< Mga Gawa 1 >
1 Teofilo, nabanggit sa unang aklat na aking isinulat ang lahat ng mga gawain na sinimulan at itinuro ni Jesus.
Ama Teofilus. Sodꞌa moleꞌ, mia au Lukas. Sia au susura dalahulu ngga, au suraꞌ memaꞌ basa Lamatuaꞌ Yesus masodꞌa Na no nanori Na, eniꞌ a Ana soꞌu ue-tatao Na, losa hene baliꞌ sorga neu. Naeni, Ana here nala atahori dedenu nara. Onaꞌ mae atahori ra raꞌasususaꞌ E no tao risa E, te Lamatualain tao nasodꞌa baliꞌ E. Basa boe ma natudꞌu Ao Na neu dedenu nara. Ara rita E nasafafali losa fai haa nulu, de rahine rae tebꞌe-tebꞌe nasodꞌa baliꞌ ena. Ana nafadꞌe se oi Lamatualain, onaꞌ maneꞌ mana toꞌu parendaꞌ. Ma denu se pake Lamatualain Dula-dale Meumare Na koasa Na. Basa naa ma, Ana hene baliꞌ sorga neu. Basa naa ra, au suraꞌ dalahulu na.
2 Hanggang sa araw na siya ay tinanggap sa itaas. Ito ay matapos siyang bigyan ng utos sa pamamagitan ng Banal na Espiritu para sa mga Apostol na kaniyang pinili.
3 Pagkatapos ng kaniyang paghihirap, iniharap niyang buhay ang kaniyang sarili sa kanila kasama ang marami pang mga kapani-paniwalang katibayan. Sa loob ng apatnapung araw, nagpakita siya sa kanila at nagsalita siya tungkol sa kaharian ng Diyos.
4 Noong nakikipagkita pa siya sa kanila, iniutos niya sa kanila na huwag umalis ng Jerusalem, kundi maghintay sa pangako ng Ama na kung saan sinabi niya “Narinig ninyo mula sa akin
Lao esa, Yesus naꞌabꞌue no atahori dedenu nara mia leteꞌ Saitun. Ana parenda se nae, “Misinedꞌa! Dalahulu na Yohanis sarani atahori pakeꞌ a oe, te mete ma mihati fai hira fai, Lamatuaꞌ nae tao lenaꞌ seli, huu Ana nae fee Dula-dale Meumare Na neu hei. Dadꞌi afiꞌ lao hela Yerusalem ia dei. Mihati losa Ama Ngga fee Dula-dale Meumare Na neu hei, onaꞌ Ana heluꞌ a. Ma Au o ufadꞌe basa naa neu hei ena boe.”
5 na tunay na nagbautismo si Juan gamit ang tubig, ngunit kayo ay mababautismuhan sa Banal na Espiritu sa mga susunod na araw.''
6 Nang sama-sama silang nagkatipon tinanong nila siya, ''Panginoon, ito na ba ang oras na ibabalik mo ang kaharian sa Israel?''
Basa boe, Yesus naꞌabꞌue no dedenu nara. De ara ratane E oi, “Amaꞌ! Hai mae mitane taꞌo ia: Amaꞌ nasanedꞌa maꞌahulu na leleꞌ hita nusa Israꞌel naa, feꞌe parenda ao na. Te ia naa, atahori feaꞌ parenda hai. Dadꞌi Amaꞌ nau mboꞌi hai mia parenda nara oras ia, do hai musi mihati fai feaꞌ fai?”
7 Sinabi niya sa kanila, ''Hindi na para malaman ninyo ang mga oras o ang mga panahon na itinakda ng Ama sa kaniyang sariling kapamahalaan.
Te Yesus nataa, nae “Hei nda parlu mitane fai na sa. Akaꞌ Ama Ngga naꞌena hak ator fai na.
8 Ngunit makakatanggap kayo ng kapangyarihan, kapag sumainyo ang Banal na Espiritu at kayo ay magiging saksi ko sa Jerusalem at sa buong Judea at Samaria, at hanggang sa mga dulo ng mundo.''
Te Lamatualain Dula-dale Meumare Na masoꞌ nisiꞌ hei, dei fo hei hambu koasa. Basa naa, hei musi mifadꞌe soꞌal Au neu basa atahori sia Yerusalem, ma basa kamboꞌ sia nusa Yudea, no nusa Samaria, nakandoo losa raefafoꞌ a suu na.”
