Mga Kawikaan 8
1 Hindi ba umiiyak ang karunungan, at inilalabas ng unawa ang kaniyang tinig?
Does wisdom not call? And understanding give forth her voice?
2 Sa taluktok ng mga mataas na dako sa tabi ng daan, sa mga salubungang landas, siya'y tumatayo;
At the head of high places by the way, She has stood between the paths,
3 Sa tabi ng mga pintuang-bayan sa pasukan ng bayan, sa pasukan sa mga pintuan siya'y humihiyaw ng malakas:
At the side of the gates, at the mouth of the city, The entrance of the openings, she cries aloud,
4 Sa inyo, Oh mga lalake, ako'y tumatawag; at ang aking tinig ay sa mga anak ng mga tao.
“To you, O men, I call, And my voice [is] to the sons of men.
5 Oh kayong mga musmos, magsiunawa kayo ng katalinuhan; at, kayong mga mangmang, makaunawa kayo sa puso.
Understand, you simple ones, prudence, And you fools, understand the heart,
6 Kayo'y mangakinig, sapagka't magsasalita ako ng mga marilag na bagay; at ang buka ng aking mga labi ay magiging mga matuwid na bagay,
Listen, for I speak noble things, And the opening of my lips [is] uprightness.
7 Sapagka't ang aking bibig ay sasambit ng katotohanan; at kasamaan ay karumaldumal sa aking mga labi.
For my mouth utters truth, And wickedness [is] an abomination to my lips.
8 Lahat ng mga salita ng aking bibig ay sa katuwiran; walang bagay na liko o suwail sa kanila.
All the sayings of my mouth [are] in righteousness, Nothing in them is contrary and perverse.
9 Pawang malilinaw sa kaniya na nakakaunawa, at matuwid sa kanila na nangakakasumpong ng kaalaman.
All of them [are] plain to the intelligent, And upright to those finding knowledge.
10 Tanggapin mo ang aking turo at huwag pilak; at ang kaalaman na higit kay sa dalisay na ginto.
Receive my instruction, and not silver, And knowledge rather than choice gold.
11 Sapagka't ang karunungan ay maigi kay sa mga rubi; at lahat ng mga bagay na mananasa ay hindi maitutulad sa kaniya.
For wisdom [is] better than rubies, Indeed, all delights are not comparable with it.
12 Akong karunungan ay tumatahan sa kabaitan, at aking nasusumpungan ang kaalaman at gunita.
I, wisdom, have dwelt with prudence, And I find out a knowledge of purposes.
13 Ang pagkatakot sa Panginoon ay ipagtanim ang kasamaan; Kapalaluan, at kahambugan at masamang lakad, at ang masamang bibig ay aking ipinagtatanim.
The fear of YHWH [is] to hate evil; Pride, and arrogance, and an evil way, And a contrary mouth, I have hated.
14 Payo ay akin at magaling na kaalaman: ako'y kaunawaan; ako'y may kapangyarihan,
Counsel and substance [are] mine, I [am] understanding, I have might.
15 Sa pamamagitan ko ay naghahari ang mga hari, at nagpapasiya ng kaganapan ang mga pangulo.
By me kings reign, and princes decree righteousness,
16 Sa pamamagitan ko ay nagpupuno ang mga pangulo, at ang mga mahal na tao, sa makatuwid baga'y lahat ng mga hukom sa lupa.
By me chiefs rule, and nobles, All judges of earth.
17 Aking iniibig sila na nagsisiibig sa akin; at yaong nagsisihanap na masikap sa akin ay masusumpungan ako.
I love those loving me, And those seeking me earnestly find me.
18 Mga kayamanan at karangalan ay nasa akin; Oo, lumalaging mga kayamanan at katuwiran.
Wealth and honor [are] with me, Lasting substance and righteousness.
19 Ang bunga ko ay maigi kay sa ginto, oo, kay sa dalisay na ginto; at ang pakinabang sa akin kay sa piling pilak.
My fruit [is] better than gold, even fine gold, And my increase than choice silver.
20 Ako'y lumalakad sa daan ng katuwiran, sa gitna ng mga landas ng kahatulan:
I cause to walk in a path of righteousness, In midst of paths of judgment,
21 Upang aking papagmanahin ng pag-aari yaong nagsisiibig sa akin, at upang aking mapuno ang kanilang ingatang-yaman.
To cause my lovers to inherit substance, Indeed, I fill their treasures.
22 Inari ako ng Panginoon sa pasimula ng kaniyang lakad, bago pinasimulan ang kaniyang mga gawa ng una.
YHWH possessed me—the beginning of His way, Before His works since then.
23 Ako'y nalagay mula noong araw mula ng walang pasimula, bago nalikha ang lupa.
I was anointed from the age, from the first, From former states of the earth.
24 Ako'y nailabas ng wala pang mga kalaliman; nang wala pang mga bukal na sagana ng tubig.
In there being no depths, I was brought forth, In there being no fountains heavy [with] waters,
25 Bago ang mga bundok ay nalagay, bago ang mga burol ay ako'y nailabas:
Before mountains were sunk, Before heights, I was brought forth.
26 Samantalang hindi pa niya nililikha ang lupa, ni ang mga parang man, ni ang pasimula man ng alabok ng sanglibutan.
While He had not made the earth, and out-places, And the top of the dusts of the world.
27 Nang kaniyang itatag ang langit nandoon ako: nang siya'y maglagay ng balantok sa balat ng kalaliman:
In His preparing the heavens I [am] there, In His decreeing a circle on the face of the deep,
28 Nang kaniyang pagtibayin ang langit sa itaas: nang maging matibay ang mga bukal ng kalaliman:
In His strengthening clouds above, In His making strong fountains of the deep,
29 Nang bigyan niya ang dagat ng kaniyang hangganan, upang huwag salangsangin ng tubig ang kaniyang utos: nang kaniyang iayos ang mga patibayan ng lupa:
In His setting for the sea its limit, And the waters do not transgress His command, In His decreeing the foundations of earth,
30 Nasa siping nga niya ako na gaya ng matalinong manggagawa: at ako ang kaniyang ligaya sa araw-araw, na nagagalak na lagi sa harap niya;
Then I am near Him, a workman, And I am a delight—day by day. Rejoicing before Him at all times,
31 Na nagagalak sa kaniyang tinatahanang lupa; at ang aking kaaliwan ay sa mga anak ng mga tao.
Rejoicing in the habitable part of His earth, And my delights [are] with the sons of men.
32 Ngayon nga, mga anak ko, dinggin ninyo ako: sapagka't mapalad ang nangagiingat ng aking mga daan.
And now, you sons, listen to me, Indeed, blessed are they who keep my ways.
33 Mangakinig kayo ng turo, at kayo'y magpakapantas, at huwag ninyong tanggihan.
Hear instruction, and be wise, and do not slight.
34 Mapalad ang tao na nakikinig sa akin, na nagbabantay araw-araw sa aking mga pintuang-bayan, na naghihintay sa mga haligi ng aking mga pintuan.
O the blessedness of the man listening to me, To watch at my doors day by day, To watch at the doorposts of my entrance.
35 Sapagka't sinomang nakakasumpong sa akin, ay nakakasumpong ng buhay. At magtatamo ng lingap ng Panginoon.
For whoever is finding me, has found life, And brings out goodwill from YHWH.
36 Nguni't siyang nagkakasala laban sa akin ay nagliligaw ng kaniyang sariling kaluluwa; silang lahat na nangagtatanim sa akin ay nagsisiibig ng kamatayan.
And whoever is missing me, is wronging his soul, All hating me have loved death!”
