< Mga Kawikaan 6 >
1 Anak ko, kung ikaw ay naging mananagot sa iyong kapuwa, kung iyong ikinamay ang iyong kamay sa di kilala,
Filho meu, se ficaste fiador por teu próximo, [se] deste tua garantia ao estranho;
2 Ikaw ay nasilo ng mga salita ng iyong bibig, ikaw ay nahuli ng mga salita ng iyong bibig.
[Se] tu foste capturado pelas palavras de tua [própria] boca, e te prendeste pelas palavras de tua boca,
3 Gawin mo ito ngayon, anak ko, at lumigtas ka, yamang ikaw ay nahulog sa kamay ng iyong kapuwa: yumaon ka, magpakababa ka, at mangayupapa ka sa iyong kapuwa.
Então faze isto agora, meu filho, e livra-te, pois caíste nas mãos de teu próximo; vai, humilha-te, e insiste exaustivamente ao teu próximo.
4 Huwag mong bigyan ng tulog ang iyong mga mata. O magpaidlip man sa iyong mga talukap-mata.
Não dês sono aos teus olhos, nem cochilo às tuas pálpebras.
5 Lumigtas ka na parang usa sa kamay ng mangangaso, at parang ibon sa kamay ng mamimitag.
Livra-te, como a corça do caçador, como o pássaro do caçador de aves.
6 Pumaroon ka sa langgam, ikaw na tamad; masdan mo ang kaniyang mga lakad at magpakapantas ka:
Vai até a formiga, preguiçoso; olha para os caminhos dela, e sê sábio.
7 Na bagaman walang pangulo, tagapamahala, o pinuno,
Ela, [mesmo] não tendo chefe, nem fiscal, nem dominador,
8 Naghahanda ng kaniyang pagkain sa taginit, at pinipisan ang kaniyang pagkain sa pagaani.
Prepara seu alimento no verão, na ceifa ajunta seu mantimento.
9 Hanggang kailan matutulog ka, Oh tamad? Kailan ka babangon sa iyong pagkakatulog?
Ó preguiçoso, até quando estarás deitado? Quando te levantarás de teu sono?
10 Kaunti pang pagkakatulog, kaunti pang pagkaidlip, kaunti pang paghahalukipkip ng mga kamay upang matulog:
Um pouco de sono, um pouco de cochilo; um pouco de descanso com as mãos cruzadas;
11 Sa gayo'y ang iyong karalitaan ay darating na parang magnanakaw, at ang iyong kasalatan na parang lalaking may sandata.
Assim a pobreza virá sobre ti como um assaltante; a necessidade [chegará] a ti como um homem armado.
12 Taong walang kabuluhan, taong masama, ay siya na lumalakad na may masamang bibig;
O homem mal, o homem injusto, anda com uma boca perversa.
13 Na kumikindat ng kaniyang mga mata, na nagsasalita ng kaniyang mga paa, na nagsasalita ng kaniyang mga daliri;
Ele acena com os olhos, fala com seus pés, aponta com seus dedos.
14 Pagdaraya ay nasa kaniyang puso, siya'y laging kumakatha ng kasamaan; siya'y naghahasik ng pagtatalo.
Perversidades há em seu coração; todo o tempo ele trama o mal; anda semeando brigas.
15 Kaya't darating na bigla ang kaniyang kasakunaan; sa kabiglaanan ay mababasag siya, at walang kagamutan.
Por isso sua perdição virá repentinamente; subitamente ele será quebrado, e não haverá cura.
16 May anim na bagay na ipinagtatanim ng Panginoon; Oo, pito na mga kasuklamsuklam sa kaniya:
Estas seis coisas o SENHOR odeia; e sete sua alma abomina:
17 Mga palalong mata, sinungaling na dila, at mga kamay na nagbububo ng walang salang dugo;
Olhos arrogantes, língua mentirosa, e mãos que derramam sangue inocente;
18 Puso na kumakatha ng mga masamang akala, mga paa na matulin sa pagtakbo sa kasamaan;
O coração que trama planos malignos, pés que se apressam a correr para o mal;
19 Sinungaling na saksi na nagsasalita ng kabulaanan, at ang naghahasik ng pagtatalo sa gitna ng magkakapatid.
A falsa testemunha, que sopra mentiras; e o que semeia brigas entre irmãos.