9 Nang sabihin ng Panginoong Jesus ang mga bagay na ito, habang nakatingala sila, siya ay itinaas, at itinago siya ng ulap mula sa kanilang mga mata.
Yesus olaꞌ basa ma, Lamatualain soꞌu E lalai ata neu mia mata nara, losa leleeꞌ a tatana nala E, de ara nda rita E sa ena.
10 Habang nakatitig sila sa langit nang siya ay paalis, bigla na lamang may dalawang lalaking nakatayo sa tabi nila na nakasuot ng puti.
Ara feꞌe mete lalai a, aiboiꞌ ma atahori rua rambariiꞌ sia bobꞌoa nara, pake bua mutiꞌ.
11 Sinabi nila, “Kayong mga lalaking taga-Galilea, bakit kayo nakatayo dito na nakatingin sa langit? Itong Jesus na umakyat sa langit ay babalik rin sa paraang katulad ng nakita ninyo na pagpunta niya sa langit.”
Atahori ka ruaꞌ naa ra rae “Wee! Atahori Galilea re! Saa de hei feꞌe mete titindindi lalai a? Faꞌ ra hei mita no mata mara Yesus hene lalai neu losa leleeꞌ a tatana nala E. Hei mita Ana hene taꞌo naa, dei fo Ana o onda baliꞌ taꞌo naa boe.”
12 At bumalik sila sa Jerusalem mula sa Bundok ng Olibo, na malapit sa Jerusalem, isang Araw ng Pamamahinga na paglalakbay.
Basa naa ma, Yesus dedenu nara onda mia lete Saitun risiꞌ kota Yerusalem. Leteꞌ naa, dodꞌoo na mia Yerusalem, mbei ma kilo esa.
13 Pagkarating nila, umakyat sila sa silid na nasa itaas, kung saan sila nananatili. Sila ay sina Pedro, Juan, Santiago, Andres, Filipe, Tomas, Bartolome, Mateo, Santiago na anak ni Alfeo, Simon na Makabayan at si Judas na anak ni Santiago.
Losa naa ma, ara risiꞌ ume sa fo numban. Basa de ara hene risiꞌ kama ataꞌ. Yesus dedenu nara, naeni: Petrus, Yohanis, Yakobis, Anderias, Filipus, Tomas, Bartolomeos, Mateos, Yakobis (Alfius ana na), Simon (anggota partei Selot), ma Yudas (Yakobis ana na).
14 Sama-sama silang nagkakaisa habang patuloy silang masigasig na nananalangin. Kasama rito ang mga kababaihang sina Maria na ina ni Jesus at ang kaniyang mga kapatid.
Basa se raꞌabꞌue hule-oꞌe no ralaꞌ esa. Ara o hule-oꞌe ro Yesus ina na Maria, ro inaꞌ feaꞌ hira, ma Yesus odꞌi nara.
15 Sa mga araw na iyon, tumayo si Pedro sa kalagitnaan ng mga kapatid, na halos 120 katao at sinabi,
Lao esa boe, ara raꞌabꞌue seluꞌ mbei ma atahori natun esa rua nulu. Boe ma Petrus fela nambariiꞌ de olaꞌ nae,
16 “Mga kapatid, kinailangan na ang kasulatan ay matupad, na ang Banal na Espiritu ay magsalita sa pamamagitan ng bibig ni David tungkol kay Judas, na siyang gumabay sa mga dumakip kay Jesus.
“Ama-ina toronoo nggare! Feꞌe misinedꞌa Yudas, do? Ana mana nendi atahori nononggoꞌ esa reu humu Yesus. Yudas ue-tataon naa, memaꞌ musi taꞌo naa. Te maꞌahulu na, Lamatualain Dula-dale Na pake mane Daud fo suraꞌ soꞌal Yudas onaꞌ naa.
17 Sapagkat nakasama natin siya at tinanggap ang kaniyang bahagi ng kapakinabangan sa ministeryong ito.”
Te eni, hita atahori na. Eni o ue-tao no hita boe.”
18 (Ngayon bumili ang taong ito ng bukid mula sa kaniyang natanggap kita dahil sa kaniyang kasamaan, at doon ay nahulog siya na nauna ang ulo, ang kanyang katawan ay sumambulat, at lahat ng kanyang bituka ay sumabog.
