< Deuteronomio 15 >
1 Sa katapusan ng bawat pitong taon, dapat ninyong kanselahin ang mga utang.
I KA pau ana o na makahiki pahiku e kala aku oe i na mea.
2 Ito ang paraan ng pagpapalaya: ang lahat ng nagpapautang ay kanselahin ang alinmang pinautang sa kaniyang kapitbahay o kaniyang kapatid; hindi na niya ito hihigin dahil ang pagkakansela ni Yahweh ng mga utang ay nahayag na.
Penei ke ano o ke kala ana'ku: o ka mea nona ka aie, nana e haawi aie i kona hoalauna, oia ke kala aku; mai kii hou aku oia ia mea i kona hoalauna, aole hoi i kona hoahanau; no ka mea, ua oleloia mai, o ko ke Akua kala ana ia.
3 Maaari ninyong hingin ito mula sa isang dayuhan; pero anuman ang nasa inyong kapatid na inyong pag-aari ay dapat ng bitawan ng inyong kamay.
He pono e kii hou aku oe i ke kanaka e, aka, o kau mea me kou hoahanau, na kou lima ia e kala aku;
4 Ganoon pa man, wala dapat sa inyo ang mahirap (sapagkat tiyak na pagpapalain kayo ni Yahweh sa lupain na ibibigay niya sa inyo bilang isang pamana para angkinin),
I mea e ilihune ole ai kekahi mea o oukou; no ka mea, na Iehova oe e hoopomaikai nui mai ma ka aina a Iehova kou Akua e haawi mai ai ia oe i wahi e noho ai nou:
5 kung masigasig lamang kayong makinig sa boses ni Yahweh na inyong Diyos, para sundin ang lahat ng mga kautusan na ito na aking sinasabi sa inyo sa araw na ito.
I kou manawa wale no e hoolohe pono ai i ka leo o Iehova kou Akua, i ka malama pono i neia mau kauoha a pau a'u e kauoha aku nei ia oe i keia la.
6 Pagpapalain kayo ni Yahweh na inyong Diyos, ayon sa ipinangako niya sa inyo; magpapautang kayo sa maraming mga bansa, pero hindi kayo hihiram; mamumuno kayo sa maraming mga bansa, pero hindi nila kayo pamumunuan.
No ka mea, ke hoopomaikai nei o Iehova kou Akua ia oe, e like me kana olelo ana mai ia oe: e haawi lilo ole aku oe i na lahuikanaka he nui, aole oe e noi wale aku; e noho alii oe maluna o na lahuikanaka he nui, aole hoi lakou e noho alii maluna on.
7 Kung may isang taong mahirap sa inyo, isa sa inyong mga kapatid, saanman sa loob ng inyong mga tarangkahan sa lupain na ibinibigay sa inyo ni Yahweh na inyong Diyos, hindi dapat ninyo patigasin ang inyong mga puso ni isara ang inyong kamay mula sa inyong mahirap na kapatid;
Ina iwaena o oukou kekahi hoahanau ilihune ou maloko o kekahi o kou mau ipuka ma ka aina a Iehova kou Akua e haawi mai ai ia oe, mai hoopaakiki oe i kou naau, aole hoi e aua kou lima no kou hoahanau ilihune:
8 pero dapat ninyong tiyakin na bukas ang inyong kamay sa kaniya at tiyaking pautangin siya ng sapat para sa kaniyang kailangan.
Aka, e wehe loa oe i kou lima ia ia, a e haawi io aku ia ia i ka mea e pono ai kona nele, ana i hemahema ai.
9 Mag-ingat kayo sa pagkakaroon ng isang masamang pag-iisip sa inyong puso, sa pagsasabing, 'Ang ikapitong taon, ang taon ng pagpapalaya, ay malapit na,' para hindi kayo maging maramot patungkol sa mahirap ninyong kapatid at walang maibigay sa kaniya; baka siya ay umiyak kay Yahweh tungkol sa inyo, at maging kasalanan ito para sa inyo.
E ao, o kupu mai ka manao iloko o kou naau ino, e i iho ana, Ua kokoke mai nei ka hiku o ka makahiki, ka makahiki e hookala aku ai; a nana ino aku kou maka i kou hoahanau ilihune, a haawi ole aku oe nana; a e kahea aku oia ia Iehova nou, a e lilo ia i hewa nou.
10 Dapat ninyong tiyaking magbigay sa kaniya, at hindi dapat magdamdam ang inyong puso kapag magbibigay sa kaniya, dahil ang kapalit nito ay pagpapalain kayo ni Yahweh na inyong Diyos sa lahat ng inyong mga gawain at sa lahat ng paglalagyan ng inyong kamay.
E oiaio no, e haawi aku oe nana, aole e minamina kou naau i kou haawi ana'ku nana: no ka mea, oia ka mea e hoopomaikai mai ai o Iehova kou Akua ia oe ma kau hana ana a pau, a ma na mea a pau a kou lima e lawe ai.
11 Dahil hindi kailanman mawawala ang mahihirap sa lupain; kaya sinasabi ko ito sa inyo, 'Dapat ninyong tiyaking bukas ang inyong kamay sa inyong kapatid, sa mga nangangailangan sa inyo, at sa mga mahihirap sa inyong lupain.'
