Mateo 13
1 Sa araw na iyon ay lumabas ng bahay si Jesus at umupo sa tabi ng dagat.
The same day, Jesus having gone out of the house, sat by the sea-side;
2 May napakaraming bilang ng tao ang pumalibot sa kaniya kaya sumakay siya sa isang bangka at umupo doon. Ang lahat ng tao ay tumayo sa dalampasigan.
but so great a multitude flocked about him, that he went into a bark, and sat down there, while all the people stood on the shore.
3 At nagsabi si Jesus sa kanila ng maraming bagay sa pamamagitan ng talinghaga. Kaniyang sinabi, “Masdan ito, isang manghahasik ang lumabas upang maghasik.
Then he discoursed to them of many things in parables.
4 Sa kaniyang paghahasik, nahulog ang ilang mga binhi sa tabi ng daan, dumating ang mga ibon at kinain ang mga ito.
The sower, said he, went out to sow; and, in sowing, some seeds fell by the way-side, and the birds came and picked them up:
5 Ang ibang mga binhi naman ay nahulog sa mabatong lupa kung saan kakaunti lamang ang lupa. Ang mga ito ay mabilis na tumubo sapagkat mababaw lamang ang lupa.
some fell on rocky ground, where they had but little earth: these sprang up the sooner, because the soil had no depth:
6 Ngunit nang sumikat na ang araw, ang mga ito ay natuyo dahil wala itong mga ugat, at nalanta ang mga ito.
but after the sun had beat upon them, they were scorched, and having no root, withered away.
7 Ang ibang mga binhi ay nahulog sa may mga matitinik na halaman. Lumaki ang mga halamang may tinik at sinakal ang mga ito.
Some fell among thorns, and the thorns grew up, and choked them.
8 Ang ibang mga binhi ay nahulog sa mabuting lupa at ang mga ito ay namunga, ang iba ay tig-iisandaan, ang iba ay tig-aanimnapu, at ang iba ay tigtatatlumpu.
Others fell into good ground, and yielded increase, some a hundred, some sixty, some thirty fold.
9 Ang may taingang pandinig, ay makinig.”
Whoever has ears to hear, let him hear.
10 Dumating ang mga alagad at sinabi kay Jesus, “Bakit mo kinakausap ang mga tao sa pamamagitan ng mga talinghaga?”
Then the disciples addressed him, saying, Why do you speak to them in parables?
11 Sumagot si Jesus at sinabi sa kanila, “Nabigyan kayo ng pribilehiyo ng pagkaunawa sa mga hiwaga ng kaharian ng langit, ngunit sa kanila ay hindi naibigay.
He answering, said to them, Because it is your privilege, and not theirs, to know the secrets of the Reign of Heaven.
12 Dahil kung sinuman ang mayroon na ay higit pang mabibigyan at siya ay magkakaroon ng sagana. Ngunit ang sinuman na wala, kukunin sa kaniya maging ang tanging mayroon siya.
For to him that has, more shall be given, and he shall abound; but from him that has not, even that which he has shall be taken.
13 Kaya kinakausap ko sila sa pamamagitan ng mga talinghaga, sapagkat kahit na sila ay nakakakita, hindi sila tunay na nakakakita. At bagaman nakaririnig sila ay hindi naman sila tunay na nakaririnig, ni hindi sila makaunawa.
For this reason I speak to them in parables; because they seeing, see not; and hearing, hear not, nor regard;
14 Sa kanila natupad ang propesiya ni Isaias, na nagsasabi, 'Habang pinakikinggan ay inyong maririnig, ngunit hindi ninyo talaga maintindihan; habang tinitingnan ay inyong nakikita, ngunit hindi ninyo talaga maunawaan.
insomuch that this prophecy of Isaiah is fulfilled in them, "You will indeed hear, but will not understand; you will look, but will not perceive.
15 Sapagkat ang puso ng mga taong ito ay naging mapurol, at hirap sila sa pakikinig, at ipinikit nila ang kanilang mga mata upang hindi sila makakita sa kanilang mga mata, o makarinig sa kanilang mga tainga, o makaintindi sa kanilang mga puso, upang sila ay babalik muli at sila ay aking pagagalingin.'
For this people's understanding is stupefied, their ears are deafened, and their eyes they have closed; lest seeing with their eyes, hearing with their ears, and apprehending with their understanding, they should reform, and I should reclaim them."