(Yudas seo basa Yesus ma, atahori ra haꞌi rala doi manggenggeoꞌ naa, de reu hasa rae ombat esa. Basa ma, rae naa dadꞌi Yudas mamana mamate na. Ana tudꞌa naꞌatotonoꞌ mia naa, losa ambu na fanggi, de tei ndoo na lo dea neu.
19 Narinig ng lahat ng mga naninirahan sa Jerusalem ang tungkol dito, kaya tinawag nila ang bukid na iyon na “Akeldama,” na ang ibig sabihin sa kanilang salita ay, “Bukid ng Dugo”.)
Basa ma, atahori ra dui bengga esa no esa losa basa atahori mana leo sia kota Yerusalem, rena Yudas mamate na. Naa de ara babꞌae rae naa tungga sira dedꞌea Aram na oi ‘Hakeldama’, sosoa na ‘Rae Raaꞌ’.)
20 “Sapagkat nasusulat sa Aklat ng Mga Awit, 'Hayaan ninyong walang manirahan sa kaniyang bukirin, at huwag ninyong hayaan ang kahit na isang tao na manirahan doon'; at 'Hayaang may isang tao na kumuha sa kanyang posisyon ng pamumuno.'
Basa ma, Petrus olaꞌ seluꞌ nae “Dalahulu na mane Daud suraꞌ basa taꞌo naa sia susura Sosodꞌa Koa-kioꞌ rala nae, ‘Hela fo mamana leleo na, dadꞌi rouꞌ; huu atahori nda bole leo sia naa sa.’ Boe ma ana o suraꞌ oi, ‘Hela fo ue-tatao na, fee neu atahori feaꞌ.’
21 Ito ay kinakailangan, samakatuwid, na isa sa mga kalalakihang nakasama natin sa lahat ng oras nang ang Panginoong Jesus ay kasa-kasama pa natin,
Dadꞌi hita musi sangga atahori nggati Yudas. Ata sangga atahori sa mana tungga naꞌabꞌue no hita. Eni ia, musi atahori mana tungga deka no Lamatuaꞌ Yesus sudꞌiꞌ a bee neu, eniꞌ a mia Yohanis sarani Yesus. Ana o musi nita no mata na, Lamatuaꞌ Yesus nasodꞌa baliꞌ mia mamate Na, losa Ana hene baliꞌ sorga neu.”
22 simula sa pagbautismo ni Juan hanggang sa araw na kunin siya sa atin, dapat ay isa siyang saksing kasama natin sa kaniyang muling pagkabuhay.”
23 Naglapit sila sa harapan ng dalawang kalalakihan, si Jose na tinatawag na Barsabas, na pinangalanan ring Justo, at si Matias.
Petrus olaꞌ taꞌo naa ma, basa atahori mana tungga raꞌabꞌue sia naa ra fee naraꞌ rua. Esa nara na Matias, ma esa nara na Yusuf (ara o roꞌe Yusuf ia rae Barsabas; ma nara na esa fai, Yustus).
24 Nanalangin sila at sinabi, “Ikaw, Panginoon, ang nakakaalam ng puso ng lahat ng tao, kaya ipahayag mo kung sino sa dalawang ito ang iyong pinili
Basa ma ara hule-oꞌe rae, “Amaꞌ sia nusa sorga. Amaꞌ bubꞌuluꞌ tebꞌe basa atahori rala dudꞌuꞌa na. Yudas tudꞌa, de mate hela ue-tatao na. Dadꞌi Amaꞌ mutudꞌu hai mia atahori rua ia ra, Amaꞌ here seka nggati Yudas, fo hai soꞌu e dadꞌi Lamatuaꞌ Yesus dedenu Na.”
25 upang pumalit sa gawaing ito at sa pagka-apostol mula nang si Judas ay lumabag upang magtungo sa kaniyang sariling lugar.''
26 Sila ay nagpalabunutan para sa kanila; at napunta kay Matias ang palabunutan at siya ang ibinilang na kasama ng labing-isang apostol.
Basa ma, ara nggari lot pake atahori ka ruaꞌ ra nara na. Boe ma lot a tudꞌa neu Matias. Naa de, ara soꞌu e, dadꞌi dedenuꞌ no sira ka sanahulu esa ra.