No ka mea, aole e pau ka poe ilihune ma ka honua; nolaila, ke kauoha aku nei au ia oe, i ka i ana'ku, E wehe loa oe i kou lima i kou hoahanau, i kou poe ilihune, a me kou poe nele ma kou aina.
12 Kung ang inyong kapatid, ay isang Hebreong lalaki, o isang Hebreong babae, ay binenta sa inyo at pinaglingkuran kayo nang anim na taon, kung gayon sa ikapitong taon dapat ninyo siyang palayain.
Ina paha e kuaiia mai nou kou hoahanau, he kanaka Hebera. he wahine Hebera paha, a e hookauwa mai oia nau i na makahiki eono; a o ka hiku o ka makahiki e hookuu aku oe ia ia mai ou aku la.
13 Kapag hinayaan ninyo siyang makalaya, huwag ninyo dapat siyang hayaan na makaalis na walang dala.
A i hookuu aku oe ia ia mai ou aku la, mai hookuu wale aku oe ia ia.
14 Dapat magbigay kayo ng masagana sa kaniya mula sa inyong kawan, mula sa inyong giikan ng palapag, at mula sa inyong pigaan ng ubas. Dahil pinagpala kayo ni Yahweh na inyong Diyos, dapat kayong magbigay sa kaniya.
E hoolako oe ia ia i kekahi o kau poe hipa, a me kau palaoa, a me kau waina: i ka mea a Iehova kou Akua, i hoopomaikai ai ia oe, e haawi aku ia ia.
15 Dapat ninyong alalahanin na kayo ay mga alipin sa lupain ng Ehipto, at si Yahweh na inyong Diyos ang tumubos sa inyo; kaya sinasabi ko sa inyo ngayon na gawin ito.
A e hoomanao hoi oe, he kauwa no oe ma ka aina o Aigupita, a na Iehova na kou Akua oe i hoopakele: nolaila e kauoha aku nei au ia oe ia mea i keia la.
16 Mangyayari ito kung sinabi niya sa inyo, 'hindi ako lalayo sa inyo; dahil minamahal niya kayo at ang inyong tahanan, at dahil siya ay nasa mabuting kalagayan kasama ninyo,
Ina paha e olelo oia ia oe, Aole au makemake e hele mai ou aku la, no kona aloha ia oe a me kou ohua, a no kona pomaikai ia oe;
17 kung gayon dapat kayong kumuha ng isang pambutas at itusok ito sa kaniyang tainga sa isang pintuan, at siya ay magiging lingkod ninyo habang buhay. At gagawin rin ninyo ito sa inyong aliping babae.
Alaila e lalau oe i ke kui, a hou aku i kona pepeiao a ma ka puka, a e lilo ia i kauwa mau nau: a pela oe e hana aku ai i kau kauwawahine.
18 Hindi dapat maging mahirap para sa inyo na siya ay palayain mula sa inyo, dahil pinagsilbihan niya kayo ng anim na taon at binigyan ng dobleng halaga ang inupahang tao. Pagpapalain kayo ni Yahweh na inyong Diyos sa lahat ng inyong mga gagawin.
Mai minamina oe i kou hookuu aku ia ia mai ou aku la; no ka mea, ua oi aku kona pono ia oe, i ko na kauwa hoolimalima elua, i kona malama ana ia oe i na makahiki eono: a e hoopomaikai o Iehova kou Akua ia oe i na mea a pau au e hana'i.
19 Dapat ninyong ihandog kay Yahweh na inyong Diyos ang lahat ng mga panganay na lalaki sa inyong mga alagang hayop at sa inyong kawan; hindi kayo magtatrabaho gamit ang inyong panganay na alagang hayop, ni gupitan ang panganay sa inyong kawan.
O na hanau mua a pau o kau poe bipi, a me kau poe hipa e hoolaa oe no Iehova kou Akua; mai hoohana oe i ka hanau mua o kau bipi, aole hoi e ako i ka hulu o kau hipa hanau mua.
20 Dapat ninyong kainin ang panganay na lalaki sa harapan ni Yahweh na inyong Diyos taon-taon sa lugar na pipiliin ni Yahweh, kayo at ng inyong sambahayan.
Imua o Iehova kou Akua e ai ai oe ia mea ma kahi a Iehova e wae ai, o oe a me kou ohua.
21 Kung ito ay may anumang kapintasan—halimbawa, kung ito ay pilay o bulag, o mayroon kahit anong kapintasan—hindi ninyo dapat ito ialay kay Yahweh na inyong Diyos.
Ina paha he wahi kina o ia mea, he oopa paha, he makapo paha, a he wahi mea kina iki, mai kaumaha aku oe ia mea ia Iehova kou Akua.
22 Kakainin ninyo ito sa loob ng inyong mga tarangkahan; dapat itong kainin ng taong marumi at malinis, tulad ng pagkain ninyo sa isang gasel o isang usa.
E ai oe ia mea iloko o kou mau ipuka: o ke kanaka haumia, a me ke kanaka maemae e ai no, e like me ke gazela, a me ka dea hihiu.
23 Huwag ninyo kainin ang dugo nito; kailangan ninyong ibuhos ang dugo nito sa lupa tulad ng tubig.
Aole nae oe e ai i ke koko o ia mea; e ninini oe ia mea ma ka honua e like me ka wai.