< Lucas 6 >
1 Ngayon ay nangyari na sa Araw ng Pamamahinga, si Jesus ay naglalakad sa triguhan at ang kaniyang mga alagad ay nangunguha ng mga uhay, ang mga ito ay kinikiskis sa kanilang mga palad at kinakain ang mga butil.
IT was on the shabath, while Jeshu was walking among the corn, and his disciples gathered the ears, and rubbed in their hands and ate (them).
2 Ngunit sinabi ng ibang mga Pariseo, “Bakit kayo gumagawa ng isang bagay na labag sa kautusan na gawin sa Araw ng Pamamahinga?”
But some of the Pharishee said to them, Why do you a thing which it is not lawful on the shabuth to do?
3 Sumagot si Jesus sa kanila na sinabi, “Hindi man lamang ba ninyo nabasa ang tungkol sa ginawa ni David nang siya ay magutom, siya at ang kaniyang mga kasamang kalalakihan?
Jeshu answered and said to them, And this have you not read, what David did when he hungered, and they who were with him?
4 Pumasok siya sa bahay ng Diyos, at kinuha ang tinapay na handog at kumain ng ilan sa mga ito, at ibinigay din ang ilan sa kaniyang mga kasamang kalalakihan para kainin, kahit na ayon sa batas mga pari lamang ang pwedeng kumain.”
that he went into the house of Aloha, and the bread of the table of the Lord he took, ate, and gave to them who were with him, that (bread) which was not lawful to eat, except by the priests only?
5 Pagkatapos ay sinabi niya sa kanila, “Ang Anak ng Tao ay Panginoon ng Araw ng Pamamahinga.”
And he said to them, That the Lord of the shabath is the Son of man.
6 Nangyari sa ibang Araw ng Pamamahinga na siya ay pumunta sa sinagoga at nagturo sa mga tao doon. Isang tao ang naroon na tuyot ang kanang kamay.
And it was on another shabath (that) he entered into the synagogue, and taught. And there was a man whose right hand was dried:
7 Ang mga eskriba at mga Pariseo ay nagmamanman sa kaniya upang makita kung si Jesus ay magpapagaling sa Araw ng Pamamahinga, upang sila ay makahanap ng dahilan upang siya ay paratangan na gumagawa ng masama.
and the Sophree and Pharishee watched him, if he would heal on the shabath, that they might accuse him.
8 Ngunit alam niya kung ano ang kanilang iniisip at sinabi niya sa tao na may tuyot na kamay, “Tumayo ka, at pumunta ka dito sa gitna ng lahat.” Kung kaya't ang tao ay tumayo at pumaroon.
But he knew their thoughts, and said to the man whose hand was dried, Rise (and) come into the midst of the assembly.
9 Sinabi ni Jesus sa kanila, “Itinatanong ko sa inyo, naaayon ba sa batas ang gumawa ng mabuti o gumawa ng masama sa Araw ng Pamamahinga, ang magligtas ng buhay o sirain ito?”
And when he had come and stood, Jeshu said to them, I ask you which is lawful to do on the shabath, good or evil, life to save or to destroy?
10 Pagkatapos ay tumingin siya sa kanilang lahat at sinabi sa lalaki, “Iunat mo ang iyong kamay.” Ginawa nga niya at ang kaniyang kamay ay nanumbalik sa dati.
And he beheld them all, and said to him, Stretch forth thine hand: and he stretched it forth, and his hand was restored as its fellow.
11 Ngunit sila ay napuno ng galit, at sila ay nag-usap-usap kung ano ang maari nilang gawin kay Jesus.
But they were filled with envy, and spake one with another what they should do with Jeshu.
12 Nangyari sa mga araw na iyon na siya ay pumunta sa bundok upang manalangin. Siya ay patuloy na nanalangin sa Diyos ng buong gabi.
BUT it was in those days that Jeshu went forth into a mountain to pray; and there remained he all night in the prayer of Aloha.
