< Mateo 10 >
1 Tinawag ni Jesus ang kaniyang labindalawang alagad nang magkakasama at binigyan sila ng kapangyarihan laban sa mga masasamang espiritu, upang palayasin ang mga ito, at upang pagalingin ang lahat ng uri ng karamdaman at lahat ng uri ng sakit.
Basa naa ma, Yesus noꞌe ana mana tungga nara fo rema raꞌabꞌue. Boe ma Ana fee se koasa fo reu use-oi nitu hetar ma tao raꞌahahaiꞌ atahori mamahedꞌiꞌ mataꞌ-mataꞌ.
2 Ngayon ito ang mga pangalan ng labindalawang apostol: Ang una, si Simon (na siya ring tinatawag niyang Pedro), at si Andres na kaniyang kapatid; si Santiago na anak ni Zebedeo, at si Juan na kaniyang kapatid;
Ana mana tunggan ka sanahulu ruaꞌ fo Ana denuꞌ ra nara nara, naeni: Ka esan, naran Simon (fo roꞌe na rae, ‘Petrus’) boe ma odꞌin, naran Anderias, ma, Yakobis, no odꞌin, naran Yohanis (ruꞌa se, Sabadeus ana nara)
3 si Felipe, at si Bartolome; si Tomas, at si Mateo na maniningil ng buwis; si Santiago na anak ni Alpeo, at si Tadeo;
Boe ma Filipus, no Bartolomeos. Ma Tomas, no Mateos (mana edꞌa bea). Yakobis (Alpius anan), no Tadius.
4 si Simon na Makabayan, at si Judas Escariote na siyang magkakanulo sa kaniya.
Simon (mana tungga partei Selot), boe ma Yudas Iskariot (dei fo mana seo hendi Yesus).
5 Ipinadala ni Jesus ang labindalawang ito. Tinagubilinan niya ang mga ito at sinabi, “Huwag kayong pumunta sa alin mang lugar na tinitirhan ng mga Gentil, at huwag kayong papasok sa alin mang bayan ng mga Samaritano.
Basa naa ma, Yesus denu ana mana tungga atahori ka sanahulu ruaꞌ ra, Ana parenda se nae, “Au denu nggi mii sia hita atahori Yahudi nara, huu hetar mia hita atahori nara nda tungga Lamatuaꞌ dalan no matetuꞌ sa. Ara onaꞌ, bibꞌi lombo mana mopoꞌ ra. Huu naa, ama afiꞌ mii sia atahori nda Yahudi ra sa ma atahori Samaria ra.
6 Sa halip, pumunta kayo sa mga nawawalang tupa sa sambahayan ng Israel.
7 At sa pagpunta ninyo, ipangaral ninyo at sabihing, 'Ang kaharian ng langit ay nalalapit na.'
Mii mifadꞌe hita atahori Israꞌel nara mae, ‘Fai na losa de basa atahori bisa dadꞌi Lamatualain atahorin ena.’
8 Pagalingin ninyo ang may sakit, buhayin ang patay, linisin ang mga ketongin, at palayasin ang mga demonyo. Tumanggap kayo nang walang bayad, ipamigay ninyo nang walang bayad.
Mii tao miꞌihahaiꞌ atahori mamahedꞌiꞌ ra, mii tao misodꞌa baliꞌ atahori mates ra, tao miꞌihahaiꞌ atahori mamahedꞌi kusta, ma use-oi hendi nitu ra. Lamatuaꞌ pala-banggi fee nggi naen seli ena, te Ana nda noꞌe baliꞌ saa sa boe. Dadꞌi ia naa ama musi mii fo pala-banggi naeꞌ fee neu atahori laen fai, akaꞌ naa afiꞌ moꞌe baliꞌ saa-saa sia se boe.
9 Huwag kayong magdala ng anumang ginto, pilak o tanso sa inyong mga pitaka.
Ama laoꞌ rou-rou, e. Nda parlu mendi doiꞌ sa,
10 Huwag kayong magdala ng panglakbay na lalagyan, o dagdag na tunika, ni sandalyas, o di kaya'y tungkod, sapagkat nararapat sa manggagawa ang kaniyang pagkain.
lepa-ngges, bua-baꞌu seluaoꞌ, sapatu, do teteas. Huu atahori mana tao ues, nandaa hambu eni hahambun fo nasodꞌa.
11 Anumang lungsod o nayon ang inyong mapuntahan, hanapin ninyo ang karapat-dapat at manatili kayo doon hanggang sa kayo ay aalis.
Mete ma misiꞌ kota esa, do, kamboꞌ esa, na, ama sangga atahori mana naena rala maloleꞌ mana nau simbo nggi. Fo leo sia naa, losa ama lao hela mamanaꞌ naa.