16 Ngunit pinagpala ang inyong mga mata, sapagkat ang mga ito ay nakakakita; at ang inyong mga tainga, sapagkat ang mga ito ay nakakarinig.
But blessed are your eyes, because they see; and your ears, because they hear.
17 Totoo itong sinasabi ko sa inyo na maraming mga propeta at mga taong matuwid ang ninais na makita ang mga bagay na inyong nakikita, ngunit hindi nila ito nakita. Ninais nila na marinig ang mga bagay na inyong mga naririnig, ngunit hindi nila ito napakinggan.
For, indeed, I say to you, that many prophets and righteous men have desired to see the things which you see, but have not seen them; and to hear the things which you hear, but have not heard them.
18 Ngayon, makinig kayo sa talinghaga ng manghahasik.
Understand you, therefore, the parable of the sower.
19 Kapag mapakinggan ng sinuman ang salita ng kaharian ngunit hindi ito nauunawaan, darating ang masama at nanakawin ang mga binhi na naihasik sa kaniyang puso. Ito ay ang binhi na naihasik sa tabi ng daan.
When one hears the doctrine of the Reign, but considers it not, the evil one comes, and snatches away that which was sown in his heart. This explains what fell by the way-side.
20 Siya na naihasik sa mabatong lupa ay siyang nakakarinig sa salita at agad itong tinatanggap nang may galak.
That which fell on rocky ground, denotes him who, hearing the word, receives it at first with pleasure;
21 Gayunman wala siyang mga ugat at tumatagal lamang ng panandalian. At kung ang kapighatian at pag-uusig ay dumating dahil sa salita, siya ay agad nadadapa.
yet, not having it rooted in his mind, retains it but a while; for when trouble or persecution comes, because of the word, instantly he relapses.
22 Siya na naihasik sa may mga matitinik na halaman ay nakaririnig ng salita, ngunit ang pagkabalisa sa mundo at ang panlilinlang ng mga yaman ang siyang sumakal sa salita, at hindi siya namunga. (aiōn g165)
That which fell among thorns, denotes that hearer in whom worldly cares, and deceitful riches, choke the word, and render it unfruitful. (aiōn g165)
23 Siya na naihasik sa mabuting lupa ay siyang nakarinig sa salita at nakaunawa dito. Siya ang tunay na namumunga at nagpapayabong nito; ang ilan ay namunga ng tig-iisandaan, ang iba ay tig-aanimnapu, at ang iba ay tig-tatatlumpu.”
But that which fell into good soil, and bore fruit, some a hundred, some sixty, some thirty fold, denotes him, who not only hears and considers, but obeys the word.
24 Nagkuwento si Jesus ng isa pang talinghaga sa kanila. Sinabi niya, “Ang kaharian ng langit ay tulad ng isang lalaking naghasik ng mabuting binhi sa kaniyang bukid.
Another parable he proposed to them, saying, The kingdom of heaven may be compared to a field, in which the proprietor has sown good grain:
25 Ngunit habang tulog ang mga tao, dumating ang kaniyang kaaway at naghasik din ng mga damo kasama ng mga trigo saka umalis.
but while people were asleep, his enemy came, and sowed darnel among the wheat, and went off.
26 Nang sumibol ang mga dahon at namunga ay lumitaw din ang mga damo.
When the blade was up, and putting forth the ear, then appeared also the darnel.
27 Dumating ang mga tagapaglingkod ng may-ari ng lupa at sinabi sa kaniya, 'Ginoo, hindi ba mabuti ang inihasik mong mga binhi sa iyong bukirin? Papaanong nagkaroon ito ng mga damo?'
And the servants came, and said to their master, Sir, you sowed good grain in your field; whence, then, has it darnel?
28 Sinabi niya sa kanila, 'Ginawa ito ng isang kaaway.' Sinabi ng mga tagapaglingkod sa kaniya, 'Nais mo bang puntahan namin at bunutin ang mga ito?'
He answered, An enemy has done this. They said, Will you, then, that we weed them out?
29 Sinabi ng may-ari ng lupa, 'Huwag, sapagkat kapag binunot ninyo ang mga damo, baka mabunot niyo din ang mga trigo kasama nito.
He replied, No, lest in weeding out the darnel, you tear up the wheat.
