< Marcos 10 >
1 Iniwan ni Jesus ang lugar na iyon at pumunta sa rehiyon ng Judea at sa lugar lampas sa Ilog ng Jordan at muling pumunta ang mga tao sa kaniya. Tinuruan niyang muli ang mga ito, gaya ng kaniyang nakagawian.
Basa boe, Yesus se risiꞌ propensi Yudea, ma mamana-mamanaꞌ laen sia loe Yordan bobꞌoa rulu na. Mia bee-bꞌee atahori naeꞌ rema heo rala E. Onaꞌ a biasa, Yesus nanori se.
2 At pumunta sa kaniya ang mga Pariseo upang subukin siya at nagtanong, “Naaayon ba sa batas ang hiwalayan ng asawang lalaki ang kaniyang asawa?”
Hambu atahori Farisi hira rema rae tao raꞌatutudꞌa E. Ratane rae, “Tungga hita atoran agama na naa, mete ma touꞌ sao ena, bole mahelaꞌ, do hokoꞌ?”
3 Sumagot siya, “Ano ba ang iniutos sa inyo ni Moises?”
Yesus nataa se nae, “Misinedꞌa dei! Atoran sasaot fo Baꞌi Musa fee hela neu hita nae taꞌo bee?”
4 Sinabi nila, “Pinahintulutan ni Moises ang lalaki na sumulat ng katibayan ng paghihiwalay at pagkatapos ay paaalisin siya.”
Rataa rae, “Baꞌi Musa atoran na nae, touꞌ bole mahelaꞌ, sadꞌi fee susura mahelaꞌ neu sao na dei.”
5 Sinabi ni Jesus sa kanila, “Ito ay dahil sa matitigas ninyong mga puso, kaya isinulat niya ang batas na ito.
Yesus naselu nae, “He! Rena dei! Huu hei langga fatu mara, naa de Baꞌi Musa suraꞌ taꞌo naa!
6 Ngunit sa simula pa lamang ng paglikha, 'Ginawa sila ng Diyos na lalaki at babae.'
Afiꞌ hei liliꞌ dudꞌui fefeu na, leleꞌ Lamatualain tao lalai no raefafoꞌ! Nene suraꞌ hela nae, “Lamatualain tao atahori, touꞌ no inaꞌ.
7 'Sa kadahilanang ito, iiwanan ng lalaki ang kaniyang ama at ina upang makipisan sa kaniyang asawa,
Naa de, touꞌ a lao hela papa-mama na, neu nasodꞌa ralaꞌ esa no sao na,
8 at ang dalawa ay magiging isang laman.' Kaya hindi na sila dalawa, kundi iisang laman.
huu ruꞌa se dadꞌi esa ena.’
9 Kaya ang pinagbuklod ng Diyos, huwag paghiwalayin ng tao.”
Mete ma Lamatualain, tao nala sira ruꞌa se dadꞌi esa ena, atahori afiꞌ fee se mahelaꞌ fai!”
10 Nang nasa bahay na sila, muli siyang tinanong ng kaniyang mga alagad tungkol dito.
Basa boe ma, Yesus no mana tungga nara risiꞌ ume sa rala. Sia naa ratane Yesus nenori na faꞌ ra.
11 Sinabi niya sa kanila, “Sinumang makipaghiwalay sa kaniyang asawang babae at mag-asawa ng ibang babae ay nangangalunya laban sa kaniya.
De nataa nae, “Seka hela hendiꞌ sao na, basa ma ana sao seluꞌ, naa hohongge ena!
12 At kung makikipaghiwalay ang babae sa kaniyang asawa at mag-asawa ng ibang lalaki, siya ay nangangalunya.”
Inaꞌ o onaꞌ naa boe! Mete ma ana hela hendi sao na, basa ma sao seluꞌ fai, naa hohongge boe!
13 At dinala nila ang kanilang mga anak sa kaniya upang sila ay maaari niyang hawakan, ngunit sinaway sila ng mga alagad.
Leleꞌ esa, atahori ra rendi ana nara risiꞌ Yesus, roꞌe fee se papala-babꞌanggi. Te Yesus mana tungga nara ai atahori naa ra.
14 Ngunit nang mabatid ito ni Jesus, labis na sumama ang kaniyang loob at sinabi sa kanila, “Pahintulutan ninyong pumunta sa akin ang mga maliliit na bata at huwag ninyo silang pagbawalan, dahil nabibilang ang mga katulad nila sa kaharian ng Diyos.