12 Pagpasok ninyo sa bahay, batiin ninyo ang mga nandoon.
Mete ma misiꞌ atahori sa umen, na, olaꞌ mae, ‘Sodꞌa-moleꞌ! Lamatuaꞌ fee nggi papala-babꞌanggiꞌ.’
13 Kung ang bahay ay karapat-dapat, pumaroon ang inyong kapayapaan. Ngunit kung ito ay hindi karapat-dapat, hayaan ninyong bumalik ang inyong kapayapaan sa inyo.
Mete ma atahori sia ume a simbo nggi no maloleꞌ, ama moꞌe fo Lamatuaꞌ fee se papala-babꞌanggiꞌ. Te mete ma ara nda simbo nggi sa, na, Lamatuaꞌ o nda fee se papala-babꞌanggiꞌ sa boe. Te papala-babꞌanggiꞌ baliꞌ neti nggi.
14 Sa mga hindi naman tumatanggap sa inyo o nakikinig sa inyong mga salita, kapag kayo ay umalis sa bahay o lungsod na iyon, pagpagin ninyo ang mga alikabok mula sa inyong mga paa.
Mete ma atahori nda nau rena nggi sa, na, lao hela ume naa, do, kota naa, basa naa nggafur hendi afu sia ei mara, fo dadꞌi tatandaꞌ oi, ara nda nau rena saa, de, ara lemba-dꞌoi ao nara
15 Totoo itong sinasabi ko sa inyo, mas mapagtitiisan pa ang lupain ng Sodoma at Gomorra sa araw ng paghuhukom kaysa sa lungsod na iyon.
Mete ma losa fai nggero-furiꞌ fo Lamatualain huku-dꞌoki atahori sia raefafoꞌ, na huku-dokiꞌ soaꞌ neu atahori nda mana nau simbo nggi sa, beran lenaꞌ huku-dokiꞌ neu Sodꞌom no Gomora fo deꞌulaka nara manaseliꞌ a. Te misinedꞌa, e! Te dei fo Ana natudꞌa huku-dokiꞌ beran seli soaꞌ neu atahori nda mana nau simbo nggi sa!”
16 Tingnan ninyo, ipadadala ko kayo na parang mga tupa sa kalagitnaan ng mga asong lobo, kaya maging marunong kayo tulad ng mga ahas at hindi mapanakit tulad ng mga kalapati.
“Misinedꞌa, e! Te Au denu nggi ia, onaꞌ Au fee bibꞌi lombo nisiꞌ busa fui deꞌulakaꞌ a taladꞌan. Huu naa, ama musi pake dudꞌuꞌat onaꞌ mengge mahineꞌ. Boe ma rala mara musi ndoos onaꞌ mbui lunda nda mana sangga dala deulakaꞌ sa.
17 Mag-ingat kayo sa mga tao! Dadalhin nila kayo sa mga konseho, at hahagupitin nila kayo sa kanilang mga sinagoga.
Te besa-besa, o! Dei fo atahori tao doidꞌoso nggi. Dei fo ara nore nggi misiꞌ mamana nggero dedꞌeat agama. Ma dei fo ara filo nggi sia ume hule-oꞌe nara.
18 At kayo ay dadalhin at ihaharap sa mga gobernador at mga hari dahil sa akin, bilang patotoo sa kanila at sa mga Gentil.
Dei fo ara nore nggi mii mitaa sia hofernor no maneꞌ a, huu ama tungga Au. Te ama musi pake kakaꞌeꞌ naa fo mifadꞌe Hara-lii Malole ngga neu se. No taꞌo naa, atahori nda mana rahine Lamatuaꞌ sa o, hambu rena soꞌal Au boe.
19 Kapag dinala nila kayo, huwag kayong mabahala kung paano o kung ano ang inyong sasabihin, sapagkat ibibigay sa inyo ang mga dapat ninyong sabihin sa oras na iyon.
Te mete ma atahori nore rendi nggi onaꞌ naa, na, afiꞌ mimitau mae, ‘Dei fo au olaꞌ ae saa?” Do, ‘Dei fo, au utaa ae, saa?’ Sudi boe dudꞌuꞌa taꞌo naa, huu losa fain, dei fo hei Amam sia sorga nafadꞌe saa fo ama musi olaꞌ.
20 Sapagkat hindi kayo ang magsasalita subalit ang Espiritu ng inyong Ama ang siyang magsasalita sa inyo.
Leleꞌ naa, saa fo ama olaꞌ naa, nda miaꞌ a hei e sa, te Dula-dalen nafadꞌe nggi saa fo ama olaꞌ a.
21 Dadalhin ng kapatid ang kaniyang kapatid sa kamatayan, at ang ama sa kaniyang anak. Sasalungat ang mga anak laban sa kanilang mga magulang at ipapapatay nila sila.
