Job 34

1 Higit pa rito, nagpatuloy sa pagsasalita si Elihu;

Moreover, Elihu continued to speak:

2 “Makinig ka sa aking mga sasabihin, kayong matatalino; pakinggan ninyo ako, kayong may kaalaman.

“Listen to my words, you wise men; hear me, you who have knowledge.

3 Sinusubok ng tainga ang mga salita, gaya ng dila na tumitikim ng pagkain.

For the ear tries words as the palate tastes food.

4 Piliin natin para sa ating sarili kung ano ang matuwid: alamin natin sa ating mga sarili kung ano ang tama.

Let us choose for ourselves what is just: let us discover among ourselves what is good.

5 Dahil sinabi ni Job, “Ako ay matuwid, pero kinuha ng Diyos ang aking mga karapatan.

For Job has said, 'I am righteous, but God has taken away my rights.

6 Sa kabila ng aking mga karapatan, itinuring akong isang sinungaling. Walang lunas ang aking sugat, kahit wala naman akong kasalanan.'

Regardless of my rights, I am considered to be a liar. My wound is incurable, although I am without sin.'

7 Sino ang katulad ni Job, na umiinom ng pangungutya gaya ng tubig,

What man is like Job, who drinks up mockery like water,

8 na sumasama sa mga gumagawa ng masama, at lumalakad kasama ang masasamang tao?

who goes around in the company of those who do evil, and who walks with wicked men?

9 Dahil kaniyang sinabi, “walang pakinabang sa isang tao ang magalak sa paggawa ng nais ng Diyos.”

For he has said, 'It is no use to a person to take pleasure in doing what God wants.'

10 Kaya makinig kayo sa akin, kayong mga matatalino: malayong gawin ng Diyos na gumawa ng kasamaan; malayong gawin ng Makapangyarihan na magkasala.

So listen to me, you men of understanding: far be it from God that he should do wickedness; far be it from the Almighty that he should commit sin.

11 Dahil kaniyang binabayaran ang gawa ng isang tao; pinapatanggap niya sila ng gantimpala sa kanilang sariling mga pamamaraan.

For he pays back a person's work; he makes every man come upon the reward of his own ways.

12 Tunay nga na hindi gumagawa ng kasamaan ang Diyos, ni hindi binabaluktot ng Makapangyarihan ang katarungan.

Indeed, God does nothing wicked, nor does the Almighty ever pervert justice.

13 Sino ang nagtalaga sa kaniya na pamahalaan ang buong mundo? Sino ang naglagay ng buong daigdig sa kaniyang pamamahala?

Who put him in charge over the earth? Who put the whole world under him?

14 Kung itatakda lamang ng Diyos ang kaniyang layunin para sa kaniyang sarili, at kung iipunin niya pabalik para sa kaniyang sarili ang kaniyang espiritu at kaniyang hininga,

If he ever set his intentions only on himself, and if he ever gathered back to himself his spirit and his breath,

15 sama-samang mawawala ang lahat ng laman; babalik muli sa alabok ang sangkatauhan.

then all flesh would perish together; mankind would return to dust again.

16 Kung mayroon kayong pang-unawa, pakinggan ninyo ito; makinig kayo sa tunog ng aking mga sasabihin.

If now you have understanding, listen to this; listen to the sound of my words.

17 Kaya bang mamahala ng taong namumuhi sa katarungan? Hahatulan mo ba ang Diyos na siyang matuwid at makapangyarihan?

Can one who hates justice govern? Will you condemn God, who is righteous and mighty?

18 Ang Diyos, na nagsasabi sa isang hari, “Ikaw a hamak”, o sinasabi sa mga maharlika, 'Ikaw ay masama”?

God, who says to a king, 'You are vile,' or says to nobles, 'You are wicked'?

19 Hindi nagpapakita ang Diyos ng pagtatangi sa mga pinuno at hindi niya kinikilala ang mayayaman kaysa sa mahirap, dahil silang lahat ay ginawa ng kaniyang kamay.

God, who does not show favoritism to leaders and does not acknowledge rich people more than poor, for they all are the work of his hands.

20 Sa isang sandali sila ay namatay; sa hating-gabi mayayanig ang mga tao at mamamatay; ang mga taong malalakas ay kukunin, pero hindi sa pamamagitan ng mga kamay ng tao.