Yesus mete-nita taꞌo naa, namanasa mana tungga nara nae, “Hela anaꞌ naa ra rema risiꞌ Au! Afiꞌ miꞌinggee! Te atahori onaꞌ sira ia ra, Lamatualain atahori nara.
15 Totoo, sinasabi ko ito sa inyo, sinumang hindi tatanggap sa kaharian ng Diyos na tulad ng isang maliit na bata ay tiyak na hindi makakapasok dito.”
Misinedꞌa matalolole! Seka nau nema nandaa no Lamatualain, ana musi hii E, sama onaꞌ anaꞌ hii papa-mama na. Mete ma nda taꞌo naa sa, ana nda nandaa dadꞌi Lamatualain atahori na sa.”
16 Pagkatapos, kinalong niya ang mga bata at binasbasan niya sila sa pagpatong ng kaniyang kamay sa kanila.
Basa boe ma, Yesus holu nala anaꞌ naa ra, tao lima na neu esa-esaꞌ, de fee se papala-babꞌanggi.
17 At nang simulan niya ang kaniyang paglalakbay, patakbong lumapit sa kaniya ang isang lalaki at lumuhod sa harapan niya at nagtanong, “Mabuting Guro, ano ang dapat kong gawin upang manahin ang buhay na walang hanggan?” (aiōnios )
Yesus se rae lao boe, atahori mamasuiꞌ esa nela-nelaꞌ nema nae nandaa no E. Ana sendeꞌ lululangga na neu Yesus mata na, ma natane nae, “Papa Meser nene fehadat! Au ae utane mbei. Taꞌo ia, Papa. Au musi tao taꞌo bee, fo uhine tebꞌeꞌ au masoꞌ sorga fo usodꞌa o Lamatualain? (aiōnios )
18 At sinabi ni Jesus, “Bakit mo ako tinawag na mabuti? “Walang sinuman ang mabuti, maliban lamang sa Diyos.
Yesus nataa nae, “Taꞌo bee de ho mae Au, ‘nene fehadat’!? Nda hambu atahori esa nene fehadat, akaꞌ a Lamatualain.
19 Alam mo ang mga kautusan: 'Huwag kang papatay, huwag kang mangangalunya, huwag kang magnakaw, huwag kang magpapatotoo ng kasinungalingan, huwag kang mandaraya, igalang mo ang iyong ama at ina'.”
Ho muhine, Lamatualain parenda na ma fai maꞌahulu naa nae, ‘Afiꞌ misa atahori; Afiꞌ hohongge; Afiꞌ mumunaꞌo; Afiꞌ dadꞌi sakasii lelekoꞌ; Afiꞌ laka atahori fo haꞌi mala sudꞌiꞌ saa nara; Ma fee hadꞌat neu ho papa-mama ma.’”
20 Sinabi ng lalaki, “Guro, sinunod ko ang lahat ng mga bagay na ito magmula pa sa aking pagkabata.”
Atahori na nataa nae, “Tebꞌe, Papa Meser! Mia au soru ngga, au tungga basa parendaꞌ naa ra ena.”
21 Tiningnan siya ni Jesus at minahal siya. Sinabi niya sa kaniya, “Isang bagay ang kulang sa iyo. Dapat mong ipagbili ang lahat ng mayroon ka at ibigay sa mga mahihirap at magkakaroon ka ng kayamanan sa langit. Pagkatapos ay sumunod ka sa akin.”
Yesus kasian atahori naa, de nafadꞌe nae, “Tebꞌe! Te feꞌe hela dalaꞌ esa. Ia naa baliꞌ fo seo hendi basa suꞌi mara. Basa naa, muu babanggi doiꞌ nara fee atahori toꞌataꞌ ra. Dei fo uma tungga Au leo. Te Lamatualain pala-baꞌe fee ho suꞌi-betas sia sorga!”
22 Ngunit pinanghinaan siya ng loob sa mga pahayag na ito, umalis siya na lubusang nalungkot sapagkat marami siyang ari-arian.
Atahori naa rena Yesus oꞌola na taꞌo naa, rala na nambalulutu. Ana baliꞌ no rala sususaꞌ, huu eni suꞌiꞌ na naeꞌ.
23 Tumingin si Jesus sa kaniyang paligid at sinabi sa kaniyang mga alagad, “Napakahirap para sa mga mayayaman ang makapasok sa kaharian ng Diyos!”
