1 Mga Hari 18
1 Kaya pagkalipas ng maraming araw ang salita ni Yahweh ay nakarating kay Elias sa ikatlong taon ng tagtuyot nagsasabing, “Elias ipakita mo ang iyong sarili kay Ahab, at magpapadala ako ng ulan sa lupain.”
过了许久，到第三年，耶和华的话临到以利亚说：“你去，使亚哈得见你；我要降雨在地上。”
2 At pumunta si Elias at siya ay nagpakita kay Ahab; ngayon malubha ang taggutom sa Samaria.
以利亚就去，要使亚哈得见他。那时，撒马利亚有大饥荒；
3 Tinawag ni Ahab si Obadias, ang taga pangasiwa ng palasyo. Sa panahong iyon labis na pinarangalan ni Obadias si Yahweh,
亚哈将他的家宰俄巴底召了来。（俄巴底甚是敬畏耶和华，
4 dahil nang ipinapapatay ni Jezebel ang mga propeta ni Yahweh, sinama ni Obadias ang isandaang propeta at itinago niya sila ng tig limampo sa isang kuweba, at pinakain niya sila ng tinapay at tubig.
耶洗别杀耶和华众先知的时候，俄巴底将一百个先知藏了，每五十人藏在一个洞里，拿饼和水供养他们。）
5 Sinabi ni Ahab kay Obadias, “Lumibot ka sa lupain sa lahat ng mga bukal ng tubig at batis. Marahil tayo ay makakahanap ng damo at maililigtas ang mga kabayo at mga asno para hindi tayo maubusan ng lahat ng hayop.”
亚哈对俄巴底说：“我们走遍这地，到一切水泉旁和一切溪边，或者找得着青草，可以救活骡马，免得绝了牲畜。”
6 Kaya hinati nila ang lupaing kanilang lalakaran at humanap ng tubig. Si Ahab ay naglakad mag isa, at si Obadias ay umiba ng daan.
于是二人分地游行，亚哈独走一路，俄巴底独走一路。
7 Habang si Obadias ay nasa daan, hindi inaasahan nasalubong siya ni Elias. Nakilala siya ni Obadias at nagpatirapa sa lupa. Kaniyang sinabi, “ikaw ba ito, ang panginoon kong si Elias?”
俄巴底在路上恰与以利亚相遇，俄巴底认出他来，就俯伏在地，说：“你是我主以利亚不是？”
8 Sumagot si Elias, “Ako nga ito. Pumunta ka at sabihin mo sa iyong panginoon, 'Masdan narito, si Elias.'”
回答说：“是。你去告诉你主人说，以利亚在这里。”
9 Sumagot si Obadias, “Paano ako nagkasala upang ibibigay ang iyong lingkod sa kamay ni Ahab, para patayin niya ako?
俄巴底说：“仆人有什么罪，你竟要将我交在亚哈手里，使他杀我呢？
10 Si Yahweh ang iyong Diyos ay buhay, walang bansa o kaharian na kung saan ang aking panginoon ay hindi nagsugo ng kalalakihan para hanapin ka. Kapag ang isang bansa o kaharian ay nagsasabi, 'Wala rito si Elias,' pinasusumpa sila ni Ahab na hindi ka nila mahanap.
我指着永生耶和华—你的 神起誓，无论哪一邦哪一国，我主都打发人去找你。若说你没有在那里，就必使那邦那国的人起誓说，实在是找不着你。
11 Pero ngayon iyong sinasabi, 'Pumunta ka, at sabihin mo sa panginoon mo na narito si Elias.'
现在你说，要去告诉你主人说，以利亚在这里；
12 Sa sandaling ako ay mawalay sa iyo, ikaw ay kaagad daldalhin ng Espiritu ni Yahweh sa isang lugar na hindi ko alam. Kapag ako ay pumunta at sabihin kay Ahab, at kung hindi ka niya makita, papatayin niya ako. Subalit ako, iyong lingkod, ay sumamba kay Yahweh mula pa sa aking kabataan.
恐怕我一离开你，耶和华的灵就提你到我所不知道的地方去。这样，我去告诉亚哈，他若找不着你，就必杀我；仆人却是自幼敬畏耶和华的。
13 Hindi ba sinabi sa inyo, aking panginoon, kung ano ang aking ginawa nang patayin ni Jezebel ang mga propeta ni Yahweh, kung paanong tinago ko ang isang daan na propeta ni Yahweh, tiglampu sa isang kuweba at pinakain ko sila ng tinapay at tubig?