13 Kinaumagahan, tinawag niya ang kaniyang mga alagad at pumili siya sa kanila ng labindalawa, na tinawag din niyang “mga apostol.”
And when the day brake, he called his disciples, and chose from them twelve, those whom he named Apostles,
14 Ang pangalan ng mga apostol ay sina Simon (na kaniya ring pinangalanang Pedro) at ang kaniyang kapatid na si Andres, Santiago, Juan, Felipe, Bartolome,
Shemun, he whose name was Kipha, and Andreas his brother, and Jacub, and Juchanon, and Philipos, and Bar Tholmai,
15 Mateo, Tomas, Santiago na anak ni Alfeo, Simon na tinawag na Masigasig,
and Mathai, and Thoma, and Jakub bar Chalphai, and Shemun who was called the Zealous,
16 Judas na anak ni Santiago at Judas Iscariote na siyang naging taksil.
and Jihuda bar Jakub, and Jihuda Scaruta, he who was the traitor.
17 Pagkatapos, si Jesus ay bumaba mula sa bundok kasama sila at tumayo sa patag na lugar. Naroon ang napakaraming bilang ng kaniyang mga alagad, ganoon din ang malaking bilang ng tao na mula sa Judea at Jerusalem at mula sa dalampasigan ng Tiro at Sidon.
And Jeshu descended with them, and stood in the plain, and a great assembly of his disciples and a multitude of people from all Jehud, and from Urishlem, and from the sea-coast of Tsur and Tsaidon,
18 Sila ay dumating upang makinig sa kaniya at para gumaling sa kanilang mga karamdaman. Ang mga taong binabagabag ng mga maruming espiritu ay pinagaling din.
who had come to hear his words, and to be healed of their diseases; and they who were vexed by unclean spirits, and they were healed.
19 Ang lahat ng napakaraming tao ay sinusubakan siyang hipuin dahil ang kapangyarihang magpagaling ay lumalabas mula sa kaniya, at pinagaling niya silang lahat.
And all the multitudes sought to approach to him, for the power went forth from him, and all of them he healed.
20 Pagkatapos ay tumingin siya sa kaniyang mga alagad at sinabi, “Pinagpala kayong mga mahihirap sapagkat sa inyo ang kaharian ng Diyos.
AND he lifted up his eyes upon his disciples, and said, Blessed are you poor, for yours is the kingdom of Aloha.
21 Pinagpala kayo na nagugutom ngayon, sapagkat kayo ay mapupuno. Pinagpala kayo na tumatangis ngayon sapagkat kayo ay tatawa.
Blessed are you who hunger now, for you shall be satisfied. Blessed are you who weep now, for you shall laugh.
22 Pinagpala kayo kung kayo ay kinamumuhian ng mga tao at kung kayo ay ihinihiwalay at itinuturing ang inyong pangalan na masama alang-alang sa Anak ng Tao.
Blessed are you when the sons of man hate you, and separate you, and revile you, and cast out your name as evil, for the sake of the Son of man.
23 Magalak sa araw na iyon at tumalon sa galak sapagkat tiyak na kayo ay may dakilang gantimpala sa langit, sapagkat ang kanilang mga ninuno ay pinakitunguhan ang mga propeta sa ganoon ding paraan.
Rejoice in that day, and exult, for your reward is great in heaven; for thus did they to your fathers the prophets.
24 Ngunit aba kayo na mayayaman! Sapagkat natanggap na ninyo ang inyong ginhawa.
But woe to you (who are) rich, because you have received your consolation.
25 Aba kayo na busog ngayon! Sapagkat kayo ay magugutom. Aba kayo na tumatawa ngayon! Sapagkat kayo ay magdadalamhati at tatangis.
Woe to you (who are) full, for you shall hunger. Woe to you who laugh now, for you shall weep and lament.
26 Aba kayo kung ang lahat ng tao ay nagsasabi ng mabuti tungkol sa inyo! Sapagkat pinakisamahan ng kanilang mga ninuno ang mga bulaang propeta sa ganoon ding paraan.