20 Anak ko, ingatan mo ang utos ng iyong ama, at huwag mong kalimutan ang kautusan ng iyong ina:
Filho meu, guarda o mandamento de teu pai; e não abandones a lei de tua mãe.
21 Ikintal mong lagi sa iyong puso, itali mo sa iyong leeg.
Amarra-os continuamente em teu coração; e pendura-os ao teu pescoço.
22 Pagka ikaw ay lumalakad, papatnubay sa iyo; pagka ikaw ay natutulog, babantay sa iyo; at pagka ikaw ay gumigising, makikipagusap sa iyo.
Quando caminhares, [isto] te guiará; quando deitares, [isto] te guardará; quando acordares, [isto] falará contigo.
23 Sapagka't ang utos ay tanglaw; at ang kautusan ay liwanag; at ang mga saway na turo ay daan ng buhay:
Porque o mandamento é uma lâmpada, e a lei é luz; e as repreensões para correção são o caminho da vida;
24 Upang ingatan ka sa masamang babae, Sa tabil ng dila ng di kilala.
Para te protegerem da mulher má, das lisonjas da língua da estranha.
25 Huwag mong pitahin ang kaniyang kagandahan sa iyong puso; at huwag ka mang hulihin niya ng kaniyang mga talukap-mata.
Não cobices a formosura dela em teu coração; nem te prenda em seus olhos.
26 Sapagka't dahil sa isang masamang babae ay walang naiiwan sa lalake kundi isang putol na tinapay: at hinuhuli ng mangangalunya ang mahalagang buhay.
Porque pela mulher prostituta [chega-se a pedir] um pedaço de pão; e a mulher de [outro] homem anda à caça de uma alma preciosa.
27 Makakukuha ba ng apoy ang tao sa kaniyang sinapupunan, at hindi masusunog ang kaniyang mga suot?
Por acaso pode alguém botar fogo em seu peito, sem que suas roupas se queimem?
28 O makalalakad ba ang sinoman sa mga mainit na baga, at ang kaniyang mga paa ay hindi mapapaso?
[Ou] alguém pode andar sobre as brasas, sem seus pés se arderem?
29 Gayon ang sumisiping sa asawa ng kaniyang kapuwa; sinomang humipo ay hindi maaaring di parusahan.
Assim [será] aquele que se deitar com a mulher de seu próximo; não será considerado inocente todo aquele que a tocar.
30 Hindi hinahamak ng mga tao ang magnanakaw kung siya'y nagnanakaw, upang busugin siya pagka siya'y gutom:
Não se despreza ao ladrão, quando furta para saciar sua alma, tendo fome;
31 Nguni't kung siya'y masumpungan, isasauli niyang makapito; kaniyang ibibigay ang lahat na laman ng kaniyang bahay.
Mas, [se for] achado, ele pagará sete vezes mais; ele terá que dar todos os bens de sua casa.
32 Siyang nagkakamit ng pangangalunya sa isang babae ay walang bait: ang gumagawa niyaon ay nagpapahamak sa kaniyang sariling kaluluwa.
[Porém] aquele que adultera com mulher [alheia] tem falta de entendimento; quem faz [isso] destrói sua [própria] alma.
33 Mga sugat at kasiraang puri ang tatamuhin niya; at ang kaniyang kapintasan ay hindi mapapawi.
Ele encontrará castigo e desgraça; e sua desonra nunca será apagada.
34 Sapagka't ang paninibugho ay pagiinit ng tao; at hindi siya magpapatawad sa kaarawan ng panghihiganti.
Porque ciúmes [são] a fúria do marido, e ele de maneira nenhuma terá misericórdia no dia da vingança.
35 Hindi niya pakukundanganan ang anomang tubos; ni magpapahinga man siyang tuwa, bagaman ikaw ay magbigay ng maraming suhol.
Ele não aceitará nenhum pagamento pela culpa; nem consentirá, ainda que aumentes os presentes.