Mga Kawikaan 6
1 Anak ko, kung ikaw ay naging mananagot sa iyong kapuwa, kung iyong ikinamay ang iyong kamay sa di kilala,
Hijo mío, si saliste fiador por tu prójimo, Si empeñaste tu palabra a un extraño,
2 Ikaw ay nasilo ng mga salita ng iyong bibig, ikaw ay nahuli ng mga salita ng iyong bibig.
Si te enredaste con tus palabras, Y quedaste atrapado con los dichos de tu boca,
3 Gawin mo ito ngayon, anak ko, at lumigtas ka, yamang ikaw ay nahulog sa kamay ng iyong kapuwa: yumaon ka, magpakababa ka, at mangayupapa ka sa iyong kapuwa.
Haz esto ahora, hijo mío, y líbrate. Ya que caíste en las manos de tu prójimo: Vé, humíllate e importuna a tu prójimo.
4 Huwag mong bigyan ng tulog ang iyong mga mata. O magpaidlip man sa iyong mga talukap-mata.
No concedas sueño a tus ojos, Ni adormecimiento a tus párpados.
5 Lumigtas ka na parang usa sa kamay ng mangangaso, at parang ibon sa kamay ng mamimitag.
Líbrate como gacela de la mano [del cazador], Como un ave de la trampa.
6 Pumaroon ka sa langgam, ikaw na tamad; masdan mo ang kaniyang mga lakad at magpakapantas ka:
Mira a la hormiga, oh perezoso, Observa sus caminos y sé sabio,
7 Na bagaman walang pangulo, tagapamahala, o pinuno,
La cual, sin tener jefe, Ni gobernador, ni soberano,
8 Naghahanda ng kaniyang pagkain sa taginit, at pinipisan ang kaniyang pagkain sa pagaani.
Prepara en el verano su comida. En el tiempo de la cosecha guarda su sustento.
9 Hanggang kailan matutulog ka, Oh tamad? Kailan ka babangon sa iyong pagkakatulog?
¿Hasta cuándo estarás acostado, oh perezoso? ¿Cuándo te levantarás de tu sueño?
10 Kaunti pang pagkakatulog, kaunti pang pagkaidlip, kaunti pang paghahalukipkip ng mga kamay upang matulog:
Un rato duermes, otro dormitas, Un rato cruzas los brazos y descansas.
11 Sa gayo'y ang iyong karalitaan ay darating na parang magnanakaw, at ang iyong kasalatan na parang lalaking may sandata.
Te llega la miseria como un vagabundo, Y tu necesidad como un hombre armado.
12 Taong walang kabuluhan, taong masama, ay siya na lumalakad na may masamang bibig;
Hombre depravado es el hombre inicuo, Que anda en la perversidad de su boca,
13 Na kumikindat ng kaniyang mga mata, na nagsasalita ng kaniyang mga paa, na nagsasalita ng kaniyang mga daliri;
Guiña con un ojo, menea los pies, Hace señas con los dedos.
14 Pagdaraya ay nasa kaniyang puso, siya'y laging kumakatha ng kasamaan; siya'y naghahasik ng pagtatalo.
En su corazón hay perversidades, Maquina maldades, y continuamente busca rencillas.
15 Kaya't darating na bigla ang kaniyang kasakunaan; sa kabiglaanan ay mababasag siya, at walang kagamutan.
Por tanto, su calamidad vendrá de repente. Súbitamente será quebrantado y no habrá remedio.
16 May anim na bagay na ipinagtatanim ng Panginoon; Oo, pito na mga kasuklamsuklam sa kaniya:
Seis [cosas] aborrece Yavé, Y aun siete repugna su alma:
17 Mga palalong mata, sinungaling na dila, at mga kamay na nagbububo ng walang salang dugo;
Ojos altivos, boca mentirosa, Manos que derraman sangre inocente,
18 Puso na kumakatha ng mga masamang akala, mga paa na matulin sa pagtakbo sa kasamaan;
Corazón que maquina planes perversos, Pies presurosos para correr al mal,
19 Sinungaling na saksi na nagsasalita ng kabulaanan, at ang naghahasik ng pagtatalo sa gitna ng magkakapatid.
Testigo falso que habla mentiras, Y el que enciende discordias entre sus hermanos.