耶洗别杀耶和华众先知的时候，我将耶和华的一百个先知藏了，每五十人藏在一个洞里，拿饼和水供养他们，岂没有人将这事告诉我主吗？
14 At ngayon sinasabi mo, 'Pumunta ka at sabihin mo sa iyong panginoon na narito si Elias', kaya papatayin niya ako.”
现在你说，要去告诉你主人说，以利亚在这里，他必杀我。”
15 Sumagot si Elias, “Buhay si Yahweh ng mga hukbo, sa harapan niya ako ay nakatayo, tinitiyak ko na ipapakita ko ang aking sarili kay Ahab ngayon.”
以利亚说：“我指着所事奉永生的万军之耶和华起誓，我今日必使亚哈得见我。”
16 Kaya si Obadias ay nagpunta para makipagkita kay Ahab; sinabi niya sa kaniya, at nagpunta si Ahab para makipagkita kay Elias.
于是俄巴底去迎着亚哈，告诉他；亚哈就去迎着以利亚。
17 Nang makita ni Ahab si Elias, sinabi niya sa kaniya, “ikaw ba ito, ikaw na gumagawa ng kaguluhan sa Israel?”
亚哈见了以利亚，便说：“使以色列遭灾的就是你吗？”
18 At sumagot si Elias, “Hindi ko ginulo ang Israel, pero ikaw at ang sambahayan ng iyong ama ang nanggugulo sa pamamagitan ng pagtalikod sa mga utos ni Yahweh at sa pagsunod sa mga diyus-diyosan ni Baal.
以利亚说：“使以色列遭灾的不是我，乃是你和你父家；因为你们离弃耶和华的诫命，去随从巴力。
19 Kaya ngayon, magpasabi ka at tipunin sa akin ang buong Isarel sa Bundok Carmelo, kasama ang 450 propeta ni Baal at apat na raang propeta ni Asera, na kumakain sa lamesa ni Jezebel.”
现在你当差遣人，招聚以色列众人和事奉巴力的那四百五十个先知，并耶洗别所供养事奉亚舍拉的那四百个先知，使他们都上迦密山去见我。”
20 Kaya nagpasabi si Ahab sa lahat ng tao sa Israel at tinipon ang mga propetang magkakasama sa Bundok Carmelo.
亚哈就差遣人招聚以色列众人和先知都上迦密山。
21 Si Elias ay lumapit sa lahat ng tao at sinabi niya, “Gaano katagal ninyong babaguhin ang inyong kaisipan? Kung si Yahweh ay Diyos, sumunod kayo sa kaniya. Ngunit kung si Baal ay Diyos, sundin siya.” Subalit ang mga tao ay hindi sumagot sa kaniya kahit isang salita.
以利亚前来对众民说：“你们心持两意要到几时呢？若耶和华是 神，就当顺从耶和华；若巴力是 神，就当顺从巴力。”众民一言不答。
22 Pagkatapos sinabi ni Elias sa mga tao, “Ako, ako lamang, ang natitira bilang propeta ni Yahweh, pero ang mga propeta ni Baal ay 450 kalalakihan.
以利亚对众民说：“作耶和华先知的只剩下我一个人；巴力的先知却有四百五十个人。
23 Kaya hayaang bigyan nila tayo ng dalawang toro. Hayaan silang pumili ng isang toro para sa kanilang sarili at putulin ito ng pira-piraso, at ilalatag sa kahoy, pero huwag lalagyan ng apoy sa ilalim nito. Pagkatapos ihahanda ang isang pang toro at ilalatag sa kahoy, at huwag lalagyan ng apoy sa ilalim nito.
当给我们两只牛犊，巴力的先知可以挑选一只，切成块子，放在柴上，不要点火；我也预备一只牛犊放在柴上，也不点火。
24 Pagkatapos tatawagin ninyo ang pangalan ng inyong diyos, at ako ay tatawag sa pangalan ni Yahweh, at ang Diyos na sasagot sa pamamagitan ng apoy, siya ang magiging Diyos.” Kaya ang lahat ng tao ay sumagot, at sinabi, “Mabuti ito.”