Boe ma Yesus mete neu-nema, ma olaꞌ no mana tungga nara nae, “Rena e! Atahori mamasuiꞌ a memaꞌ susa lao esaꞌ nisiꞌ sorga!
24 Namangha ang mga alagad sa kaniyang mga salita. Ngunit muling sinabi ni Jesus sa kanila, “Mga bata, napakahirap ang makapasok sa kaharian ng Diyos!
Rena taꞌo naa boe, mana tungga nara bingun. Te Yesus olaꞌ seluꞌ nae, “Rena matalolole! Mae dadꞌi Lamatualain atahori na, susa lao esaꞌ! Afiꞌ dꞌua mae naa mudaꞌ.
25 Mas madali pang makapasok sa butas ng karayom ang kamelyo, kaysa sa isang mayaman na makapasok sa kaharian ng Diyos.”
Atahori mamasuiꞌ a nisiꞌ sorga dadꞌi Lamatualain atahori na, sususa na onaꞌ a banda onta monaeꞌ esa nisiꞌ lalae na tungga sosoot a ndola na.”
26 Labis silang namangha at sinabi sa isa't isa, “Kung gayon sino ang maliligtas?”
Yesus ola taꞌo naa, tao se bau bingun, de ratane rae, “Mete ma memaꞌ taꞌo naa, seka bisa hambu masodꞌa?”
27 Tumingin si Jesus sa kanila at sinabi, “Hindi magagawa ito sa mga tao, ngunit hindi sa Diyos. Sapagkat magagawa ng Diyos ang lahat.”
Yesus mete esa-esa, boe ma nafadꞌe nae, “Atahori memaꞌ nda bisa tao sa. Te afiꞌ liliꞌ! Lamatualain bisa tao basaꞌ e!”
28 Nagsimulang magsalita sa kaniya si Pedro, “Tingnan mo, iniwan namin ang lahat at sumunod sa iyo.”
Basa boe ma, Petrus olaꞌ nae, “Papa. Hai lao hela basa saa-saa mara ena fo tungga Papa. Te hai hambu saa?”
29 Sinabi ni Jesus, “Totoo ang sinasabi ko sa inyo, walang sinuman ang nang-iwan ng bahay, mga kapatid, ina, ama, mga anak, o mga lupain alang-alang sa akin at alang-alang sa mabuting balita,
30 ang hindi makatatanggap ng isandaang ulit pa ng mga ito sa mundo ngayon: mga bahay, mga kapatid, mga ina, mga anak at mga lupain na may mga pag-uusig, at sa mundong paparating, ang buhay na walang hanggan. (aiōn , aiōnios )
Yesus nataa nae, “Au ufadꞌe hei taꞌo ia! Seka tungga Au, ma lao hela papa-mama nara, odꞌi-aꞌa nara, ana nara, osi na, ue-tatao na, no ume isi nara, fo neu bengga Lamatualain Hara-lii Malole na neu atahori sia bee-bꞌee, eni simbo baliꞌ buna-bꞌoaꞌ lao natun esa. Basa saa fo eni lao helaꞌ nara, eni simbo baliꞌ lenaꞌ naa. Te atahori tao e doidꞌosoꞌ, huu eni tungga Au. Te mete ma raefafoꞌ ia nateteꞌe, eni nasodꞌa nakandoo no Lamatualain. Naa, eni balaꞌ-bae na! (aiōn , aiōnios )
31 Ngunit marami ang nauuna na mahuhuli at ang nahuhuli ay mauuna.”
Misinedꞌa e! See naꞌamoko ao na, tungga Lamatualain dudꞌuꞌa na, atahori naa atahori anadikiꞌ seli. Te seka naloe ao na, tungga Lamatualain dudꞌuꞌa na, eni atahori monaeꞌ.”
32 Nasa daan sila, paakyat sa Jerusalem at nauuna si Jesus sa kanila. Namangha ang mga alagad at ang mga sumusunod ay natatakot. At muling ibinukod ni Jesus ang Labindalawa at nagsimulang sabihin sa kanila ang nalalapit na mangyayari sa kaniya,
Leleꞌ naa, Yesus se lao risiꞌ Yerusalem. Yesus laoꞌ naꞌahuluꞌ, ma mana tungga nara ro atahori laen nara raꞌabuit. Sira rasanedꞌa saa fo Ana olaꞌ dalahulu naa nae, atahori rae risa Eni sia Yerusalem. Naa de, ara dadꞌi bingun boe ramatau. Rena taꞌo naa, Yesus noꞌe nala mana tungga nara, de nafadꞌe seluꞌ saa fo atahori rae tao neu Eni sia Yerusalem.
