Job 34

1 Higit pa rito, nagpatuloy sa pagsasalita si Elihu;

Moreover Elihu answered,

2 “Makinig ka sa aking mga sasabihin, kayong matatalino; pakinggan ninyo ako, kayong may kaalaman.

“Hear my words, you wise men. Give ear to me, you who have knowledge.

3 Sinusubok ng tainga ang mga salita, gaya ng dila na tumitikim ng pagkain.

For the ear tries words, as the palate tastes food.

4 Piliin natin para sa ating sarili kung ano ang matuwid: alamin natin sa ating mga sarili kung ano ang tama.

Let us choose for us that which is right. Let us know among ourselves what is good.

5 Dahil sinabi ni Job, “Ako ay matuwid, pero kinuha ng Diyos ang aking mga karapatan.

For Job has said, ‘I am righteous, God has taken away my right.

6 Sa kabila ng aking mga karapatan, itinuring akong isang sinungaling. Walang lunas ang aking sugat, kahit wala naman akong kasalanan.'

Notwithstanding my right I am considered a liar. My wound is incurable, though I am without disobedience.’

7 Sino ang katulad ni Job, na umiinom ng pangungutya gaya ng tubig,

What man is like Job, who drinks scorn like water,

8 na sumasama sa mga gumagawa ng masama, at lumalakad kasama ang masasamang tao?

who goes in company with the workers of iniquity, and walks with wicked men?

9 Dahil kaniyang sinabi, “walang pakinabang sa isang tao ang magalak sa paggawa ng nais ng Diyos.”

For he has said, ‘It profits a man nothing that he should delight himself with God.’

10 Kaya makinig kayo sa akin, kayong mga matatalino: malayong gawin ng Diyos na gumawa ng kasamaan; malayong gawin ng Makapangyarihan na magkasala.

“Therefore listen to me, you men of understanding: far be it from God, that he should do wickedness, from the Almighty, that he should commit iniquity.

11 Dahil kaniyang binabayaran ang gawa ng isang tao; pinapatanggap niya sila ng gantimpala sa kanilang sariling mga pamamaraan.

For the work of a man he will render to him, and cause every man to find according to his ways.

12 Tunay nga na hindi gumagawa ng kasamaan ang Diyos, ni hindi binabaluktot ng Makapangyarihan ang katarungan.

Yes surely, God will not do wickedly, neither will the Almighty pervert justice.

13 Sino ang nagtalaga sa kaniya na pamahalaan ang buong mundo? Sino ang naglagay ng buong daigdig sa kaniyang pamamahala?

Who put him in charge of the earth? Or who has appointed him over the whole world?

14 Kung itatakda lamang ng Diyos ang kaniyang layunin para sa kaniyang sarili, at kung iipunin niya pabalik para sa kaniyang sarili ang kaniyang espiritu at kaniyang hininga,

If he set his heart on himself, if he gathered to himself his spirit and his breath,

15 sama-samang mawawala ang lahat ng laman; babalik muli sa alabok ang sangkatauhan.

all flesh would perish together, and man would turn again to dust.

16 Kung mayroon kayong pang-unawa, pakinggan ninyo ito; makinig kayo sa tunog ng aking mga sasabihin.

“If now you have understanding, hear this. Listen to the voice of my words.

17 Kaya bang mamahala ng taong namumuhi sa katarungan? Hahatulan mo ba ang Diyos na siyang matuwid at makapangyarihan?

Should even one who hates justice govern? Will you condemn him who is righteous and mighty,

18 Ang Diyos, na nagsasabi sa isang hari, “Ikaw a hamak”, o sinasabi sa mga maharlika, 'Ikaw ay masama”?

who says to a king, ‘Vile!’ or to nobles, ‘Wicked!’?

19 Hindi nagpapakita ang Diyos ng pagtatangi sa mga pinuno at hindi niya kinikilala ang mayayaman kaysa sa mahirap, dahil silang lahat ay ginawa ng kaniyang kamay.

He doesn’t respect the persons of princes, nor respect the rich more than the poor, for they all are the work of his hands.

20 Sa isang sandali sila ay namatay; sa hating-gabi mayayanig ang mga tao at mamamatay; ang mga taong malalakas ay kukunin, pero hindi sa pamamagitan ng mga kamay ng tao.