你们求告你们神的名，我也求告耶和华的名。那降火显应的神，就是 神。”众民回答说：“这话甚好。”
25 Kaya sinabi ni Elias sa mga propeta ni Baal, “Pumili kayo ng isang toro para sa inyo at mauna na itong ihanda, dahil kayo ay marami. Pagkatapos tumawag kayo sa inyong diyos, pero huwag ninyong lagyan ng apoy ang ilalim ng toro.”
以利亚对巴力的先知说：“你们既是人多，当先挑选一只牛犊，预备好了，就求告你们神的名，却不要点火。”
26 At kanilang kinuha ang toro na nakalaan sa kanila at inihanda ito, at tinawag ang pangalan ni Baal mula umaga hanggang sa katanghaliang tapat, sinasabi, “Baal, pakinggan mo kami. “Pero walang tinig, o sinumang sumagot. Sila ay nagsayaw sa paligid ng altar na kanilang ginawa.
他们将所得的牛犊预备好了，从早晨到午间，求告巴力的名说：“巴力啊，求你应允我们！”却没有声音，没有应允的。他们在所筑的坛四围踊跳。
27 Sa kinatanghalian tapat kinutya sila ni Elias at sinabi, “Sumigaw kayo ng malakas! Siya ay diyos! Marahil siya ay nagiisip, o siya ay nasa palikuran, o siya ay nasa isang paglalakbay, o marahil siya ay natutulog at dapat siyang gisingin.
到了正午，以利亚嬉笑他们，说：“大声求告吧！因为他是神，他或默想，或走到一边，或行路，或睡觉，你们当叫醒他。”
28 “Kaya sila ay sumigaw pa ng mas malakas, at hiniwa nila ang kanilang sarili, tulad ng kanilang ginagawa, gamit ang mga espada at mga sibat, hanggang sa umagos ang dugo sa kanilang sarili.
他们大声求告，按着他们的规矩，用刀枪自割、自刺，直到身体流血。
29 Lumipas ang tanghaling tapat, at sila ay nahihibang pa rin hanggang sa oras ng pag-aalay handog na pang gabi, pero walang boses o sinumang sumasagot; wala kahit sino ang nagbigay pansin sa kanilang mga pagsusumamo.
从午后直到献晚祭的时候，他们狂呼乱叫，却没有声音，没有应允的，也没有理会的。
30 Pagkatapos sinabi ni Elias sa lahat ng tao, “Lumapit kayo sa akin,” at ang lahat ng tao ay lumapit sa kaniya. Pagkatapos kaniyang inayos ang altar ni Yahweh na nasira.
以利亚对众民说：“你们到我这里来。”众民就到他那里。他便重修已经毁坏耶和华的坛。
31 Kumuha si Elias ng labing dalawang bato, ang bawat bato na kumakatawan sa mga lipi ng mga anak ni Jacob — ito ay kay Jacob na ang salita ni Yahweh ay dumating, sinasabi, Israel ang magiging iyong pangalan.”
以利亚照雅各子孙支派的数目，取了十二块石头（耶和华的话曾临到雅各说：“你的名要叫以色列”），
32 Sa pamamagitan ng mga bato ay kaniyang tinayo ang altar sa pangalan ni Yahweh, at humukay siya ng isang kanal sa palibot ng altar na ang laki tama lang para magkasya ang dalawang salop na mga binhi.
用这些石头为耶和华的名筑一座坛，在坛的四围挖沟，可容谷种二细亚，
33 Pagkatapos kaniyang inilagay ang kahoy para sa apoy at ang toro ay pinutol sa piraso, at ipinatong ang mga pira-piraso sa ibabaw ng kahoy. At kaniyang sinabi,”Punuin ninyo ang apat na tapayan ng tubig at ibuhos ninyo sa handog na susunugin at sa kahoy.”
又在坛上摆好了柴，把牛犊切成块子放在柴上，对众人说：“你们用四个桶盛满水，倒在燔祭和柴上”；
34 At kaniyang sinabi, “Gawin ninyo ito ng pangalawang ulit,” at kanilang ginawa ito sa pangalawang ulit, pagkatapos sinabi niya, “Gawin ninyo ito sa pangatlong ulit,” at kanilang ginawa ito sa pangatlong ulit.