In a moment they will die; at midnight people will be shaken and will pass away; mighty people will be taken away, but not by human hands.

21 Dahil ang mga mata ni Yahweh ay nakatuon sa pamumuhay ng tao; nakikita niya ang lahat ng hakbang niya.

For God's eyes are upon a person's ways; he sees all his steps.

22 Walang kadiliman, walang makapal na karimlan ang makakapagtago sa kanilang sarili sa mga gumagawa ng kasalanan.

There is no darkness, no thick gloom where the doers of iniquity may hide themselves.

23 Dahil hindi na kailangan ng Diyos na suriin pa nang maigi ang isang tao; hindi na kailangang pumunta ng sinuman sa harapan niya para sa paghuhukom.

For God does not need to examine a person further; there is no need for any person to go before him in judgment.

24 Winawasak niya nang pira-piraso ang mga malalakas na tao dahil ang kanilang mga pamumuhay ay hindi na kailangan pang suriin; naglalagay siya ng iba sa kanilang mga lugar.

He breaks mighty men into pieces for their ways that need no further investigation; he puts others in their places.

25 Sa paraang ito, mayroong siyang kaalaman sa kanilang mga ginagawa; binabagsak niya ang mga taong ito sa gabi; sila ay winasak.

In this way he has knowledge of their deeds; he overthrows these people in the night; they are destroyed.

26 Sa harapan ng lahat ng tao, pinatay niya sila dahil sa kanilang masasamang gawa gaya ng mga kriminal

In the open sight of others, he kills them for their wicked deeds like criminals

27 dahil lumayo sila mula sa pagsunod sa kaniya at tumangging kilalanin ang kaniyang mga pamamaraan.

because they turned away from following him and refused to acknowledge any of his ways.

28 Sa paraang ito, ginawa nilang ilapit ang iyak ng mahihirap sa kaniya; pinakinggan niya ang iyak ng mga taong nahihirapan.

In this way, they made the cry of poor people come to him; he heard the cry of afflicted people.

29 Kapag siya ay nanatiling tahimik, sino ang maaring magparatang sa kaniya? Kung itatago niya ang kaniyang mukha, sino ang maaring makakakilala sa kaniya? Namamahala siya sa lahat ng bansa at bawat tao,

When he stays silent, who can condemn him? If he hides his face, who can perceive him? He rules over nation and individual alike,

30 kaya hindi mamahala ang hindi maka-diyos, kaya walang ni isa ang mabibitag.

so that a godless man may not rule, so that there may be no one to entrap people.

31 Ipagpalagay natin na may taong nagsabi sa Diyos, “Tiyak akong may sala, pero hindi na ako magkakasala;

Suppose someone says to God, 'I am certainly guilty, but I will not sin any longer;

32 ituro mo kung ano ang hindi ko nakikita; gumawa ako ng kasalanan, pero hindi ko na ito gagawin.”

teach me what I cannot see; I have committed sin, but I will do it no longer.'

33 Sa tingin mo parurusahan ng Diyos ang kasalanan ng taong iyon, dahil sa hindi mo gusto ang ginawa ng Diyos? Dapat kang mamili, hindi ako. Kaya sabihin mo ang iyong nalalaman.

Do you think that God will punish that person's sin, since you dislike what God does? You must choose, not I. So say what it is that you know.

34 Sasabihin sa akin ng matatalinong tao - tunay nga, na sasabihin sa akin ng bawat matatalinong tao na nakaririnig sa akin,

Men of understanding will say to me— indeed, every wise man who hears me will say,

35 “Nagsasalita si Job nang walang kaalaman; walang karunungan ang mga sinasabi niya.'

'Job speaks without knowledge; his words are without wisdom.'

36 Dapat mailagay si Job sa paglilitis sa maliliit na detalye ng kaniyang kaso dahil nagsasalita siya gaya ng masasamang tao.

If only Job were put on trial in the smallest details of his case because of his talking like wicked men.

37 Dahil nagdadagdag siya ng pagrerebelde sa kaniyang kasalanan; pinapalakpak niya ang kaniyang mga kamay para inisin kami sa aming kalagitnaan; nagsasabi siya ng mga salita laban sa Diyos.”

For he adds rebellion to his sin; he claps his hands in mockery in our midst; he piles up words against God.”