Hei mete neuꞌ ena, te dei fo sia ume sa rala, mete ma hambu atahori ramahere Au, dei fo toronoo nara sangga dalaꞌ fo fee atahori tao risa e. Ma mete ma anaꞌ sa namahere, dei fo aman tao nisa e. Mete ma amaꞌ no inaꞌ sa ramahere, dei fo ana bonggin tao nisa se.
22 Kamumuhian kayo ng lahat dahil sa aking pangalan. Ngunit sinuman ang makapagtitiis hanggang huli, ang taong iyon ay maliligtas.
Mete te, dei fo basa atahori binci nggi seli, huu ama tungga Au. Te, atahori mana naꞌatataaꞌ nakandoo losa babꞌasan, dei fo Lamatualain fee ne masoi-masodꞌaꞌ.
23 Kapag inusig nila kayo sa lungsod na ito, tumakas kayo sa kabila, sapagkat totoo itong sinasabi ko sa inyo, hindi ninyo matatapos na puntahan ang mga lungsod ng Israel bago dumating ang Anak ng Tao.
Mete ma atahori tao doidꞌoso nggi sia kota esa, na, mela misiꞌ kota laen. Tebꞌe! Au ia, Atahori Matetuꞌ a. Dei fo ama nda feꞌe lao ndule basa kota Israꞌel sa, te Au baliꞌ uma ena.
24 Ang alagad ay hindi nakahihigit sa kaniyang guro, ni mas mataas ang lingkod sa kaniyang amo.
Atahori ra biasa fee hadꞌa-hormat neu meser esa, lenaꞌ ana dedꞌenu nara. Ma atahori fee hadꞌa-hormat neu malangga esa, lenaꞌ ana mana tao ues nara.
25 Sapat na ang alagad ay maging katulad ng kaniyang guro, at ang lingkod na katulad ng kaniyang amo. Kung tinawag nilang Beelzebub ang amo ng bahay, gaano pa kaya nila ipapahiya ang buo niyang sambahayan!
Mete ma ana dedꞌenuꞌ esa nanori fo mahinen onaꞌ meser na, ana nae naa dai ena. Ma mete ma ana mana tao ues naa nanori fo mahinen onaꞌ malanggan, na, ana o nae naa dai ena boe. Dadꞌi misinedꞌa, e! Mete ma atahori roꞌe tenu umeꞌ a ena rae, ‘Ho ia, Balsebul, naeni nitu ra malanggan!’ Na, tantu ume isi nara o hambu naraꞌ nda maloleꞌ lenaꞌ sa fai.”
26 Samakatwid huwag ninyo silang katakutan, sapagkat walang lihim ang hindi nabubunyag, at walang natatago na hindi malalaman.
“Dadꞌi ama afiꞌ mimitau atahori mana labꞌan nggi. Te saa fo atahori tao raꞌafuniꞌ, dei fo basa atahori rita boe.
27 Ang sinabi ko sa inyo sa kadiliman ay sabihin sa liwanag, at kung anong narinig ninyo ng mahina sa inyong tainga, ipahayag sa ibabaw ng mga bubungan.
Saa fo Au unori neu mesaꞌ nggi, dei fo ama musi mii mifadꞌe neu basa atahori. Boe ma saa fo Au ufadꞌe neenee, dei fo ama musi mii mifadꞌe ndule basa mamanaꞌ ra.
28 Huwag kayong matakot sa mga pumapatay ng katawan ngunit walang kakayahang pumatay ng kaluluwa. Sa halip, matakot kayo sa kaniya na kayang makapupuksa ng kaluluwa at katawan sa impyerno. (Geenna )
Afiꞌ mimitau atahori, te ara bisa ramateꞌ atahori, te nda bisa tao ralutu atahori ao samana nara sa. Naa de, ama musi mimitau Lamatualain, huu naꞌena koasa fo nggari atahori ao sisin no samanan nisiꞌ tasi ai mana mbila roroo nakandooꞌ a. (Geenna )
29 Hindi ba ang dalawang maya ay ibinenta sa isang baryang maliit ang halaga? Ngunit wala ni isa sa kanila ang nalaglag sa lupa na hindi nalalaman ng Ama.
Dadꞌi tao manggatetee rala mara. Atahori seo mbui randak sia pasar felin mbeiꞌ a. Te nda hambu esa tudꞌa fo mate sa boe, mete ma Amam mana sia sorga nda nau sa.
30 At kahit na ang mga buhok ng inyong ulo ay bilang lahat.
Hei Amam sia sorga o tao mataꞌ neu nggi losa dala-dala ana dikiꞌ ra. Langga fulu mara dedesi nara o, Ana nahine ena.
31 Huwag kayong matakot. Mas mahalaga kayo kaysa sa maraming maya.
De ama afiꞌ mimitau! Huu Lamatualain nilei nggi mafeliꞌ lenaꞌ basa mbui randak ra.”