20 Anak ko, ingatan mo ang utos ng iyong ama, at huwag mong kalimutan ang kautusan ng iyong ina:
Hijo mío, guarda el mandamiento de tu padre, Y no abandones la instrucción de tu madre.
21 Ikintal mong lagi sa iyong puso, itali mo sa iyong leeg.
Átalos continuamente a tu corazón, Enlázalos en torno a tu cuello.
22 Pagka ikaw ay lumalakad, papatnubay sa iyo; pagka ikaw ay natutulog, babantay sa iyo; at pagka ikaw ay gumigising, makikipagusap sa iyo.
Cuando camines, te guiarán. Cuando duermas, te protegerán. Hablarán contigo al despertar.
23 Sapagka't ang utos ay tanglaw; at ang kautusan ay liwanag; at ang mga saway na turo ay daan ng buhay:
Porque el mandamiento es lámpara, La enseñanza es luz Y camino de vida las reprensiones de la instrucción.
24 Upang ingatan ka sa masamang babae, Sa tabil ng dila ng di kilala.
Te guardarán de la mala mujer, De la blandura de la boca de la mujer extraña.
25 Huwag mong pitahin ang kaniyang kagandahan sa iyong puso; at huwag ka mang hulihin niya ng kaniyang mga talukap-mata.
No codicies en tu corazón su hermosura, Ni dejes que te cautive con sus párpados.
26 Sapagka't dahil sa isang masamang babae ay walang naiiwan sa lalake kundi isang putol na tinapay: at hinuhuli ng mangangalunya ang mahalagang buhay.
Porque si la prostituta busca una hogaza de pan, La adúltera caza una vida preciosa.
27 Makakukuha ba ng apoy ang tao sa kaniyang sinapupunan, at hindi masusunog ang kaniyang mga suot?
¿Tomará el hombre fuego en su seno, Sin que ardan sus ropas?
28 O makalalakad ba ang sinoman sa mga mainit na baga, at ang kaniyang mga paa ay hindi mapapaso?
¿Andará un hombre sobre brasas, Sin que se quemen sus pies?
29 Gayon ang sumisiping sa asawa ng kaniyang kapuwa; sinomang humipo ay hindi maaaring di parusahan.
Así sucederá con el que se une a la mujer de su prójimo. Ninguno que la toque quedará impune.
30 Hindi hinahamak ng mga tao ang magnanakaw kung siya'y nagnanakaw, upang busugin siya pagka siya'y gutom:
¿No desprecian al ladrón aunque robe Para llenar su estómago cuando tiene hambre?
31 Nguni't kung siya'y masumpungan, isasauli niyang makapito; kaniyang ibibigay ang lahat na laman ng kaniyang bahay.
Si es sorprendido, tiene que pagar siete veces Y entregar todo lo que tiene en su casa.
32 Siyang nagkakamit ng pangangalunya sa isang babae ay walang bait: ang gumagawa niyaon ay nagpapahamak sa kaniyang sariling kaluluwa.
Pues el adúltero es hombre sin cordura, Destructor de sí mismo es el que lo hace.
33 Mga sugat at kasiraang puri ang tatamuhin niya; at ang kaniyang kapintasan ay hindi mapapawi.
Heridas y deshonra hallará, Y su afrenta no será borrada.
34 Sapagka't ang paninibugho ay pagiinit ng tao; at hindi siya magpapatawad sa kaarawan ng panghihiganti.
Porque los celos son la ira del hombre. En el día de la venganza no perdonará,
35 Hindi niya pakukundanganan ang anomang tubos; ni magpapahinga man siyang tuwa, bagaman ikaw ay magbigay ng maraming suhol.
Ni aceptará algún rescate. No se aplacará aunque ofrezcas muchos regalos.