In a moment they die, even at midnight. The people are shaken and pass away. The mighty are taken away without a hand.

21 Dahil ang mga mata ni Yahweh ay nakatuon sa pamumuhay ng tao; nakikita niya ang lahat ng hakbang niya.

“For his eyes are on the ways of a man. He sees all his goings.

22 Walang kadiliman, walang makapal na karimlan ang makakapagtago sa kanilang sarili sa mga gumagawa ng kasalanan.

There is no darkness, nor thick gloom, where the workers of iniquity may hide themselves.

23 Dahil hindi na kailangan ng Diyos na suriin pa nang maigi ang isang tao; hindi na kailangang pumunta ng sinuman sa harapan niya para sa paghuhukom.

For he doesn’t need to consider a man further, that he should go before God in judgment.

24 Winawasak niya nang pira-piraso ang mga malalakas na tao dahil ang kanilang mga pamumuhay ay hindi na kailangan pang suriin; naglalagay siya ng iba sa kanilang mga lugar.

He breaks mighty men in pieces in ways past finding out, and sets others in their place.

25 Sa paraang ito, mayroong siyang kaalaman sa kanilang mga ginagawa; binabagsak niya ang mga taong ito sa gabi; sila ay winasak.

Therefore he takes knowledge of their works. He overturns them in the night, so that they are destroyed.

26 Sa harapan ng lahat ng tao, pinatay niya sila dahil sa kanilang masasamang gawa gaya ng mga kriminal

He strikes them as wicked men in the open sight of others;

27 dahil lumayo sila mula sa pagsunod sa kaniya at tumangging kilalanin ang kaniyang mga pamamaraan.

because they turned away from following him, and wouldn’t pay attention to any of his ways,

28 Sa paraang ito, ginawa nilang ilapit ang iyak ng mahihirap sa kaniya; pinakinggan niya ang iyak ng mga taong nahihirapan.

so that they caused the cry of the poor to come to him. He heard the cry of the afflicted.

29 Kapag siya ay nanatiling tahimik, sino ang maaring magparatang sa kaniya? Kung itatago niya ang kaniyang mukha, sino ang maaring makakakilala sa kaniya? Namamahala siya sa lahat ng bansa at bawat tao,

When he gives quietness, who then can condemn? When he hides his face, who then can see him? He is over a nation or a man alike,

30 kaya hindi mamahala ang hindi maka-diyos, kaya walang ni isa ang mabibitag.

that the godless man may not reign, that there be no one to ensnare the people.

31 Ipagpalagay natin na may taong nagsabi sa Diyos, “Tiyak akong may sala, pero hindi na ako magkakasala;

“For has any said to God, ‘I am guilty, but I will not offend any more.

32 ituro mo kung ano ang hindi ko nakikita; gumawa ako ng kasalanan, pero hindi ko na ito gagawin.”

Teach me that which I don’t see. If I have done iniquity, I will do it no more’?

33 Sa tingin mo parurusahan ng Diyos ang kasalanan ng taong iyon, dahil sa hindi mo gusto ang ginawa ng Diyos? Dapat kang mamili, hindi ako. Kaya sabihin mo ang iyong nalalaman.

Shall his recompense be as you desire, that you refuse it? For you must choose, and not I. Therefore speak what you know.

34 Sasabihin sa akin ng matatalinong tao - tunay nga, na sasabihin sa akin ng bawat matatalinong tao na nakaririnig sa akin,

Men of understanding will tell me, yes, every wise man who hears me:

35 “Nagsasalita si Job nang walang kaalaman; walang karunungan ang mga sinasabi niya.'

‘Job speaks without knowledge. His words are without wisdom.’

36 Dapat mailagay si Job sa paglilitis sa maliliit na detalye ng kaniyang kaso dahil nagsasalita siya gaya ng masasamang tao.

I wish that Job were tried to the end, because of his answering like wicked men.

37 Dahil nagdadagdag siya ng pagrerebelde sa kaniyang kasalanan; pinapalakpak niya ang kaniyang mga kamay para inisin kami sa aming kalagitnaan; nagsasabi siya ng mga salita laban sa Diyos.”

For he adds rebellion to his sin. He claps his hands among us, and multiplies his words against God.”