32 Samakatwid ang lahat na kumikilala sa akin sa harap ng mga tao ay kikilalanin ko din sa harap ng Ama na nasa langit.
Basa ma Yesus olaꞌ fai nae, taꞌo ia, “Atahori mana nambarani nataa sia atahori matan sia raefafoꞌ ia nae eni nahine Au, dei fo Au o utaa sia Ama Ngga matan sia sorga ae, ‘Eni ia, Au atahori ngga.’
33 Ngunit ang magtanggi sa akin sa harap ng mga tao ay itatanggi ko din sa harap ng aking Ama na nasa langit.
Te atahori mana nafanii Au sia atahori matan nae, eni nda nahine Au sa, dei fo Au o ufadꞌe Ama ngga sia sorga ae, ‘Au nda uhine atahori ia sa.’”
34 Huwag ninyong isipin na pumarito ako sa lupa upang magbigay ng kapayapaan. Hindi ako dumating upang magbigay ng kapayapaan, kundi isang espada.
“Hei afiꞌ duꞌa mae, Au uma endi sodꞌa-moleꞌ sia raefafoꞌ ia. Te Au uma tao atahori esa balabꞌan no esa.
35 Sapagkat naparito ako upang paglabanin ang isang lalaki sa kaniyang ama, at ang anak na babae laban sa kaniyang ina, at ang manugang na babae laban sa kaniyang biyenan na babae.
Au raefafoꞌ uma ia, tungga saa fo Lamatuaꞌ mana ola-ola nara olaꞌ memaꞌ rae, ‘Dei fo ana touꞌ labꞌan aman, ana inaꞌ labꞌan inan, ma ana feto feus labꞌan ina arin,
36 Ang magiging kaaway ng tao ay kaniyang sariling sambahayan.
Te ume isiꞌ ra esa musu no esa.’
37 Ang nagmamahal sa kaniyang ama at ina nang higit sa akin ay hindi karapat-dapat sa akin. Ang nagmamahal sa kaniyang anak na lalaki at babae nang higit sa akin ay hindi karapat-dapat sa akin.
De atahori mana nae tungga Au tebꞌe-tebꞌeꞌ, musi sue Au lenaꞌ basa e; lenaꞌ ina-aman ma lenaꞌ ana nara. Te hokoꞌ na, atahori naa nda nandaa dadꞌi Au atahori ngga sa.
38 Ang hindi nagbubuhat ng kaniyang krus at sumunod sa akin ay hindi karapat-dapat sa akin.
Huu atahori mana nae tungga Au, te nda nau lemba susa-sonaꞌ sa, na nda nandaa dadꞌi Au atahori ngga sa.
39 Ang naghahanap ng kaniyang buhay ay mawawalan nito. Ngunit ang mawawalan ng buhay nang dahil sa akin ay makahahanap nito.
Atahori mana sadꞌia mate huu ana tungga Au, dei fo ana hambu nasodꞌa nakandoo no Lamatuaꞌ. Te atahori mana nauꞌ a nasodꞌa soaꞌ neuꞌ a aon, dei fo masodꞌan, mopo hendiꞌ e neuꞌ ena!”
40 Ang tumatanggap sa inyo ay tumatanggap sa akin, at ang tumatanggap sa akin ay tumatanggap din sa kaniya na nagsugo sa akin.
“Atahori mana simbo nggi no maloleꞌ, eni o simbo Au boe. Ma atahori mana simbo Au, ana o simbo Lamatualain mana denu Auꞌ a.
41 Ang tumatanggap sa isang propeta dahil isang propeta siya ay makatatanggap ng gantimpalan ng isang propeta. At siya na tumatanggap sa isang matuwid na tao dahil matuwid na tao siya ay makatatanggap ng gantimpala ng isang matuwid na tao.
Atahori mana simbo Lamatualain mana ola-olan, huu ana olaꞌ soꞌal Lamatuaꞌ, dei fo Lamatuaꞌ bala-bꞌae e onaꞌ Ana bala-bꞌae mana ola-olan esa. Boe ma atahori mana simbo atahori rala ndoos esa, huu atahori naa tungga tebꞌe-tebꞌeꞌ Lamatuaꞌ hihii-nanaun, dei fo Lamatuaꞌ bala-bꞌae e onaꞌ Ana bala-bꞌae atahori rala ndoos esa.
42 Sinuman ang magbibigay sa isa sa mga hamak na mga ito, kahit na isang basong malamig na tubig upang inumin, dahil isa siyang alagad, totoo itong sasabihin ko sa inyo, hindi maaring mawala sa kaniya ang kaniyang gantimpala.”
Atahori mana simbo ana diki anaꞌ esa huu ana tungga Au, dei fo Lamatuaꞌ bala-bꞌae e. Mae atahori fee akaꞌ oe nggalas esa o, Lamatualain nda liliiꞌ e sa.”