30 Hayaan lang silang parehong lumaki hanggang dumating ang anihan. Sa oras na nang pag-aani ay sasabihin ko sa mga tagapag-ani na, “Unahin ninyong bunutin ang mga damo at bigkisin ang mga ito at inyong sunugin samantalang ang mga trigo naman ay inyong ipunin sa aking kamalig.'””
Let both grow together until the harvest; and in the time of harvest, I will say to the reapers, first gather the darnel, and make them into bundles for burning; then carry the wheat into my barn.
31 Muling nagkuwento si Jesus ng talinghaga sa kanila. Kaniyang sinabi, “Ang kaharian ng langit ay tulad ng binhi ng mustasa na kinuha ng isang tao at inihasik sa kaniyang bukid.
Another similitude he proposed to them, saying, The kingdom of heaven is like a grain of mustard seed, which a man planted in his field;
32 Tunay ngang pinakamaliit ang binhing ito sa lahat ng ibang mga binhi. Ngunit nang ito ay lumaki, naging mas malaki ito kaysa sa mga halamang panghardin. Ito ay naging puno kaya ang mga ibon sa himpapawid ay pumunta at namugad sa mga sanga nito.”
for though it is the smallest of seeds, when grown, larger than any herb, and becomes a tree, so that the birds of the air take the shelter in its branches.
33 Muling nagsabi si Jesus ng talinghaga sa kanila, “Ang kaharian ng langit ay tulad ng isang lebadura na kinuha ng isang babae at inihalo sa tatlong takal ng harina hanggang ito ay umalsa.”
Another similitude he gave them: The kingdom of heaven is like leaven, which a woman mingled in three measures of meal, till the whole was leavened.
34 Ang lahat ng mga bagay na ito ay sinabi ni Jesus sa mga tao sa pamamagitan ng talinghaga. At kung hindi sa pamamagitan ng talinghaga ay hindi siya nagsalita sa kanila.
All these similitudes Jesus spoke to the people; for he taught them only by similitudes;
35 Ito ay upang magkatotoo ang mga nasabi sa pamamagitan ng mga propeta noong sinabi niyang, “Bubuksan ko ang aking bibig sa pamamagitan ng talinghaga, sasabihin ko ang mga bagay na naitago buhat nang itatag ang mundo.”
in this verifying the word of the Prophet, "I will discourse in parables; I will utter things concerning which, all antiquity has been silent."
36 Pagkatapos ay iniwan ni Jesus ang maraming tao at nagtungo sa isang bahay. Lumapit sa kaniya ang kaniyang mga alagad at sinabi, “Ipaliwanag mo sa amin ang talinghaga ng mga damo sa bukid.”
Then Jesus, leaving the multitude, retired to the house, where his disciples accosted him, saying, Explain to us the parable of the darnel in the field.
37 Sumagot si Jesus at sinabi, “Ang naghasik ng mabuting buto ay ang Anak ng Tao.
Jesus answering, said to them, He who sowed the good seed is the Son of Man.
38 Ang bukid ay ang mundo; at ang mabuting binhi ay ang mga anak ng kaharian. Ang mga damo ay ang mga anak ng masama,
The field is the world; the good seed are the sons of the kingdom; and the darnel are the sons of the evil one;
39 at ang kaaway na naghasik sa kanila ay ang diyablo. Ang pag-aani ay ang katapusan ng mundo at ang mga tagapag-ani ay ang mga anghel. (aiōn g165)
the enemy who sowed them is the devil. The harvest is the conclusion of this state; and the reapers are the angels. (aiōn g165)
As, therefore, the darnel is gathered and burnt, so shall it be at the conclusion of this state. (aiōn g165)
41 Magpapadala ang Anak ng Tao ng kaniyang mga anghel at titipunin nila sa labas ng kaniyang kaharian ang lahat ng bagay na sanhi ng kasalanan at ang mga gumagawa ng masama.
The Son of Man will send his angels who shall gather out of his kingdom all seducers and iniquitous persons,
42 Itatapon nila ang mga ito sa pugon ng apoy na kung saan mayroong mga iyakan at nagngangalit na ngipin.
and throw them into the burning furnace: weeping and gnashing of teeth shall be there.
43 At ang mga matutuwid na tao ay magliliwanag tulad ng araw sa kaharian ng kanilang Ama. Ang may taingang pandinig ay makinig.
