, Lamatuaꞌ nda tao afiꞌ neu ume mara sa ena. Ma mbila do fini esaꞌ te rouꞌ ena.
39 Sapagkat sasabihin ko sa inyo, Magmula ngayon hindi na ninyo ako makikita hanggang sa sasabihin ninyong, “Pinagpala ang darating sa pangalan ng Panginoon.”
Rena malolole, e! Huu hei nda afiꞌ mita Au sa ena, losa leleꞌ hei mitaa mae, ‘Hita toꞌe fo Lamatualain fee papala-babꞌanggiꞌ fee neu Atahori ia, huu Lamatuaꞌ mana denu E.’ Hei mitaa onaꞌ naa, dei fo hei feꞌe na mete-mita Au fai.”