Woe to you when the sons of men shall speak well of you, for so did to the prophets of falsity their fathers.
27 Ngunit sinasabi ko sa inyo na nakikinig, mahalin ninyo ang inyong mga kaaway at gumawa kayo ng mabuti sa mga namumuhi sa inyo.
But I say to you who hear, Love your adversaries, and do good to those who hate you,
28 Pagpalain ninyo ang mga sumusumpa sa inyo at ipanalangin ang mga umaapi sa inyo.
and bless those who execrate you, and pray for those who lead you by violence.
29 Sa sumasampal sa iyong pisngi, ialok mo rin sa kaniya ang kabila. Kung may kumuha ng iyong panlabas na damit, huwag mong ipagkait pati na ang iyong panloob na tunika.
And to one who striketh you on your cheek, offer to him the other: and whosoever taketh your cloak, forbid him not your coat also.
30 Magbigay sa lahat ng humihingi sa iyo. Kung may kumuha ng isang bagay na pag-aari mo, huwag mong hingiin sa kaniya na ibalik ito sa iyo.
To every one who asketh of you give; and from him who taketh of yours demand not (again).
31 Kung anuman ang nais ninyong gawin ng mga tao sa inyo, ganoon din ang dapat ninyong gawin sa kanila.
And as you will that the sons of man should do to you, so do you also to them.
32 Kung ang minamahal lamang ninyo ay ang mga taong nagmamahal sa inyo, anong kapurihan iyon sa inyo? Sapagkat kahit ang mga makasalan ay minamahal din ang mga nagmamahal sa kanila.
For if you love them who love you, what is your grace? for sinners also love those who love them.
33 Kung sa mga taong gumawa sa inyo ng mabuti lamang kayo gumagawa ng mabuti, anong kapurihan iyon sa inyo? Sapagkat kahit ang mga makasalanan ay ganoon din ang ginagawa.
And if you do good to those who benefit you, what is your grace? for the sinners also thus do.
34 Kung ang inyong pinapahiraman lamang ay ang mga tao na inaasahan ninyong magbibigay ng mga ito pabalik sa inyo, anong kapurihan iyon sa inyo? Kahit ang mga makasalanan ay nagpapahiram sa mga makasalanan at umaasang iyon ding halaga ang muling matatanggap.
And if you lend to them from whom you expect to be recompensed, what is your grace? for sinners also lend to sinners, that they might be profited.
35 Ngunit mahalin ninyo ang inyong kaaway at gawin ang mabuti sa kanila. Pahiramin ninyo sila na hindi kailanman nag-aalala kung may babalik pa sa inyo at ang inyong gantimpala ay magiging dakila. Kayo ay magiging mga anak ng Kataas-taasan, sapagkat siya mismo ay mabuti sa mga taong hindi marunong magpasalamat at masasama.
But love your adversaries, and do good to them, and lend, and cut not off the hope of any one; and great shall be your reward, and you shall be the children of the Most High; for he is benign to the evil and to the ungrateful.
36 Maging maawain, gaya ng inyong Ama na maawain.
Be you therefore merciful, as also your Father is merciful.
37 Huwag humatol at hindi kayo hahatulan. Huwag magparusa at hindi kayo parurusahan. Patawarin ninyo ang iba at kayo ay patatawarin.
JUDGE not, and you shall not be judged; condemn not, and you shall not be condemned; release, and you shall be released;
38 Magbigay sa iba at ito ay maibibigay sa inyo. Labis-labis na halaga—siksik, liglig at umaapaw—ang ibubuhos sa inyong kandungan. Sapagkat kung anumang batayan ng panukat ang inyong ginamit sa pagsukat, iyon din ang gagamiting batayan ng panukat para sa iyo.”
give, and it shall be given to you; in good measure, compressed, redundant, shall they pour into your bosoms. For in that measure you mete, it shall be measured to you.
39 At sinabi rin niya sa kanila ang isang talinghaga. “Maaari bang gabayan ng isang bulag ang kapwa bulag? Kung gagawin niya ito, kapwa sila mahuhulog sa hukay, hindi ba?