Then shall the righteous shine like the sun in the kingdom of their Father. Whoever has ears to hear let him hear.
44 Ang kaharian ng langit ay tulad sa isang kayamanang nakatago sa bukid. Natagpuan ito ng isang tao at itinago. Sa kaniyang kagalakan ay umalis siya at ibinenta niya lahat ng mayroon siya at binili ang bukid na iyon.
Again, the kingdom of heaven is like treasure hid in a field, which, when a man has discovered, he conceals the discovery, and for joy thereof, sells all that he has, and buys that field.
45 Gayun din naman, ang kaharian ng langit ay tulad ng isang mangangalakal na naghahanap ng mga mahahalagang perlas.
Again, the kingdom of heaven is like a pearl extremely precious, which a merchant, in quest of fine pearls,
46 Nang mahanap niya ang isang perlas na may malaking halaga, umalis siya at ibinenta niya lahat ng mayroon siya at binili ito.
having found, sold all that he had, and purchased it.
47 Gayun din naman, ang kaharian ng langit ay tulad ng isang lambat na inihagis sa dagat at nakahuli ng iba't ibang uri ng lamang dagat.
Again, the kingdom of heaven is like a sweep-net cast into the seam which incloses fish of every kind.
48 Nang ito ay napuno, hinila ito ng mga mangingisda sa dalampasigan. Pagkatapos ay umupo sila at tinipon ang mga mabuting bagay sa mga lalagyan, ngunit kanilang itinapon ang mga bagay na walang pakinabang.
When it is full, they draw it ashore, and gather the good into vessels, but throw the useless away.
49 Ganito ang mangyayari pagdating ng katapusan ng mundo. Darating ang mga anghel at ihihiwalay ang masama sa mga matuwid. (aiōn g165)
So it shall be at the conclusion of this state. The angels will come and separate the wicked from among the righteous, (aiōn g165)
50 Sila ay itatapon nila sa pugon ng apoy na kung saan mayroong mga iyakan at nagngangalit na ngipin.
and throw them into the burning furnace. Weeping and gnashing of teeth shall be there.
51 Naiintindihan ba ninyo ang lahat ng mga bagay na ito?” Sinabi ng mga alagad sa kaniya, “Oo.”
Jesus said, Do you understand all these things? They answered, Yes, Master.
52 At sinabi ni Jesus sa kanila, “Kaya bawat eskriba na naging alagad ng kaharian ng langit ay katulad ng isang tao na nagmamay-ari ng isang bahay, na naglalabas ng luma at mga bagong bagay mula sa kaniyang kayamanan.”
He added, Every scribe, therefore, instructed for the Reign of Heaven, is like a householder, who brings out of his storehouse new things and old.
53 At nangyari na nang matapos ni Jesus ang mga talinghagang ito ay umalis na siya sa lugar na iyon.
And after he had finished these similitudes, he departed thence.
54 Pagkatapos ay pumasok si Jesus sa kaniyang sariling rehiyon at nagturo sa mga tao sa kanilang mga sinagoga. Ang kinalabasan nito ay namangha sila at sinabi, “Saan kinuha ng taong ito ang kaniyang karunungan at saan nagmula ang mga himalang ito?
Jesus being come into his own country, taught the inhabitants in their synagogue; and they said with astonishment, Whence has this man this wisdom, and this power of working miracles?
55 Hindi ba siya ang anak ng karpintero? Hindi ba't si Maria ang kaniyang ina? At ang mga kapatid niya ay sina Santiago, Jose, Simon, at Judas?
Is not this the carpenter's son? Is not his mother called Mary? And do not his brothers, James, and Joses, and Simon, and Judas,
56 At hindi ba ang kaniyang mga kapatid na babae ay kasama din natin? Kaya saan nakuha ng taong ito ang lahat ng mga bagay na ito?”
and all his sisters, live amongst us? Whence, then, has he all these things?
57 Nasaktan sila nang dahil sa kaniya. Ngunit sinabi ni Jesus sa kanila, “Ang propeta ay hindi nawawalan ng karangalan maliban sa kaniyang sariling bansa o sa kaniyang sariling pamilya.”
Thus they were offended at him. But Jesus said to them, A prophet is no where disregarded, except in his own country, and in his own family.
58 At hindi siya gumawa ng maraming himala doon dahil sa kawalan nila ng paniniwala.
And he did not many miracles there, because of their unbelief.