33 “Tingnan ninyo, pupunta tayo sa Jerusalem, at ihaharap ang Anak ng Tao sa mga punong pari at sa mga eskriba. Hahatulan nila siya ng kamatayan at ibibigay siya sa mga Gentil.
Ana olaꞌ nae, “Rena o! Ia naa, hita tae Yerusalem teu. Au ia, Atahori Matetuꞌ a. Losa naa, ara seo Au neu malangga agama ro meser agama ra. Basa ma ara hukun risa Au. Boe ma ara mboꞌi nggari hendi Au neu atahori laen mana nda rahine Lamatualain sa.
34 Kukutyain nila siya, duduraan, hahagupitin at kanilang papatayin. Ngunit mabubuhay siya pagkatapos ng tatlong araw.”
Basa ma ara olaꞌ raꞌamamaeꞌ Au. Ara puras miru neu Au. Ara filo ralulutu Au ao ngga. Basa dei de, ara risa Au. Memaꞌ Au mate tebꞌe. Te finiesa na ma, Au usodꞌa baliꞌ.”
35 Pumunta sa kaniya sina Santiago at Juan, mga anak ni Zebedeo at sinabi, “Guro, gusto naming gawin mo para sa amin ang kahit anong hingin namin sa iyo.”
Basa boe, Yakobis no Yohanis, Sabadius ana nara, rema risiꞌ Yesus. Ara roꞌe Yesus rae, “Papa Meser! Hai parlu.”
36 Sinabi niya sa kanila, “Anong gusto ninyong gawin ko para sa inyo?”
Yesus natane se nae, “Hei parlu saa?”
37 Sinabi nila, “Payagan mo kaming umupo na kasama mo sa iyong kaluwalhatian, isa sa iyong kanang kamay at ang isa sa iyong kaliwa.”
Rataa rae, “Taꞌo ia, Papa! Mete ma Papa endoꞌ toꞌu parendaꞌ ena, hai moꞌe Papa naꞌeꞌendoꞌ hai, esa sia Papa bobꞌoa ona ma, esa sia bobꞌoa dii ma. Fo hai o toꞌu parendaꞌ.”
38 Ngunit sumagot si Jesus sa kanila, “Hindi ninyo alam ang inyong hinihingi. Makakaya ba ninyong uminom sa tasang iinuman ko o tiisin ang bautismo na ibabautismo sa akin?”
Yesus nataa nae, “Hei ruꞌa nggi nda mihine saa fo hei moꞌe sa. Te Au hambu doidꞌosoꞌ naeꞌ. De taꞌo bee? Hei dꞌua mae hei o bisa lemba doidꞌosoꞌ naa mo Au losa mate, do?”
39 Sinabi nila sa kaniya, “Makakaya namin.” Sinabi ni Jesus sa kanila, “Ang tasang iinuman ko, iinuman ninyo at ang bautismo na ibabautismo sa akin, titiisin ninyo.
Rataa rae, “Hai bisa, Papa!” Yesus olaꞌ a seluꞌ no se nae, “Memaꞌ hei bisa lemba doidꞌosoꞌ naa, onaꞌ Au boe.
40 Ngunit kung sino ang uupo sa aking kanang kamay o sa aking kaliwang kamay, hindi ako ang magkakaloob kundi para ito sa kaninumang naihanda na.”
Te seka endoꞌ sia Au bobꞌoa dii-ona ngga, naa Au nda uꞌetuꞌ sa. Naa, Lamatualain mana naꞌetuꞌ. Ana naꞌetuꞌ basa ena, seka-seka mana endoꞌ sia mamanaꞌ naa.”
41 Nang marinig ng iba pang sampung alagad ang tungkol dito, nagsimula silang magalit ng labis kina Santiago at Juan.
Leleꞌ mana tungga laen nara rena Yakobis no Yohanis roꞌe taꞌo naa ma, ramanasa.
42 Tinawag sila ni Jesus at sinabi, “Alam ninyo na ang itinuturing na mga pinuno ng mga Gentil ang nangingibabaw sa kanila, at ang kanilang mga mahahalagang tao ang nagpapatupad ng kapangyarihan sa kanila.