又说：“倒第二次。”他们就倒第二次；又说：“倒第三次。”他们就倒第三次。
35 Ang tubig ay umagos sa palibot ng altar at napuno ang kanal.
水流在坛的四围，沟里也满了水。
36 Ito ang naganap sa oras ng pag-aalay ng pang gabing handog, si Elias na propeta ay lumapit at sinabi, “Yahweh, na Diyos ni Abraham, ni Isaac, at ng Israel, hayaang malaman sa araw na ito na ikaw ang Diyos sa Israel, at ako ang iyong lingkod, at aking ginagawa ang lahat ng bagay sa iyong salita.
到了献晚祭的时候，先知以利亚近前来，说：“亚伯拉罕、以撒、以色列的 神，耶和华啊，求你今日使人知道你是以色列的 神，也知道我是你的仆人，又是奉你的命行这一切事。
37 Pakinggan mo ako, O Yahweh, pakinggan mo ako, para malaman ng mga tao na ikaw, Yahweh, ay Diyos, at iyong ibabalik muli ang kanilang puso sa iyong sarili.”
耶和华啊，求你应允我，应允我！使这民知道你—耶和华是 神，又知道是你叫这民的心回转。”
38 Pagkatapos kaagad ang apoy ni Yahweh ay bumaba, at tinupok ang handog na susunugin, maging ang kahoy, ang mga bato, at ang lupa, at tinuyo ang tubig na nasa kanal.
于是，耶和华降下火来，烧尽燔祭、木柴、石头、尘土，又烧干沟里的水。
39 Nang makita ng buong bayan ito, sila ay nagpatirapa sa lupa at sinabi, “Si Yahweh, siya ay Diyos! Si Yahweh, siya Diyos!”
众民看见了，就俯伏在地，说：“耶和华是 神！耶和华是 神！”
40 Kaya sinabi ni Elias sa kanila, “Dalhin ninyo ang mga propeta ni Baal. Huwag hayaang makatakas ni isa sa kanila”’ Kaya kinuha sila, at dinala ni Elias ang mga propeta ni Baal sa ibaba ng batis ng Cison at pinatay sila roon.
以利亚对他们说：“拿住巴力的先知，不容一人逃脱！”众人就拿住他们。以利亚带他们到基顺河边，在那里杀了他们。
41 Sinabi ni Elias kay Ahab, “Bumangon ka, kumain at uminom, sapagkat may ingay ng malakas na ulan.
以利亚对亚哈说：“你现在可以上去吃喝，因为有多雨的响声了。”
42 Kaya si Ahab ay bumangon para kumain at para uminom. Pagkatapos si Elias ay nagpunta sa tuktok ng Carmelo, siya ay yumukod sa lupa, at inilagay ang kaniyang mukha sa pagitan ng kaniyang mga tuhod.
亚哈就上去吃喝。以利亚上了迦密山顶，屈身在地，将脸伏在两膝之中；
43 Kaniyang sinabi sa kaniyang lingkod, “Pumanhik ka ngayon, tumingin ka sa gawing dagat.” Ang kaniyang lingkod ay pumanhik at tumingin at sinabi, “Wala naman.” Kaya sinabi ni Elias, “Pumunta ka muli, ng pitong ulit.”
对仆人说：“你上去，向海观看。”仆人就上去观看，说：“没有什么。”他说：“你再去观看。”如此七次。
44 Sa ikapitong ulit sinabi ng lingkod, “Tingnan mo, may isang ulap na umakyat mula sa dagat, na kasingliit ng kamay ng isang tao.” Sumagot si Elias, “Pumunta ka at sabihin mo kay Ahab, 'Ihanda mo ang iyong karwahe, at bumaba bago ka mapigilan ng ulan.'”
第七次仆人说：“我看见有一小片云从海里上来，不过如人手那样大。”以利亚说：“你上去告诉亚哈，当套车下去，免得被雨阻挡。”
45 Di nagtagal ito ay nangyari na ang kalangitan ay nagdilim sa mga ulap at hangin, at bumuhos ng napakalakas na ulan. Sumakay si Ahab at nagpunta kay Jezreel,
霎时间，天因风云黑暗，降下大雨。亚哈就坐车往耶斯列去了。
46 pero ang kamay ni Yahweh ay na kay Elias. Sinuksok niya ang kaniyang balabal sa kaniyang sinturon at naunang tumakbo kay Ahab sa pasukan ng Jezreel.
耶和华的灵降在以利亚身上，他就束上腰，奔在亚哈前头，直到耶斯列的城门。