And he spake to them a parable: How can the blind lead the blind, and not fall into the ditch?
40 Ang isang alagad ay hindi higit kaysa sa kaniyang guro, ngunit ang bawat isa na ganap na sinanay ay magiging kagaya ng kaniyang guro.
The disciple than his master is not greater; but every man who is perfect shall be as his master.
41 At bakit mo tinitingnan ang maliit na piraso ng dayami sa mata ng iyong kapatid ngunit hindi mo napapansin ang troso sa iyong sariling mata?
For why behold you the rod that is in the eye of your brother, but the rafter in your (own) eye is not seen by you?
42 Paano mo masasabi sa iyong kapatid, 'Kapatid, hayaan mong tanggalin ko ang maliit na dayami na nasa iyong mata,' kung ikaw mismo ay hindi nakikita ang troso sa iyong sariling mata? Ikaw na mapagkunwari! Tanggalin mo muna ang troso sa iyong mata, at nang sa gayon ay malinaw kang makakakita para alisin ang piraso ng dayami sa mata ng iyong kapatid.
Or how can you say to your brother, My brother, permit (that) I pull out the rod that is in your eye, and behold the rafter in your own eye is not seen by you? Hypocrite! first take out the rafter from your own eye, and then shall you see to take out the rod that is in the eye of your brother.
43 Sapagkat walang mabuting puno ang namumunga ng bulok na bunga, ni walang bulok na puno ang namumunga ng mabuting bunga.
A good tree maketh not evil fruits; also an evil tree maketh not good fruits:
44 Sapagkat ang bawat puno ay nakikilala sa uri ng kaniyang bunga. Sapagkat ang mga tao ay hindi umaani ng igos sa matinik na damo, ni hindi sila umaani ng ubas sa matinik na baging.
for every tree by its fruits is known. For how gather they from thorns figs? neither also from the bramble do they gather in grapes.
45 Inilalabas ng mabuting tao ang kabutihan na nagmumula sa kayamanan ng kaniyang puso, at inilalabas ng masamang tao ang masama mula sa masamang kayamanan ng kaniyang puso. Sapagkat mula sa kasaganaan ng kaniyang puso, nagsasalita ang kaniyang bibig.
The good man, from the good treasures which are in his heart, bringeth forth good things; and the evil man, from the evil treasures which are in his heart, bringeth forth evil things; for from the adundancies of the heart the lips speak.
46 Bakit mo ako tinatatawag na, 'Panginoon, Panginoon,' ngunit hindi mo sinusunod ang mga bagay na sinasabi ko?
Why call you me, My Lord, my Lord, and the things which I say do not?
47 Ang bawat tao na lumalapit sa akin at nakikinig ng aking mga salita at sinusunod ang mga ito, sasabihin ko sa inyo kung ano ang kaniyang katulad.
Every man who cometh to me and heareth my words, and doeth them, I will show you to whom he is like.
48 Siya ay tulad ng isang tao na nagtatayo ng bahay, na humukay nang malalim sa lupa at itinayo ang pundasyon ng bahay sa matatag na bato. Nang dumating ang baha, umagos ang malakas na tubig sa bahay ngunit hindi nito kayang yanigin dahil ito ay itinayo nang mahusay.
He is like a man who built a house, and digged deep, and laid the foundations upon the rock: but when there was an inundation, the inundation beat against that house, and it could not shake it, for its foundations were set upon a rock.
49 Ngunit ang tao na nakikinig sa aking mga salita at hindi ito sinusunod, siya ay tulad ng isang tao na nagtayo ng bahay sa ibabaw ng lupa na walang pundasyon. Nang umagos ang malakas na tubig sa bahay, agad-agad itong gumuho at ganap ang pagkasira ng bahay na iyon.
And he who heareth and doeth not, is like a man who built his house upon the dust, without a foundation: and when the river beat against it, it immediately fell, and the ruin was great of that house.