Basa ma Yesus noꞌe nala basa se, de nae, “Hei mihine ena, to? Atahori monaeꞌ mana toꞌu parendaꞌ ra akaꞌ a tuni-ndeni manggarau nara, losa ara nda bisa raꞌalalauꞌ saa sa bee. Boe ma malangga nusaꞌ fo nda rahine Lamatualain sa, ara parendaꞌ raꞌaꞌlelenaꞌ, losa manggarau nara nda bisa botiꞌ langga nara sa.
43 Ngunit hindi sa paraang ito ang nararapat sa inyo. Sinumang nagnanais na maging dakila sa inyo ay nararapat ninyong maging lingkod,
Te hei afiꞌ tao taꞌo naa! Seka mia hei ia ra, nae dadꞌi neu atahori monaeꞌ, eni musi dadꞌi onaꞌ mana tulu-fali fo tao mataꞌ neu atahori laen.
44 at sinumang nagnanais na manguna sa inyo ay nararapat na maging alipin ng lahat.
Seka nae dadꞌi neu malangga, eni musi dadꞌi onaꞌ ate.
45 Sapagkat hindi dumating ang Anak ng Tao upang paglingkuran, ngunit upang maglingkod at upang ibigay ang kaniyang buhay bilang katubusan ng lahat.”
Te Au ia, tebꞌe-tebꞌe Atahori Matetuꞌ a. Au nda uma fo atahori tao mataꞌ neu Au sa. Te Au uma fo tao mataꞌ neu atahori naeꞌ. Au uma fee masodꞌa ngga teme-teme fo mboꞌi hendi atahori naeꞌ mia sira sala nara.”
46 Nakarating sila sa Jerico. Nang paalis na si Jesus sa Jerico kasama ang kaniyang mga alagad at ang napakaraming tao, ang anak ni Timeo, na si Bartimeo, isang bulag na pulubi ay nakaupo sa tabi ng daan.
Yesus no mana tungga nara losa kambo Yeriko. Leleꞌ ara rae lao rakandoo, boe ma atahori nae na seli tungga se. Sia naa o hambu atahori pokeꞌ esa endoꞌ hule-huleꞌ sia dalaꞌ a bife na. Nara na Bartimeos, Papa Timeos ana na.
47 Nang marinig niyang si Jesus na taga-Nazaret iyon, nagsimula siyang sumigaw at nagsabi, “Jesus, Anak ni David, maawa ka sa akin!”
Ana rena nae mana tungga naa, Yesus mia Nasaret, boe ma ana nggasi nahereꞌ nae, “Yesus! Daud tititi-nonosi na, ee! Hai nea-nea Papa doo ena! Sue-lai au dei!”
48 Maraming sumusuway sa bulag, na nagsasabi na manahimik siya. Ngunit lalo pa siyang sumigaw, “Anak ni David, maawa ka sa akin!”
Rena ana nggasi naꞌo naa, boe ma atahori ra ai e rae, “He! Nee-nee!” Te ana nggasi nahereꞌ seluꞌ fai nae, “Yesus! Daud tititi-nonosi na, ee! Sue-lai au dei!”
49 Huminto si Jesus at iniutos na siya ay tawagin. Tinawag nila ang bulag na sinasabi, “Maging matapang ka! Tumayo ka! Tinatawag ka niya.”
Boe ma Yesus nambariiꞌ. Ana denu nae, “Mo e nema!” Ara reu, de rae, “Mumuhoꞌo leo! Te Papa Meser noꞌe nggo. De uma leo!”
50 Inihagis niya ang kaniyang balabal, lumukso at pumunta kay Jesus.
Rena taꞌo naa, Bartimeos piru hendi lafe na, boe ma ana nambariiꞌ haelalai, de neu nandaa no Yesus.
51 At sinagot siya ni Jesus at sinabi, “Anong gusto mong gawin ko para sa iyo?” Sinabi ng bulag, “Rabi, gusto kong matanggap ang aking paningin.”
Yesus natane e nae, “Ho nau saa?” Nataa nae, “Papa, e! Au oꞌe fo au bisa ita.”
52 Sinabi ni Jesus sa kaniya, “Humayo ka. Ang iyong pananampalataya ang nagpagaling sa iyo.” Kaagad niyang natanggap ang kaniyang paningin at sumunod siya kay Jesus sa daan.
Yesus nafadꞌe seluꞌ e nae, “Huu ho mumuhere mae Au bisa uꞌuhahaiꞌ nggo, leleꞌ ia o, ho hai boe! Muu leo!” Boe ma mata na nita neuꞌ ena, de ana neu namaloloꞌ no Yesus.